5510 sayılı Kanunun 11. md. nin 5. fıkrasında sigortalı çalıştırılan işin veya işyerinin başka bir işverene miras yoluyla intikal etmesi halinde mirasçıların ölüm tarihinden itibaren 3 ay içinde Kuruma işyeri bildirgesi vermekle yükümlü bulundukları, belirtilmekte olup, aynı hükme SSİY. nin 27/1. fıkrasında da yer verilmiş bulunmaktadır.
İŞUT’ un 8.1.1 bendinde de devir ve intikallerde yeni işyeri dosyası açılmayacağı, işlemlerin eski işyeri dosyasından devam ettirilebilmesi için devir ve intikallerin tescil kütüklerine kaydedileceği açıklanmaktadır.
4721 s.lı Türk Medeni Kanunun 550. Maddesinde; Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisinin atanmasına, 552 inci maddesinde görev ve yetkilerine, 556. maddesinde de vasiyeti yerine getirme görevlisinin ilgililere karşı bir vekil gibi sorumlu olduğuna ilişkin hükümler düzenlenmiştir.
5510/11. maddesinde işyerinin miras yoluyla intikalinde mirasçıların ölüm tarihinden itibaren en geç 3 ay içinde işyeri bildirgesi vermelerinin gerektiği belirtilmekte olup, madde metnindeki ifadeden de anlaşılacağı üzere işyeri bildirgesinin verilmesi yükümlülüğü Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisine değil mirasçılara ait bulunmaktadır. Dolayısıyla teknik olarak da borcun tahakkuk ettirileceği kişiler de mirasçılar olduğundan idari para cezasının da Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisine değil mirasçılar adına verilmesi icap etmektedir.
Medeni kanuna göre tereke alacaklarını tahsile ve borçlarını ödemekle görevli olan vasiyeti yerine getirme görevlisi en fazla mirasçılar adına kesilen idari para cezasını ödemekle veya itiraz etmekle ve usule ilişkin benzeri işlemleri yapabilmektedir. (HM.12/3/2015- 1376795 sm.)
5510 sk. nun 89/3.fıkrası, BK. nun 65 inci maddesi saklı olmak kaydıyla, yanlış ve yersiz tahsil edilen primlerin 10 yıl geçmediği sürece hisseleri oranında kanuni faizi ile birlikte geri verileceği öngörülmektedir.
818 sayılı BK nun 65 inci maddesinin karşılığı, 6098 sayılı BK nun 81 inci maddesidir. Söz konusu maddede, hukuka ve ahlaka aykırı bir sonucu elde etmek amacıyla ödenen primlerin iade edilmeyeceği belirtilmektedir. 6098/81 inci maddesi ile 818/65 inci maddesi arasındaki fark; hukuka ve ahlaka aykırı sonucu elde etmek amacıyla verilen şeyin geri istenememesine ilave olarak, hakimin bu talebi reddedebileceği gibi dava konusu şeyin davacıda bırakılmasını uygun görmemesi halinde bu şeyin Devlete mal edilmesini de isteyebileceğine ilişkin ilave hükümdür.
Sonuç itibariyle, kurum tarafından, hukuka ve ahlaka aykırı bir sonucu elde etmek amacıyla ödenen primlerin, hakimin Devlete mal edilmesine ilişkin inisiyatifi saklı olmak kaydıyla öncelikle iade edilmeyerek kuruma irad kaydedilmesi uygulamasına başlanmıştır. (HM. 24/6/2015-3340638 sm.)
64) NOTERLERDEN SÜREKLİ BİLGİ VERMELERİ İSTENEMEZ, BUNUN İÇİN İPC VERİLEMEZ.
64) NOTERLERDEN SÜREKLİ BİLGİ VERMELERİ İSTENEMEZ, BUNUN İÇİN İPC VERİLEMEZ.
Danıştay 10 uncu Hukuk Dairesi nezdinde; 506 sk 8 inci maddesinin 7. fıkrasının 23 üncü maddesinin (5510 sayılı Kanundaki karşılığı 100. Maddedir.) iptali talebiyle açılan davada; Gerçek kişi olan noterlerden 5510 sk. nun 100 üncü maddesi (birinci fıkrası) kapsamında münferit olarak bilgi ve belge istenebileceği, gerçek kişi olan noterlerin kamu kurum ve kuruluşları kapsamında olmadıklarından yaptıkları işlemin tarafları ile ilgili sürekli bilgi verme yükümlülükleri bulunmadığı,
Kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşunun özelliği gereğince, klasik anlamda bir kamu kuruluşu olmamakla birlikte kamu kurumlarının faaliyet konularına göre yapılacak sınıflamada hizmet bakımından yerinden yönetim esasına dayalı kamu kurumu niteliğini haiz oldukları, bu anlamda kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşu olan Türkiye Noterler Birliğinin 5510/100 üncü madde kapsamında olmasının, bu birliğin tabii üyesi durumundaki gerçek kişi noterlerin de bu madde kapsamında oldukları değerlendirilerek işlem yaptıkları kişilerin sigortalılık bakımından tescilli olup olmadıklarını kontrol etmek ve sigortalı olmadığını tespit ettikleri kişileri sürekli olarak Kuruma bildirmekle yükümlü kılınması sonucunu doğurmaz.
Kuruma intikal eden vakalardan DV. den muaf olduklarına dair belgelerini zamanında ibraz etmemeleri nedeniyle DV. ne ilişkin muafiyetleri sisteme işlenmeyen, başka bir ifade ile muafiyetlerine ilişkin belgenin ibraz edilmemesi nedeniyle sisteme DV. mükellefi olarak işlenen dolayısıyla DV. na maruz kalan, DV. mükellefi olarak sisteme işlenmesinden sonra DV. den muaf olduklarına ilişkin belgelerini ibraz eden kuruluşlar, DV olarak tahsil edilen paraların ayın 23 üne kadar Maliye Bakanlığına intikal ettirilmesi nedeniyle, yersiz olarak ödedikleri bu DV. nin iadesine ilişkin belgenin Kurumdan alınmasından sonra ilgili vergi dairesinden bu tutarları talep edebilecek ve vergi dairesinden alabileceklerdir.
Gerek muaf olan ve gerekse de sahte işyeri dosyası tescil ettirilmesi nedeniyle DV. maruz kalan tahakkuk ettirilmekle birlikte ödenmeyen DV. nin de terkini cihetine gidilecek olup, DV nin terkin yetkisi Maliye Bakanlığında bulunduğundan, bu DV nin terkini Kurumun Maliye Bakanlığı ile yazışmasından sonra yapılacaktır.
66) İŞ AKDİNİN FESHİNİN İPTALİ DAVASININ SONUÇLARI
66) İŞ AKDİNİN FESHİNİN İPTALİ DAVASININ SONUÇLARI
4857/21. Md. de İş Kanunun uygulandığı 30 ve daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az 6 ay kıdemi bulunan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesinin geçerli sebep gösterilmeden veya gösterilen sebebin geçerli olmadığına mahkeme veya özel hakem heyetince karar verilmesi halinde sosyal güvenlik uygulamaları yönünden uygulanacak işlemler SSİY/102/3/d, 108/4/e bentlerinde ve İŞUT’ un 2.2/d ve 2.4/a bentlerinde açıklanmış bulunmaktadır.
Bu duruma göre; belirsiz süreli iş sözleşmesinin geçerli sebep gösterilmeden ve gösterilen sebebin geçerli olmadığına mahkeme veya özel hakem heyetince karar verilmesi halinde;
1)İşçinin kesinleşen mahkeme kararının kendisine tebliğini müteakip 10 iş günü içinde işe başlamak için işverene başvurması halinde;
-İşverenin işçiyi işe başlatması,
-İşçinin başvurmasına rağmen işverenin işçiyi işe başlatmaması,
Durumunda en çok 4 aylık ücretinin ve diğer haklarının ödenmesi gerekir. Yapılan bu ödeme, KVSK ve işsizlik sigortası da dahil olmak üzere prime tabi tutulur.
Prim belgesinin başlangıç tarihi iş akdinin fesih tarihidir.
4 aylık ücret için verilecek belgelerin, bu tarihten ileriye doğru olan aylar için olmalıdır.
Kesinleşen mahkeme veya özel hakem kararının işçiye tebliğ edildiği tarihin muteber bir belge ile belgelenmesi kaydıyla takip eden 10 uncu iş gününü içine alan ayı takip eden ayın 23 üne kadar verilmesi ve primlerinin de aynı ayın sonuna kadar ödenmesi halinde İPC ve GC-GZ alınmaz.
2)İşçi, kesinleşen mahkeme veya özel hakem kararının tebliğini müteakip 10 iş günü içinde işe başlamak için başvurmasına rağmen başvuru tarihinden itibaren, 1 ay içinde işe başlatılmaz ise;
İşveren tarafından, işçiye en az 4 en fazla 8 aylık ücreti tutarında iş güvenliği tazminatı ödenmesi gerekmekte olup, bu tazminat sigorta primine tabi tutulmaz.
3) İşçinin kesinleşen mahkeme veya özel hakem kararının tebliğini müteakip 10 iş günü içinde işe başlamak için işverene başvurmaması veya başvurmakla birlikte işverenin daveti üzerin işe başlamaz ise;
Feshin geçerli olmadığına dair kesin karara rağmen fesih geçerli olacağından, işçinin en az 4, en fazla 8 aylık tutarında iş güvencesi tazminatı ile 4 aylık ücretini talep etmesi mümkün bulunmamakta olup, işverenin de bu ödemeleri yapma zorunluluğu ortadan kalkmaktadır.
Dolayısıyla bu durumda da işverenin kuruma belge verme ve prim ödeme yükümlülüğü söz konusu olmamaktadır.
67) 2013/EYLÜL AYINDAN SONRA İŞKOLU KODU DEĞİŞİKLİLERİ VE ÖNEMİ
67) 2013/EYLÜL AYINDAN SONRA İŞKOLU KODU DEĞİŞİKLİLERİ VE ÖNEMİ
Bilindiği gibi, 20/6/2012 T. li Resmi Gazetede yayımlanan 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasasının yürürlüğe girmesi ile birlikte sigortalı işçi çalıştıran tüm işyerlerinin 6 basamaklı NACE Rev.2 kodlarının tespitinin zaruri hale gelmiş olup; 2012/Ağustos ayına ait APHB den geçerli olmak üzere e-Bildirge programları üzerinde gerekli düzenlemeler yapılmıştır.
Diğer taraftan, 10/1/2013 /6385 s. Kanunun 9 uncu maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen KVSK prim oranı 2013/Eylül ayından itibaren % 2 olarak tespit edilmiş olup, 10 uncu maddesi ile de 83 ve 84 üncü maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.
Kurumumuzca, gerek 6 basamaklı NACE Rev.2 kodlarının uygulanmaya başlanması ve gerekse de ÇSGB nın iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları kapsamında, işyerlerinin iş sağlığı ve güvenliği uzmanı çalıştırmasına ilişkin işlemlerde Kurumumuz sistemindeki iş kolu kodlarından yararlanıldığından, iş sağlığı ve güvenliği Kanunu kapsamında işyerlerinin az tehlikeli tehlikeli, veya çok tehlikeli olarak tasnif edilmesinde ve bu gruplar arasında yapılacak değişiklik işlemlerine ilişkin olarak önem ifade etmektedir.
Bu bağlamda 2013/Eylül ayından itibaren, Kurumumuzda uygulanmakta olan iş kolu koduna yapılan itirazların değerlendirilmesi ve işkolu kodu değişiklikleri aşağıda belirtilen şekilde yapılmaktadır.
İşverenin talebi üzerine yapılacak işkolu kodu değişikliklerinde,
1. İşyeri işvereni vergi mükellefi ise;
a) “www.gib.gov.tr/İnternet Vergi Dairesi/ Sık Kullanılanlar/e-Vergi Levhası Sorgulama” adresinden “e-vergi levhası” görüntülenerek talepte bulunulan işyeri adresi ile e-vergi levhasında yer alan işyeri adresinin aynı olması halinde; e-vergi levhasında yer alan iş kolu kodu esas alınarak,
b. “www.gib.gov.tr/İnternet Vergi Dairesi/ Sık Kullanılanlar/e-Vergi Levhası” adresinden “e-vergi levhası” görüntülenerek talepte bulunulan işyeri adresinin, e-vergi levhasında yer alan işyeri adresinden farklı olması halinde; talepte bulunulan işyerinin bağlı olduğu vergi dairesinden işkolu kodunu gösteren resmi yazının ibraz edilmesi istenilerek, bu belgede belirtilen işkolu kodu esas alınarak,
İşkolu Kodu İtiraz Komisyonunca karar alınmak suretiyle işyeri tescil ve e-sigorta servisince gerekli işlemler yapılmaktadır.
İlgili vergi dairesinden alınan yazıda belirtilen işkolu kodunun veya “e-vergi levhası” ekranından yapılan sorgulama sonucunda ekrana gelen iş kolu kodunun, işverenin talep ettiği iş kolu kodundan farklı olduğunun anlaşılması halinde ilgili vergi dairesince işkolu kodu değiştirilmediği sürece vergi dairesinin kayıtları esas alınarak işlem yapılmaktadır.
2. İşyeri işvereni vergi mükellefi değil ise; (“e-vergi levhası” ekranında kaydı bulunmayan işverenlerce) talep edilecek işkolu kodu değişikliklerinde)
İşyeri dosyasında yer alan işyeri bildirgesi, denetim raporu, tutanak, resmi yazı, varsa işyeri açma ve çalışma ruhsatı vb. belgeler dikkate alınarak , İşkolu Kodu İtiraz Komisyonunca işkolu kodu belirlenmekte ve işyeri tescil ve e-sigorta servisince gerekli işlemler alınan karar doğrultusunda yapılmaktadır.,
İşkolu kodunun Komisyonca belirlenememesi halinde ise; işkolu kodunun tespiti amacıyla durum denetim ve kontrolle görevli memurlara intikal ettirilecektir.
68) 6552 SK. DAN ( ÖNEMLİ !!!!! )
1.1- Linyit ve Taşkömürü çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan işçilere asgari ücretin 2 katından aşağı ücret ödenemeyecek,
6552 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi ile 3213 sayılı Maden Kanununa “EK MADDE 9” eklenmiştir.
Yapılan düzenleme ile 3213 sayılı Maden Kanununun 2 nci maddesinde sayılan 4. Grup madenlerden “Linyit” ve “Taşkömürü” çıkarılan işyerlerinde, yer altında çalışan işçilere ödenecek ücret miktarının 4857 sayılı Kanunun 39 uncu maddesi uyarınca belirlenen asgari ücretin iki katından az olamayacağına ilişkin hüküm uygulamaya konulmuş olup uygulama 11/9/2014 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
Yapılan bu düzenleme ile ilgili olarak bu durumun sigorta primine esas kazançların tespitinde de dikkate alınması gerektiği, uygulayıcıların ve işverenlerin bu durumu göz önünde bulundurulmasının faydalı olacağı değerlendirilmektedir
69) Sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri için sigorta primine esas azami günlük kazanç, sigorta primine esas asgari günlük kazancın 3 katı oldu.
69) Sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri için sigorta primine esas azami günlük kazanç, sigorta primine esas asgari günlük kazancın 3 katı oldu.
6552 sayılı Kanunun 50 nci maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 82 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan” 6,5 katıdır” ibaresini içine alan cümle yeniden düzenlenmiştir. (değiştirilmiştir.)
Yapılan düzenleme ile 5510 sayılı Kanunun 82 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan sigorta primine esas azami kazancın, sigorta primine esas günlük kazancın üst sınırının “6,5 katı.” olduğu kuralı muhafaza edilmekte olup, sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçilerine mahsus olmak üzere sigorta primine esas azami kazanç için farklı bir tavan (3 katı) belirlenmiş bulunmaktadır.
Bu durum uygulayıcılar ve işverenler için önem ifade etmekte olup, bu şartın ülkemiz ile arasında sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri ile sınırlı olduğu ve uygulamanın 1/10/2014 tarihinden itibaren yürürlüğe girdiği unutulmamalıdır.
70) İHALE KONUSU İŞLERDE SÖZLEŞMEDE YOKSA ALT İŞVEREN DOSYASI TESCİL ETTİRİLMEMESİ
70) İHALE KONUSU İŞLERDE SÖZLEŞMEDE YOKSA ALT İŞVEREN DOSYASI TESCİL ETTİRİLMEMESİ
SSİY/29.2 fıkrası uyarınca, işverenden iş alan alt işverenler tarafından, asıl işveren ile yaptıkları sözleşmenin bir örneğinin ibraz edilmesi gerekmekte olup işlemleri ise asıl işverene ait işyeri sicil numarasına ilave edilerek oluşturulan numara ile asıl işverene ait işyeri dosyasından yürütülmektedir.
Uygulamada, özellikle ihale konusu işlerde asıl işveren ile ihale makamı arasında yapılan sözleşmelerdeki hükümlerin atlanılarak alt işveren dosyalarının açtırıldığı, bu dosyalardan yapılan bildirimlerin aylarca/yıllarca kabul edildiği, işin bitiminde asgari işçilik işlemleri kapsamında yapılan yazışma veya sözleşmenin yeniden incelenmesinden alt işveren çalıştırılamayacağının anlaşılması sonucunda alt işveren dosyasından yapılan işçilik bildirimlerinin, bildirilen işçilikler içinde kabul edilmediği ve ciddi sorunların yaşandığı görülmektedir.
Ayrıca sisteme alt işveren çalıştırılıp, çalıştırılmayacağına dair. Seçenek te ilave edilmiştir.
Bu ve buna benzer durumlarla karşılaşmamak için sözleşmeye alt işveren çalıştırılabileceğine dair hükmün konulmasının veya alt işveren çalıştırılmasının ihale makamının iznine bağlı olduğu durumlarda gerekli izin belgesinin de ibraz edilmesi gerekmektedir. (İDB. Ep. 2013-83)
71) İPC UYGULAMASINDA ¼ LÜK İNDİRİMDEN YARARLANMAKTA ENGEL KALMADI
71) İPC UYGULAMASINDA ¼ LÜK İNDİRİMDEN YARARLANMAKTA ENGEL KALMADI
5510 SAYILI Kanunun iPC ları ile ilgili 102 inci maddesinin beşinci fıkrası; «İdarî para cezalarının, Kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir. Peşin ödeme idari para cezasına karşı yargı yoluna başvurma hakkını etkilemez. Ancak Kurumca veya mahkemece Kurum lehine karar verilmesi halinde, daha önce tahsil edilmemiş olan dörttebirlik ceza tutarı, 89 uncu maddenin ikinci fıkrası hükmü de dikkate alınarak tahsil edilir.» şeklinde düzenlenmişken, bu fıkranın son cümlesi Anayasa Mahkemesinin 28/11/2013 tarihli 2013/40 E. , 2013/139 s. lı kararı ile iptal edilmiş olup, bu karar 9/5/2014 – 28995 s. Resmi Gazetede Yayımlanmıştır.
Anayasa Mahkemesinin bu kararı üzerine, 9/5/2014 tarihinden sonra; işverenler kendilerine tebliğ edilen İPC larını 15 gün içinde peşin ödemeleri halinde hem ¼ lik indirimden yararlanacaklar, hem de mahkemeye gitmeleri ve haksız çıkmaları halinde bile (aleyhlerine karar verilse dahi) 15 günlük sürede peşin ödeme nedeniyle indirilen ¼ lük kısım kendilerinden tahsil edilmeyecek olup, bu tarihten sonra, bu nedenle tahsil edilen tutarların da iadesi gündeme gelmektedir.
72) MAYIS AYI PRİMLERİNİN KDV DEN MAHSUP SURETİYLE ÖDENMESİNDE ÖZEL DURUM
Bilindiği gibi, 5510 sayılı Kanunun 88 inci maddesinin 13 üncü fıkrasında; primlerini KDV iade alacaklarından mahsup ettirmek suretiyle ödeyen işverenler için diğer işverenlere tanınan yasal süreye ilaveten 20 günlük bir ilave süre daha öngörülmektedir.
Bu durumda, Mayıs ayına ait sigorta primlerinin yasal ödenme süresi Temmuz ayının 20 sine denk gelmekte olup, 20 Temmuz da 5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanunda öngörülen mali tatil süresinin son gününe denk gelmektedir.
Mali tatilin uygulanmasına ilişkin tebliğ uyarınca tebliğde belirtilen mükellefiyetler için ilgili kanunlarında öngörülen yasal süreler, 7 gün uzamaktadır.
Bu bağlamda, öngörülen mükellefiyetler içinde mevcut olan primim kurum hesaplarına aktarımının mali tatil süresi içinde gerçekleşmemesi hainde 27 Temmuza kadar aktarılması halinde yasal sürede ödenmiş sayılmaktadır. (HM.4/9/2014-72044944 sm.)
