2- cemiyetler
Yüklə 322,31 Kb.
|
|
20.YY BAŞLARINDA OSMANLI İMPARATORLUĞU OSMANLI DEVLETİNİN YIKILIŞINI HIZLANDIRAN SEBEPLER -milliyetçilik akımı -kapitülasyonlar -Panislavizm YÖNETİM ŞEKİLLERİ Mutlakiyet: tek kişinin hakimiyeti,kurallar sonradan konur.örneğin Saddam mutlak olarak tek elde toplandığı yönetim Monarşi:kral vardır.danışma meclisi var saltanat sistemi vardır.kurallar hazırdır.yönetimin tek elde toplandığı yönetim şeklidir Teokrasi:din,devlet işlerinin bir arada olması.örneğin;iran Oligarşi:zengin olan insanların yönetimi elinde bulundurması.para önemli bir yer tutar Cumhuriyet:halkın yönetime katılması ,kendi kendini yönetmesi Fikir Akımları Amaç:Osmanlı devletini yıkılmaktan kurtarmak.demokratik hareketlerle aynı amaçtadır 1-Osmanlıcılık:milliyetçilik isyanı sonrası sona erdi.(genç Osmanlılar tarafından ortaya atıldı) 2-İslamcılık:birinci dünya savaşı sonrası sona erdi.(ümmetçilik)19.yy önem kazandı. 3-Turancılık:Türkçülükle aynı anlama gelir.bütün Türkleri aynı alanda toplamak. 4-Batıcılık.devam ediyor.18.yy itibaren önem kazanmıştır. 5-Milliyetçilik:Osmancılık ve İslamcılık milliyetçiliği savunmaz.turancılık milliyetçilikle aynı anlamdadır 6-Adem-i merkeziyetçi:merkezi yönetimin olmaması .adem=yokluk prens sebahattin,eyelet sistemi 1. MEŞRUTİYET (23 aralık 1876) (Bir hükümdarın başkanlığı altında toplanan parlementer sisteme denir) Padişahı:II. Abdulhamit İlan ettirenler:Jön Türkler(Genç Osmanlılar) Hakim Fikir Akımı:Osmanlıcılık Meşruti yönetimin amaçları; 1-Osmanlı devletini yıkılmaktan kurtarmak 2-Milliyetçilik hareketlerini engellemek(isyanları) 3-Avrupalı devletlere hoş görünmek 4-Azınlıkları yönetime ısındırmak 5-İstanbul konferansının kararlarını etkilemek KANUN-İ ESASİ (ilk anayasa) 1-devleti yönetme yetkisi Osmanlı ailesinin en büyük erkek evladına aittir.(Devletin monarşik bir yapıya sahip olduğunu gösterir.) 2.Çıkarılacak bütün yasalar islam dinine aykırı olamaz.(Devletin teokratik bir yapıda olduğunu gösterir) 3-Hükümet yaptığı işlerden padişaha karşı sorumludur 4-kanunların yürürlüğe girmesinde sonsöz(karar) patişaha aittir 5-Patişah meclisi açma-kapatma yetkisine sahiptir 6-Kişilere sürgün yetkisi patişaha aittir. 7-Basına sansür koyma yetkisi padişaha aittir. 8-Bakanlar kurulu’nun(heyet-i vükela)üyeleri padişah tarafından seçilir. Yorum=1. meşrutiyet demokratik değildir.mutlak meşrutiyet vardır Meşrutiyetin önemi : 1- halk ilk kez yönetime katıldı 2-ilk kez anayasal düzene geçildi 3-türk tarihinin Avrupa tarzındaki ilk anayasasıdır 4-bu anayasa ,Prusya ve Belçika anayasaları incelenerek hazırlanmıştır 5-ilk kez mebusan meclisi açıldı Meşrutiyetin kaldırılmasının sebepleri. 1-93 harbindeki başarısız 2-azınlık millet vekillerinin istekleri 3-meclisin karar alamaması Not.birinci meşrutiyetten sonra 1878-1908 arası İSTİBDAT YÖNETİMİ 2. Abdülhamit kurdu İkinci meşrutiyeti ilan etmek için ittihat ve terakki partisi kuruldu REVAL GÖRÜŞMELERİ Önemi:İngiltere ve Rusya bir araya gelerek makedonyada ıslahat yapılmasına karar verdi. İngiltere rusyayı tarihi emellerinde serbest bıraktı bıraktı. 2.Abdülhamit ordunun isyanı üzerine 2. Meşrutiyeti ilan etti
Padişahı:II. Abdulhamit İlan etirenler:Asker Hakim Fikir Akımı:Turancılık 31 MART OLAYI (31 Mart 1909) İstanbulda avcı taburunun “din elden gidiyor,şeriat isteriz “diyerek başlatılan isyan hareket ordusu tarafından bastırıldı.(M. Kemal hareket ordusunda görev almıştır.) ÖNEMİ:Türk tarihinde rejime karşı çıkan ilk isyandır. -Türk tarihinde Şeyh Sait ve Menemen isyanıyla benzerlik gösterir. SONUÇ:-İsyanda II. Abdulhamit’in parmağı olduğu gerekcesiyle tahttan indirildi.yerine V. Mehmet Reşat geçirildi. -İttihat ve terakkinin yönetimdeki etkinliği arttı. Not:II. Meşrutiyeti ilan ettiren asker,karşı çıkan yine asker koruyanlar ise yine askerdir. 31 MART SONRASI KANUN-İ ESASİDEKİ DEĞİŞİKLER -Padişahın meclisi açma- kapama yetkisi kaldırıldı -Hükümet yaptığı işlerden padişaha karı değil meclise karşı sorumlu ol-caktı -Kanunların yürürlüğe girmesinde son söz padişahtan alınıp meclise verildi -Meclis hükümeti sistemine geçildi. -Padişahın sansür ve sürgün yetkileri elinden alındı YORUM:Yapılan değişiklerle Meşruti yönetim daha demokratik bir hal almıştır. NOT:-Türk tarihinde ilk kez Çok partili hayata geçilmiştir.(İttihat ve Terakki,Ahrar Partisi,Hürriyet ve İtilaf) -Cemiyet ve dernek kurma hakkı tanınmıştır. -Dış politikada: Bulgaristan bağımsızlığını ilan etti Avusturya-Macaristan Bosna Herseki topraklarına kattığını ilan etti Yunanistan Giriti ilhak ettiğini açıkladı TRABLUSGARP SAVAŞI (1911) SEBEPLERİ -Hammade ve Pazar arayışı(En önemli sebebi) -Tarablusgarbın İtalya’ya yakın olması -Trablusgarp’ın zengin olması -Osmanlı Devletinin zayıf olması -Avrupa Devletlerinin İtalya’yı desteklemesi SAVAŞI GELİŞİMİ Mısır’ın İngiliz kontrolünde olması nedeniyle Trablusgarp’a karadan bir ordu gönderilemedi II: Abdülhamit’in donanmayı halice zincirlemesi sonucu gemilerin çürümesiyle donanmadan da yararlanılamadı İtalya zor durumda kalınca: Rodos ve Oniki adayı alıp Çanakkale boğazını abluka altına aldı. Balkan savaşının çıkması İtalya’nın imdadına yetişti. Uşi antlaşması imzalandı UŞİ ANTLAŞMASI -Trablusgarp ve Bingazi İtalya’ya verilecek YORUM:Osmanlı devleti kuzey Afrika’daki son toprak parçasını kaybetti. -Rodos ve Oniki ada geçici olarak İtalya’ya verilecek YORUM:Osmanlı devletinin kendi topraklarını koruyamayacak kadar güçsüz olduğu anlaşıldı. -ege denizindeki üstünlük İtalya’ya geçti. -bölgede halifeye bağlı yalnızca dini yetkileri olan bir görevli bulunacak YORUM:Osmanlı devleti bölgeyle kültürel bağlarını koparmamayı amaçlamıştır . -Osmanlı tarihinde 2. kez halifelik makamı siyasi olarak kullanılmıştır. -Trablusgarp ve Bingazinin borçlarını İtalya üslenecek ve kapitülasyonların kaldırılmasında Osmanlıya destek verecek
I. BALKAN SAVAŞI SEBEPLERİ: -Milliyetçilik Akımı -rusyanın Panislavis politikası -Osmanlının balkanlardan atılamak istenmesi -Avrupalı Devletlerin Balkan Devletlerini kışkırtması Katılan Devletler:Karadağ ,Bulgaristan ,Sırbistan ,Yunanistan SONUÇLARI -Osmanlı Devleti 4 cephede savaşı kaybetti -Londra Antlaşması yapıldı.Antlaşmaya göre: -Midye-Enez hattı sınır kabul edilcek -Arnavutluğun bağımsızlığı tanıncak -Ege adalarının akıbeti Avrupa Devletlrinin kararına bırakılcak SAVAŞIN KAYBEDİLME SEBEPLERİ -Ordu içindeki siyasi çekişmeler.Particilik.(En önemli sebep) -Ordunun lojistik desteğinin sağlanamaması -Haberleşme eksikliği -savaş öncesi 65.000 askerin terhis edilmesi -4 cephede savaşılması -Avrupalı Devletlerin Balkan uluslarını desteklemesi -Ordunun eğitimsiz olması NOT:-Arnavutluk Balkan uluslarından bağımsızlığını kazanan son ulus olmuştur -Savaşataki yenilginin faturasını İttihat ve Terakki partisi hükümete kesmiş ve BAB-I ALİ BASKINI ile hükümeti düşürmüştür ÖNEMİ : - Osmanlı yönetimi I: Dünya savaşının sonuna kadar İttihat ve Terakki Partisinin kontrolüne girmiştir. -Batı tarakyanın kaybedilmesiyle bölgede Türkler kalmış ve günümüze kadar gelen azınlık sorunu ortaya çıkmıştır. -midye-enez sınır kabul edildi -arnavutluğa bağımsızlık verildi -ege adalarının geleceği Avrupa devletlerine bırakıldı 2.BALKAN SAVAŞI Sebebi:-bulgaristanın aslan payını alması Katılan devletler:bulgaristana karşı Yunanistan,Sırbistan,Karadağ,Osmanlı devleti ve Romanya( 1.balkan savaşına katılmayıp 2. balkan savaşına katılmıştır.çünkü 1. balkan savaşında Osmanlıyla arasında tampon bölge bulgaristanın olması sebebiyle 1. balkan savaşına katılmamıştır ) Sonuçları: -Bükreş antlaşması (10 ağustos 1913 ) Not:balkan devletleri arasında topraklar paylaşıldı. -İstanbul antlaşması ( 29 eylül 1913 ) Osmanlı devleti – Bulgaristan arasında imzalandı. -atina antlaşması ( 14 kasım 1913 ) Osmanlı devleti – Yunanistan arasında imzalandı. -istanbul antlaşması ( 13 mart 1913 ) Osmanlı devleti – Sırbistan arasında imzalandı Not:Osmanlı ve balkan devletleri arasında yapılan antlaşmalarda azınlık olan Türklerin haklarını koruyucu maddeler konuldu.Örneğin:-Türkler isterse 4 yıl içerisinde Türkiyeye göç edebilcek -İlk ve Ortaöğretimde eğitim dili Türkçe olcak -Bölge halkıyla Türkler eşit olcak -Türklere din ve ibadet özgürlüğü tanıncak -din adamlarını kendileri seçebilcek. BALKAN SAVAŞLARININN SONUÇLARI -Osmanlı Devleti Makedonya Arnavutluk,Batı Trakya ve ege Adalarını kaybetti -Egedeki Türk üstünlüğü sona erdi -Balkan savaşlarıyla günümüze kadar Batı Trakya ve Ege kıta sahanlığı sorunu günümüze kadar geldi -Osmanlı Devleti Almanya’nın yardımıyla orduyu gençleştirme çalışmalarına başladı -Osmanlıcılık fikir akımının gerçekleşmiyeceği su yüzüne çıktı I. DÜNYA SAVAŞI SEBEPLERİ GENEL SEBEPLER -Sömürgelik yarışı -Milliyetcilik akımı -Dünya devletleri arasındaki gruplaşmalar ÖZEL SEBEPLER -İngiltere ile Almanya arasındaki ekonomik rekabet -Almanya’nın Fransadan Alsas-Loren kömür havzasını alması -Almanya ile Rusya arasındaki Balkanlarda üstünlük mücadelesi -Avusturya-Macaristanın rusyanın Panislavist politkasından rahatsız olması -İngilterenin sömürgelerini korumak istemesi -Rusyanın Panislavist poitikasını gerçekleştirmek istemesi -Rusyanın Tarihi emellerini gerçekleştirmek istemesi -Japonyanın uzak dogu sömürgelerini ele geçirmek istemesi -Osmanlı Devletinin kaybettiği toprakları geri almak istemesi -Bulgaristanın Balkan Savaşlarıyla kaybettiği yerleri geri almak istemesi -fransanın Alsas-Loreni Almanyadan geri almak istemesi SAVAŞN GÖRÜNEN SEBEBİ -Avusturya veliahtının bir Sırplı tarafından öldürülmesi I. DÜNYA SAVAŞINDAN ÖNCE İTTİFAK GRUBU Almanya öncülüğünde(Bismark başkanlığında) Almanya,Avusturya-macaristan,İtalya
İngiltere öncülüğünde İngiltere,Fransa,Rusya
-Tarafsızlığını ilan etti -Boğazları kapattı -Kapitülasyonları tek taraflı kaldırdığını ilan etti -Genel seferberlik ilan etti
-Osmanlı Devleti I.Dünya savaşını en çok jeopolitik konumuyla tkilemiştir. İTİLAF DEVLETLERİNİN OSMANLIYI İSTEMEME SEBEPLERİ -Savaşın alanının genişlemesini ve süresinin uzamamasını istememesi -Hint sömürge yollarının güvenliğinin sağlanmak istemesi -Rusyanın küstürülmemek istememesi -Osmanlı Devletinin paylaşılmak istenmesi -Osmanlı Devletinin zayıf olması ALMANYANIN OSMANLIYI KENDİ SAFINDA İSTEME SEBEPLERİ -Savaşın alanının genişlemesiyle üzerindeki yükü hafifletmek istemesi -Halifelik makamından yararlanmak istemesi -Boğazları kapatarak Rusya ile müttefiklerin bağlantısının kesilmek istenmesi -Süveyş Kanalını kontrol ederek İngilterenin sömürgeleri ile bağlantısını kesmek -Osmanlın hammede ve insan gücünden yararlanmak istemesi OSMANLI DEVLETİNİN SAVAŞA GİRME SEBEPLERİ -Osmanlı yöneticileirinin Alman hayranı olması -Almanyanın savaşı kazanılacağının düşünülmesi -Osmanlının siyasi yalnızlıktan kurtulmak istemesi -Osmanlını kaybettiği toprakları geri almak istemesi(en önemli sebep) -Jeopolitik konumu sebebiyle savaşın dışında kalamaması OSMANLININ SAVAŞA GİRMESİNİN SONUÇLARI -Savaşın alanı genişledi -Savaşın süresi uzadı -Osmanlı devleti tek taraflı kapitülasyonları kaldırdı -Almanyanın üzerindeki yük hafifledi -yeni cepheler açıldı -Rusya ile müttefikleri arasındaki bağlantı koptu -İngiltere Kıbrısı işgal ettiğini ilan etti -Osmanlı Devletini paylaşmak için gizli antlaşmalar yapıldı
Savunma Cephleri:Çanakkale Cephesi,Irak Cephesi,Suriye-Filistin Cephesi,Hicaz-Yemen Cephesi Sınır Dışı Cepheler:Makedonya,Galiçya ve Romanya Cepheleri TAARUZ CEPHELERİ KAFKAS CEPHESİ Sebepler:-almanya açısından
Osmanlı açısından
SAVAŞIN KAYBEDİLME SEBEPLERİ
SONUÇLAR
NOT:
KANAL CEPHESİ SEBEPLERİ : Almanya açısından:süveş kanalını kontrol ederek İngilizlerin hint sömürgeleriyle bağlantısını kesmek Osmanlı açısından : İngilizlere kaptırdığı mısırı tekrar geri almak
Sonuçları: Bahriye nazırı cemel paşanın önderliğinde iki kez taaruz edilmesine rağmen başarısız olunmuştur
SAVUNMA CEPHELERİ CANAKKALE CEPHESİ SEBEPLERİ:
SONUÇLARI:
NOT : Çanakkale savaşı maneviyatı maddiyata üstün geldiği savaştır IRAK CEPHESİ SEBEPLERİ:
SONUÇLARI:
HİCAZ-YEMEN CEPHESİ -Kutsal bölgeleri korumak için açılmıştır. -İngiliz ve Araplarla savaşılmıştır SURİYE-FİLİSTİN EPESİ -Kanla Cephesinin kaybedilmesiyle Osmanlı Devleti bölgede İngilizleri tutabilmek için açmıştır -Arapların Osmanlı ordusunu arkadan vurması sonucunda cephede başarısız olunmuştur. -Araplarla mücaedele ümmetcilik fikrinin sona ermesine sebep olmuştur -M. Kemal İngilizleri Halep’in kuzeyinde durdurmuştur. -Mondros Ateşkesinin imzalanmasıyla cephe kapandı SINIR DIŞI CEPHELER Makedonya ,Galiçya ve Romanya Cepheleri ABD SAVAŞA GİRMESİ SEBEPLERİ:
SONUÇLARI : Yapılan ateşkes antlaşmalar: Bulgaristanla – Selanik Osmanlı devleti – Mondros Avusturya Macaristan – vilala gusti Almanya – rethantes 1.DÜNYA SAVAŞININ GENEL SONUÇLARI - İmparatorluklar yıkıldı - sömürgecilik manda adı altında devam etti - Avrupa haritası değişti - yeni devletler ortaya çıktı ( çekostavakya,Yugoslavya,Avusturya,yürkiye ) - savaş teknolojisi gelişti (ilk kez kimyasal ,tank,denizaltı kullanıldı) - yapılan antlaşmalar yeni savaş sebebi oldu.(Almanya-versay 2. dünya savaşı, Osmanlı-montrost kurtuluş savaşı ) - barış ortamını sağlamak için milletler cemiyeti kuruldu - sonuçlar çizilirken milletler unsuru dikkate alınmayınca yeni sorunlar ortaya çıktı - yeni rejimler ortaya çıktı(kominizm,Nazizm) - sömürgecilik orta doğuya yayılmaya başladı - dünya İngiltere ve Fransa arasında paylaşıldı - Wilson ilkeleri imzalandı - savaş sonrasında gizli antlaşmalar yapıldı 1. DÜNYA SAVAŞI SONRASI YAPILAN ANTLAŞMALAR Versay antlaşması( Almanya ile 1919 )
NOT:savaştan son çekilen Almanya ile ilk barış antlaşması yapılmıştır.çünkü ittifak devletlerinin en güçlü devleti olması NOT:çok ağır askeri,siyasi, ve ekonomik maddeler içermesi 2. dünya savaşının çıkmasında etkili olmuştur SENJERMEN ANTLAŞMASI(Avusturya)
TİRİANON ANTLAŞMASI (macaristanla )
NÖYYİ ANTLAŞMASI (bulgaristanla )
NOT: Askeri,siyasi ve ekonomik kısıtlamaların getirilmesindeki amaçlar
NOT:
SAVAŞIN BİTİŞİNİ HIZLANDIRAN GELİŞMELER
BARIŞI KORUMAK İÇİN KURULAN ÖRGÜTLER
I. DÜNYA SAVAŞI SIRASINDA YAPILAN GİZLİ ANTLAŞMALAR YAPILMA AMAÇLARI
Gizli antlaşmalar: - Boğazlar(İstanbul)antlaşması İngiltere,Fransa ve Rusya arasında yapıldı.rusyaya İstanbul ve boğazlar bırakıldı - Londra antlaşması İngiltere,Fransa,Rusya ve İtalya arasında yapıldı.Rodos ve Oniki Adadaki İtalyan hakları ile Antalya ve çevresi İtalyaya bırakıldı.İtalaya İtilaf Devletleri yanında I. Dünya savaşına girdi. -Petrograt Antlaşması İngiltere,Fransa ile Rusya arasında yapıldı.Rusya İngiltere ve Fransanın Ortadoğudaki çıkarlarına karşılık Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgesini aldı. -Syke –Pkot Antlaşması İngiltere ve Fransa arasında yapıldı.fransa Antlaya ve çevresi,Adana,Hatay ve Suriyenin bir kısmını ;İngiltere ise Musul hariç Irakı alcak Musul,Ürdün ve Suriyanin kalan kısmında İki devletin güdümünde bir arap Debletinin kurulmasına karar verdi Sen Jen De Morien Antlaşması İngiltere ,Fransa ve İtalya arasında yapıldı.İtalya iki devletin orta doğudaki çıkarları karşılığında İzmirve çevresi,Aydın ve Konya bölümü verildi.Ancak Antlşaşmanın yürürlüğe girmesi için Rusyanın onay şart koşuldu Mc. Mahon Antlaşması İngiltere nin önderliğinde Araplara (Hicaz Emiri Şerif Hüseyine)bir devlet vaad edildi SONUÇ
-I.Dünya savaşı sonunda Osmanlı Devleti yapılan bu gizli Antlaşmalara göre paylaşıldı NOT: Gizli Antlaşmalara en büyük tepki Vilson İlkelerinde geldi. VİLSON İLKELERİ(1918) Yayınlayan ABD başkanı Vilson’dur AMAÇ
-I. Dünya Savaşına son vermek -ABD’nin Dünya ticaretini kontrol altına almak istemesi MADDELERİ 14 Maddeden oluşur. -Yenen Devletler yenilen Devletlerden toprak ve savaş tazminatı almayacak -Kara suları dışındaki uluslararasularında ticaret serbest olcak -Devletler arasındaki ekonomik engeller kaldırılacak -Sömürge durumundaki milletlerin hakları koruncak -Devletler arasında gizli antlaşmalar yapılmayacak NOT:I. Dünya avaşında yapılan gizli antlaşmalar en büyük tepki verilmiştir -Barışı sağlamak için milletler cemiyeti kurulcak NOT:Vilson ilkelerinin hayata geçen tek maddesidir. -Almanya Alsas-Loren’i fransaya geri erecek -Devletler irbirinre silahlanma taahüdü verecek NOT:Dünyada ilk kez silahsızlanma çağrısı yapıldı -Rusya,Belçika,Romanya,İtalya,Sırbistan,Karadağ ve Romanya’nın sınırları tekrar saptanacak Osmanlıyı ilgilendiren maddeler: -Türklerin bulunduğu bölgelerde kesin egemenlik hakkı tanıncak -Osmanlı topraklarında azınlıkların bulunduğu topraklarda azınlıklara devlet kurma hakkı –tanıncak -Boğazlar dünya ticaretine açık olcak NOY: -Vilson ilkeleri merkezi devletlerin yıkılmasına zemin hazırlayarak milli devletlerin kurulmasını sağlamıştır -İtilaf Devletleri çıkarlarına aykırı olmasına rağmen ABD’ye muhtaç oldukları için Vilson ilkelrini kabul etmek zorunda kalmışlardır -Sömürgciliğin yıkılması teorisini Vilson ilkeleri oertaya atmış yıkılmasını ise Türkler yapmıştır.
-Vilson ilkelerinin etkisi -trakya üzerinden İstanbul’un işgale açık olması -Osmanlı Devletinin güneyden sıkıştırılması MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI(30 Ekim 1918) MADDELERİ Askeri Maddeler -Osmanlı ordusu lağvedilecek ve Osmanlı ordusunun silah ve cephanesine el koncak YORUM:1)Osmanlı Devletini savunmasız bırakmak 2)Osmanlı Devletinde yapılcak işgallere zemin hazırlamak -Savaşta esir düşen Osmanlı askerleri savaş suçlusu sayılcak ve bırakılmayacak,İngilzi ve Ermeni esirlei serbest bırakılcak YORUM:-Mondrost Ateşkest Antlaşmasının eşitlik ilkesine aykırı yapıldığını gösterir Ekonomik Maddeler -Bütün liman,tersane,trenyolu,toros tünelleri itilaf devletinin kontrolüne verilecek -Osmanlı, topraklarındaki akaryakıt ve kömürü çıkarmayacak ve yurt dışına satılmayacak, YORUM:Osmanlı ekonomik anlanda çökertmek ve kendilerine bağlı hale getirmek içindir Egemenlik haklarıyla ilgili maddeler:itilaf devletleri tgüvenliklerini tehlikede gördükleri stratejik noktaları işgal edeceklerdi(madde 7) YORUM:-madde 7 en ağır maddedir -işgallere zemin hazırlamıştır -işgallerin hukuki zeminini hazırlamıştır -osmanlı siyasi egemenlik hakları çiğnendi MADDE24
Doğudaki altı vilayet (vilayet-i site )herhangi bir olay çıkarsa işgal edilecek(Erzurum,van,Diyarbakır,Elazığ,Sivas,Bitlis) Yorum:anadolunun doğusunda bir ermeni devleti kurulmak istendi Haberleşme araçları itilaf devletlerinin kontrolüne verilecek Amaç:
-işgallerin duyulmasını engellemek -itilaf devletlerine karşı organize faliyetleri engellemek -boğazlar açık olacak -boğaz istihkamları itilaf devletleri tarafından işgal edilecek Yorum:-Osmanlının toprak bütünlüğü bozuldu -İstanbullun güvenliği tehlikeye düştü MONDROSUN YORUMU -osmanlı devleti fiilen sona erdi -anadolunun işgaline zemin hazırladı -resmen işgaller başladı -kurtuluş savaşına zemin hazırladı -İtilaf devletlerinden İngiltere antlaşmayı imzalayarak diğer itilaf devletlerine üstünlük sağladı -osmanlı kayıtsız şartsız teslim oldu PARİS BARIŞ KONFERANSI Toplanma sebebi: -birinci dünya savaşı sonrasında yapılacak barış antlaşmalarının esaslarını belirlemek -osmanlı devletini paylaşmak İTİLAF DEVLETLERİNİN OSMANLI DEVLETİNİ PAYLAŞMA TASARILARI İtilaf devletleri Wilson ilkelerine ters düşmemek içingizli antlaşmaları hayata geçirmek düşüncesiyle mandater devlet planını devreye sokmuşlardır bu amaçla konferansa Rumlar ,Ermeniler ve Araplar çağırılarak çoğunlukta oldukları Osmanlı topraklarını belgelendirilmeleri istenmiştir PARİS BARIŞ KONFERANSININ SONUÇLARI -dünya barışının sağlanması için milletler cemiyetinin (cemiyet-i akvam)kurulmasına karar verildi -avrupa haritası yeniden çizildi -avrupa haritası çizilirken milliyetçi esaslar dikkate alınmadığı için yeni sorunlar ortaya çıktı Sevr antlaşması dışındaki diğer barış antlaşmalarının maddeleri belirlendi YORUM:itilaf devletlerinin Osmanlı devletini paylaşmada sorunlar yaşaması sevr antlaşmasının hazırlanmasını geçiktirmiştir -sömürgecilik anlayışı yeniden gözden geçirilmiş sömürgecilik manda ve himaye adı altında devam etmiştir Türklerle ilgili maddeler: -doğu Trakya ve İzmir ile çevresi yunanlılara verilecek -doğu anadoluda bir ermeni devleti kurulacak NOT:izmirin gizli antlaşmaların aksine yunanlılara verilmesi italyayı küstürmüş ve bunun sonucunda ilkkez itilaf devletleri arasında görüş ayrılığının ortaya çıkmasına sebep olmuştur İZMİRİN YUNANLILARA VERİLMESİ SEBEPLERİ: -ingilterenin doğu akdenizdeki çıkarlarını korumak için bölgede güçlü bir İtalya yerine zayıf bir yunan devletini istemesi -ingilterenin hint sömürge yollarını korumak istemesi İzmir neye dayanılarak yunanlılara verildi? -sahte belgelerle batı anadoluda Rumların nüfusça çok gösterilmesi(Wilson ilkelerinin etkisi) -batı anadolunun yunanlılar tarafından vatanlarının bir parçası olarak gösterilmesi İZMİRİN İŞGALİNİ ENGELLEME ÇALIŞMALARI -reddi ilhak hareketi doğdu -miting düzenlendi NOT:izmirin yunanlılara verilmesi üzerine İtalya küstürüldü ve Paris barış konferansında itilafdevletleri ve İtalya arasında ilk ayrılık baş gösterdi İZMİRİN İŞGALİNİN SONUÇLARI -Reddi ilhak kareketi doğdu -kuva-i milliye hareketi doğdu -halkın m.kemal tarafında toplanmasına zemin hazırladı -kurtuluş savaşı başlamasına zemin hazırladı -izmirdeki katliamlar amiral Bristol raporunun hazırlanmasını sağladı AMİRAL BRİSTON RAPORU SEBEBİ: -izmirdeki katliamların dünya basınında duyulması -itilaf devletlerinin bölgedeki çıkarlarının zedelenmesi -anadoluda milli direnişin başlaması İÇERİĞİ: -izmir ve çevresinde Rumların katledildiğine dair Paris barış konferansında yanlış bilgi verilmiştir.verenler sorumludur -katliamlardan yunanlılar sorumludur -izmir yunanlılara verilemez,çünkü Türkler çoğunluktadır(Wilson ilkeleri) -izmirden yunan askerleri çekilmeli yerine itilaf askerleri geçmelidir(mondrosun 7.maddesi) ÖNEMİ:
-türklerin haklı olduğunu belgeleyen ilk uluslar arası belgedir -yunanlıların güvenlik amacıyla değil ilhak amacıyla geldiği gösterildi 2- CEMİYETLER Cemiyetlerin Kurulma Sebepleri: -İtilaf Devletlerinin işgallere başlaması -İstanbul Hükümetinin denetim altına alınması -Osmanlı ordularının terhis edilmesi -Azınlıkların İtilaf Devletlerinden aldığı destekle faaliyetlere başlaması - İstanbul Hükümetinin işgallere karşı tepkisiz kalması - İtilaf Devletlerinin keyfi davranışları
-Azınlıkların kurdukları Cemiyetler -Milli Varlığa Düşman Cemiyetler -Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri Adı altında üç grupta incelenebilir.
Genel Özellikleri -İtilaf Devletlerinin desteğiyle kendi devletlerini kurmak istemişlerdir -Rum,Ermeni ve Yahudiler tarafından kurulmuşlardır. -İşgal devletleriyle işbirliği yapmışlar ve işgalleri kolaylaştırmışlardır. -Milli birlik ve beraberliği bozmak istemişlerdir. -Dini kurumlar çevresinde kurulmuşlardır.(Patrikhane, Hahambaşılığı) Yüklə 322,31 Kb. Dostları ilə paylaş:
|