Kurs I Ş İ Mövzu: “Françayzinq biznesin təşkilinin mütərəqqi forması kimi”

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ

AZƏRBAYCAN DÖVLƏT İQTİSAD UNİVERSİTETİ

Fakultə : Biznes inzibatçılığı

Kafedra: Biznes inzibatçılığı

İztisas : Biznesin təşkili və idarəedilməsi

K U R S İ Ş İ

Mövzu: “Françayzinq biznesin təşkilinin mütərəqqi forması kimi”
Qrup: 27

Tələbə: Rəşad HÜSEYNOV

Rəhbər: dos. K. QULIYEVA

Kafedra müdiri: prof. A. ABBASOV

BAKI – 2010 ©

PLAN

Giriş . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 1. Françayzinqin mahiyyəti və məzmunu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

2. Françayzinqin hüquqi tənzimlənməsi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

3. Azərbaycanda françayzinqin təşkilinin zəruriliyi və təkmilləşdirilməsi istiqamətləri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

4. Beynəlxalq təcrübədə françayzinq. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Nəticə . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

İstifadə edilmiş ədəbiyyat siyahısı: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Giriş.

Françayzinq sahibkarlığın güzəştli növü kimi geniş yayılmışdır. Bu əsasən yüksək maliyyə vəsaitinə, böyük bazar payına, rəqabətlilik qabiliyyətinə malik olan iri kompaniyaların (françayzerlərin) kiçik firmaları, yaxud fiziki şəxsləri (françayzları) müəyyən şərtlərlə himayəyə götürməklə onların fəaliyyətinə təsir göstərir.Bu həm kiçik, həm də böyük firma üçün əlverişlidir. Çünki iri firma bazarın daha kiçik seqmentinə, daha xırda sahələrə xitab edə bilmir. Və bu zaman françayzların köməyilə həmin sahələrdə fəaliyyəti dolayı yolla təmin edilmiş olur. Deməli françayzinq razılaşmaya uyğun olaraq, sahibkarlığın elə bir formasıdır ki, françayzer (adətən iri ana kompaniya) kiçik firmanın müəyyən ərazi çərçivəsində fəaliyyətini himayəyə götürür. Onu özünün əmtəələri, reklam fəaliyyəti, hazır biznes taktikaları, biznes texnologiyaları ilə təmin etmək öhdəliyini öz üzərinə götürür. Bunun əvəzində isə firma isə kompaniyalara menecment və marketinq sahələrində fəaliyyət göstərilməsini öz üzərinə götürür. Və eyni zamanda françayzlar öz fəaliyyətlərini françayzerlərin, yəni ana firmaların fəaliyyətinə uyğunlaşdırmalıdırlar. Hal hazırda franşiz sistemləri sahibkarlıq fəaliyyətinin 70-dən çox sferasında aktiv işləyir. Bu sahələrdə françayzinq sınaqdan keçmiş biznes ideyalarının satılması vasitəsilə inkişaf strategiyasıdır. Françayzinqin lokal səviyyədən çıxıb qlobal səviyyəyə keçməsi həm ölkənin iqtisadi inkişafına kömək edir, həm də ölkələrarası iqtisadi münasibətlərin inkişafına müsbət təsir göstərir. Ilk yaranandan bəri françayzinq fəaliyyətə tətbiq edildiyi bütün ölkələrdə özünü doğrultmuşdur. Yaranma yeri ABŞ olmasına baxmayaraq bu gün bütün dünya ölkələrində bu fəaliyyət növü geniş yayılmışdır.