(Hazırlayan Ayse Somuncu)
BELÇİKA
GİRİŞ
BELÇİKA, Avrupa’nın en küçük ülkelerinden biridir. Yüzölçümü: 30.518 km2 (Konya’nın yüzölçümü 38.183km2 ) Belçika’nın coğrafi yerleşimi ise; Güneybatıda Fransa, Doğuda Almanya Federal Cumhuriyeti ile Lüksemburg, Kuzeyde Hollanda arasında yer alır. Kuzey Denizi’ne dar bir kıyı ile açılan Belçika, Avrupa’nın en yoğun nüfuslu ve en çok sanayileşmiş ülkelerinden biridir.
Belçika’da nüfusun hemen hemen tümü okuryazardır. İlk ve ortaöğretimin devlet desteğiyle yürütüldüğü bu ülkede, çeşitli yükseköğretim kurumlarının yanısıra, birçok üniversite vardır. Brüksel, Louvain, Anvers, Mons, Hasselt, Namur, Gand ve Liège üniversite kentleridir.
Halkın çoğunluğu katolik olmakla birlikte, herkes dinini seçmekte özgürdür. Ülkede başlıca iki dil konuşulur; kuzeyde yaşayan Flamenler Flamence konuşur. Flamen halkı Hollandalılar’ a benzer. Güneyde Fransızca, ülkenin bazı bölümlerinde ise Fransızca’nın bir lehçesi olan Valonca konuşulur. Valonlar Fransızlar’a benzer. Sanayi, ticaret ve kültür merkezi olan Brüksel’de her iki dil de konuşulur. İki farklı dilin hatta bazı yerlerde Almanca’nın ağırlıkta olması ülkenin eğitim sisteminde üç farklı dilde eğitimi getirmiştir.
Yukarda belirtildiği gibi Belçika gerek coğrafi yapısı ve gerekse tarihi konumu nedeniyle üç değişik dilin konuşulduğu ülke konumundadır. Ülkede üç dilin konuşulması ülkedeki eğitim sisteminide etkilemektedir. Üç dilin konuşulmasının nedeni geçmiş tarihinden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle ülkenin geçmiş tarihini kısaca özetlersek: Belçika, Roma İmparatorluğunun Belgica adlı bir eyaleti idi ve beş asır süre ile öyle kaldı. Ülke daha sonra Şarlman’ın Batı İmparatorluğu’na dahil oldu. 1477’den itibaren de Habsburg hanedanının eline geçti. 1555’te Habsburg Filip II İspanya kralı olmuş ve Belçika İspanya egemenliği altında kalmıştı. 1797’de Fransa Belçika’yı işgal etti. 1815’te Napolyon Waterloo’da yenilince Belçika bu defa Hollandalıların eline geçti. 1830’da Belçika’lılar başkaldırdı ve Fransa ile İngiltere’nin garantisi altında bağımsız bir devlet oldular. 1865’te kral olan Leopold II ülkede sanayileşme hareketini başlattı. Belçika I. ve II. Dünya savaşlarına katılmak zorunda kalmış, her iki savaşın başında Almanya tarafından işgal edilmişti. Sonunda Almanya yenilince işgalden kurtulmuştur. Tarihte geçirdiği bu süreç Belçika’da ki halkın ırk ve din bakımından birbirinden ayrı iki gruptan oluşumuna neden olmuştur. Ülkenin kuzey bölgelerinde oturan ve nüfusun %55’ini oluşturan Flamenlarla güney bölgelerde oturan ve nüfusun %32’sini oluşturan Valonlar, Valonlar Fransızca, Flamenler Flamence konuşurlar. Fakat bütün nüfusun %12’si Bürüksel’de oturur ve bunun da %80’ini Fransızca konuşan Valonlar meydana getirir. Flamenler Cermen ırkından, Valonlar ise Keltler ve Romalılardan gelirler, Doğuda Malmedy çevresinde oturan ve nüfusun %1’ini teşkil eden grup ise Almanca konuşur.
Bu etnik gruplar, uzun zamandan beri aynı yönetim altında olmalarına rağmen, dilde olduğu gibi kültür ve gelenek bakımından da birbirleriyle kaynaşmamışlardır. Okullarda öğretim, okulun bulunduğu bölgenin dilinde yapılır. 1970’de Anayasa’da yapılan bir değişiklikle ülke, herbiri kültürel ve ekonomik özerkliğe sahip dört bölgeye ayrılmıştır: Flamenların bulunduğu kuzey bölgesi, Valonların bulunduğu güney bölgesi, iki dilinde konuşulduğu başkent Brüksel ve Almanca konuşulan Malmedy bölgesi.
Halkın büyük çoğunluğu katoliktir. Nüfusun %94,6 sı şehirlerde yaşar. Fransızca Brxelles, Flamence Brussel olarak yazılan başkent Brüksel, Belçika’nın ve birçok bakımdan da Avrupa’nın merkezlerinden biridir. Yabancıların en çok uğradığı, yabancı işcilerin en çok bulunduğu Belçika şehri Brüksel’dir. Ülkenin bütün şehirlerinden farklıdır. Başkent Brüksel’den başka iki dilin yaygın olarak konuşulduğu şehirler yoktur. Flamen şehirlerinde Fransızca, Valon şehirlerinde de Flamence yazılmış pankartlara, trafik levhalarına rastlanılmaz.
I. Genel Siyasi ve İdari Durum
Monarşi ile yönetilen, devlet (state), eyalet (province), Belediye (municipaility) şeklinde idari kısımlara ayrılan ve üniter bir yapıya sahip olan Belçika Krallığı, 1970 yılında yapılan bir düzenleme ile idari yapısını değiştirmiştir.
Söz konusu düzenleme ile federal bir yapıya kavuşan ülke idaresi, 1980, 1988-1989 yıllarında devam eden yeni düzenlemelere ek 14 Temmuz 1993 tarihinde yapılan ve tam olarak Mayıs 1995'de seçimlerin yapılması ile yürürlüğe giren son anayasal düzenlemeyle, yine monarşi ile yönetilen bügünkü federal ve üç bölgeli hale getirilmiştir.
Ülkenin idari yapısında, Temsilciler Meclisi ve senatörlerden oluşan iki kısımlı Federal Parlamento bulunmaktadır. Federal parlamento, 150 temsilci ve 71 senatörden oluşmaktadır. Genel oylamayla seçilen Temsilciler Meclisi üyelerinden farklı olarak, senatörler ülkedeki dil gruplarına göre yapılan özel bir düzenleme çerçevesinde bir kısmı doğrudan seçilerek, bir kısmı da çeşitli şekillerde atanarak Parlamento'da görev almaktadırlar.
Üye sayısı başbakanla beraber 15 ile kısıtlanan Federal Hükümet'in görevi ülke savunması, adalet, maliye, sosyal güvenlik (topluluk ve bölge yetki alanına girilmeden), uluslararası ilişkiler, sağlık ve iç işleri şeklinde ifade edilmektedir.
Yukarıda konu edilen çeşitli anayasal düzenlemeler sonucunda Federal Devletin, Flamenca, Fransızca ve Almanca konuşan topluluklardan (commune) oluştuğu kabul edilmiştir. Öte yandan, bu topluluklar göz önüne alınarak yapılan düzenlemeler sonucunda ise ülkenin kuzeyinde Flamence konuşulan Flamen Bölgesi, güneyde Fransızca ve çok küçük oranlı Almanca konuşan toplulukların yaşadığıValon Bölgesi, üçüncü olarak da Brüksel (Capital) Bölgesi oluşturulmuştur.
Topluluklar konuşulan dil başta olmak üzere, kültür, eğitim, bilimsel araştırma ve bu konularla ilgili uluslararası ilişkiler kurabilmektedirler. Bölge ise, daha çok ekonomik ilişkiler göz önüne alınarak yapılandığından dış ticaret, ekonomi, ulaşım, bankacılık, tarım, enerji, işsizlik, bölgesel kalkınma, çevre, kırsal kalkınma ve doğanın korunması, barınma, su, kamu faaliyetlerinin yürütülmesi, bilimsel çalışma ve uluslararası ilişkiler gibi konulardan sorumlu idarelerdir.
II.. Topluluk ve Bölge Meclisleri
Topluluk ve Bölge meclisleri Federal Meclisten ayrı olarak düzenlenmiştir Flamen Meclisi'nde 118, Valon Meclisi'nde 75 ve Brüksel Bölgesi Meclisi'nde de 75 doğrudan seçimle gelen üye bulunmaktadır. Ayrıca, Brüksel Bölgesi Meclisi'nde bulunan 75 üyenin Flamence konuşan 6 üyesi Flamen Meclisi'nde, Fransızca konuşan 19 üyesi de Valon Meclisi'nde yer almaktadır. Böylece Flamen Meclisi'nin üye sayısı 124, Valon Meclisi'nin üye sayısı da 94'ü bulmaktadır. Diğer taraftan, Almanca konuşan topluluğun doğrudan seçilmiş 25 üyeli ayrı bir meclisi bulunmaktadır.
Bölge ve Topluluklara ilişkin olarak dikkati çeken bir konu da Flamen ve Valon Meclislerine verilen Anayasal özerkliktir. Bu şekilde anılan meclisler üye sayılarını, bunların statülerini, kendi hükümetlerindeki üye sayısını belirleyebilmektedirler. Söz konusu Anayasal özerkliğe Brüksel Bölgesi Meclisi ile Almanca Konuşan Topluluk Meclisi sahip değildir.
III.. Eyaletler ve Belediyeler
Ülke, Flamen Bölgesi'nde 5, Valon Bölgesi'nde de 5 olmak üzere 10 eyalete ayrılmıştır. Flamen Bölgesindeki eyaletler, Batı Flandre, Doğu Flandre, Anvers, Limburg, Flamen Brabant olup, Valon Bölgesindeki eyaletler ise Namur, Liège, Hainaut, Lüksemburg, Valon Brabant'dır.
Bölgelere bağlı olan eyaletlerin, doğrudan seçilmiş üyelerden oluşan meclisleri bulunmaktadır. Bu meclisler tarafından eyalet idaresinden sorumlu olan temsilci (permanent Delegation) seçilmektedir. Ayrıca, eyalet yönetiminde, eyalet meclisi tarafından temsilcinin bir üst makamı olan ve Kral tarafından atanan vali bulunmaktadır.
Eyalet idareleri, kanunların uygulanması ve düzenin sağlanması, bölgesel kalkınma, yolların bakımı, bulaşıcı hastalıklarla mücadele gibi konular ile belediyeleri denetlemekten sorumludurlar.
Belediyeler ise Eyaletlere bağlı en küçük idarelerdir. Ülkede 589 belediye bulunmaktadır. Kendi meclisleri bulunan belediyeler, belediye başkanının başkanlığında çalışan belediye encümeni tarafından yönetilir.
Polis gücüne sahip Belediyelerin görevleri ise kanunların uygulanması ve düzenin sağlanması, seçimlerin organize edilmesi, nüfus işlemlerini takip etmek, ilk ve orta eğitimi gerçekleştirmek, sosyal yardımlarda bulunmak, inşaat ruhsatı ve yol tamiri, itfaiye hizmetleri şeklinde sıralanabilir.
Eyalet ve belediye seçimleri en son 1994 yılı Ekim ayında 6 yıllık bir dönem için temsilcilerin seçilmesi amacıyla yapılmıştır.
Son olarak, federal makamlar ile topluluk ve bölge idareleri eyalet ve belediyelerden daha yetkili idareler olup, söz konusu idareler, eyalet ve belediyelere yasaların izin verdiği çerçevede görev verebilir.
IV. İdari Yapı Üzerine Diğer Hususlar
Yukarıda sıralanan idari yapı nedeniyle, bürokratik işlemler ve bu işlemler için harcanan zamanın fazlalığı dikkat çekmektedir. Diğer husus da değişik otoritelerce yürütülen bürokratik işlemlerde zaman zaman da olsa görülen karışıklıklardır.
V. Ülke Nüfusu ve Etnik Yapısı
1997 yılı itibariyle 10.170.226 kişi olan Belçika'nın nufusunun % 48,9'u erkek, %51,1'u da kadındır. Ülke nufusunun 1991-1996 yılları arasında yaklaşık olarak % 1,5 oranında arttığı gözlenmektedir. 1996 yılında binde11,36 olan doğum oranına karşın, ölüm oranı binde 10,27'dir.
Ülke'de konuşulan diller, etnik yapıyı da belirlemektirdir. Yapılan idari düzenlemeler ile sınırları belirlenen dil topluluklarından Flamence konuşanlar ülkenin kuzey yarısında, Fransızca konuşanlar ise güney yarısında yer almaktadır. Almanca konuşan topluluk ise Almanya sınırına yakın bölgede yer almaktadır. Başkent Brüksel'de de Flamence ve Fransızca beraber kullanılmakta ise de ağırlıklı olarak (% 85 oranında) Fransızca konuşulduğu belirlenmiştir.
Bölgelere göre nufusun dağılımı incelendiğinde, nufusun % 58'nin Flamence konuşulan Flamen Bölgesi'nde, % 32,7'sinin Fransızca konuşulan Valon Bölgesi'nde, % 9,4'nün de Brüksel'de yaşadığı görülmektedir. Öte yandan, Valon bölgesinde yaşayan ve toplam ülke nufusun % 0,7'sinin de Almanca konuştuğu kaydedilmektedir.
Dil gruplarına göre şekillenen etnik ayrım ülkenin üniter devletten federal yapıya geçmesine neden olmuştur. Bu değişim nedeniyle ile taraflar arasında bir çatışma yaşanmamıştır. Bugün taraflarca federal yapıdan da ayrılarak bölgelerin bağımsızlığı Flamen ve Valon temsilciler tarfından gündeme getirilse de bu görüş yeterince destek görmemekte, Kralın varlığı Ülke'yi bağlayan unsur olarak kabul edilmektedir.
Öte yandan, Belçika nüfusunun yaklaşık % 9'u (977.921 kişi) yabancıdır. Ülke'de yaşayan yabancılar arasında en fazla sayıda bulunanlar AB'ne üye ülke vatandaşları olup, bunların başında İtalyan, Fransız ve Hollandalılar gelmektedir. Türk vatandaşları ise 122.185 kişi ile yabancı nufusun yaklaşık % 12,5'unu teşkil etmektedir.
VI. Ülkenin Coğrafi Konumu
Kuzeybatı Avrupa'da yer alan Belçika'nın yüz ölçümü 30.528 km2'dir. Ülke kuzeyde Hollanda (450 km.), doğuda Almanya (167 km.) ve Lüksemburg (148 km.), batı ve güneyde de Fransa (620 km.) ile sınırlara sahiptir. Ayrıca, Ülke'nin kuzeyde, Kuzey Denizi ile kıyısı vardır. Kara sınırları uzunluğu 1385 km., denizle olan kıyısının uzunluğu ise yalnızca 64 km.'dir.
Kuzeybatıda yer alan kıyı kesimleri düz, orta kısımlarında küçük yükseltiler yer alan Belçika'nın güneyi ise dağlıktır. Genellikle dağlık kısımda yer alan ormanlık arazi ülke yüz ölçümünün % 20'sini, tarım arazisi % 24'nü ve meralar ise % 20'sini kaplamaktadır.
Önemli şehirleri, Brüksel, Anvers, Ghent ve Liège'dir.
Meuse ve Schelde ırmakları ile bunların kolları üzerine açılmış bir çok su kanalı, arazi yapısı diğer bölgelere göre daha engebeli olan Ülke'nin güneydoğu kısımları hariç 2000 km.'yi bulan su yollarının 1500 km.lik kısmı düzenli olarak ticari kullanım imkanı sağlamaktadır. Bu şekilde öteden beri bir çok ürünün kolayca büyük limanlara ulaştırılmış ya da limanlardan Avrupa içlerine dağıtım imkanı bulunmuştur.
Avrupa'nın ürün giriş ve dağıtım yerlerinden biri olan Belçika'da, Avrupa'nın ikinci büyük limanı olan Anvers Limanı bulunmaktadır. Diğer önemli ticari limanlar arasında Gent, Zeebruge, Oostende ve Brüksel limanları sayılabilir.
Ülkenin denize yakınlığı iklimi büyük ölçüde etkilemektedir. Hava, batı rüzgarlarınında etkisiyle genellikle kapalı, nemli, çoğunlukla da yağmurludur. Kışların ılıman, yazların ise serin geçtiği söylenebilir.
Coğrafi konum ülkenin ekonomisini ve ticareti büyük ölçüde etkilemektedir. Almanya, Fransa Hollanda ve İngiltere'ye komşu olması, ayrıca, yaygın ulaştırma altyapısının ve özellikle, otoyol ağının (1.667 km.) çok gelişmiş bulunması söz konusu ülkeler arasındaki ticareti önemli bir şekilde etkilemektedir.
Belçika Krallığı'nın toplam karayolu uzunluğu otoyollar da dahil olmak üzere 142.563 km.'yi, demiryolu uzunluğu da 3396 km.'yi bulmaktadır. Ayrıca, Ülke'de 42 adet havaalanı ve 161 km. Petrol boru hattı, 1.167 km. petrol ürünleri için boru hattı, 3.300 km.'de doğal gaz boru hattı bulunmaktadır.
Söz konusu gelişmiş altyapı imkanları ile ülkenin coğrafi konumu, Belçika için önemli re-eksport imkanları doğurmaktadır.
BELÇİKADA EĞİTİM
1961’e kadar Belçika’da Eğitimden sorumlu tek bir bakan vardı. Gerçekte bu bakan eğitim planlama ve politikasından da sorumluydu. 1961’den 1980’e kadar olan dönemde eğitimden sorumlu iki bakan vardı. Biri Fransız/Alman konuşma sisteminden, diğeri Flamen konuşma sisteminden sorumlu oldu.
1963’te bir kanunla, eğitimde dil bilim sistemi kuruldu. 1980’de genel hükümetin yetkileri sınırlanırken, yerel yönetimler toplulukların eğitimlerinde etkili oldu. Genel Hükümetin Bakanları anayasanın gözden geçirilen uygulamaları içinde yetkilerinin bir kısmını sınırlayarak yerel yönetimlere devrettiler. 1988 den bu tarafa yerel yönetimlerin bakanları, genel hükümet bakanlarının yetkilerinin hepsine sahip oldular. 1 Ocak 1989’da Toplulukların özelliklerine göre eğitim geliştirildi. Böylece, bu yasal hareketle farklı politik inançların temsil ettiği gruplar yerel yönetmelik ve yasalarla ayrıldılar. Çok sayıdaki alanda özellikle eğitimde bu yeni reform hareketi yavaş yavaş sisteme yerleşti. Sistemde ki bu ayrılığa rağmen kurumsal olarak bir bütünlük yani büyük bir ortaklık söz konusu idi. Toplulukların gelişimine olanak sağlamak için her bir dil topluluğunun bireylerinin gerçek ayrıntılarına göre uygulamalar geliştirildi. Yeni tanımlanan toplulukların saldırgan politikalarını önlemek için finansal kaynaklar teşkil edildi. Yaygın karşı çıkışlar için öğretmenler tahsis edildi, onların görevlerindeki yenilikler hükümetin birinci yılında belirtildi.
1998 de Yapılan Değişiklikler
Haziran 1998 de topluluk parlementosunun adapte edilen yeni kararlarıyla amaçlanan eşit topluluklardaki bütün öğrencilere elverişli özgürlükler sağlamaktı. Pozitif ayrımlarla ilgili olarak karar geliştirildi işbirliği temini sağlandı ve onların her birinin etkin gücleri aranarak misyon kararlarının temini sağlandı. Okullar sosyo ekonomik durumlara göre seçildi. Kültürel ve eğitim kriterleri insan ve mali kaynağın artışı belirlendi. 360 milyon için “kaynak belirlemesi” yapıldı ve bunun 310 milyonu ortaöğretim için düşünüldü.
Kararların gerçekleşmesi için okul meditasyon bölümü uygulamaya kondu. Şiddeti önleyici ölçümler sağlandı. Okullarda ki birkaç olay ciddi takip edildi ve okul dışında da ciddi takip sürdürüldü. Ek olarak, bu karar en küçük okullarda bile organize edildi. Her üç yıl, hükümet özellikle eğitim araştırmaları içindeki positif ayırımcı girişimleri gözden geçirebilecekti. Bu kararla okullardaki sosyal ilerlemeler için eğitimdeki pozitif ayırımlar ilave eğitim kaynakları ile tanıtıldı. Eğitim kararlarıyla bütün öğrencilerin mesleki sosyal eşit öğrenmeleri tasarlandı. Kararın gerçekleşmesi için okul meditasyon bölümleri uygulamaya kondu. Okullarda birkaç ciddi olay takip edildi, şiddeti önleyici ölçümler sağlandı ve okul dışı savaş azaltıldı. Bu kararlar en küçük okullarda bile organize edildi. Her üç yılda bir hükümet özellikle eğitim araştırmaları içindeki olumlu ayrımcı girişimleri gözden geçirebilecekti. Okullardaki ilave eğitim kaynakları ile sosyal ilerlemeler için eğitimdeki pozitif farklılıklar tanıtıldı. Eğitim kararlarıyla bütün öğrencilerin mesleki ve sosyal eşit öğrenmeleri tasarlandı. Haziran 1998’de geçen tasarının çalışma çercevesi özel anaokulu ve ilköğretim eğitiminde uygulamaya konulan kaynaklar yeniden tanımlandı. Farklı ölçümler karar tasarımında uygulandı. Özellikle;
-
Başta ilkokullarda öğretmenler ve öğrenciler için programlar oluşturuldu,
-
İlköğretimin beşinci sınıfında öğrencilerin Fransızca’dan başka bir dilin öğrenimine başlanmaları sağlandı.
-
Personelle ilgili mümkün tedbirlerin değişimi, özellikle ikinci bir dil öğretecek öğretmenlerin gerekli yeterlilikleri belirlendi.
1999 ve 2000’de Yapılan Değişiklikler
Zorunlu eğitim yasalarındaki büyük değişiklikler misyon kararlarının kalıcılığında inşa edildi. Yedi Fransız Topluluğu Konsey Kararı “The Socies de Compètences” sonuç uygunluğu, yeterlilik ve öğretim profilleri doğrulandı. Böylelikle ortak temelde okulların farklı tipleri için her bir “pouvoir organisateur” müfredatları tanımlayabilmekte 1 Eylül 2001’e kadar etkili olacaktı. 1999’da yeni mesleki profillerle birlikte, merkezi seceneği belirlemede değişiklikler yapıldı. Valon bölgesi ve Fransız topluluğunda ortak işlem fikirleri belirlendi. Bu fikirler çift mesleki eğitim ve öğretim kaynakları organizasyonu, teknik ve mesleki eğitim için mevcut araçların öğretimini yapma ve dil dallandırma programlarını (orta öğretim ve lise sonrası eğitim için) kapsar.
Genç insanlar için; birinci iş anlaşması sisteme yerleştirildi. Birinci iş anlaşmasının amacı ulaşılabilen genç insanların işin gerektirdiği eğitimi aldıktan sonra, 6 aylık bir iş piyasası sürecine yerleştirilmiş olmaktı.
Lise sonrası eğitim ile ilgili, Hautes Ecoles personelinin pozisyonu ve unvanları yeniden belirlendi. Yeni ders programları ve yeni öğretim programları yaratıldı. Bilimsel Araştırlar Ulusal fonun bir bölümü ile ilgili, öğretim endüstrüsündeki araştırmalar ve tarım (FRIA) için bir kaynak yaratıldı ve bu alanların büyük eğitim finansmanı idaresiyle birlikte yüklenildi. Lise sonrası sanat eğitimi yeniden organize edildi. Bu kuralların altında başarısız öğrencilerin mümkün katagorilerinin maliyeti uzun olmayan uygunlukta rahatlatıldı. “Enseignemen Fondomental” e eğitim başlanğıcında ve orta öğretimin birinci aşamasında yeniden gözden geçirildi. Sistemde ayrılma, hastalanma vegüçsüz düşen personel için yenileyici uyum sağlandı. Eğitimde sosyal ilerlemeler ile ilgili idari personelin yasal statüsü yeniden gözden geçirildi. Esas kurallar ve temel yasalarla eğitimde kayda değer esas kurallar Pacte Sclaire tarafından sunuldu ve anayasada yazıldı.
-
Eğitim özgürdür, bütün ilk ön –emptive ölçümler yasaklandı; saldırılar kanun veya kararlarla düzeltildi. Toplulukların özgür seçimi garanti edildi. Topluluk yönetimlerinin tarafsız eğitimi benimsendi. Tarafsızlık vurgulandı. Özellikle, ailelerin ve öğrencilerin fizyolojik, ideolojik ve dini görüşlerine saygı duyuldu.
-
Toplulukların kapasite eylemleri, pouvoir organisateur gibi, bir veya daha fazla bağımsız organizatörler sorumluluğunda gerçekleştirilmesi için, temsilci istendi. Uyumun gerçekleşmesi amacıyla, iki-üç önemlilikte karar alındı.
-
Esas olarak herkes özgür eğitim hakkına sahipti. Zorunlu eğitimin sonuna kadar eğitime ulaşmada bedel ücretsizdir. Bütün öğrenciler okul zorunluluğuna bağlı olarak etnik haklara veya topluluk masrafında dini yapılanmalara sahipti.
-
Bütün öğrenciler, aileler, personel ve eğitim kurucuları kanun veya yasalar altında eşittir. Kanun ve yasalar nesnel farklılıkların adresi olacaktı. Özellikle her bir pouvour organisateur özel karakteristik davranış uyumunda haklıydı.
-
Organizasyon tanıma veya topluluk eğitiminin en alt kademesine kadar kanun ve yasalarla düzenlendi. Böylece toplulukların yetki alanı altına düşen eğitim organizasyon ve yönetimlerine tamamen bağımsız eğitim politikalarını geliştirme yetkisi verildi. Eğitim organize edilebilir, ödeneklendirilebilir veya topluluk tarafından basitce tanımlanabilirdi.
Üç Tip Okulda Özgür Eğitim
Eğitimde özgürlük anayasanın korumasındaydı. Okullardaki organizasyon da herhangi bir kısıtlayıcı ölçüt konu olmayabilirdi. Böylece okulların organizasyonu halk otoritelerine bağlanmayabilirdi. Yinede, okullar fondan yararlanmada ve ehliyetlerin tanımlanmasında görüş alışverişi istediler. Topluluk kanun, karar ve düzenlemelerin teminiyle birlikte uymak zorundaydı. Büyük okullarda hem organizasyon hem de fon topluluktaydı. Bir kişiden veya pouvoir organizatör gibi bilinen yasal birimin düzenlenmesinden okul sorumluydu.
Altı maddelik Pacte Scolaire koşulları:
Eğitim Programlarının oluşturulmasında yasal minumum gereklilikler kurulumu sağlayacaktı, herbir pouvoir organisateur okul sistemi için programları oluşturmada özgürlüğe sahip olacaktı ve her bir eğitim enstitüsü ve bakanlıkla bağlantılı onay konularında, öğrenci seviyesini belirleme ve eğitim programını geliştirmeyi sağlayacaktı. Her bir pouvoir organisateur kendi öğretim metodunun seçiminde özgürdü.
Eğitim böylece yapılandırıldı. Buna göre:
Public Schools (Halk Okulları) halk otoriteleri tarafından organize edildi.
-
Fransız topluluğunda okul organizasyonu (birinci tip okullar)
Özellik; tarafsız (dindışı)
-
Public grant-arded schools (Büyük Halk Yardımındaki Okullar ikinci tip okullar)
-
Eyaletler tarafından organize edilen okullar
Özellik; dinle ilgili veya dindışı
I.Eğitimde Genel Yapı
Belçika’nın idari yapısı genel anlamıyla Federal Hükümet ile Fransız Toplumu Hükümeti ve Flamen Toplumu Hükümetinden oluşmaktadır. Federal Hükümet eğitim konusunda zorunlu öğrenim yaşlarını ve diploma verilme şartlarını belirler. Federal Hükümette eğitim bakanı yoktur. Eğitim işleri Fransız Toplumu ve Flamen Toplumu Hükümetleri tarafından yürütülmektedir.
Fransız Toplumunda eğitimden sorumlu 2 ayrı bakan görev yapmaktadır. Bunlar İlk Öğretim Bakanı, Orta Öğretim ve Özel Eğitim Bakanı ile Yüksek Öğretim Bakanıdır.
Flamen Toplumu Hükümetinde ise bir eğitim bakanı bulunmaktadır.
Belçika’nın Walon (Fransızca konuşulan) Bölgesindeki okullarda eğitim dili Fransızca’dır. Flamen (Flamence konuşulan) Bölgesindeki okulların eğitim dili ise Flamence’dir. Brüksel’de ise hem Fransızca hem de Flamence dillerinde öğretim yapan okullar bulunmaktadır. Öğretim metotları ve ders saatleri bölgelere göre değişebilmektedir.
Belçika’da okullar Devlet tarafından açıldığı gibi özerk kurum ve kuruluşlar tarafından da açılabilmektedir. Bu çerçevede okullar; Belediye Okulları, Devlet Okulları ve Katolik (Dini) Okulları olarak sınıflandırılabilir. Bütün okullarda genel anlamıyla aynı öğretim programı ve çalışma planı uygulanmakta olup, okullar devlet tarafından denetlenmektedir. Söz konusu okulların giderleri devlet tarafından karşılanmaktadır.
Belçika’da eğitim 6 yaşından 18 yaşına kadar bütün çocuklar için zorunludur. Ancak bazı öğrencilere 16 yaşından sonra tam gün eğitim yerine belli günler okulda yüzyüze eğitim, diğer günler staj yapma olanağı sağlanır.
II. Belçika Eğitim Sisteminde Öğretim Kademeleri
Belçika Eğitim sisteminde öğretim kademeleri ; Anaokulu, İlkokul, Orta Öğretim ve Yüksek Öğretim’den oluşmaktadır.
A. Anaokulu
Anaokulu eğitimi zorunlu değildir. 2,5-3 yaşından başlayıp 6 yaşına kadar devam etmektedir. 1., 2. ve 3. sınıf olmak üzere üç yıldan oluşmaktadır. Anaokulu eğitimi zorunlu eğitim kapsamında olmadığı için devam zorunluluğu yoktur. Anaokulu eğitimi çağında çocuğu bulunan veliler, 2,5-6 yaşlar arasındaki çocuklarını istedikleri yaşta anaokuluna kayıt ettirme hakkına sahiptirler. Çocuğunu anaokuluna göndermeyen veli, çocuk 6 yaşına girdiği zaman doğrudun ilkokula göndermek zorundadır .
Belçika’da anaokulları çoğunlukla ilkokulların bünyesinde bulunduğu gibi, bağımsız anaokulları şeklinde de olabilmektedir.
Anaokulu eğitiminde, yaratıcı oyun şeklindeki eğitsel aktivitelerle grup çalışmaları yapılmasına ağırlık verilmektedir. Anaokulunun 3. sınıflarında, ilkokula hazırlık olması amacıyla okuma-yazma faaliyetleri de yapılmaktadır.
Ana Okulu Eğitimi Organizasyonu
Ana okulu eğitimi toplulukların kendi sorumluluğunda alınır. Pekçok anaokulu ilköğretim okullarına bağlıdır.
1997’de en yüksek devam oranları
-
|
Fransızca/Almanca
|
Flamence
|
3 Yaş
|
%98
|
%92
|
4 Yaş
|
%100
|
%97
|
5 Yaş
|
%99
|
%100
|
Amaçlar: Aynı toplumda birlikte yaşayan benzer düzeydeki çocukların zihinsel ve fiziksel olarak daha iyi olmaları sağlamak için, doğru ve hızlı bir öğretimin yanısıra müzik ve sanat aktiviteleri de cesaretlendirilir.
Anaokulu öğretmenleri üniversite dışındaki yüksek eğitim enstitülerinde üç yıl eğitime tabiidir.
B. İlkokul
Belçika’da üç farklı dil topluluğu olduğu için Flamen dili (Vlaamse Gemeenschap)/ Fransız dili (Communaute Francaise)/ Alman dili (Deutschsprachigen Gemeinschaft) eğitimde kendi bölgesel otoritelerinin üstünlüğü söz konusudur.
Öğrenci eğitiminde insan hakları ve özgürlüğü esas alınarak ana dilde eğitim söz konusudur. Uygulamada okullarda kullanılan dil: Flanders’de Flamence/ Wallonia’da Fransızca Doğu Belçika’nın küçük alanlarında ki bazı bölge okullarında Almanca/ Başkent Brüksel’de (Brussels) bu dillerin karmasından oluşan okullarda eğitim vardır.
Dinsel veya din dışı eğitim konusunda da halk tamamen bir özgürlük içindedir. Hükümetin bütün okullara olan ödeneği, özel okullarda dahil – özgürce tedarik edilmektedir.
İlkokulda öğretim süresi 6 yıl olup her çocuk için zorunludur. İlkokul eğitimi 6 yaşından itibaren başlamakta ve 12 yaşına kadar sürmektedir. Öğrencilerden hazırbulunuşluk düzeyi İlkokula başlayamayacak durumda olanların, Rehberlik Merkezinin görüşü alınarak bir yıl daha anaokuluna devam etmeleri sağlanır ve daha sonra ilkokula kayıt edilir. Ancak, bu durumda olan çocuklar zorunlu eğitim çağına girdikleri için anaokuluna devam ediyor olsalar dahi devam mecburiyeti vardır. Normal ilkokula devam edemeyecek engelli öğrencilerin öğrenim göreceği özel eğitim okulları da bulunmaktadır. Okullar her yıl 1 Eylülde açılıp 1 Temmuza kadar eğitim-öğretim sürmektedir.
İlkokullarda öncelikli olarak dil ve matematik öğretimine ağırlık verilmektedir.
Ülke genelinde aynı müfredat programı uygulanmakla birlikte, okul müdürlüklerine öğretim metotlarını belirleme konusunda her geçen gün daha fazla serbestlik ve yetki verilmektedir. İlköğretimde yaygın olarak, öğrencilerin kendi ilgi alanları doğrultusunda, çevrelerini gözlemleyerek ve yaratıcı etkinliklere ağırlık verilerek eğitim yapılmaktadır. Aynı öğretim metodu orta öğretimde de uygulanır.
|
Ana Okulu (1997)
|
İlköğretim (1997)
|
Flamen Topluluğu
|
|
Öğrenciler
|
253,043
|
417,369
|
Personel (Tam ve Part time)
|
15,951
|
35,860
|
Okullar
|
2175
|
2,378
|
Fransız Topluluğu
|
|
Öğrenciler
|
67,666
|
144,269
|
Personel (Tam ve Part time)
|
12,600
|
12600
|
Okullar
|
752
|
775
|
Alman Topluluğu
|
|
Öğrenciler
|
2,934
|
5,913
|
Personel (Tam ve Part time)
|
|
761
|
Okullar
|
67
|
67
|
Yaklaşık Öğretmen: Öğrenci Oranı=1:11.
Yaş Dağılımı
6-15 yaş arası eğitim zorunludur. (+part-time veya full-time da 18)
En düşük başlama yaşı olarak düşünülen.
Yaş
|
Tip
|
Sistem
|
2.5 ‘la 6
Flamence
Fransızca
Almanca
|
Ana okulu
-Kleuterondwijs
-Enseignement maternel
-Kindergarten
|
Gönüllü, Özgür
Esasta Eyaletlerce Sağlanır.
|
6’la12
Flamence
Fransızca
Almanca
|
İlköğretim
-Lager onderwijs
-Enseignement primaire
-Grundschule
|
Zorunlu, Özgür
|
12+
|
Ortaöğretim
|
Zorunlu, Özgür
|
Okul Saatleri
Okullar Pazartesi-Cuma açık, Çarşamba öğleden sonra kapalı. Yılda 182 gün.
Gündüz Okul-8.30 ‘la 15.30 (Çarşamba 12.00)
İlköğretim Organizasyonu
Eğitimde üç farklı topluluğun kendi içindeki organizasyonu vardır. Eğitimin yapılanması, ücretler ve yüksek düzey standartlar gibi benzer şeyler eyaletlerin kendi içlerindeki kontrollerdir.
Genel Hükümet tarafından iki eğitim bakanı atanır. 1 Fransızca/Almanca, 1 Flamence
Fransızca/Almanca Topluluğu-Organizasyon Otoriteleri okul saatlerini belirler. Eyalet Okul Programları “Eğitim Program Komitesi” tarafından belirlenir. Özel Okulların Eğitimi de ilgili Eğitim Bakanınca onaylanmalıdır.
Flamenca Bölümünde eğitim bir program modeli yardımıyla dağıtılır. Programlar çalışma gruplarının konularına göre geliştirilir.Sonuç kararlarını ise bölge otoriteleri belirler.
İlköğretim Programı
İlköğretim herbiri üç yıllık üç evredir. Bazı okullarda öğretmenler için iki yıllık aşama bir sınıf kabul edilir. Eğer gerekliyse öğrenciler yılı tekrar eder.
Program Konuları
-
Ana dil, okuma yazma, dil ustalıkları
-
Matematik
-
Coğrafya, Belçika Tarihi, Doğal Bilimler
-
Sanat, Resim Çizme, Şarkı Söyleme, Estetik
-
Teknoloji/El Sanatları
-
Beden Eğitimi, Hijyen, Trafik, Toplumsal Ustalıklar, Şehir Hayatı
-
Bazı Okullarda İkinci Dil (Özellikle Almanca Topluluklarında)
Flamence Topluluğunun Müfredatıyla Amaçlanan
-
Temel konular, ayırtetme kavramı, etkileme ve motor ustalıkları
-
Başlangıç noktasında, bir konunun üstesinden gelme becerisinin öncesinde gerekli olan ön şart ustalıkları
-
Ders içerikleri
-
Yöntem bilim hakkında öneriler
-
Gösterge ve Metotların Değerlendirilmesi
-
Kaynakça ve belgeleme
-
İşyükü (studiebelasting)
-
Minumum hedef (eindterme)
-
Terminolojide tutarlılık ve mantık
Diğer Görüşler
5 yıllık ilkokul eğitiminin sonunda çocuk[Getiigschrif basisonderwijs/certificat d’ètudes de base (CEB)/Abschlußzeugnis der Grundschule] belgesini edinir ve ortaöğretime kaydına izin verilir.
Düşüşlerin Yuvarlanışı – 1970 - 1,027,267 İlköğretim yaşındaki çocuklar
1980 - 857,418
1990 - 792,646
3 yıllık öğretmen eğitimi, üniversite dışında (anaokulu ve ilkokul)
C. Orta Öğretim
Belçika genelinden orta öğretim seviyesinde modern ve klasik olmak üzere iki ayrı öğretim sistemi uygulayan okullar bulunmaktadır.
Klasik orta öğretim okulları üç yıllık orta okul ve üç yıllık liseler olmak üzere iki kademelidir. Genelde öğrenciler orta öğretimin birinci yılında genel, teknik, sanat ve meslek okullarından birini seçerler. Daha sonraki yıllarda okul türü değiştirmek kolay olmamaktadır.
Öğrenciye daha fazla seçme hakkı tanıyan ve daha esnek olan modern sistem bütün devlet okullarında uygulanmaktadır. Modern orta öğretim okulları ikişer yıldan oluşan üç kademeden meydana gelmektedir. Orta öğretimin birinci yılında bütün öğrenciler aynı müfredatı takip etmektedirler. Görülen haftalık zorunlu ders sayısı 27-32 saat arasındadır. İlk iki yıl gözlem, takip eden iki yıl da ise üçüncü sınıfta seçilen bölümle ilgili eğitim verilmekte olup son iki yılda o bölümde uzmanlaşma eğitimi yapılmaktadır. Orta öğretimde öğrencilerin seçebileceği 24 ayrı bölüm bulunmaktadır. Öğrenciler yaptıkları bölüm seçimine göre orta öğretimi takiben üniversiteye devam edebilmekte ya da çalışma hayatına atılabilmektedir.
Modern orta öğretim okullarında öğrenciler bölüm seçimlerini; öğretmenlerinin değerlendirmeleri ile kendi tercih, yetenek ve başarıları doğrultusunda genel, teknik, sanat ya da meslek eğitimi şeklinde yaparlar. Seçilen her bölümde sınıflara göre verilmesi zorunlu olan ortak dersler de bulunmaktadır.
Belçika’nın Flamen Toplumu Hükümeti, modern ve klasik olmak üzere iki ayrı orta öğretim sisteminin yol açtığı güçlükleri ortadan kaldırmak amacıyla, iki sistemin olumlu yönlerini birleştiren tek bir orta öğretim yapısı oluşturmuş ve uygulamaya koymuş bulunmaktadır. Oluşturulan bu yeni yapının amacı; öğrencilerin bölüm seçimini üst sınıflara bırakarak, daha sağlıklı bir seçim yapmalarına imkan vermektir. Bu çerçevedeki orta öğretim 3 yıllık orta okul ve 3 yıllık lise öğretiminden oluşmaktadır.
Hem Flamen Bölgesinde hem de Valon Bölgesinde 6 yıllık meslek liselerini bitiren öğrencilerin, yüksek öğrenime devam edebilmek veya mesleki üst yeterlilik elde edebilmek amacıyla 7. sınıfı okumaları gerekmektedir.
Bilindiği üzere genel liseler, öğrencileri akademik yüksek öğretime hazırlamaktadır.
Meslek liseleri ise tarım, ticaret, metal işleri, matbaa ve grafik sanatları gibi mesleki ağırlıklı eğitim vermekte olup yukarda da belirtildiği üzere, meslek lisesi öğrencilerinin yüksek öğretime gidebilmek için 7. sınıfı okumaları gerekmektedir.
Teknik orta öğretimde ise daha çok yüksek öğretime yönelik akademik eğitim verilmekte olup aynı zamanda öğrenciler lise son sınıfta staj yaparak uygulamalı mesleki eğitim de alırlar.
Güzel sanatlar liselerinde fazla bölüm bulunmamaktadır. En önemli üç bölüm müzik, beden eğitimi ve görsel sanatlardır. Öğrenciler bu alanlarda öğretmen olmak için yüksek öğretime devam edebilirler.
Belçika’da ilkokulu bitiren öğrencilere verilen ilkokul diplomasını takiben, orta öğretimin ilk üç yılının sonunda orta okul diploması; genel, teknik, sanat ve mesleki orta öğretimde altıncı sınıfın (son üç yılın) sonunda diploma verilmektedir. Genel, teknik ve sanat lisesi mezunları altıncı sınıf diplomasıyla yüksek öğretime devam edebilirler. Ancak, meslek lisesi mezunlarının, yüksek öğrenime devam edebilmek için bir yıl daha lise öğrenimi görerek yedinci sınıf diploması almaları gerekmektedir.
Çıraklık Eğitimi
İlkokul diploması alan bir öğrenci, normal olarak orta öğretim birinci sınıf A bülümüne, ilkokul diploması alamayan bir öğrenci ise orta öğretim birinci sınıf B bölümüne başlar. Derslerindeki başarısızlık nedeniyle A bölümünden B bölümüne, derslerindeki başarı nedeniyle ise B bölümünden A bölümüne geçişler vardır. Çıraklık eğitimi ilkokuldan sonra 4 ya da 5 yıl sürmektedir. Çıraklık eğitiminde 16 yaşından sonra kısmi devam zorunluluğu olup haftada birkaç gün okulda yüzyüze eğitim, diğer günler ise çalışarak staj yapma olanağı tanınmaktadır.
III. Özel Eğitim
Özürlüler eğitimi, öğrencinin normal anaokuluna giriş yaşı olan 2,5-3 yaşında başlayıp, 21 yaşına kadar devam eder. Bir çocuk 2,5 yaşından itibaren her an için özürlüler anaokuluna kaydolabilir. Özürlüler ilkokulu eğitimi, normal olarak 6 yaşında başlar. Bu yaş süresi en fazla iki yıl ertelenebilir. Yani özürlüler ilkokulu eğitimine başlangıç yaşı sekiz yaşına kadar uzatılabilir. Bu geçişi öğretmenler kurulu ve rehberlik merkezinin tavsiye kararı belirler. Okul ve rehberlik merkezinin kararı ile özürlüler anaokul eğitiminden normal ilkokul eğitimine geçmek mümkündür. Özürlüler ilkokulu eğitimi normal olarak yedi yıl sürer. Yani çocuklar onuç yaşına kadar bu okula devam ederler. Orta öğretime geçiş bu okulda da iki yıl ertelenebilir. Özürlü öğrencilerin okullara taşınma işlemini yetkili makamlar üstlenmektedirler.
Kaynaştırma eğitimi ; bir özürü olmasına rağmen, normal eğitime devam eden öğrencilere verilen eğitimi içermektedir. Kaynaştırma eğitiminde; normal temel eğitim okulları ile özürlüler eğitimi okulları birlikte görev yapmaktadırlar. Böylece, özürlü öğrenciler, normal temel eğitim okulunda derslere ve faaliyetlere devam edebilirler. Kaynaştırma eğitimi geçici veya sürekli olabilir ve aynı zamanda derslerin ve faaliyetlerin sadece bir bölümünü veya tamamını kapsayabilir
BELÇİKA FLAMEN TOPLULUĞU
Yüksek Eğitim Enstitüleri Çeşitleri
Universiteit (Üniversite)
Hogeschool (Üniversite dışında Yüksek Eğitim Enstitüsü)
Okulun Bıraktıkları ve Yüksek Eğitim Sertifikaları
Diploma van Secundair Onderwijs
Geğradueerde
Kleuteronderwijzer
Maatschappelijik Assistent
Onderwijzer
Vroedvrouw
Geaggregeerde voor het Secundair Onderwijz-Groep 1
Kandidaat
Architect
Industrieel Ingenieur
Interieurarchitect
Meester
Apotheker
Arts
Bio-Ingenieur
Burgerlijk Ingenieur
Burgerlijk Ingenieur-Architect
Dierenarts
Handelingenieur
Licentiaat
Tandarts
Gediplomeerde in de Voortgezette Studies
Geaggregeerde voor het Secundair Onderwijs-Groep 2
Gediplomeerde in de Aanvullende Studies
Gediplomeerde in de Gespecialiseerde Studies
Lisansüstü Mezuniyet Derecesi
Doktora
EĞİTİM SİSTEMİNİN YAPISI
Ön Lisans Eğitimi
Zorunlu Eğitim Süresi
Kayıt Yaşı: 6
Bitirme Yaşı:18
Okul Sisteminin Yapısı
Temel
Bu Okul Sisteminin Sağladığı Çeşit:İlköğretim
Okul süresinin yılı:6
Okul Yaş Düzeyi:6 ile 12
Sertifika/Diploma Derecesi:Getuigschrift van Lager Onderwijs (İlköğretim Sertifikası)
Genel Ortaöğretim
Bu Eğitimin Sağladığı Çeşit: Genel Orta Öğretim (ASO)
Program Süresinin yılı: 6
Yaş Seviyesi: 12 ile 18
Sertifika/Diploma Derecesi: Diploma van Secundair Onderwijs (Orta Öğretim Diploması) Özelleştirilmiş İkincil
Bu Egitimin Sağladığı Çeşit: Sanatsal Orta Öğretim (KSO)
Program Süresinin yılı:6
Yaş Seviyesi: 12 ile 18
Sertifika/Diploma Derecesi: Diploma van Secundair Onderwijs (Ortaöğretim Diploması) Teknik
Bu Eğitimin Sağladığı Çeşit: Teknik Orta Öğretim (TSO)
Program Süresinin yılı:6
Yaş Seviyesi: 12 ile 18
Sertifika/Diploma Derecesi: Diploma van Secundair Onderwijs (Ortaöğretim Diploması) Mesleki
Bu Eğitimin Sağladığı Çeşit: Mesleki Orta Öğretim (BSO)
Program Süresinin yılı: 7
Yaş Seviyesi:12 ile 19
Sertifika/Diploma Derecesi:Diploma van Secundair Onderwijs (Ortaöğretim Diploması) Mesleki
Bu Eğitimin Sağladığı Çeşit: Part-Time Eğitim Merkezi
Program Süresinin yılı: 3
Yaş Seviyesi:15 ile 18
Çıraklık
Bu Eğitimin Sağladığı Çeşit: Retailer’s Öğretim Merkezi
Yaş Seviyesi:16
Okul Eğitimi
İlköğretim süresi 6 yıldır, sonunda Getuigschrift van Lager Onderwijs (İlköğretim Diploması) kazanılır. Ortaöğretim 12-18 yaş arası genç insanlara dört alanda branşlaşma sağlar. ASO (genel), TSO (Teknik), KSO (Sanatsal) ve BSO (Mesleki) herbiri üç yıllık periodlara bölünmüştür.
Öğrencilerin temel eğitim esnasında pek çok konuda bu branşlarla ilgili bağlantı kurması mümkündür.
Ortaöğretimin 3. ve 4. yılından itibaren öğrenciler ASO, TSO, KSO veya BSO içindeki branş çalışmalarını seçerler. 6. yıl sonrası 7. yılda TSO, KSO veya BSO yılı veya 4. yıl sonrası 5. yılda BSO yılıdır. Orta öğretimde 15 ve 16 yaşında öğrencilere hem mesleki öğretim hem de yüksek eğitim öğretim teklif edilir. 15/16 yaşında öğrenciler haftada bir gün ile yılda 15 hafta mesleki eğitime devam edebilirler. Aynı zamanda, part time işe veya çıraklık sözleşmesine anlaşma imzalayabilirler. Genel Mesleki ve Teknik Orta Öğretimin sonunda Diploma van Secundair Onderwijs belgesine sahip olurlar.
D. Yüksek Öğretim
Belçika’da 18 üniversite bulunmaktadır. Bunlardan 9’u Belçika Valon Toplumu, diğer 9’u ise Belçika Flamen Toplumu bölümündedir. Ayrıca, 59 yüksekokulun 30’u Fransızca konuşulan, 29’u Flamence konuşulan bölgelerde kurulmuştur.
1.Yüksekokul Öğretimi
Belçika’da iki çeşit yüksekokul öğretimi bulunmakta olup, bunlardan biri üniversite öğretimi seviyesindedir. Kısa süreli yüksekokul öğretimi üç, nadiren dört yıllık mesleki ağırlıklı önlisans programlarını kapsar. Bu programları bitirenler, Flamen bölgesinde ikinci sınıftan başlayarak üniversiteye geçebilirler. Valon kesiminde bu durum için ise üç ayrı seçenek vardır : Hazırlık sınıfı okumak, giriş sınavından geçmek veya üniversitenin ikinci kademesine (3. ya da 4. Sınıfa) doğrudan geçiş. Bu seçenekler öğrencinin önlisans diplomasının derecesine ve üniversitede seçtiği alana/bölüme göre değişkenlik gösterir.
Uzun süreli yüksekokul öğretimi iki kademeyi kapsayan dört veya beş yıllık öğretim programları sunmaktadır. İlk iki yıl önlisans eğitimi olup takip eden iki veya üç yıllık öğretim sonunda lisans derecesi ya da mühendislik gibi mesleki ünvanlar alınır. Bu programlar üniversite seviyesinde olmakla beraber, üniversitelere göre daha çok bilimsel araştırma sonuçlarının iş hayatına uygulanmasına daha fazla ağırlık verirler.
Uzun süreli yüksekokul öğretimi olarak isimlendirilen programları bitirenler bunu kredilendirerek üniversite eğitimine devam edebilirler. Flamen bölgesindeki üniversiteler, aynı alanda öğrenime devam etmek istenmesi durumunda, 4-5 yıllık yüksek okul öğrenimini en az 2 yıllık üniversite öğrenimi olarak kredilendirirler ve öğrenciler doğrudan üniversite öğretiminin ikinci kademesinden başlatılabilirler. Bazı istisnai durumlarda, sınava girerek veya üniversitenin kararıyla 3 yıllık kredilendirme yapılarak üniversite öğrenimine 4. yıldan başlamak mümkün olabilmektedir. Fransızca konuşulan bölgedeki üniversitelerde ise üç ayrı seçenek bulunmaktadır : Bir yıl hazırlık eğitimi görmek, giriş sınavından geçmek ya da doğrudan üniversite ikinci kademe eğitimen başlamak. Söz konusu üniversiteye geçişler diploma derecesine ve üniversitede seçilen bölüme bağlı olarak gerçekleşmektedir.
2. Üniversite Öğretimi
2004-2005 Öğretim yılından itibaren Bologne deklarasyonu uygulaması başlamıştır. Buna göre: Üniversite öğrenimi 3 yıllık bakalorya devresi, 2 yıllık master devresi ve 3 yıllık doktora devresi olarak düzenlenmiştir
Yüksek Öğretimin Özellikleri
Yüksek eğitim; üniversite ve üniversite dışında enstitüler (Hogescholen); sürdürülür. Bunlardan birinden, bir diğerine geçiş mümkündür. Yalnız İnşaat Mühendisliğine giriş sınavladır, inşaat mühendisliği, mimari, diş bilimi, tıp bilimi, denizcilik bilimi ve güzel sanatlar yüksek üniversite dışı eğitim hem kısa dönem (bir dönem), üç yıl çalışma dersleri hem de uzun dönem (iki dönem) 4’le 5 yıl akademik çalışma dersleri sunulur. 24 Hogescholen ve 6 Üniversite vardır. Üniversite eğitimi 4, 5, 6 veya 7. yılları alınır, bu süre ilgili bilim dalına bağlıdır. İlaveten Hogescholen ve Üniversiteler yüksek lisans (ileri, tamamlayıcı veya özelleştirilmiş) öğretim programları sunulur. Dersler yüksek lisans seviyesinde, Yüksek Lisans Öğretim Enstitülerinde organize edilse de Flamen hükümeti üç tanesini tanımlamıştır: VlerickLeuvenGent Management School, Instıtuut voor Tropische Geneeskunde ve Instituut voor ontwikkelingsbelerd en-beheer.
Anayasalar/Yüksek Öğretim Yönetim Kararları
Flamen Topluluğunda Hogescholen Hareket Yılı:1994
İlgiler: Üniversite Dışı Yüksek Eğitim
Karar: Flamen Topluluğu Üniversiteleri Hareket Yılı: 1991
İlgiler: Üniversite Eğitimi
Akademik Yıl: Sınıflar Eylülden Hazirana
Dil Yapılanması: Almanca, İngilizce
Çalışma Aşamaları
Üniversite dışı ortaöğretim sonrası çalışmalar (Teknik/Mesleki Tip)
Üniversite Dışı Düzey: Üniversite öğrencisi çalışmaları, Hogescholende ki çalışmalar bir dönem ve 2 dönemlik programlara bölünmüştür.
Üniversite öğrenciler: Hogescholendeki çalışmalar bir dönem ve 2 dönemlik programlara bölünmüştür. 3 yıllık bir dönemlik çalışmalarla öğrenciler endüstri, ticaret, sağlık ve rehabilitasyon, sosyal iş, öğretim, bilişim, uygulamalı sanatlar veya iletişim araçları (Basın) mesleki alanlarında hazırlanırlar. İki dönemlik çalışmalar her biri yıllık en az iki ders dönemlik olarak bölünmüştür ve yüksek öğretimdeki bir dönemlik derslere az veya çok benzer şekilde donatılmıştır. Bu çalışmaların çoğu akademiktir. Birinci dönem sonrası Kandidaat yeterliliğiyle ödüllendirilirler. Bir dönemlik programlar Gegradueerde Maatschappelijk Assistant (Sosyal işçi) veya Vioedurouw (Ebe) başlıklarına kadar uzanır. iki dönemlik programlar Licentraat ta Industrieel Ingenieur, Mimar veya Meester ‘e uzanır.
Yüksek Lisans Seviyesi : Hogescholendeki yüksek lisans çalışmaları yüksek eğitim diplomasına sahip olmanın öncüsüdür. Üniversite dışındaki yüksek lisans yeterlilikleri Geaggregeerde voor het Secundair Onderwijs-Grep2 (Öğretme Yeterlilik Derecesi) ve Gediplomeerde in de Voortgezette Çalışmaları (İleri Çalışma Diploması) içerir.
Bir Kandidaat Diploması iki ile üç yıllık temen üniversite öğretiminin sonrasında sunulabilir. Felsefe bu alanlar içindedir. Baccalaureusda Theology ve Canon kanunları diploması verilir.
Üniversite ikinci seviye aşaması: Licentiaat Dönemi: Üniversite ikinci devir bir başka iki ile üç yıl gerektirir. Bu zamana rağmen bazı branşlarda daha uzun zaman alır. Ingenieur, Apotheker vb. gibi Licentiaat veya Profesyonel yeterlilik dereceleriyle ödüllendirilir. Hem iş hemde araştırma yapmadan birine hak kazanır.
Üniversite üçüncü aşama seviyesi: Yüksek Lisans Çalışmaları: İkinci devir sonrası veya benzer zamanda, öğrencilere Geaggredeerde voor het Secundair Onderwijs-groep2’yle sunulabilen yeterliliklerden biri ikinci eğitiminde üstünde çeşitli öğretim konularına sahip olmaya hak kazanır. Yüksek lisans aynı zamanda Gediplomeerde in de Aanvullende Çalışmaları (Tamamlayıcı Çalışmalar Diploması) ve Gediplomeerde in de Gespecialiseerde Çalışmaları (Özelleştirilmiş Çalışma Diploması) yeterlilikleri içerir.
Üniversite dördüncü dönem seviyesi: Doktora çalışmaları: Doktora düzeyine girişte üniversite diplomasının yalnızca en az iki yıllık doktora tez savunması ile sunulması mümkün olur, bunun sonrası son üniversite diploması verilir (örneğin; Licentiaat) veya bazı durumlarda, bir özel son Hogescholen akademik düzey derecesi (örneğin; Handelsigenieur) kazanılmaktadır. Doktora diploması akademik personel üyeliğine başvurmakta gereklidir.
Öğretmen Eğitimi: Anaokulu ve İlköğretim/Temel Eğitim Okul’u Öğretmenleri Eğitimi
Üç yıllık bir dönemlik öğretmen öğretimi dersleri süresinin öncülük ettiği Onderwiger Diploması İlköğretim okulları öğretmeni olmaya hak kazandırır. Anaokulu seviyesinde üç yıllık bir dönemlik öğretmen öğretimi dersleri süresinin öncülük ettiği Kleuteronderwijzer bir ana okulu öğretmenliğine hak kazanmayı sağlar.
Ortaöğretim Okulları Öğretmenliği Eğitimi
Azaltılmış ortaöğretim öğretmenleri üç yıllık bir dönemlik öğretmen eğitim derslerinin takibinde alacakları Giagguregeerde voor het Secundair Oderwijs diplomasına –Groep 1. Üst orta öğretim okul öğretmenleri iki dönemlik üniversite programını takip ederler veya Hogeschoollende onlara alanda yeterli öğretmenlik diplomosı (Geaggregeerde voor het Secundair Onderwijs-Goep2) sunulur.
Yüksek Eğitim Öğretmenlerinin Öğretimi
Bir doktora diploması akademik personel üyeliğine başvurmuş olabilmede gereklidir.
Yaşam Boyu Yüksek Öğretim: Erişimde her çeşit ders için part time eğitim vardır. Gelecek düzenli çalışmalardan biri Geturgschrift Posthoge schoolvorming (Hogeschool Çalışmaları Ötesi Sertifika) Hogescholen’de ve Getuigschrift Postacademisch Onderwij (Üniversite Çalışmaları Ötesi Sertifika) benzer eğitim yeterlilikleri süreklilik içinde sunulabilir.
Üniversite Düzeyine Giriş
Üniversiteye kayıt için gereken ortaöğretim sertifikası Diploma van Secundair Onderwijs’tir. Giriş için sınav gereklidir. İnşaat Mühendisliğine girişte Standart Değerlendirme Sınavı yapılır. Diğer bölümler; İnşaat Mühendisliği – Mimarlık, Diş Bilimi ve Tıp Bilimidir.
Yabancı Öğrenci Girişi
Giriş Gereklilikleri: Yabancı öğrencilere, kendi ülkelerinde bir yüksek öğretim kurumuna giriş için gerekli olan ortaöğretim sertifikası ve bununla birlikte sahip oldukları yeterlilikler, Flander de yüksek eğitime başlamak için yeterli olmaktadır. Bununla birlikte yabancı öğrenciler yüksek öğretime giriş için gerekli olan standart bilim sınavına benzer bir sınavı geçmek zorundadırlar. Yabancı öğrencilere, kazanacakları yüksek eğitim programdaki yüklenilen çalışmaların tümü azaltılarak sunulabilir.
Dil Gereklilikleri: Öğrenciler üniversite çalışmaları için Almanca bilmek zorundadırlar. Bunun için adayların dil testinden geçmeleri gerekli olabilir. Üniversiteler yaz dönemi sırasında dil dersleri düzenlerler.
Gruplama Sistemi
Geçme/Başarısızlık Düzeyi:10
Yüksek Eğitim Enstitüleri tarafından kullanılan Ana Gruplama Sistemi; Tam Tanımlamaları İşaretleme Sistemi (Vermelding) kullanılır. Valdoening Karşılaştırma: Memnuniyet; Onderscheiding Karşılaştırması Fark (%70), grade onderscheiding karşılaştırması yüksek farklılıklar (%80); onderscheiding grootste karşılaştırması; en yüksek farklılık (%90) dır.
BELÇİKA FRANSIZ TOPLULUĞU
Yüksek Eğitim Enstitüleri Çeşitleri
Université (University)
Haute Ecole (Higher School)
Institut supérieur d'Architecture (Higher Institute of Architecture)
Okuldan Ayrılma ve Yüksek Eğitim Sertifikaları:
Certificat d' Enseignement secondaire supérieur
Accoucheuse
Assistant d' Ingénieur
Assistant en Psychologie
Assistant social
Bibliothécaire-Documentaliste gradué
Conseiller social
Educateur
Gradué
Infirmier gradué
Infirmier spécialisé
Instituteur préscolaire
Instituteur primaire
Technologue de Laboratoire médical
Agrégation de l' Enseignement secondaire inférieur
Diplôme de Spécialisation (DS)
Candidature
Architecte
Ingénieur industriel
Agrégation de l'Enseignement secondaire supérieur
Diplôme du Deuxième Degré
Diplôme du Troisième Degré
Docteur en Médecine
Docteur en Médecine vétérinaire
Ingénieur
Ingénieur agronome
Ingénieur civil
Ingénieur commercial
Licence
Maîtrise
Pharmacien
Diplôme d' Etudes supérieures spécialisées (DESS)
Diplôme d'Etudes complémentaires (DEC)
Diplôme d'Etudes spécialisées (DES)
Master
Diplôme d'Etudes approfondies (DEA)
Dostları ilə paylaş: |