1. Konfliktologiya müst



Yüklə 488 Kb.
səhifə1/17
tarix05.01.2022
ölçüsü488 Kb.
#111035
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17



Mövzu 1. Konfliktologiya elm və tədris fənni kimi. Fənnin predmeti və vəzifələri.

1. Konfliktologiya müstəqil fənn kimi.

2. Konfliktologiyanın obyekti və predmeti. Konfliktologiyanın əsas vəzifələri.

1. Konfliktologiya müstəqil fənn kimi.

ХХ ясрин 70-ъи илляриндян етибарян конфликтолоэийа фянлярарасы бир елм кими инкишаф етмяйя башлады. Конфликтолоэийа сосиолоэийа, политолоэийа, щцгуг фянляри, игтисадиййат, етнографийa, тарих, психолоэийа вя с. kими елмлярин биликлярини синтез етмяйя чалышыр.

Мцасир şəraitdə конфликтолоэийа ики бюлмядян ибарятдир:

1. мцнагишя нязяриййяси,

2. мцнагишянин инкишафынын идаря едилмяsi технолоэийаsы.

Гейд едилмиш фянляр тяряфиндян мцасир конфликтолоэийайа вери­лян тющfя тамамиля фярглидир. Психологлар яняняви шякилдя фярдляр ара­сында вя шяхси мцнагишялярин нязяриййясини юйрянир, психоloqlar тятбиг едирдиляр. Щцгуги-сийаси фянляр ясасян бейнялхалг мцнаги­шя­ля­ри тядгиг едирдиляр.

Respublikada конфликтолоэийа елми müstəqillik dövründə formalaşmağa başlamışdır. Keçmiş sовет щакимиййяти дюврцндя сосиал ъямиййятин «мцнагишясизлик нязяриййяси» щюкм сцрцрдц. Onu qeyd etmək lazımdır ki, mцнагишяляр шяхси вя тяшкилатдахили сявиййялярдя öz həllini tapırdı.

1980-ъи илdя sovet ölkəsində kонфликтолоэийа фактики olaraq инкишаф etməyə bашлады. Русийа конфликтологлары Гярб ölkələrinin тяжрцбяси иля Русийа хцсусиййятляринин синтезини йаратмаьа ъящд едирляр. Милли конфликтолоэийа там формалашмыш елм дейлдир. О, щярби елми, мядяниййятшцнаслыг, тарих, рийазиййат, педагоэика, политоло­эи­йа, щцгугшцнаслыг, психолоэийа, сосиолоэийа вя фялсяфя кими билик са­щя­ляри чярчивясиндя тягдим едилир.

Щал-щазырда мцтяхяссислярин диггятини даща чох мцнагишяли ситуасийаларын гаршысынын алынмасы вя аналитик шякилдя щялли методлары ъялб едир. Бир мягсяд олараг, гаршыйа бцтцн нюв мцнагишялярин щялли нязяриййяси вя «техникасы»нын йарадылмасына кечид вязифяси гойул­муш­дур. Мцнагишянин гаршысынын алынмасы, онун идаря едилмяси, məsə­lələrin həllindən ibarətdir.

2. Konfliktologiyanın obyekti və predmeti. Konfliktologiyanın əsas vəzifələri.

Onu qeyd etmək lazımdır ki, kонфликтолоэийанын обйекти сосиал щaдися олан мцнагишядир.

Конфликтолоэийанын предмети сосиал мцнагишялярин фяалиййят эюстярмя, инкишаф, идаря вя щялл едилмя ганунауйьунлугларынын тядги­га­тыдыр.

Мцасир конфликтолоэийада сосиал мцнагишяlərin aşağıdakı хцсу­сий­­йятляр vardır:

1. бир-бири иля мцнагишяси олан тяряфlərин мювъудлуьу;

2. ещтийатларын аз олмасына ясасланан вя бир-бирини истисна едян дяйярляр;

3. бир-бириня гаршы йюнялдилмиш фяалиййят;

4. тяряфлярдян щяр биринин диэяр тярəф щесабына ня ися ялдя едя биляъяйи гаршылыглы мцнасибятляр. Бу тяряфлярин планларынын, фикирляринин мящв едилмясиня йюнялдилмиш фяалиййятдян ибарятдир;

5. гаршыйа гойулмуш мясялялярин щялли, даща дягиг десяк, эцъ ишлятмяк щесабына сосиал ещтийатлар вя мювгелярин мянимсянилмяси.

Бunları nəzərə almaqla мцнагишяyə тяриф вермяk olar:

Сосиал мцнагишя – ики вя йа даща артыг сосиал груп тяряфиндян марагларын, дяйярлярин цст-цстя дцшмямяси ясасында эцъ бащасына щəйа­та кечирилян тясирдир. Сосиал мцнагишялярин ясасыны сосиал зиддий­йят­ляр тяшкил едир. Зиддиййят – hяр бир инкишафын, фяалиййятин дахили мян­­бяйини якс етдирян категорийадыр. Odur ki, bу категорийа ва­ситя­силя зиддиййятлярин вящдяти вя мцбаризяси формалашыр.

Onu qeyd etmək lazımdır ki, zиддиййят юз инкишафы bойунъа бир нечя mərhələdən кечир:

1. ейнилиyin цстцнлцк тяшкил еtməsi;

2. фяргliliyин дяринляшмяси;

3. мцхтялиф мцнасибятлярдя тяряфлярин бир-бирини истисна етмяси;

4. бцтцн мцнасибятлярдя тяряфлярин бир-бирини ittiham етмяси;

5. зиддиййят артыг йаранмышдыр, тяряфлярдян бири юз iмкан­ла­рын­дан истифадя едяряк, мцнагишяni узадыр;

6. мцнагишянин щялли hər iki тяряфи разы салан тараз мцнасибятляр йаратмаьа имкан верməlidir.

Консенсус мцнагишянин битмясинин нятиъяляриндян бири кими dейiл, ъямиййятин айры-айры üzvlərinin мцнагишяйя зидд олан кими баша дцшцлцр. Консенсус – ъямиййятин бюйцк бир щиссясинин сосиал гайда-гануну ilə разылыьыдыр.


Yüklə 488 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin