ZâDU'l-meâd muhtasari

18. Çocuk Bakımı (Hıdâne)

Ebû Dâvûd'un rivâyetine göre bir kadın Hz. Peygamber'e gelerek: "Ey Allah'ın Resûlü! İşte bu oğluma karnım yatak, göğüslerim pınar ve kucağım beşik oldu. Babası beni boşamıştı. Şimdi de onu benden almak istiyor." diye şikayet etti. Allah Resûlü ona: "Evlenmedikçe sen ondan bu çocuğa daha hak sahibisin!"⁵⁸⁵ buyurdu. Sünen sahiplerinin naklettiklerine göre Hz. Peygamber, bir çocuğu anasıyla babası arasında muhayyer bırakmıştır.⁵⁸⁶

19. Boşanan Eşin Nafakası

Hz. Peygamber'den nafakanın miktarına dair bir rivâyet gelmemiştir. O, bu hususu örfe bırakmıştır. Müslim'in Sahîh'inde sabit olduğuna göre, vefatından seksen küsur gün önce veda haccında büyük kalabalığın huzurunda yaptığı konuşmasında: "Kadınlar hakkında Allah'tan korkun! Çünkü siz onları Allah'ın emaneti olarak alıp tenasül organlarını Allah'ın kelimesiyle helal ettiniz. Onların sizin üzerinizde örfe uygun olarak rızık ve giyinme hakları vardır."⁵⁸⁷ buyurdu. Buhârî ve Müslim'de Ebû Süfyân'ın hanımı Hind Hz. Peygamber'e gelip: "Ebû Süfyân cimrinin tekidir. Haberi yokken aldığımdan başka bana ve çocuğuma yetecek nafaka vermiyor." deyince, Allah Resûlü: "Kendine ve çocuğuna yetecek kadar örfe göre al!"⁵⁸⁸ buyurdu.⁵⁸⁹

Dârekutnî, Ebû Hureyre'nin eşine infak edecek bir şey bulamayan adam hakkında Allah Resûlü'nün: "Araları ayrılır!" dediğini rivâyet etmiştir. Saîd b. Mensûr Sünen'inde Ebu'z-Zenâd'ın: "Saîd b. Müseyyeb'e 'eşine infak edecek bir şey bulamayan adamın hanımıyla arası ayrılır mı?' diye sordum. 'Evet' dedi. Bu 'sünnet mi?' dedim. O: 'Evet, sünnettir.' dedi."

Müslim ve başkasının rivâyet ettiğine göre, Fâtıma bt. Kays'ı kocası kesin olarak boşayıp Allah Elçisi'nin yanında (koca­nın evinde) oturma ve nafaka hakkında tartıştıklarında Fâtı­ma: "Allah Resûlü bana ne oturma ne de nafaka hakkı verdi ve benim, İbn Ümmü Mektûm'un yanında iddet beklememi emretti." dedi. Zira İbn Ümmü Mektûm âmâdır; kadın elbisesini onun yanında çıkarır fakat o kadını görmezdi. Nesâî'nin Sü­nen'inde rivâyet ettiği bu olayda Allah Resûlü: "Nafaka ve oturma hakkı ancak kocanın dönüş imkanı olan boşamada söz konusudur." buyurmuştur. Nesâî ve Dârekutnî: "Oturma ve nafaka hakkı vermek dönüş imkanı olan kocaya aittir."⁵⁹⁰ şeklinde rivâyet etmişlerdir. Bu husustaki hikmeti Allah: "Belki Allah bundan sonra yeni bir durum meydana getirir."⁵⁹¹ âyetiyle açıklamıştır. Talâk sûresinin baş tarafını oku! Orada, Allah Teâlâ, iddetin süresinin bitimi esnasında hanımlarını eş olarak alıkoymak ya da bırakmak hakkına sahip kocalara hanımlarını evlerinden çıkarmamalarını, hanımlara da çıkmamalarını emretmiştir. Bu da talâktan sonra eşini alıkoyma hakkı olmayan kimsenin çıkarmasının caiz olduğunu gösterir. Selef ve ondan sonrakilerin dediği gibi, veya bunda başka bir durum -yani tekrar dönüş- meydana gelebilir.