1 Beynəlxalq sistemin anlayışı

29) Tanınmanın forma və növləri 
 
Taninma 2 formada olur: 
1.Beynəlxalq hüquq subyektindeki deyişikliyin taninmasi - Yəni dövlətlərin, hökümətlərin və ya 
digər subyektlərin tanınması. 
2.Beynelxalq huquq qaydalarindaki deyisikliyin taninmasi – Burada adət normasında olduğu 
kimi ya etiraz edirsən yada səssiz formada qəbul edirsən. 
 
Taninmanin 3 novu var: 
1.De-yure (Səfirlik açılması) 
2.De-fakto (Konsulluq açılması) 
3.Ad-hok - Bir birini tanımayan 2-dövlət konkret məsələnin həlli üçün müvəqqəti olaraq rəsmi 
əlaqəyə girməyə məcbur olurlar, lakin bu tanınma məsələ bitdikdən sonra geri alına bilir. 
 
De fakto tanıma - Zamanı baş verən hüquqi nəticələrin həcmi nisbətən az olur. De fakto 
tanınma mövcud dövlətin və ya hökumətin kifayət qədər uzunömürlü və davamlı olmasına dair 
inamsızlığı ifadə edir. De fakto tanınma tərəflər arasında 
konsulluqların
açılmasını, müəyyən 
ticarət və digər münasibətlərin qurulmasını istisna edir. Məsələn, Azərbaycan 1919-cu ildə 
Millətlər Liqası tərəfindən. 
 
De-yure - Tanıma tam və qəti tanımadır. Bu cür tanıma diplomatik münasibətlərin 
yaradılması ilə nəticələnir. Hal-hazırda müasir praktikada dövlətlər əsasən de yure tanıma aktından 
istifadə edirlər. 
Azərbaycan Demokratik Respublikasını ilk de yure tanıyan dövlət İran olmuşdur. 
 
Ad-hok - Bundan əlavə beynəlxalq təcrübədə elə hallara təsadüf edilir ki, bir-birini 
tanımayan dövlətlər, hökumətlər hansısa məsələni həll etmək üçün müəyyən münasibət qurmaq 
məcburiyyətində qalırlar. Buna nümunə 
Ermənistan – Azərbaycan 
münqaişəsini qeyd etmək 
olar. 
30)Hüquqvarislik anlayışı və mahiyyəti. Dövlət mülkiyyətinə münasibətdə dövlətlərin
hüquqvarisliyi 
Varislik dedikde, beynelxalq huquq ve vezifelerin bir dovletden digerine kecmesi basa 
dusulur. 
Hüquq varisliyində 2-tərəf fərqləndirilir: 

---

1) Sələf dövlət – Bu dövlət ərazisinə görə məsuliyyətin digər dövlətə keçməsidir. 
2) Varis dövlət- Beynəlxalq münasibətlər görə yeni öhdəliklərin daşıyıcısı olan dövlətdir. 
Dovletlerin varisliyi ile bagli 2 beynelxalq konvensiya movcuddur: