GRAMMAIRE Passé composé - o’tgan zamon Passé composé tuzilishi jihatdan qo’shma zamon, chunki u ikkita fe’ldan tashkil topadi. Bu zamonni hosil qilish uchun yordamchi “avoir” yoki “être” fe’llaridan birini Présent (hozirgi zamon) zamonida tuslangan shaklini olib, so’ngra, unga asosiy tuslanuvchi fe’lning participe passé-si (o’tgan zamon sifatdoshi) qo’shiladi.
Passé compose tugallangan o’tgan ish harakatini bildirib, u o’zbek tilidagi aniq o’tgan zamon fe’liga to’g’ri keladi.
Fe’llarning participe passé – (o’tgan zamon sifatdoshi) sining yasalishi. Fe’llarning participe passé – sini yasash uchun fe’l o’zagiga quyidagi qo’shimchalar qo’shiladi:
Birinchi guruh tuslanuvchi fe’llariga “-é” parlé (parler).
Ikkinchi guruh tuslanuvchi fe’llariga “-i” fini (finir).
Uchinchi guruh tuslanuvchi fe’llariga esa “-u; -t; -s; -é, -i” qo’shimchalari qo’shiladi. lu (lire); fait (faire); pris (prendre); allé (aller), sorti (sortir).
Barcha o’timli fe’llarni passé composé zamonida tuslashda yordamchi “avoir” fe’li qo’llanadi. M: J’ai lu ce livre – men bu kitobni o’qidim.
O’timsiz fe’llar esa yordamchi “être” bilan tuslanadi. M: Le professeur est entré dans la salle d’études. - O’qituvchi o’quv xonasiga kirdi.
Barcha olmoshli fe’llar ham yordamchi “être” fe’li bilan tuslanadi. M: Il s’est levé. U o’rnidan turdi.
Participe passé – ning moslashuvi.
1.Yordamchi “avoir” bilan tuslangan fe’llarning participe passé – si ega bilan moslashmaydi. ex: Nous avons rencontré Lola.
2.“avoir” yordamchi fe’li bilan tuslanuvchi fe’llarning participe passé – si gapning vositasiz to’ldiruvchisi bilan rod va sonda moslashadi, agar shu vositasiz to’ldiruvchi participe passé dan oldin kelsa.
J’ai rencontré Nazira. Je l’ai rencontrée. Avez – vous vu vos amis? Oui, nous les avons vus.
3.Yordamchi “être” bilan tuslanuvchi fe’llarning participe passé – si ega bilan rod va sonda moslashadi. Agar ega jenskiy rodda bo’lsa participe passé oxiriga “e”, ko’plikda bo’lsa “s” harfi qo’shib yoziladi. Ex: Ma soeur est revenue de l‘école. Mes soeurs sont revenues de l’école.
“avoir” fe’li yordamida