Dear Metin and Hakan

1137. Budapest, Pozsonyi út 41. – Hungary. Phone: + (36 30) 2975026, +(36 30) 5670050

E-mail: [e-mail]

KANUNİ PROJESİNİN GELİŞİMİ HAKKINDA BİLGİ NOTU
1. Aşama (Tamamlandı)
ULAŞILABİLİR MALZEMENİN TOPLANMASI VE DEĞERLENDİRİLMESİ.
Bu aşama Macaristan içinde (Ulusal Arşiv, Hidrografi Bürosu, Ulusal Jeoloji Entitüsü, Kartografi Enstitüsü, Askeri Arşiv, Ulusal Müze, Széchenyi Milli Kütüphanesi ve ayrıca Pécs, Kaposvár gibi kentlerdeki kütüphane ve arşivler, vd.) ve Macaristan dışında (Kriegsarchiv, Viyana) ulaşılabilen bütün malzemenin (metinler, haritalar, çizimler ve hava fotoğraflarını da kapsayan diğer veriler) toplanmasıyla gerçekleştirildi. Zigetvar’da Sultan Süleyman’ın orjinal gömü yerine ilişkin ilk belge, mühendis, kartograf ve kaptan olan ve dolayısıyla Zigetvar Türklerden Avusturya’ya geçtiğinde bölgenin doğru bir haritasını yapma olanağına sahip olan Leandro Anguissola’nın (1653-1720) haritasıdır. Bölgede o dönemdeki tek yükseklik Zigetvar kalesinin içindeki caminin minaresi olduğundan, Anguissola’nın açıları bu noktadan ölçmüş olması muhtemeldir. Bu nedenle, her ne kadar Anguissola’nın mesafeyi açılar kadar doğru ölçmek için aleti olmadığından mesafeleri tahmin etmek durumunda olsak da, bu haritadaki açılara ilişkin verilerin doğruluğuna inanmak için geçerli bir nedenimiz vardır.
Bu aşama RIEC Vakfı üyeleri (tarihçiler, arkeologlar, Türkologlar), Széchenyi Milli Kütüphanesi, Askeri Arşiv Kartografi Bölümü kartografları, Ulusal Jeoloji Enstitüsü baş kartografı ve Macaristan Ulusal Müzesi, Osmanlı dönemi baş arkeoloğu tarafından gerçekleştirilmiştir.
*
2. Aşama (Tamamlandı)
TÜRBE MAHALLİNİN DTM İLE TANIMLANMASI LOKALİZASYONU
Verilerin analizi ve türbenin yerinin ve Zigetvar kalesi kuşatması sırasında Sultan Çadırının muhtemel yerinin çizilmesi ve alanın georeferans haritasının hazırlanması.

Bu aşama GEOMEGA Jeolojik Keşif ve Çevre Araştırmaları A.Ş. tarafından gerçekleştirilmiştir.

(Georeferans haritası, bkz.: http://members.iif.hu/nzashoka/img/ adresindeki DTM 1.jpg)
*

3. Aşama (Tamamlandı)
GPS TESTİ
Bu aşama GEOMEGA Jeolojik Keşif ve Çevre Araştırmaları A.Ş. ile RIEC vakfı tarafından, yukarıda değinilen uzmanların (tarihçi, kartograf, vd.) katılımıyla gerçekleştirilmiştir.
Mahaldeki inceleme sonuçlarının harita ve hava fotoğraflarındaki verilerle karşılıklı değerlendirilmesi sonucunda değerli bulgulara ulaşılmıştır.
Şu anda elimizde kompleksin sadece bir taslak planı bulunmaktadır. Bu taslak 1664’de bölgeyi ziyareti sırasında Palatine Esterhazy tarafından yapılmıştır. Esterhazy bu taslakta bir yön ya da ölçek belirtmemiştir; bu nedenle başlangıç noktası olarak topografik unsurlardan, yani kaleyi çevreleyen eksi hendeğin kalıntılarından yararlanmak gerekmektedir.
(bkz.

http://members.iif.hu/nzashoka/img/

Esterhazy 1664.jpg

Kompleksin kıble yönünde inşa edildiğini düşünecek olursak (Zigetvar’da Kıble Yönü: 136.507359 Kuzey saat yönünden), taslağı bu yöne çevirdiğimizde (bu durumda: 136.507359), halen mevcut handeğin Almas Deresi’ne ulaştığı aşağıdaki konuma ulaşmaktayız. Böylelikle kompleksin muhtemel mahali de taslak planla örtüşmektedir.



1664 taslağının kuvvetle muhtemel konumu



Alanın 2002’deki görünümü.

Turuncu çizgiyle gösterilen toprak aşınması, Esterhazy’in haritasında gördüğümüz su hendeği ile yüzde yüz örtüşmektedir. Turuncu çizginin (= mevcut hendeğin derinliği yaklaşık yarım metredir) Esterhazy’in taslağındaki su hendeği ile aynı olduğunu varsayarak, eski binanın yaklaşık boyuna ve konumuna ulaşabilmekteyiz. (Aşağıdaki sayılar saha ölçümlerine dayanmaktadır ve yaklaşık değerler sunar.)

Pembe çizgi hendeğin zamanında Almas Deresi’nden binaya su aktaran kısmını göstermektedir. Şu anda derinliği yaklaşık bir metredir. Almas Deresi’ne döneminde muhtemelen komplekse uzanan bir köprü olan (ve ayrıca kompeksin etrafındaki su seviyesini düzenlemeye yarayan bir barajla desteklenmiş), tuğlalarla örülmüş alandan hemen sonra ulaşmaktadır. Bunları kısa bir video kaydında görmek mümkündür.

Derenin görüntülerinin de yer aldığı bu video için bkz. http://members.iif.hu/nzashoka/movie.avi

Kompleksin yıkılışı muhtemelen etrafındaki hendeği dolmasına yol açmış, mahalden dereye kadar olan bölümde hiç bina olmadığı için, kanalı molozlar daha az doldurmuştur.

Bir hendeğin 400 yıl boyunca belirgin kalmasının mümkün olduğunu bilmekteyiz. Neolitik dönemden kalma hendekler olduğu hatırlandığında, 400 yıl, tarihin tersine arkeoloji için, özellikle yüzey morfolojisi değişimi söz konusu olduğunda, çok kısa bir bir dönemdir.

Kompleksin boyutlarının mahalde yapılan ölçümleri
Budapeşte’deki Askeri Arşiv’de bulunan aşağıdaki fotoğraf aynı ormanın farklı bölümlerini göstermekte ve ve çeşitli özelliklerine işaret etmektedir. Burası ormanın kıble yönünde oluşturulduğu güney orta bölümüdür. Orman alanının hiçbir sınırı bu yön ile kesişmediğinden bunun makul bir açıklaması yoktur. Ormanın bu kısmı, kuzeydoğu kısmının tersine, gelişecek gibi gözükmektedir. Bu kısım münferiden büyümüş gibidir ve 50 yılı aşkın süreye ilişkin farkı ağaç kütüklerinden izlemek mümkündür.

1950’de çekilen bir askeri hava fotoğrafında alanın görünümü

*

4. Aşama (gerçekleştirilecek)

TOPRAK DİRENCİ TESTİ
Temel kalıntılarını kesin olarak tanımlamak ve bundan sonra mahalde gerekli noktalarda test kazılarına başlamak için, her hangi bir manuel kazıdan önce doğrudan kanıt olacak bir toprak direnci testi gerekmektedir.

BÜTÇE – Bu teste ilişkin şirketin fiyat teklifi, 200 x 200 metrelik bir alan için 23 000 ABD dolarıdır (KDV dahil). /Not: BU TEKLİF 2006 İÇİN GEÇERLİDİR VE TAHMİNİMİZE GÖRE BU YIL YA DA 2008’İN İLK YARISI İÇİN DE 24 000 YA DA EN FAZLA 24 500 ABD DOLARINI GEÇMEYECEKTİR.)Vakfımızın elinde böyle bir fon mevcut olmaması nedeniyle, aşamaların devam edebilmesi için destek arayışındayız.

Bu test bir zamanlar burada bulunan binanın temellerinin mevcudiyetine ilişkin muhtemelen son bir kanıt olacağından, (şu ana kadar toplanan malzemenin içeriği ve diğer kanıtlara göre hiç muhtemel olmasa da) negatif bir sonuç elde edilmesi durumunda aşamalara devam edilmeyecek ve projeden tamamıyla vazgeçilecektir.
Beklenen sonuçlara ilişkin lütfen aşağıda, Budapeşte’nin kuzeyindeki bir Roma meskeni aramasına ilişkin test sonucu olan fotoğrafa bakınız. Fotoğrata net bir şekilde görülen duvarlar yerin yaklaşık 2 metre altındaydı. Her ne kadar toprağın bataklık benzeri ve nemli olmasından ötürü temelin daha derine olması mümkünse de, benzer bir sonuç Zigetvar’daki Sultan Süleyman Türbesi için de elde edilebilir.

*

5. Aşama (gerçekleştirilecek)

TEST KAZISI tespit edilecek yerde, ilgili kanun ve mevzuat uyarınca, Budapeşte Tarih Müzesi Osmanlı Dönemi arkeolojisi uzmanı Bayan Adrienn PAPP (Budapeşte Tarih Müzesi kıdemli uzmanı; arkeoloji ve Türkoloji mezunu) rehberliğinde gerçekleştirilecektir.

BÜTÇE– yaklaşık olarak 85,000 ABD doları. (KDV dahil, bütün gerekli ve önerilen ögeler dahil olmak üzere) (En az 75,000 ABD doları –KDV dahil- sadece gerekli ögeler dahil olmak üzere)

(Detaylandırılmış bütçe ayrıca sunulabilir.)

*
6. Aşama (gerçekleştirilecek)

NİHAİ KAZI

Yaklaşık bütçe – şu aşamada hesaplama çalışmaları devam ediyor.
*
7. Aşama (gerçekleştirilecek)
BULGULARIN KORUNMASI.

Bulguların bir müzeye bağışlanması ve ayrıca binaya ilişkin bulguların korunması ya da tekrar gömülmesi.

*

8. Aşama (gerçekleştirilecek)
UZUN VADELİ GELİŞMELER

(Olası faaliyetler.)

Bütçe – planların benimsenmesine bağlı olarak Türk tarafınca hesaplanacaktır.

ZİGETVAR’DAKİ TÜRK-MACAR DOSTLUK PARKI GELİŞTİRİLMESİNE YÖNELİK TASLAK ÖNERİLER

1. 
   Sultan Süleyman Türbesi’nin, orjinal yerinde, özgün plan ya da Sinan’ın İstanbul’da gerçekleştirdiği plan uyarınca (yeniden) inşası. Bir abide oluşturulması.
   

2. 
   Yapılacak abide mevcut dostluk parkını tamalayıcı nitelikte olmalıdır. Bu nedenle,
   
   1. 
      türbe ve çevresi kültürel bir kurum olarak işlev görmeli;
      
   2. 
      sergiler (etkileşimli, sürekli, klasik),
      
   3. 
      konser salonu,
      
   4. 
      Türk halk sanatları atölyeleri,
      
   5. 
      tarihi oyunlar
      
   6. 
      ve başka kültürel faaliyetler projeye eklenebilir.
      

3. 
   Pécs ve çevresi İstanbul ile birlikte 2010 yılı “Avrupa Kültür Başkenti” ünvanıyla ödüllendirildiğinden, yatırım bir otel inşası (ve bir turist ucuz oteli) ve bir “orman okulu” (detaylar için aşağıya bkz.) ile desteklenmelidir. (Ve bölgenin Macaristan içinde şarap üretim merkezi olarak meşhur olması nedeniyle, gayrimüslimler için şarap tatma gezileri istasyonu da düşünülebilir).
   
   1. 
      Otel – kültür turizmine hizmet etmek üzere,
      
   2. 
      Ucuz turist oteli – gençlere sınırlı bütçelere yönelik,
      
   3. 
      “Orman Okulu” – Macaristan ilkokullarında sınıf olarak ülkenin müfredatta işlenen bir bölgesine bir hafta süren geziler düzenlenmesi yaygın bir uygulamadır. (Osmanlı dönemi müfredatın bir parçasıdır ve hatta tarih derslerinde iki kez okutulmaktadır.)
      
   4. 
      Lezzet merkezi – Türk mutfağı,
      
   5. 
      Çocuklar için dinlenme ve oyun alanları,
      
   6. 
      Emekliler için turlar.
      

4. 
   Bölgedeki Osmanlı Anıtları:
   
   1. 
      Yakınlardaki Pécs kenti çeşitli Osmanlı anıtlarına sahiptir (biri İslam toplumu merkezi olarak kullanılan iki cami)
      
   2. 
      Zigetvar’da bir dönem cami olarak hizmet gören Katolik Kilisesi
      
   3. 
      Zigetvar’da Kuran kursu – (bugün müze durumunda)
      
   4. 
      Hamamlar, tekkeler, harabeler, vd.
      

Mahale ilişkin diğer fikirler (şu aşamada sadece fikir düzeyinde)

AB’nin bölge kalkınmasına yardım etme planları

Türkiye’nin AB’ye tam üyeliği için bir referans noktası

İstihdam yaratmak

Gençler için kültür tesisleri

vs.

*
İlaveten, lütfen Google Earth’den söz konusu mahalin hassas coğrafi koordinatlı fotoğraflarına bakınız.


Türbe Alanı



Köprü Alanı



Sultan Çadırı Alanı