1- İsar (Fedakarlık)

3807. Bölüm

Yahya (a.s)

Kur’an:

“Allah: “Ey Zekeriya! Sana, Yahya isminde bir oğlanı müjdeliyoruz. Bu adı daha önce kimseye vermemiştik” buyurdu… “Ey Yahya! Kitaba kuvvetle sarıl” deyip daha çocukken ona hikmet, katımızdan kalp yumuşaklığı ve temizlik verdik. O, Allah’tan sakınan ve anasına babasına karşı iyi davranan bir kimse idi, baş kaldıran bir zorba değildi. Doğduğu günde, öleceği günde ve dirileceği günde ona selam olsun.”¹

18955. 
       İmam Rıza (a.s) şöyle buyurmuştur: “Bu beşer için en korkunç zaman üç yerdir: Doğduğu ve annesinin karnından çıkıp dünyaya güldüğü zaman, öldüğü ve ahiret ve ahiret ehlini gördüğü zaman ve dirildiği ve dünyada görmediği hükümleri gördüğü zaman.
       

Aziz ve celil olan Allah her üç yerde de Yahya’ya selam göndermiş ve ondan korkuyu kaldırarak şöyle buyurmuştur: “Doğduğu günde, öleceği günde ve dirileceği günde ona selam olsun.” Hakeza İsa b. Meryem’in kendisi de kendisine bu üç yerde selam göndermiş ve şöyle buyurmuştur: “Doğduğum günde, öleceğim günde, dirileceğim günde bana selam olsun” dedi.”²

18955. 
       Yahya (a.s), İsa b. Meryem’e şöyle buyurmuştur: “Sen Allah’ın ruhu ve kelimesisin, sen benden daha iyisin.” İsa şöyle buyurdu: “Hayır sen benden daha iyisin. Zira Allah sana selam gönderdi, ben ise kendi kendime selam gönderdim.”³
       
18956. 
       Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: “Allah kardeşim Yahya’ya rahmet etsin! Daha bir çocuk olan Yahya’yı oyuna davet ettiklerinde o şöyle buyurmuştur: “Ben oyun için mi yaratıldım?” Böyle bir kimse büluğ yaşına geldiğinde neler söyler!”⁴
       
18957. 
       İmam Kazım (a.s) şöyle buyurmuştur: “Yahya b. Zekeriyya’nın (a.s) metodu şuydu: “O ağlıyor, asla gülmüyordu. İsa b. Meryem ise hem ağlıyor hem de gülüyordu. İsa’nın (a.s) yaptığı iş Yahya’nın (a.s) yaptığı işten daha üstündü.”¹
       
18958. 
       İmam Sadık (a.s) babalarından naklen şöyle buyurmuştur: “Yahya (a.s) ile şeytan arasındaki konuşmada Yahya (a.s) şöyle buyurdu: “Bana bir an olsun galip gelebildin mi?” Şeytan şöyle dedi: “Hayır ama sende hoşlandığım bir sıfat vardır.”Yahya, “O haslet nedir?” Diye sorunca Şeytan şöyle dedi: “Sen çok yiyen bir kimsesin; iftar edince o kadar yiyorsun ki sonunda sindirim bozukluğuna mübtela oluyorsun ve bu iş seni bazı namazlardan ve gece ibadet için kalkmaktan alı koymaktadır.” Yahya şöyle buyurdu: “Allah’a söz veriyorum ki bundan sonra hayatta kaldığım müddetçe hiçbir yemekten doyasıya yemeyeceğim.” İblis de şöyle dedi. “Ben de Allah’a söz veriyorum ki bundan sonra hayatta kaldığım müddetçe asla bir Müslümana nasihat etmeyeceğim.” Ardından dışarı çıktı ve ondan sonra artık Yahya’nın (a.s) yanına geri dönmedi.”²
       
18959. 
       İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: “Bir şahıs İsa b. Meryem’in (a.s) yanına geldi ve şöyle dedi: “Ey Ruhullah! Ben zina ettim, beni temizle” İnsanlar toplanıp onu bir çukura koydular. O şöyle seslendi: “Bizzat ilahi hadde müstehak olan kimse, bana had cari kılmasın.” Böylece Yahya ve İsa (a.s) dışında bütün halk dağıldı. Yahya o şahsın yanına vardı ve şöyle dedi: “Ey günahkar adam! Bana öğüt ver.” O şahıs şöyle dedi: “Nefsini isteklerine terketme ki seni helak eder.” Yahya şöyle buyurdu: “Başka bir öğüt ver.” O şahıs şöyle dedi: “Hiçbir hatalı insanı hatalarıyla kınama.” Yahya şöyle buyurdu: “Yine bana öğüt ver.” O şahıs şöyle dedi: “Asla gazaplanma.” Yahya şöyle buyurdu: “Bu bana yeter.”³
       

Yahya’nın (a.s) Kur’an’daki Kıssası

1-Yahya’yı Övme

Allah-u Teala Kur’an’ın birkaç yerinde Yahya’yı zikretmiş ve onu güzellikle övmüştür. Bu cümleden; Allah’ın kelimesini, yani Mesih’in nübuvvetini tasdik edici, kavmini idare eden bir yönetici ve kadınlara meyletmeyen bir kimse olarak nitelendirmiş, onu bir Peygamber, salihlerden bir kul (Al-i İmran/39) ve seçkinlerden –ki hepsi de ihlas sahibidir ve hidayete ermişlerdir-(En’am/85-87) olarak saymıştır. Onu Yahya olarak adlandırmıştır. Ondan önce hiç kimse bu isimle adlandırılmamıştır ve ona Allah’ın kitabını kuvvetle tutmasını buyurmuş, çocuklukta ona hikmet ihsan etmiştir. Dünyaya geldiği, öldüğü ve dirildiği gün ona selam göndermiştir. (Meryem, 2-15) Hakeza Zekeriyya’nın hanedanını da, yani babası ve annesini de övmüş ve şöyle buyurmuştur: “Doğrusu onlar iyi işlerde yarışıyorlar, korkarak ve umarak bize yalvarıyorlardı. Bize karşı gönülden saygı duyuyorlardı.”¹

2-Yahya’nın Hayat Tarihi

Yahya harikulade bir tarzda annesinden doğmuştur. Çünkü babası yaşlı ve güçsüz, annesi ise kısır idi. Allah Yahya’yı bir çocuğu ümit dahi edemeyen o ikisine bağışlamıştır ve o da çocukluk yaşında doğruluk, ibadet ve züht yoluna koyulmuştur. Allah henüz çocuk olan Yahya’ya hikmet bağışlamıştır. Yahya kendisini ibadet ve zühde adamış, asla evlenmemiş, hiçbir dünya lezzetleri ve hoşluklarıyla meşgul olmamıştır.

Yahya, İsa b. Meryem’in (a.s) zamanında yaşamış, onun nübuvvetini tasdik etmiş, insanlar arasında yöneticilikte bulunmuş, yücelikle yaşamış, kalpler ona aşık olmuş, ruhlar ona yönelmiştir. Halk Yahya’nın etrafına toplanıyor, Yahya onlara nasihat ediyor, onları tövbeye çağırıyor, takva ve sakınmaya davet ediyordu. Sonunda da bu hal üzere şehadete erişti.

Kur’an’da Yahya’nın öldürüşü hakkında söz edilmemiştir. Ama rivayetlerde yer aldığına göre şehadetinin sebebi şuydu: O zamanlar kötü bir kadın yaşıyordu. İsrailoğullarının padişahı bu kadına aşık oldu ve onun yanına gitti. Yahya padişahı bu amelden alıkoydu, onu kınadı. Yahya padişahın yanında saygın ve yüce biriydi. Padişah ona itaat eder ve kendisini dinlerdi. O kadın da Yahya’ya kin besliyordu ve padişahtan Yahya’nın başını istedi. Bu konuda ısrar gösterdi. Sonunda padişah Yahya’nın başının kesilmesini istedi ve Yahya’nın kesilen başını kadına hediye olarak gönderdi.

Bazı rivayetlerde yer aldığına göre de Yahya’nın başını padişahtan isteyen kimse, padişahın kardeşinin kızıydı. Zira padişah kardeşinin kızıyla evlenmek istiyordu. Ama Yahya onu bundan sakındırdı. Padişahın kardeşinin karısı, kızını öyle bir süsledi ki padişahın kalbini ele geçirdi ve onu padişahın yanına gönderdi ve kızına, padişahtan kendisinden bir istekte bulunması için izin almasını sağlamasını söyledi ve böylece ondan Yahya’nın başını diledi. Kızı bu işi yaptı, padişah Yahya’nın başını kesti, başını altından bir leğen içine koyup ona hediye olarak gönderdi.

Rivayetlerde Yahya’nın ibadet ve zühdü, Allah korkusundan ağlaması, öğütleri ve hikmetli sözleri hakkında bir çok bilgiler yer almıştır.