Teknoloji ve sanayiLEŞme bağlaminda bölge ekonomiSİ ve aydin biLGİ toplumunda geliŞmeler

TEKNOLOJİ VE SANAYİLEŞME BAĞLAMINDA BÖLGE EKONOMİSİ VE AYDIN

BİLGİ TOPLUMUNDA GELİŞMELER

• Bilimsel ve teknolojik yeniliklerin sürüklediği yeni toplum ve uygarlık düzeyinde; her şey yeniden yapılanırken; toplumsal bütünün tüm alanları da yeniden yapılandı.

• Bilimsel-Teknolojik alan: mekanik düşünce ve teknolojilerden atom altı dünyanın çoklu ağ etkileşimine dayalı kuantum düşünce ve teknolojilerine;

• Ekonomik alan: atomik ve mekanik kapitalist piyasa ekonomisinden, ağ etkileşimi içinde işleyen bilgi ekonomisine;

• Politik alan: bireysellikten grupsal çıkarların yapılandırdığı sivil toplum kuruluşlarıyla, parlamenter demokrasiden katılımcı demokrasiye;

• Sosyal alan: bağımsız-bağlantısız bireysellikten, işbirliğine dayalı sinerjik toplumsal yapılanmaya,

• Kültürel alan:, kapalı ve mutlakçı kültürel değerlerden farklılıkların hoşgörü içinde bir arada yaşamasına yönelik; kozmopolit kültürel çeşitliliğe;

• Küresel alan: ulusal şirket ve ilişkiler yerine ulus ötesi (transnasyonel) şirket ve kurumlara (küresel bloklara) dönüştü.

BİLGİ TOPLUMUNDA EKONOMİK ÖNCELİKLER

• Ağlarda Işık Hızında Bilgi Akışına
• Verimliliğe
• Dinamik Rekabet ve Kaliteye
• Sürdürülebilir Yenilikçi Ekonomik Gelişmeye Yöneldi.

BİLGİ BAZLI SANAYİLEŞMEDE BAŞARILI ÜLKE ÖRNEKLERİ

• ÖNCÜLER

• ABD

• JAPONYA

• BİLGİ TOPLUMUNA BAŞARILI GEÇİŞLER

• İRLANDA

• FİNLANDİYA

• İNGİLTERE

• YENİ ATILIM ÖRNEKLERİ

• GÜNEY KORE

• HİNDİSTAN

• ÇİN

ÜLKELER

• Kendine özgü özelliklerden yararlanarak belli fırsatları değerlendirmek

• Dezavantajı avantaja dönüştürmek

• Başarı için ısrarlı ve kararlı bir politik iradenin varlığı

• Uzun dönemli stratejik tercihleri belirlemek ve belli alanlara odaklanmak

• Eğitime, öğretime verilen önem

• Üniversite- sanayi işbirliği

• Teknopark ve teknokentlerin sürükleyici etkisi

• Uygun bir yatırım iklimi ve iş ortamı

• Siyasî istikrar ve sosyal uzlaşma

• İleri teknolojiye sahip ülkelerle işbirliği doğrudan yabancı sermaye yatırımı, ya da teknoloji için iddialı programlar

TÜRKİYE’NİN SANAYİLEŞME DENEYİMİ ve AB ÜZERİNDEN BİLGİ TOPLUMUNA GEÇİŞ ARAYIŞLARI

CUMHURİYET DÖNEMİNDE EKONOMİK DÖNÜŞÜMLER

TÜRKİYE’NİN AB ÜZERİNDEN BİLGİ TOPLUMUNA GEÇİŞ ARAYIŞI

• AB projesi, bir bilgi toplumuna geçiş projesi değildir.

• AB projesinin öncelikli konusu, AB’nin entegrasyonu sorunudur.

• AB üyeliği, bilgi toplumunu garantilemez.

• Ancak Bilgi Bazlı Sanayileşme AB’ye girişi garantiler.

GENEL DEĞERLENDİRME

• Türkiye’nin bugüne kadar bir sanayileşme stratejisi ile bütünleşmiş bir bilgi toplumuna geçiş stratejisi yoktur.

• Türkiye, IMF’in yönlendirdiği istikrar arayışı ve AB’nin yönlendirdiği reform süreci ile bilgi bazlı sanayileşme rotasına giremez.

• Bilgi altyapısı alanında e-Türkiye çalışmaları bir ağ bütünü oluşturmaktan uzak kalmıştır. Ulusal Yenilik Sistemi oluşturulamamış ve teknoparklar yeterince etkinleştirilememiş, birbirine bağlanamamış olduğu gibi, uygulama da sınırlı kalmıştır. Üniversite-sanayi işbirliği oluşturulamadığı gibi, arayüz kurumlar da, sosyal sermaye olarak henüz oluşturulamadı.

• Türkiye’de bilgi toplumu ve bilgi bazlı sanayileşme için yeterli politik irade yoktur. Toplumsal uzlaşma ve motivasyon da oluşamadı. Bilgi çağı ve bilgi toplumu olgusu ve süreci henüz içselleştirilmedi.

• Bizi geleceğe taşıyacak bilgi bazlı sanayileşme stratejisinin bütüncül yaklaşımı, gelecek vizyonu, ortak değerleri ve misyonu oluşturulmadı.

DÜŞÜNCEDE DEVRİM

• Mekanik paradigmadan kuantum paradigmasına kayan evren algılayışı teknoloji anlayışımızı kökünden değiştirdi.

• Toplumsal ve ekonomik gelişme

• bilim ve teknoloji üretimine dayanmaktadır.

DÜŞÜNCEDE DEVRİM

• GEÇMİŞ

• Atom benzeri bağımsız bağlantısız birey, işletme ve toplum anlayışı

STRATEJİK PLANLAMANIN ANALİTİK ÇERÇEVESİ

• Stratejik planlama: Ülke, bölge veya kentsel sanayileşme ve gelişmenin uzun dönemli başarısı için verilecek karar, süreç ve uygulamaları kapsar.
• Aşamalar:
• Stratejisinin dış ve iç çevresel unsurlarının belirlenmesi,
• Uzun dönemli stratejik planın oluşturulması,
• Stratejik planın uygulanması
• Stratejik planın değerlendirilmesi ve kontrolü

Bilgi Toplumu Açısından Türkiye’nin Küresel Konumu

• Türkiye’nin karmaşık yapısı:

Türkiye Sanayiinde Mevcut Sorunlar ve Kaynakları

• Mikro Düzeyde Sorunlar

• Yetersiz öz sermaye yapısı,

• Kurumsallaşamamış aile şirketlerinin yoğunluğu,

• Profesyonel yönetici azlığı ve profesyonellik anlayışındaki eksiklikler,

• Kısa vadeli bakış açısı,

• Organizasyon ve yönetim anlayışındaki yetersizlikler,

• İş kanunu ve uygulamalarından kaynaklanan sorunlar,

• Geleneksel sanayi ürünlerinde yoğunlaşma.

Türkiye Sanayiinde Mevcut Sorunlar ve Kaynakları

• Sektörel Düzeyde Sorunlar;

• Teknolojide dışa bağımlılık,

• Dış girdi bağımlılığı,

• Taklitçilik,

• Kayıt dışılık ve haksız rekabet ortamı,

• Nitelikli ara eleman yetersizliği,

• Yanlış ölçek tercihi,

• Sektörel istatistiki veri tabanının olmayışı,

• Coğrafi konumlanmada hatalar,

• Etkin çıkar ve baskı grupları oluşturulamaması,

• Yetersiz AR-GE harcamaları,

• Sanayi envanterinin olmayışı.

Türkiye Sanayiinde Mevcut Sorunlar ve Kaynakları

• Makro Düzeyde Sorunlar

• İstikrarsız siyasi ortam,

• İstikrarsız makro ekonomik ortam,

• Yatırım ikliminin olmayışı,

• Teşvik politikasındaki hatalar,

• Yüksek reel faiz,

• Döviz kurlarında belirsizlik,

• Yüksek enerji maliyetleri,

• Yüksek istihdam vergileri,

• Ulaşım sistemindeki yetersizlikler ve yüksek navlun maliyetleri,

• Makro planların yetersizliği,

• Sanayileşme vizyonunun olmaması,

• Devletin dışlama etkisi (Crowding out),

• Yüksek enflasyon,

• Yandaşlık ilişkileri.

Türkiye Sanayiinde Mevcut Sorunlar ve Kaynakları

• Küresel Düzeyde Sorunlar

• Uluslar arası ticaretten kaynaklanan haksız rekabet,

• Küresel siyasi istikrarsızlıklar,

• Spekülatif sermaye hareketleri,

• Yüksek enerji maliyetleri,

• Küresel tekelleşme.

MEVCUT EKONOMİ POLİTİKALARI UYGULAMALARI VE YENİLENME İHTİYACI

• Uluslararası rekabette faktör donanımına dayalı karşılaştırmalı üstünlük

Kısır Döngüler ve Sanayi

Bilgi Bazlı Sanayileşme Stratejisi İçin GZFT Analizi

Bilgi Bazlı Sanayileşme Stratejisi İçin GZFT Analizi

YENİLİKÇİ SANAYİLEŞMENİN VİZYONU

• 2023 için Türkiye Vizyonu:

• Bilim ve teknolojik gelişmede çağdaş uygarlığın önderi

• Küresel rekabetin belirleyicisi

• Yüksek refah düzeyine sahip

• Bilgi toplumunun lider ülkesi

Sanayileşme Vizyonu

• Verimlilik ve kalitede önder,

• Bilgi ve yenilik üretimiyle küresel rekabet yeteneğini sürekli yenileyen,

• AR-GE ve yenilik üretimiyle teknolojide lider,

• Katma değeri yüksek ürünlerde uzmanlaşmış,

• Uzmanlığa dayalı teknopark ve teknokentlerin yaygınlık kazanmasıyla, ülke bütününe ekonomik gelişme ve refah artışının birlikte gerçekleşmesini sağlayan,

• Ekonominin tüm sektörleriyle bütünleşen bilgi bazlı ekonomi ve toplumun; dinamik, çevreye duyarlı, sağlıklı gelişmesi ve refah artışını etkin olarak yönlendiren bir sanayi.

YENİLİKÇİ SANAYİLEŞMENİN MİSYONU

• Ülke misyonu: bilgi çağı ve yeni küresel düzende, güçlü ve refah düzeyi yüksek bir ekonomiyle, kendi insanları başta olmak üzere, insanlığa ve barışa hizmet etmek.

• Sanayileşme misyonu: bölgesinde ve dünyada lider ve güçlü Türkiye’yi yaratmak için sürekli ve sürdürülebilir yenilikçi bir sanayi olmak.

TEMEL DEĞERLER

• Sosyal alan: insan ilişkilerinde barış amacına ulaşmayı sağlayacak olan uzlaşma

• Kültürel alan: toplumsal adalet ve eşitlik amacının sağlanmasında hoşgörü

• Politik alan: özgürlükçü ve özgüvenli bir toplum oluşturma amacının gerçekleşmesi için katılımcı demokrasi

• Ekonomik alan: yüksek refah düzeyine ulaşmak için, etkinlik ve verimlilik

• Teknolojik alan: sürekli ve sürdürülebilir yeniliklerle , bilimsellik ve AR-GE’den kaynaklanan yenilikçiliğe dayalı rekabetçilik

YENİ STRATEJİ İÇİN PARADİGMAL DÖNÜŞÜM

Bilgi Bazlı Sürdürülebilir Yenilikçi Gelişme Stratejisinin Stratejik Unsurları

Bilgi Bazlı Sürdürülebilir Yenilikçi Gelişme Stratejisinde Stratejik Amaç Öncelikleri

STRATEJİK PLANIN ÖNCELİKLİ SEKTÖRLERİNİN BELİRLENMESİ

• Temel Kriterler:
• 1.DPT’nin bütün illeri kapsayan “İllerde Öne Çıkan Sanayi Sektörleri” çalışmasından seçtiğimiz beş kriter dikkate alınarak belirlenen öncelikli sektörler
• 2.1998 yılı input-output tablosuna dayalı ileri ve geri bağlantı katsayıları dikkate alınarak belirlenen kilit sektörler
• 3. Türkiye için yaptığımız GZTF analizi dikkate alınarak öncelikli sektörlerin belirlenmesi
• 4. Bilgi bazlı yenilikçi sanayileşme stratejisinin amacına uygun olarak bilgi bazlı üretimde öne çıkan stratejik teknolojilere dayalı sektörler

ULUSAL BÜTÜNLEŞİK AĞ YAPISININ BELİRLENMESİNDE KULLANILAN KRİTERLER

ULUSAL BÜTÜNLEŞİK AĞ YAPISINA DAYALI SEKTÖR STRATEJİSİ

Türkiye Karayolları Yük Taşmacılığı Yoğunluk Haritası

Ana Gelişme Koridorları, Bütünleşik Ağ-Kentler Ana Gelişme Ağları ve Ara Bağlantı Koridorları

Ana Gelişme Koridorlarının Genel Görünümü

Bütünleşik Ağ-kentler Ana Gelişme Ağları Genel Görünümü

Ara Bağlantı Koridorları Genel Görünümü

ULUSAL BÜTÜNLEŞİK AĞ YAPILANMASINA DAYALI AR-GE STRATEJİSİ

• ULUSAL BÜTÜNLEŞİK AĞLARDA

• AR-GE KURUMLARI

• a) TEKNOPARKLAR

• b) BİLİŞİM PARKLAR

• c) TARGE PARKLAR

• d) KOBİPARKLAR

TEKNOPARKLAR

Teknoparkların Etkileri Üzerine Bütüncül Bir Yaklaşım

BİLİŞİM PARKLARI

• Yeni bir AR-GE kurumu olarak hizmetler sektörü ile üniversite arasındaki işbirliğine yönelik olarak Bilişim-parkları.

• Bilişim-parkları bilgisayar teknolojileri, iletişim ve hizmetler teknolojileri, yazılım ve tasarım teknolojilerine yoğunlaşmalıdır.

TARGE PARKLAR

BİYOPARK Modeli

KOBİ-PARK

• KOBİ’lere yönelik olarak yeni bir AR-GE yapılanması.

• KOBİ-AR-GE parkları, Üniversite, yerel KOBİ örgütleri ve işletmeklerin ortaklaşa projeler üreteceği, bir taraftan mevcut sorunların çözümü diğer taraftan da KOBİ’lerin bilgi bazlı sanayi yapılanmasına uyumlu hale gelmelerine katkı sağlayacaktır.

ULUSAL BÜTÜNLEŞİK AĞ YAPILARINDA AR-GE KURUMLARININ KOORDİNASYONU

Ulusal Yenilik Ağları Teknolojik ve Strateji Geliştirme Koordinasyon Merkezi

Bilgi Bazlı Yeni Gelişme Stratejisinde Kuantum Etkileşim Süreci

Uygulama Stratejisinin Çerçevesi

HAZIRLIK AŞAMASI

Sanayileşme Stratejisinin Stratejik Aktörleri ve Rollerinin Belirlenmesi

Yatırım İkliminin Oluşturulması

YETİŞME AŞAMASI

ÖNE ÇIKMA AŞAMASI

Ege Ana Gelişme Koridorunun Temel Özellikleri

Ege Ana Gelişme Koridorunda AR-GE Kurumları

• Mevcut AR-GE kurumları:

• İzmir Teknoloji Geliştirme Bölgesi

• DEU Teknoloji Geliştirme Merkezi

• Ege Üniversitesi-EBSO Teknoloji Geliştirme Merkezi

• Pamukkale Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Merkezi

• İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü

• Önerilen Yeni AR-GE kurumları:

• Nanoteknoloji Araştırma Parkı

• Enerji Ve Çevre Teknolojileri AR-GE Parkı

• Genom Ve Sağlık Teknolojileri AR-GE Parkı

• Yazılım Ve Tasarım Teknolojileri Bilişim Parkı

• Bilgisayar Teknolojileri Bilişim Parkı

• Targe-Park (İzmir, Aydın)

• Sektörel KOBİ-AR-GE Parkı

• Aliağa Petrokimya Merkezli Kimya Sanayi Parkı

Aydın İlinin Temel Özellikleri

Aydın İli Sektör Entegrasyonu

Aydın, ilinde mevcut bir AR-GE kurumu bulunmamaktadır. Bu il için önerdiğimiz yeni AR-GE kurumları ise şunlardır:

• Aydın, ilinde mevcut bir AR-GE kurumu bulunmamaktadır. Bu il için önerdiğimiz yeni AR-GE kurumları ise şunlardır:

• Genom ve Biyo Teknoloji AR-GE Parkı

• Targe-Park

• Sektörel KOBİ-AR-GE Parkı

SONUÇ

• Bilim ve teknoloji üretmede uygarlığın önderi, küresel rekabetin belirleyicisi, yüksek refah düzeyine sahip 2023’de bilgi toplumunun lider ülkesi Türkiye vizyonu için;

• Bilgi bazlı yenilikçi sanayileşme stratejisini hazırlık, yetişme ve öne geçme süreçleri içinde, tüm boyutlarıyla ısrarlı, kararlı, disiplinli ve tüm toplum kesimlerinin etkin ve aktif katılımıyla, yeni ve yenilikçi bir seferberlik zihniyetine dayalı olarak, ulusal yenilik ağlarında bütünleşmiş, gelişme koridorları ve bütünleşik ağ kentler olarak yapılandırarak geleceği yaratmanın gizil potansiyelinin bu ülkede var olduğuna inanıyoruz.

Bilgi bazlı yenilikçi sanayileşme stratejisinin yaşama geçmesi için;

• Bilgi bazlı yenilikçi sanayileşme stratejisinin yaşama geçmesi için;

• Ulusal düzeyde kesin bir politik irade ve politik istek oluşturmak,

• Yenilikçilik, yaratıcılık, bilimsellik ve başarı (performans) motifine her alanda birincil öncelik vermek,

• Eğitim sisteminin tabandan tepeye kadar yaratıcı ve nitelikli insan yetiştirmeye odaklanması,

• Yenilikçilik odaklı yatırım ve girişimcilik sürecine öncelik verilmesi,

• Çalışmada ortaya koyduğumuz tüm ülke potansiyellerini, toplumun tüm kesimleriyle birlikte harekete geçirecek, ulusal yenilik ağları çerçevesinde bütünleştiren yapılanmanın uygulamaya konulması ve nihayet

• Küresel rekabet ve Dünya önderliği için insan ve kurumlarımızı motive etmek

• zorunlu koşullardır.