Makina ve kimya endüstriSİ kurumu iŞ sağLIĞi ve güvenliĞİ YÖnergesi

MAKİNA VE KİMYA ENDÜSTRİSİ KURUMU

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNERGESİ
BİRİNCİ BÖLÜM

Genel Hükümler
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar, İlkeler, Esaslar

Amaç

MADDE 1- (1) Bu Yönergenin amacı, MKE Kurumunun bütün işyerlerinde, çalışanların sağlığını korumak, işletme ve üretim güvenliğini temin etmek için en üst düzeyde iş sağlığı ve güvenliğini sağlamaktır.

Kapsam

MADDE 2- (1) Bu Yönerge, Kuruma ait bütün işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınacak önlemlerle, bunlara ait iş sağlığı ve güvenliği çalışmaları esaslarını kapsar.

Dayanak

MADDE 3- (1) Bu Yönerge; 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili mevzuatı ile 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve ilgili mevzuatının iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4- (1) Bu Yönergede geçen;

a) Alerjik madde: Solunduğunda veya cilde nüfuz ettiğinde aşırı derecede hassasiyet meydana getirme özelliği olan ve daha sonra maruz kalınması durumunda karakteristik olumsuz etkilerin ortaya çıkmasına neden olan maddeleri,

b) Alevlenir madde: Parlama noktası 21°C - 55°C arasında olan sıvı haldeki maddeleri,

c) Aşındırıcı madde: Canlı doku ile temasında dokunun tahribatına neden olabilen maddeleri,

ç) Birim: Belirli hizmetleri bünyesinde toplayıp yürüten ve/veya uygulayan idari ve teknik ihtisas bölümlerini,

d) Biyolojik sınır değeri: Kimyasal maddenin ve metabolitinin uygun biyolojik ortamdaki konsantrasyonunun ve etki göstergesinin üst sınırını,

e) Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,

f) Çalışan: Statülerine bakılmaksızın MKE işyerlerinde istihdam edilen gerçek kişileri,

g) Çalışan temsilcisi: İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkili çalışanı,

ğ) Çevre için tehlikeli madde: Çevre ortamına girdiğinde çevrenin bir veya birkaç unsuru için hemen veya sonradan kısa veya uzun süreli tehlikeler gösteren maddeleri,

h) Çok kolay alevlenir madde: 0°C’den düşük parlama noktası ve 35°C’den düşük kaynama noktasına sahip sıvı haldeki maddeler ile oda sıcaklığında ve basıncı altında hava ile temasında yanabilen gaz haldeki maddeleri,

ı) Çok zehirli madde: Çok az miktarlarda solunduğunda, ağız yoluyla alındığında veya deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölüme neden olan maddeleri,

i) Genel Müdür: Teşekkül Genel Müdürünü,

j) İş ekipmanı: İşin yapılmasında kullanılan herhangi bir makine, alet, tesis ve tesisatı,

k) İş ekipmanının kullanımı: İş ekipmanının çalıştırılması, durdurulması, kullanılması, taşınması, tamiri, tadili, bakımı, hizmete sunulması ve temizlenmesi gibi iş ekipmanı ile ilgili her türlü faaliyeti,

l) İş güvenliği: İşin tekniğinden ileri gelebilecek iş kazalarının önüne geçilmesi ya da kaza etkilerinin kontrolünü,

m) İş güvenliği uzmanı: İş sağlığı ve güvenliği alanında hizmet vermek üzere Kurumumuzca görevlendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip mühendis, mimar veya teknik elemanı,

n) İş kazası: İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, çalışanın ölümüne sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen özre uğratan olayı,

o) İşveren: MKE Genel Müdürlüğünü,

ö) İşveren vekili: İşin veya işyerinin tamamının yönetiminde görev alanlar ile 6356 sayılı Kanun’un 2. maddesinin (e) fıkrasına istinaden işveren vekili olan veya kabul edilen şahısları,

p) İşyeri: MKE Kurumu Genel Müdürlüğü ve işletme/fabrika müdürlükleri,

r) İşyeri hekimi: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, işyeri hekimliği belgesine sahip hekimi,

s) Kanserojen madde: Solunduğunda, ağız yoluyla alındığında veya deriye nüfuz ettiğinde kanser oluşumuna neden olan veya kanser oluşumunu hızlandıran maddeleri,

ş) Kurul: İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulunu,

t) Kimyasal madde: Doğal halde bulunan veya üretilen veya herhangi bir işlem sırasında kullanılan veya atıklar da dâhil olmak üzere ortaya çıkan bizzat üretilmiş olup olmadığına ve piyasaya arz olunup olunmadığına bakılmaksızın her türlü element, bileşik veya karışımları,

u) Kimyasal maddelerin kullanıldığı işlemler: Bu maddelerin üretilmesi, işlenmesi, kullanılması, depolanması, taşınması, atık ve artıkların arıtılması veya uzaklaştırılması işlemlerini,

ü) Kolay alevlenir madde:

1) Enerji uygulaması olmadan, ortam sıcaklığında hava ile temasında ısınabilen ve sonuç olarak alevlenen maddeyi,

2) Ateş kaynağı ile kısa süreli temasta kendiliğinden yanabilen ve ateş kaynağının uzaklaştırılmasından sonra da yanmaya devam eden katı haldeki maddeyi,

3) Parlama noktası 21°C’nin altında olan sıvı haldeki maddeyi veya su veya nemli hava ile temasında, tehlikeli miktarda, çok kolay alevlenir gaz yayan maddeleri,

v) Meslek hastalığı: Mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalığı,

y) Mesleki maruziyet sınır değeri: Başka şekilde belirtilmedikçe, 8 saatlik sürede, çalışanların solunum bölgesindeki havada bulunan kimyasal madde konsantrasyonunun zaman ağırlıklı ortalamasının üst sınırını,

z) Mutajen madde: Solunduğunda, ağız yoluyla alındığında veya deriye nüfuz ettiğinde kalıtımsal, genetik hasarlara yol açabilen veya bu etkinin oluşumunu hızlandıran maddeleri,

aa) Merkez teşkilatı: Teşekkül merkezindeki birimleri,

bb) MKE/Kurum/Teşekkül: Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Genel Müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatlarını,

cc) Oksitleyici madde: Özellikle yanıcı maddelerle olmak üzere diğer maddeler ile de temasında önemli ölçüde ekzotermik reaksiyona neden olan maddeleri,

çç) Önleme: İşyerinde yürütülen işlerin bütün safhalarında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak için planlanan ve alınan tedbirlerin tümünü,

dd) Patlayıcı eleman: Bir ya da daha fazla patlayıcı madde içeren bir elemanı,

ee) Patlayıcı madde: Atmosferik oksijen olmadan da ani gaz yayılımı ile ekzotermik reaksiyon verebilen ve/veya kısmen kapatıldığında ısınma ile kendiliğinden patlayan veya belirlenmiş test koşullarında patlayan, çabucak parlayan katı, sıvı, macunumsu, jelatinimsi haldeki maddeleri,

ff) Patlayıcı ortam: Yanıcı maddelerin gaz, buhar, sis ve tozlarının atmosferik şartlar altında hava ile oluşturduğu ve herhangi bir tutuşturucu kaynakla temasında tümüyle yanabilen karışımı,

gg) Piroteknik maddeler: İnfilak edici özelliği olmayan, kendiliğinden ekzotermik reaksiyonların bir sonucu olarak ısı, ışık, ses, gaz veya duman ya da bunların kombinasyonu yoluyla bir etki yaratmak amacıyla tasarlanan bir madde ya da maddelerin karışımını,

ğğ) Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimalini,

hh) Risk değerlendirmesi: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmaları,

ıı) Sağlık gözetimi: Çalışanların belirli bir kimyasal maddeye maruziyetleri ile ilgili olarak sağlık durumlarının belirlenmesi amacıyla yapılan değerlendirmeleri,

ii) Solunum bölgesi: Merkezi, kişinin kulaklarını birleştiren çizginin orta noktası olan 30 cm yarıçaplı kürenin, başın ön kısmında kalan yarısını,

jj) Tahriş edici madde: Mukoza veya cilt ile direkt olarak ani, uzun süreli veya tekrarlanan temasında lokal, eritem, eskar veya  ödem oluşumuna neden olabilen, aşındırıcı olarak sınıflandırılmayan maddeleri,

kk) Taşra teşkilatı: Teşekkül merkezi dışındaki işletme/fabrika müdürlüklerini ve İstanbul Pazarlama Şubesi Müdürlüğünü,

ll) Tehlike: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini,

mm) Tehlikeli kimyasal madde:

1) Patlayıcı, oksitleyici, çok kolay alevlenir, kolay alevlenir, alevlenir, zehirli, çok zehirli, zararlı, aşındırıcı, tahriş edici, alerjik, kanserojen, mutajen, üreme için zehirli ve çevre için tehlikeli özelliklerden bir veya birkaçına sahip maddeleri ve müstahzarları, 

2) Yukarıda sözü edilen sınıflamalara girmemekle beraber kimyasal, fiziko-kimyasal veya toksikolojik özellikleri ve kullanılma veya işyerinde bulundurulma şekli nedeni ile çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden risk oluşturabilecek maddeleri,

3) Mesleki maruziyet sınır değeri belirlenmiş maddeleri,

nn) Tehlike sınıfı: İş sağlığı ve güvenliği açısından, yapılan işin özelliği, işin her safhasında kullanılan veya ortaya çıkan maddeler, iş ekipmanı, üretim yöntem ve şekilleri, çalışma ortam ve şartları ile ilgili diğer hususlar dikkate alınarak işyeri için belirlenen tehlike grubunu,

oo) Zehirli madde: Az miktarlarda solunduğunda, ağız yoluyla alındığında veya deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölüme neden olan maddeleri,

öö) Yönetim Kurulu: Teşekkül Yönetim Kurulunu,

pp) Zararlı madde: Solunduğunda, ağız yoluyla alındığında veya deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölüme neden olan maddeleri,

ifade eder.

İlkeler

MADDE 5- (1) İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli önlemleri almak ve iş kazalarının önlenebilir olduğuna inançla, risklerden sakınmak ve ortadan kaldırmak.

Sorumluluk, kontrol ve rapor verme esasları

MADDE 6- (1) Bu Yönergenin uygulanmasından merkez teşkilatında Üretim Yönetimi ve Mühendislik Hizmetleri Dairesi Başkanı, Üretim Yönetimi ve Mühendislik Hizmetleri Dairesi Başkanlığı’na bağlı İş Sağlığı, Güvenliği ve Çevre Şubesi Müdürü, taşra teşkilatında ise işletme/fabrika müdürleri, iş sağlığı, güvenliği ve çevre müdürlükleri, iş güvenliği uzmanları ile her seviyedeki diğer amirler ve personel silsile yolu ile sorumludur.

(2) Yönerge hükümlerinin gereğince uygulanıp uygulanmadığı Teftiş Kurulu Başkanlığınca denetlenir ve gerektiğinde Genel Müdür’e sunulmak üzere rapor düzenlenir.

(3) Müfettişler ile uygulamadan ve uygulamanın izlenmesinden sorumlu birim amirleri bu Yönergenin geliştirilmesine ilişkin olarak rapor verirler.

Değişiklik esasları

MADDE 7- (1) Bu Yönergede, mevzuattaki değişiklikler, uygulamalar, teknik gelişmeler ve ihtiyaçlar göz önüne alınarak, Teftiş Kurulu Başkanlığı ile uygulamadan ve uygulamanın izlenmesinden sorumlu birim amirlerinin teklifleri üzerine, İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlığı tarafından gerekli değişiklik işlemleri yerine getirilir.

Dağıtım ve kullanma esasları

MADDE 8- (1) Bu Yönerge gizli olmayıp Genel Müdürlük birimlerine ve daire başkanlıkları ile işletme/fabrika müdürlüklerine dağıtılır ayrıca Kurumun internet sitesinde de yayınlanır.

İKİNCİ BÖLÜM

İş Sağlığı ve Güvenliği Kuralları
İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanmasında uygulanacak temel kurallar

MADDE 9- (1) Kurumun tüm işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için aşağıdaki temel kurallar yerine getirilmelidir.

a) 29.12.2012 tarihli ve 28512 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği gereğince çalışma ortamının ve çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlama, sürdürme ve geliştirme amacı ile iş sağlığı ve güvenliği yönünden tüm bina ve eklentilerde risk değerlendirmesi yapılır.

b) Yapılmış olan risk değerlendirmesi; tehlike sınıfına göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç iki, dört ve altı yılda bir yenilenir. Ayrıca mevzuatta belirtilen durumlarda ortaya çıkabilecek yeni risklerin, işyerinin tamamını veya bir bölümünü etkiliyor olması göz önünde bulundurularak risk değerlendirmesi tamamen veya kısmen yenilenir.

c) 25.04.2013 tarihli ve 28628 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğine göre işyerinde iş ekipmanlarının kullanımı ile ilgili sağlık ve güvenlik yönünden uyulması gerekli asgari şartlara ve yönetmelik ekinde belirtilen periyot ve kontrol kriterlerine uygun olarak iş ekipmanlarının kullanımı ve kontrolü sağlanır.

ç) İş sağlığı, güvenliği ve çevre müdürlükleri tarafından gerektiğinde çalışma ortamı ile ilgili ölçümler yaptırılarak alınan sonuçların çalışanların sağlığı yönünden değerlendirmesi yapılır.

d) Alt işveren ilişkisi kurulmuş olan firmaların iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına ilişkin tüm çalışmaları takip edilir.

e) İşyerindeki risklerin önlenmesinin veya yeterli derecede azaltılmasının, teknik tedbirlere dayalı toplu korunma ya da iş organizasyonu veya çalışma yöntemleri ile sağlanamadığı durumlarda görev esnasında kullanılacak ve giyilecek kişisel koruyucu donanım malzeme listelerinin oluşturulması, temini, verilme şekli ve zamanı, temel özellikleri, çalışanların yükümlülükleri ile ilgili hususlar ve işlemler “Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Çalışanları Kişisel Koruyucu Donanım Yönergesi” usul ve esasları doğrultusunda gerçekleştirilir.

f) Koruyucu malzeme olarak verilen iletken ayakkabıların yenisi verildiğinde eskisi geri alınacaktır.

g) 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereği, işyerinin tehlike sınıfı göz önünde bulundurularak çalışanlar arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirilir. Çalışanlar arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması halinde, bu hizmetin tamamı veya bir kısmı ortak sağlık güvenlik birimlerinden hizmet alınarak yerine getirilir.

ğ) İşe yeni alınan çalışanlar ile işyeri değişikliği yapan çalışanlara iş sağlığı, güvenliği ve çevre müdürlükleri, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi tarafından genel iş sağlığı ve güvenliği kuralları hakkında, iş başı yapacağı iş hakkında ise ilgili birim tarafından eğitimler verilir. Eğitimler, 15.05.2013 tarihli ve 28648 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” çerçevesinde yürütülür. Eğitimleri tamamlanan çalışanların aldıkları eğitimi içeren bir belge işyeri yetkilisine iletilir. Çalışanlara bu eğitimin verilmesinden sonra iş başı yaptırılır. Çalışanların aldıkları eğitimle ilgili düzenlenen belgelere imzaları alınır. Ayrıca tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işletme/fabrika müdürlüklerinde; yapılacak işlerde karşılaşılacak sağlık ve güvenlik riskleri ile ilgili yeterli bilgi ve talimatları içeren eğitimin alındığına dair belge olmaksızın, başka işyerinden çalışmak üzere gelen çalışanlar işe başlatılmaz.

h) İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu ayda en az bir kere toplanır. Ancak Kurul, işyerinin tehlike sınıfını dikkate alarak, tehlikeli iş yerlerinde bu sürenin iki ay, az tehlikeli işyerlerinde ise üç ay olarak belirlenmesine karar verebilir. Kurul, 18.01.2013 tarihli ve 28532 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Hakkında Yönetmelik çerçevesinde çalışmalarını yürütür. İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu Başkanı işletme/fabrika müdürlüklerinde İş Sağlığı, Güvenliği ve Çevre Müdürü, Genel Müdürlükte ise İş Sağlığı, Güvenliği ve Çevre Şubesi Müdürüdür.

ı) Yeni çalıştırılacak veya revizyon, bakım onarım ve periyodik bakımdan sonra işletmeye alınacak tezgah ve tesisler için "İşletmeye Alma Tutanağı" (Ek-1) düzenlenir.

i) İş sağlığı ve güvenliği yetkililerince, işyerindeki bina ve eklentilerde, çalışma yöntem ve şekillerinde veya iş ekipmanlarında çalışanlar için hayati tehlike oluşturan bir husus tespit edildiğinde (patlayıcı maddelerle çalışırken aynı ortamda kaynak yapılamayacağı gibi) iş durdurulacak ve hemen ilgili birim amirine haber verilecektir.

j) Acil ve zorunlu haller dışında parlayıcı, patlayıcı ve tehlikeli maddelerin bulunduğu aynı ortamda tamirat (kaynak vb.) yapılmaz. Acil ve zorunlu hallerde ise tamirat ya da kaynak yapılması gerektiğinde “Parlayıcı ve Patlayıcı İşyeri Kaynak ve Benzeri Tehlike Arz Edici Test ve Onarım Yapma İzin Formu” (Ek-2) düzenlenerek gerekli tamirat işleri yapılır.

k) İş sağlığı ve güvenliği elemanlarının, bu alanda yetişip, uzmanlaşmaları için eğitim görmeleri, çeşitli kuruluşlarda incelemeler yapabilmeleri seminer, sempozyum ve toplantılara katılmaları sağlanır.

l) Stajyer öğrencilere, alt yüklenici (taşeron) çalışanlarına işe başlamadan önce iş sağlığı ve güvenliği kuralları hakkında iş sağlığı, güvenliği ve çevre müdürlükleri, iş güvenliği uzmanları tarafından eğitim verilir, aldıkları eğitimle ilgili düzenlenen formlara imzaları alınır.

m) İş sağlığı ve güvenliği biriminde görev yapan elemanlardan en az biri İş Güvenliği Uzmanlık Sertifikasına sahip olmalıdır.

n) Alt işveren çalışanlarına ayrıca yaptıkları işle ilgili olarak alt işveren firma tarafından gerekli eğitim verilmesi sağlanarak eğitim belgelerinin birer suretlerinin işin yapıldığı Genel Müdürlük veya işletme /fabrika müdürlüklerinde ilgili birime teslim edilmesi sağlanır.

o) 13.07.2013 tarihli ve 28706 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli ve Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşlerde Çalıştırılacakların Mesleki Eğitimlerine Dair Yönetmelik gereği tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde çalışanların mesleki eğitimlerine dair belgeleri sorgulanır. Ayrıca, tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde söz konusu yönetmelik ve ilgili tebliğleri kapsamında yer alan mesleklerde çalışanlarda Meslekî Yeterlilik Belgesine sahip olmaları şartı aranarak yapılacak olan hizmet alımı şartnamelerinde yer verilir ve alımlarda kontrol edilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Parlayıcı-Patlayıcı-Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan İşyerlerinde

Alınacak Güvenlik Önlemleri
Genel ilkeler

MADDE 10- (1) Patlama riskini en aza indirmek ve olası bir patlamada, patlamayı kontrol altına almak, işyerine ve iş ekipmanlarına yayılmasını en aza indirebilmek için; iş ekipmanları ve bunlarla bağlantılı tüm cihazların tasarımı, inşası, montajı ve yerleştirilmesi, bakım, onarım ve işletilmesinde gerekli tüm önlemler alınır.

(2) 29.12.2012 tarihli ve 28512 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliğine uygun risk değerlendirmesi çalışmalarını yaparken, patlayıcı ortamdan kaynaklanan özel risklerin değerlendirmesinde aşağıdaki hususlar da dikkate alınır.

a) Patlayıcı ortam oluşma ihtimali ve bu ortamın kalıcılığı,

b) Statik elektrik de dâhil tutuşturucu kaynakların bulunma, aktif ve etkili hale gelme ihtimalleri,

c) İşyerinde bulunan tesis, kullanılan maddeler, prosesler ile bunların muhtemel karşılıklı etkileşimleri,

ç) Olabilecek patlama etkisinin büyüklüğü.

(3) 30.04.2013 tarihli ve 28633 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik kapsamında Patlamadan Korunma Dokümanı hazırlanır.

(4) Risk değerlendirmesine göre hazırlanan patlamadan korunma dokümanında aksi belirtilmemesi halinde patlayıcı ortam oluşabilecek tüm yerlerdeki ekipman ve koruyucu sistemler, 30.06.2016 tarihli ve 29758 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmelikte (2014/34/AB) belirtilen kategorilere göre seçilir.

(5) Her bakım ve onarım sonrasında tesisin, ekipmanların veya koruyucu sistemlerin Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemlerle İlgili Yönetmeliğe (2014/34/AB) uygunluğunun devam edip etmediği, bağlantılarının ve montajlarının durumu kontrol edilir.

(6) İşletme/fabrika müdürlüklerinde bulunan tüm kimyasal maddelerin listesinin çıkarılması gereklidir. Bu listede tarih, kimyasalın adı, formülü, tehlike sınıfı ve depolandığı yer gibi bilgiler bulunmalıdır.

(7) Her tehlikeli kimyasal maddeye ait kimyasalın özelliklerini, fiziksel zararlarını, sağlığa ve çevre sağlığına zararlarını, koruyucu önlemleri ile kullanım, depolama ve taşıma için güvenlik önlemlerini içeren GBF (Güvenlik Bilgi Formu) kullanım, depolama vb. belirlenen yerlerde bulunmak zorundadır.

İşyerleri binalarında alınacak güvenlik önlemleri

MADDE 11- (1) 14.08.1987 tarihli ve 87/12028 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve Benzerlerinin Üretimi, İthali, Taşınması, Saklanması, Depolanması, Satışı, Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tüzüğün (Ek-1) Çizelgesinde belirtilen mesafelere uygun olarak kurulur. Binaların duvarları yanmaz maddeden, dış yan cephesine bakan pencereler patlamalarda büyük parçalar halinde havaya fırlamayacak malzemeden, kapılar ve pencereler dışa açılır olarak inşa edilir.

(2) Tabanları ise düz yanmaz, sızdırmaz, herhangi bir cisim çarpmasıyla kıvılcım çıkarmaz malzemeden ve kolay temizlenir hafif meyilli tarzda inşa edilir. Binalardaki giriş-çıkış kapıları, pencereler, panjurlar ve havalandırma menfezlerinin kapakları belirli bir basınç karşısında dışarı doğru açılacak şekilde ve tehlike anında bina içerisindekilerin dışarı kaçmalarına kolaylık sağlayacak nitelikte olmalıdır. Tehlikeli maddelerle çalışılan binalar arasında sütreler bulundurulur.

(3) Elektrik tesisatının yanmaz malzemeden, kapalı sistemde (alev geçirmez, patlamaz) döşenmiş, elektrik motorlarının kıvılcım ve toz geçirmez tipte olması gerekir. Binaların elektrik şalterleri binaların dışında, statik elektriğe karşı yük alma levhaları bina girişinde bulundurulur. Patlayıcı madde içeren yerlerin döşemeleri iletken malzemeden yapılır. Elektrik dirençleri en çok 500.000 (5x10⁵) Ohm olmalıdır. Elektrik tesisatının 220 volt olduğu alanlarda iletken zeminin direnci (ayakkabı + zemin) en az 25.000 Ohm olmalıdır. Tüm iletken zeminler döşendikten sonra işletmeye almadan önce test edilmelidir. Daha sonra yılda bir ölçüm yapılıp kaydedilmelidir. Ölçüm yapılacak yerlerde, patlayıcı madde veya yanıcı/parlayıcı gaz bulunmamalıdır. Ölçüm yapılacak zemin temiz ve kuru olmalıdır. Binalar paratoner tesisatı ile donatılır. Bu tesisat yılda en az bir defa ehliyetli elemanlarca kontrol edilir. Düzenlenen belge ilgililerin her istediğinde gösterilmek üzere işyerinde saklanır. Ölçüm işleri ve programları bakım onarım müdürlüklerince yürütülür.

(4) İşyerlerinde patlamanın fiziksel tesirlerinden çalışanların etkilenme riskini en aza indirmek için uygun önlemler alınır. Gereken durumlarda, patlama şartları oluşmadan önce, çalışanların sesli ve/veya görsel işaretlerle uyarılması ve ortamdan uzaklaşması sağlanır.

(5) Patlayıcı ortam oluşabilecek yerler için uyarı işareti; üçgen şeklinde, siyah kenarlı, sarı zemin üzerine siyah yazılı ve sarı zeminin işaret alanının en az %50’si olacak şekilde Ek-3’te belirtilen şekil ve renklerde olur.

(6) Tüm yapıların (patlayıcı, kolay yanıcı ve zor söndürülen maddelerin imali ve istifinde kullanılan depo ve binalar, fabrika, elektrik merkezi, depo, kreş vb. binalar) yıldırımdan korunması amacıyla TS EN 62305-1,2,3,4 standardı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 30.06.2007 tarihli ve 26568 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yapı İşleri İnşaat, Makine ve Elektrik Tesisatı Genel Teknik Şartnamelerine Dair Tebliğine uygun paratonerler ile tesis edilmesi sağlanır.