Aleyna ceylan

ARAŞTIRMA ÖNERİSİ

YENİ YÖNETMELİĞE TABİ OLAN PDR ÖĞRETMENLERİNİN VERİMLİLİK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

ORHAN DİKTAŞ

GÜRCAN GÜNSOY

VEYSEL OĞUZHAN KAVAK

HAFİZE UYSAL

ALEYNA CEYLAN

İSA AVCI

DERS ÖDEVİ

BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMİ

DR. Sevim AŞIROĞLU

İstanbul

Maltepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi

Ekim 2017

İÇİNDEKİLER:

1-GİRİŞ

Problem……………………………………………………………………………………..3

Amaç…………………………………………………………………………………………6

Önem………………………………………………………………………………………...6

Varsayımlar…………………………………………………………………………………6

Sınırlılıklar………………………………………………………………………………….6

Tanımlar……………………………………………………………………………………..6

2-YÖNTEM

Araştırma Modeli…………………………………………………….........6

Evren ve Örneklem………………………………………………………..7

Verilerin Toplanması ……………………………………………………..7

Verilerin Çözümü ve Yorumlanması……………………………………..7

Süre ve Maliyet…………………………………………………………..7

3- KAYNAKÇA

Kaynakça………………………………………………………………………………9

YENİ YÖNETMELİĞE TABİ OLAN PDR ÖĞRETMENLERİNİN VERİMLİLİK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Problem

MEB RPD Hizmetleri yönetmeliği 3.bölüm madde 6 ya göre Türk Eğitim Sisteminin genel amaçlan çerçevesinde eğitimde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri temelde; öğrencilerin kendilerini gerçekleştirmelerine, eğitim sürecinden yetenek ve özelliklerine göre en üst düzeyde yararlanmalarına ve gizilgüçlerini en uygun şekilde kullanmalarına ve geliştirmelerine yöneliktir.

Öğrencilere yönelik olarak düzenlenen her türlü rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri bu amaçlar doğrultusunda bütünleştirilerek verilir. Okulda özellikle çok-gayeli-okulda danışman, bilgi ve tecrübesiyle, uzman bir kişi olarak okuldaki yönlendirme faaliyetlerinin merkezinde bulunmaktadır.

Okuldaki danışmanlar, bir başdanışmanın liderliğinde rehberlik ve danışma programını planlar, yürütür, değerlendirir ve koordine eder. Bunları yaparken Yönetici ve Öğretmenlerle yakın bir işbirliği içinde olurlar. Belli başlı temel fonksiyonları şöyle gruplandırılabilir:

1)Baş danışman, diğer danışman arkadaşlarının da katkısıyla, okul rehberlik ve danışma programını, çok-gayeli-okul amaçlarına uygun olarak planlar ve takvime bağlar.

2)Danışmanlar, rehberlik ve danışma alanının uzman kişileri olarak, rehberlik ve danışma çalışmalarının çeşitli noktalarında değişik seviyelerde lider durumundadırlar.

3)Okulda rehberlik anlayış ve fikrinin canlı tutulmasını sağlar.

4)Öğrencileri, psiko-sosyo-biyolojik bireyler olarak çeşitli test ve test dışı tekniklerle inceleyip değerlendirirler ve bunları öğrencilerin toplu dosyalarına kaydederler.

5)Problemli öğrencilerle psikolojik danışma yapar, gerekenleri çevredeki yardım kaynaklarına yönlendirirler.

6)Problemli öğrencilerin bazıları üzerinde vaka incelemesi yaparlar.

7)Öğrencilerin yetenek, ilgi ve ihtiyaçlarına uygun meslek ve eğitim alanı seçmelerine yardım ederler ve bu hususta gerekli olan bilgileri toplar, öğrencilerin kullanımına sunarlar.

8)Kişi olarak bir öğrencinin gelişmesi, eğitim ve meslek seçimi hakkında onların velileriyle görüşmeler yaparlar.

9)Baş danışman, diğer danışmanlarla birlikte, rehberlik ve danışma çalışmalarında gerekli olan araç-gereçleri, rehberlik programı takvimine uygun olarak zamanında sağlar, kullanır veya kullanmaya hazır tutar.

10)Danışmanlar, sorumlu oldukları gruplardaki öğrencilerin toplu dosyalarını tutar, her bir öğrenci hakkında toplanan bilgilerin zaman geçirmeden bu dosyalara girmesini sağlar.

11)Danışmanlar, yakın ve uzak çevredeki kaynakları iyi tanır, onlarla iyi irtibat kurar ve okuldaki yönlendirme çalışmalarında bu kaynaklardan yararlanılmasına çalışırlar.

12)Baş danışman, rehberlik ve danışma alanında öğretmenler için ve danışmanlar için hizmet-içi-programlar düzenler, yürütür ve değerlendirir.

13)Baş danışman, diğer danışmanların yardımıyla, rehberlik ve danışma programında planlanıp yürütülen faaliyetlerin koordinasyonu ve bütün çalışmaların değerlendirilmesini yapar.

14)Danışmanlar, okuldaki rehberlik ve danışma çalışmalarının gerekli görülen noktalarında ve konularında ilgili araştırmaları yaparlar.

15)Danışmanlar, meslekte kendilerini sürekli değerlendirir ve yenilerler. Meslekleri ile ilgili bilgi becerileri kazanıp kendilerini geliştirmeleri için gerekli okumaları yaparlar, konferanslara, seminerlere katılırlar, akademik çalışmaları ihmal etmezler.

16)Bütün bu görevleri yürütürken okulun yöneticileri ve öğretmenleri ile çok etkili bir iletişim ve insan ilişkileri içinde bulunmayı bir an bile unutmazlar.

Buraya kadar olan açıklamalardan anlaşılmış olması lazımdır ki okulda rehberlik ve danışma faaliyetleri, diğer bir ifadeyle çocuğun büyüyüp gelişmesinin yönlendirilmesi, sadece danışmanların çalışmalarıyla gerçekleştirilebilecek faaliyetler ve amaçlar değildir. Bu faaliyetler ve amaçlar, bir ekip çalışması ister. Öğretmen-Yönetmen-Danışman üçlüsünün dayanışma içinde gayretlerine ihtiyaç vardır. Esasen bugünün modern okulunda öğretmenin esas fonksiyonu bilgi öğretmek değil, nasıl öğrenileceğine, nasıl problem çözümleneceğine rehberlik etmektir. (Tan, 1993)

MEB tarafından rehber öğretmenlerin çalışma yönetmeliğinde yapmayı planladığı değişiklikler eğitimin niteliğinin sorgulanmasına neden olmaktadır. psikolojik danışman / rehber öğretmen olarak görev yapmanın zorluklarına ilişkin görüşleri incelendiğinde, yönetici ve öğretmenlerin PDR hizmetlerine ilişkin önyargılı tutumu, bilgi ve işbirliği eksikliği ile görev tanımının net olmamasının öne çıkan zorluk olduğu görülmektedir. Bu sorun başka araştırmacıların dile getirdiği sorunlara paraleldir. Alan çalışanlarının dile getirdiği diğer öne çıkan zorluklar, sorumlu olunan öğrenci sayısının fazlalığı, gerçekçi olmayan ve görev alanı dışındaki beklentiler ve ilgisiz / işbirliği yapmayan veliler olarak görülmektedir. Pek çok komisyonda yer almak ve farklı problem alanlarıyla karşılaşmak da bazı alan çalışanlarınca belirtilen zorluklardır. Yaşanan zorluklara genel olarak bakıldığında PDR alanının birlikte çalışılan idareci ve öğretmenler ve velilerce iyi tanınmadığı, görev ve sorumluluklarının iyi bilinmediği ortaya çıkmaktadır. Pek çok komisyonda yer almak ve gerçekçi olmayan beklentilerle karşılaşmak da yine mesleğin görev ve sınırlarının net olarak ortaya konmamış olduğunu göstermektedir. Bu durumun PDR alanının disiplinler arası bir alan oluşu ve özel eğitim gibi pek çok ilişkili ama başka uzmanlık alanları ile yan yana duruşundan da kaynaklanmakta olduğu söylenebilir. Bu güçlüklerin MEB ve eğitim sisteminin diğer çalışanlarıyla (yönetici ve öğretmenler) ilgili olduğu görülmektedir. Bu bulgular MEB bünyesinde PDR hizmetlerinin arzu edilir seviyede işlev görmesi için MEB politikaları ve öğretmen eğitiminde önemli iyileştirmelerin gereğine işaret etmektedir. (TUZGÖL DOST & KEKLİK, 2012)

PDR hizmetlerinin değerlendirilmesine yönelik sonuçlar; müdürlerin, öğretmenlerin, öğrencilerin ve rehber öğretmenlerin PDR hizmetlerini yürütürken işbirliği içinde olunmasının gerektiğine inandıklarını ortaya koymaktadır. Bununla birlikte müdürlere, sınıf rehber öğretmenlerine ve okul rehber öğretmenlerine göre öğrenciler PDR hizmetlerini talep etmede gönülsüz, veliler ilgisiz kalmakta, sınıf rehber öğretmenleri rehberlik etkinliklerini sıkıcı bulmaktadırlar. Bu nedenle, işbirliğini arttırmak için PDR hizmetlerine ilişkin gönülsüzlük, ilgisizlik durumlarının araştırılması faydalı olabilir. Rehber öğretmenler, sınıf rehber öğretmenlerine, okul PDR programında yer alan rehberlik etkinliklerini nasıl uygulayacakları konusunda dönem içinde belirli aralıklarla eğitim verebilir. Ayrıca rehber öğretmenler okul PDR servisini tanıtmak amacıyla bilişim teknolojisini etkili bir şekilde kullanabilir. Okul müdürlerinin ve sınıf rehber öğretmenlerinin rehberlikle ilgili hizmetlerde işbirliğinin arttırılması için bu konudaki yönetmeliklerin okul rehber öğretmeni, sınıf rehber öğretmeni ve okul müdürlerince iyi bilinmesi ve dikkatle incelenmesi faydalı olabilir. Ayrıca, sınıf rehber öğretmenliği konusunda öğretmenlerin motivasyonlarını arttırmaya yönelik idari teşvikler arttırılabilir. (Karataş & Baltacı, Ağustos 2013,)

Programın uygulanmasını kolaylaştıracak kaynakları insan olarak ele alırsak özellikle rehber öğretmen atamalarında alan dışı atamaların sonlandırılması ve rehberlik alan mezunlarının kadro sayılarının artırılması okullardaki çalışma kalitesini yükseltecektir. Okullarda psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinin uygulanması sürecinde karşılaşılan sorunlardan biri de okul rehberlik hizmetlerinin değerlendirilmesidir. Gelişimsel rehberliği geleneksel rehberlikten ayıran en önemli fark ölçülebilir, somut hedefler belirlenmesi ve bunların değerlendirilmesine önem verilmesidir. Böylece psikolojik danışmanların okulda sundukları hizmetlerin etkililiğini araştırmalarla ortaya koyma zorunlulukları ortaya çıkmıştır. Ülkemizde bu konudaki araştırmalara pek rastlanmamakta, dolayısıyla hizmetlerin etkililiğine ilişkin görüşler gözlemden öteye gidememektedir (Terzi, Ergüner Tekinalp, & Leuwerke, 2011)

Ortaya çıkan bu değişiklikler öğretmen eğitiminin yeniden yapılandırılmasını ve teknik yeterliklere sahip öğretmen yetiştirme sorununa dikkati çekmektedir. Öğretmenlerin alan bilgisi, öğretim süreçlerinde geniş bilgi ve beceri birikimi ile işbirliği, koordinasyon ve değerlendirmeyi içeren alanlardaki yeterliklere sahip olabilmeleri için, öğretmen yetiştiren ulusal programların yeni taleplerini karşılayacak şekilde planlanması ve geliştirilmesi gerekir. Öğretmenin rolünün giderek değişmeye başlaması, hem beklentilerin hem de uygulanan süreçleri önemli ölçüde etkilemektedir. Dünyamızın giderek küçülmesine karşılık eğitim alanındaki sorunların giderek çoğaldığı bilinen bir gerçektir. Türkiye’de de birçok toplumsal sorunun temelinde eğitimin yer aldığı ve ne yazık ki bu sorunların gün geçtikçe daha karma- şık hale geldiği bilinmektedir. Bu durum eğitimle ilgili kişi ve kurumların konuya daha büyük bir hassasiyetle eğilmelerini zorunlu hale getirmiştir (ÇELİKTEN , ŞANAL, & YENİ, 2005)

Psikolojik danışma ibaresinin kaldırılması yerine rehber öğretmen ibaresinin gelmesi alan dışından da rehber öğretmen ataması yapılabileceği anlamına gelir. Problemi çözme, krizi yönetme gibi konularda yeteri kadar uzman olmayan alan dışı kişiler öğrencilerin beklentisini karşılayamayabilir ve eğitimin niteliğini olumsuz etkileyebilir. Nöbet tutan bir rehberlik personelinin uyumsuz öğrenciyi nöbet görevi gereği disipline vermesi, uyarması, aynı öğrencinin ve okul öğrencilerinin rehberlik uzmanına koşulsuz kabul ile gitmesine engeldir. Rehber öğretmenin çalışma süresinin 10 saat arttırılması ve idari işlere de bakacak olması rehber öğretmenin verimini düşürebilir ve eğitimin niteliğini olumsuz etkileyebilir.

Amaç

Bu araştırmada yeni yönetmeliğin eğitimin niteliği üzerindeki olumlu veya olumsuz etkileri araştırmaya çalışılmıştır. Araştırmanın genel amacı çerçevesinde, şu sorulara cevap aranmaya çalışılmıştır.

1-Yeni yönetmelik değişiminin eğitimin niteliğine etkisi nedir?

2-Yönetmeliğin öğretmenin verimlilik düzeyine etkisi nedir?

3-Verimlilik düzeylerinin artması veya azalması öğrencileri nasıl etkiler?

Önem

Yönetmelik taslak aşamasındayken öğretmenler tarafından konuya ilişkin algı düzeyleri arttırılmazsa ileride büyük sorunlar doğurabilir. Bu sebeple öğretmenin verimliliği ve eğitimin niteliği düşebileceği için araştırmaya değer bulunmuştur.

Varsayımlar

Araştırmacıların ulaştığı kaynaklardaki bilgilerin doğru ve güvenilir olduğu varsayılmaktadır. Yönetmeliğin çıkmış olduğu varsayılmaktadır.

Sınırlılıklar

Bu araştırma Maltepe ilçesiyle sınırlandırılmıştır.

Tanımlar

Fonksiyon: İşlev

Yönetmelik: Bir kuruluşun çalışma yöntemini belirleyen kuralların tümü.

Nitelik: Bir şeyin nasıl olduğunu belirten, onu başka şeylerden ayıran özellik

2-YÖNTEM

Araştırma Modeli

Bu çalışma var olan durumun belirlenmesi ve incelenmesi amacıyla, tarama modeli esasları kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma yeni yönetmeliğe tabi olan RPD öğretmenlerinin yönetmelik çıktıktan sonraki durumlarını inceleyen tarama modelinde bir çalışmadır. Bu model araştırmacının ilgilendiği ve araştırmak istediği problemin var olan durumu ortaya koymasını sağlar.

Evren ve Örneklem

Araştırmanın çalışma grubunu, Maltepe ilçesinin her mahallesinden rastgele türü ve düzeyi fark etmeksizin seçilen birer okulun PDR anabilim dalından mezun psikolojik danışmanlarından oluşmaktadır. Toplanan verilerden çıkarılan sonuçlar Maltepe ilçesinde görev yapmakta olan tüm psikolojik danışmanlara genellenecek ve sonuçlar Maltepe ilçesindeki psikolojik danışmanların yeni yönetmelikten etkilenme niteliği ve düzeyini yordayacaktır.

Verilerin Toplanması

Araştırmaya katılan öğretmenlerin cevaplarına ilişkin görüşler, araştırmacı tarafından geçerlilik ve güvenilirliği denetlenerek oluşturulan anket (Ek-1) ile toplanan verilerden elde edilecektir. Ankette yeni yönetmeliğin değişen her bir maddesine ilişkin soru bulunmaktadır. Anketteki sorular, olumsuzdan olumluya doğru olacak şekilde, 1 ile 5 arasında derecelendirilmiştir. Bu ölçek örnekleme uygulanarak öğretmenlerin görüşleri alınacaktır.

Verilerin Çözümlenmesi ve Yorumlanması

Araştırma sürecinde elde edilen verilerin SPSS programı ile istatistiki olarak değerlendirilmesi suretiyle, yeni yönetmeliğin ayrı ayrı her bir maddesinin verimlilik düzeyleri spesifik olarak yorumlanacaktır.

Süre ve Olanaklar

Bu araştırma sürecinde 15-30 Ocak 2018 tarihleri arasında Milli Eğitim Bakanlığından gerekli izinler alınacak ve daha önce hazırlanan anket 2018’in şubat ayında ilgili örnekleme uygulanacaktır. Elde edilen veriler Mart 2018’de analiz edilip Nisan-Mayıs 2018 aralığında raporlaştırılacaktır.

EK-1

Anketi olumsuzdan olumluya gidecek şekilde 1-5’e kadar puanlayınız

1-) Yeni yönetmelik eğitimin niteliğini nasıl etkiledi?

1   2   3   4   5

2-) Diğer öğretmenlerden farklı olarak 40 saat çalışmak verimliliğinizi nasıl etkiledi?

1   2   3   4   5

3-) Nöbet tutmak öğrencilerle ilişkinizi nasıl etkiledi?

1   2   3   4   5

4-) Rehber öğretmenin boş derse girmesi öğretmen öğrenci ilişkisini neye yönde etkiler?

1   2   3   4   5

5-) İzin ve tatil günlerinde görevlendirilmek sizi nasıl etkiledi?

1   2   3   4   5

6-) Psikolojik Danışman ibaresinin kaldırılması öğrencinin rehberlik servisini algılamasını ne yönde etkiledi?

1   2   3   4   5

Kaynakça

ÇELİKTEN , M., ŞANAL, M., & YENİ, Y. (2005). ÖĞRETMENLİK MESLEĞİ VE ÖZELLİKLER. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 207-237, 28. https://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/5678060/11-__207-237._syf._.pdf?AWSAccessKeyId=AKIAIWOWYYGZ2Y53UL3A&Expires=1508857581&Signature=QqV8VI6e4yoPKcg%2FN9SBYbEbZ6E%3D&response-content-disposition=inline%3B%20filename%3DOgretmenlik_meslegi_ve_oz adresinden alındı

Karataş, Z., & Baltacı, H. (Ağustos 2013,). Ortaöğretim Kurumlarında Yürütülen Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetlerine Yönelik Okul Müdürü, Sınıf Rehber Öğretmeni, Öğrenci ve Okul Rehber Öğretmeninin (Psikolojik Danışman) Görüşlerinin İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), Sayfa 427-460. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/15905 adresinden alındı

Tan, H. (1993). Okul Rehberlik Programında Danışman-Öğretmen-Yönetmen Üçgeni. M.Ü Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi(5), 129-135, 5. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/1837 adresinden alındı

Terzi, Ş., Ergüner Tekinalp, B., & Leuwerke, W. (2011). Psikolojik Danışmanların Okul Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetleri Modeline DayalıOlarak Geliştirilen Kapsamlı Psikolojik Danışma ve Rehberlik Programını Değerlendirmeleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(1). http://dergipark.gov.tr/download/article-file/209774 adresinden alındı

TUZGÖL DOST, m., & KEKLİK, İ. (2012, Haziran). Alanda Çalışanların Gözünden Psikolojik Danışma ve Rehberlik Alanının Sorunları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 389-407, 11. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/181388 adresinden alındı