3 Amaçlarımız

İş Akış Şeması

Bir ürün veya bir parçası üzerinde gerçekleştirilen tüm faaliyetlerin (işlem, kontrol, taşıma, gecikme, depolama ve birleşik faaliyet) gerçekleşme sırasına göre gösteren bir şemadır. Ürünün veya parçasının faaliyetleri kolayca incelenerek, özellikle etkin olmayan faaliyetlerin (taşıma, gecikme) azaltılma, yok edilme amaçlı iyileştirme önerilerinin tespitinde kolaylık sağlar.

Akış Diyagramı

Herhangi bir atölye veya fabrikanın ölçekle küçültülmüş planıdır. Makinalar, iş istasyonları, depolama alanları vb. bu plan üzerinde ölçekle yerleştirilir.Gözlemlerle iş akışı bu plana yansıtılır.

Paketleme

Son Kontrol

(final İnspect)

Işıl işlem

(H/T)

Kaplama

Üç eksenli işlem merkezi

(3 axis)

DBR 2

Torna 2

Torna 1

DBR 1

Temizlik

R1

R1: Malzeme giriş ambarı

DBR1-DBR2: Tesviye işlemi

Şekil- 6 İş akış diyagramı örneği (Ölçek 1:20)

Birimler Arası Hareket Şeması

Belli bir dönem içinde, işgörenlerin malzemenin veya tezgâhların yer değiştirmeleri ve birimler arası gidip gelmeleri hakkında verileri miktar olarak gösteren bir kayıt tekniğidir. Amaç, taşımalar dikkate alınarak, en az taşımayı sağlayacak tesis yerleşimini belirlemektir.

Çoklu Faaliyet Şeması

Çoklu faaliyet şeması (insan-makina şeması) birbirleri ile ilişkili olarak faaliyet gösteren unsurların (gruplar halinde çalışan işgörenler, birkaç makinaya bakan işgören gibi) faaliyetlerini incelemek amacıyla kullanılır. Faaliyetler, aynı zaman eksenine göre, yan yana kaydedilerek, her birimin boş kalma süreleri yani verimsiz süreleri ölçmek amacını taşır. Faaliyetlerin sırası değiştirilerek, boş kalma süresini azaltacak bir yöntem bulunmaya çalışılır. Amaç tezgah işgörenden bağımsız çalıştığı sürede işgörene diğer işi yüklemektir.Bu nedenle NC,CNC otomatik çalışan tüm işlemlerde uygulanabilir. Örnek olarak tezgah çalışırken işgören boş duruyorsa, işgörenin fiilen başka bir tezgahta veya el işinde çalışmasını sağlamaktır.

FAALİYET		ŞİMDİKİ METOT		YENİ METOT				Kısım: Büyük Tezgâh Atel. İş: Delme Tezgâh: Radyal Matkap Operatör:.......................... Hazırlayan: M. Erdem Tarih: 20/5/1985 Sayfa: 1
		İŞÇİ	TEZGÂH	İŞÇİ		TEZGÂH
Boş Bekleme		---	30
Çalışma		360 dk	330dk
Toplam Süre		360 dk	330 dk
Çalışma Oranı		1	0,90
0- 50- 100- 150- 200- 250- 300- 350- 400-	İŞÇİ				Zaman (Dk.)		Tezgâh		Zaman (Dk.)
	Göv. Vince yükle				10		BOŞ		30
	Gövdeyi indir ve Tezgâha yükle				20
	Markaya göre ayarla ve tezgâhın ayarlarını kontrol et				30		DELME İŞLEMİ		330
	DELME İŞLEMİ				300

Şekil-7 Çoklu Faaliyet Şeması Örneği

METOT MÜHENDİSLİĞİ ve METOT ETÜDÜNÜN TEMEL ÖĞELERİ

Herhangi bir işin daha verimli yapılabilmesini temin için insan ve makine arasındaki ilişkilerin göz önüne alınması gereklidir. Metot etüdüne katkısı olabilecek faktörler arasında birbirlerini etkileyen ilişkiler bulunduğundan bunların tümünü beraberce göz önüne almak kaçınılmazdır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir :

1. 
   İşlemin amacı: Bir mamulün oluşmasında uygulanan işlemler dizisinin, bir kısmını kesinlikle gerekli, fakat diğerlerinin ise sadece çeşitli hataları gidermeye yaradığına değinilmişti. Gereksiz işlemleri ortadan kaldırmak için başvurulacak en etkili yöntem her işlem için “üretim için gerekli mi?” veya “bu işlemin amacı nedir?” sorusuna cevap aramaktır.
   
2. 
   İş parçasının tasarımı: Bir mamulün tasarımını teknolojik olanaklar ve yöntemlerin yanı sıra metot etüdü açısından incelenir. Mamulün tasarımında;
   

• 
  Kullanılan parça sayısının önemi yani azaltılıp, azaltılmayacağı,
  
• 
  Taşıma uzaklıklarının ve işlem sayılarının azaltılması,
  
• 
  Daha uygun ve maliyeti düşük malzeme kullanılabilirliği.
  
• 
  Gereksiz tolerans spesifikasyonlarının kaldırılması konularına dikkat edilmelidir.
  

3. 
   Toleranslar, kalite göstergeleri: Toleransların bir ürün tasarımındaki önemi büyüktür. Sıkı toleranslar ve kalite öğeleri işlem sürelerini artırır, ancak gereklidir. Metot mühendisi, toleransların gerçekte ne olmaları gerektiğini inceleyerek metot mühendisliğine iletir.
   
4. 
   Malzeme: Malzemenin toplam maliyet içindeki payı büyüktür. Bu amaçla;
   

• 
  Aynı işi görecek daha ucuz malzeme kullanımı
  
• 
  İşlenmesi daha kolay malzeme kullanımı
  
• 
  Malzemenin şekil verme sonuç atılan kısımlarının azaltılması, metot mühendisinin görevleridir.
  

5. 
   İmalat süreci: Mamulün son şeklini alıncaya kadar geçirdiği işlemler tek tek incelenerek basitleştirme olanakları aranır.
   

• 
  Üretim hattının sadece bir kısmında verim artışının tıkanıklık ve gecikmelere yol açmaması sağlanmalıdır.
  
• 
  Bir işlem üzerinde yapılacak değişikliğin diğer işlemler üzerinde olumsuz etki yapmaması, sağlanmalıdır.
  
• 
  El ile yapılan işlemler, ucuz ve basit düzenekler kullanarak giderilmelidir.
  
• 
  Takım ve teçhizat daha verimli kullanmaya çalışılmalı ve mevcut olanlar daha ekonomik olanları ile değiştirilmelidir.
  
• 
  Yeni kolaylıklarla iş basitleştirme olanakları aranmalıdır.
  

METOT GELİŞTİRME AÇISINDAN ÜRETİM FAALİYETLERİNİN ÖNEMİ:

Metot Mühendisliği kısaca, “birim mamul maliyetini düşürmek amacı ile üretim faaliyetlerinin sistematik araştırılması” olarak tanımlanırsa, metot geliştirme de üretim faaliyetleri, süreç, işlem ve eleman şeklinde ele alınarak incelenebilir. Burada “süreç” olarak bir mamulün kullanılabilir veya diğer bir parçaya monte edilebilir (bitmiş) hale getirilişi veya “montajın tamamlanması” anlaşılır. Genel anlamda hammadde veya ara mamullerin fiziksel durumlarında bir değişiklik ile ilişkili faaliyetleridir. Eleman ise; bir işlemin ayrıntılı analiz amacı ile seçilen başlangıcı ile bitişi açıkça belirlenen daha küçük ve anlamlı parçalara bölünme olanağı olmayan faaliyetleridir.

Metot Mühendisliği işlemlere fayda ve uygulama açısından bakar. Bunun için işlemleri şöyle gruplandırmak mümkündür:

• 
  Ürünün üretilmesi için kesinlikle gerekenler,
  
• 
  Ürünün tasarımında ve özelliklerinde yapılan hatalar nedeni ile uygulananlar,
  
• 
  Üretim faaliyetlerinde hatalar nedeni ile ortaya çıkanlar,
  
• 
  İşgörenin bilgisizliği veya yeteneksizliği ile ortaya çıkanlar,
  

Bunları gidermek veya en aza indirmek için yapılacak araştırma-geliştirme çalışmaları ise şöyle sıralanabilir:

• 
  Ürün geliştirme ve değer analizleri (İş Analizleri),
  
• 
  Standardizasyon ve uzmanlaştırma,
  
• 
  Pazar araştırmaları,
  
• 
  Malzeme ve stok kontrol etkinliği,
  
• 
  Metot etüdü,
  
• 
  İş ölçümleri.
  

YERLEŞİM DÜZENLEMESİNİN METOT ETÜDÜNDEKİ ÖNEMİ ve UYGULAMA NEDENLERİ

Bir fabrikada (atölyede.), büroda, evde yerleştirme düzeninden doğan hataların, yetersizliklerin bazı belirtileri olur. Bir ev hanımının mutfakta yemek yaparken aradığı karıştırıcı, maşa vb. gibi araçları bulamaması gibi her an yaşanabilecek örnekler çoktur. Ancak problemin açıkça ortaya konulması ile çözüm arama da kolaylaşacaktır. Bunun için de bir takım belirtileri olduğunca tanımak ve değerlendirmek gerekir. İşte bu amaçla, izlenen bölümde tüm detayları ile ortaya konulan mevcut sistem, daha ileri kesimlerde de “yerleşim düzenlemesi sistematiği” adı altında açıklanacak olan bölümlerde de belirtileceği gibi aksaklık dereceleri nedeni ile yerleşim düzenlemesi gerekliliğini kaçınılmaz kılmıştır.

Yerleşim düzenlemesi; bir atölyede ortaya çıkan aksaklıkların derecelerine bağlı olarak yapılan mevcut tezgâhlarla veya yeni tezgâhlar alarak (yatırımla) en iyi yerleştirmeyi amaçlayan düzenlemedir. Yerleştirme düzeninden doğan aksaklıkların belirtileri şöyle sıralanabilir

• 
  Malzeme, parça ve yarı mamullerin gereksiz yerlerde yığılması,
  
• 
  İş akışının, malzeme izlemede getirdiği zorluklar,
  
• 
  İşgörenin çalışma ortamından ergonomik yani bedensel ve zihinsel yorgunluk şikayetleri,
  
• 
  Üretim işlem süresinin gereksiz uzaması, hazırlık sürelerinin uzaması,
  
• 
  Gereksiz taşıma işleri ve yoğunluğu,
  
• 
  İş akışında tıkanmalar, gecikmeler, parça beklemeler, tezgahların boş durması veya aşırı yüklenmesi,
  
• 
  Fabrika alanında bir karışıklığın göze çarpması,
  
• 
  Fabrika alanından tam yararlanamama.
  

Bir atölyenin yerleştirme düzeni bir sistem olarak fiziksel yapıyı oluşturan unsurlardan biridir. Ancak işletme, tesis, tezgâh ve faaliyetlerin yer aldığı konumlar her türlü maliyetleri doğrudan etkiler. Bir üretim biriminin fiziksel tesis ve faaliyetlerinin yerleştirme biçiminden etkilendiği noktalar ise kısaca şöyle izah edilebilir.

• 
  Üretim bölümleri,makinlar arasındaki uzaklıklar,
  
• 
  Alan veya hacimden istifade oranı,
  
• 
  Malzeme ve insan hareketleri, taşıma uzaklığı veya taşınan toplam ağırlık, taşıma maliyetleri,
  
• 
  Taşımayı yapan araç ve gereçler,
  
• 
  Üretim işlem süresinin uzunluğu,
  
• 
  İşçinin genel çalışma verimi,
  
• 
  Tezgahlardan, araçlardan yararlanma oranı.
  

METOT ETÜDÜNDE YERLEŞİM DÜZENLEMESİ GEREKLERİ VE AMAÇLARI

Yerleşim düzenlemesinde ana amaç; “tüm hareketlerin en küçüklenmesi” dir. Bununla birlikte aşağıdaki amaçların da gerçekleştirilmesinde yarar vardır:

• 
  Tezgah, araç ve gereçler her şeyden evvel mantığa uygun basit bir düzen içinde yerleştirilmelidir.
  
• 
  Malzeme ve insan hareketleri basit, az ve kolay kontrol edilebilir olmalıdır.
  
• 
  Yardımcı tesisler mantığa uygun, ihtiyacı karşılayacak yerlerde bulunmalıdır.
  
• 
  Esnek bir yerleşim düzeni olmalıdır.
  
• 
  Üretim faaliyetleri ve yardımcı hizmetler ihtiyacı olanlara dengeli biçimde dağıtılmalıdır.
  

Bu amaçların hepsini aynı anda gerçekleştirmek çok güçtür. Bunlardan biri en iyi şekilde gerçekleştirilmek istenirse, diğerlerinden fedakârlık yapmak gerekir. Dolayısıyla en uygun yerleşim çeşitli yan amaçların uygun derecelerde karışımını veren en uygun çözüm olmalıdır.

MAKİNE, TEZGÂH, ARAÇ YERLEŞTİRMEDE GÖZ ÖNÜNE ALINACAK FAKTÖRLER:

Yapılacak bir işin el ile makine-tezgah veya bir alet ile yapılması zorunludur. Bu nedenle işe yarayacak araç, makinenin kısa sürede ulaşılabilir bir yerde bulunması göz ardı edilemez. Makine,tezgah, araç yerleştirmede göz önüne alınması gereken faktörler şu şekilde sıralanabilir:

1. 
   El Emeği: Yerleştirme öyle bir şekilde yapılmalıdır ki; el emeği ihtiyacı en az olsun ve belirli bir işi yapmak üzere istihdam edilen insan gücü zamanının büyük bir kısmını bu işte kullanabilsin. El emeğinden yüksek verimlilik sağlamaya erişmek için aşağıdaki tedbirler alınmalıdır.
   

• 
  Genel yerleştirmede üretim süresi en küçüklenmeli ve işgörenin yanılmasını önleyecek şekilde yapılmalıdır.
  
• 
  Tek tezgah ya da tezgah grupları, kullanıcılarının zaman kaybetmelerini önleyecek şekilde yapılmalıdır.
  
• 
  Malzeme akış ve iletimini düzenlemelidir.
  
• 
  Aynı işi yapan işgörenler aynı kolaylıkları kullanabilmeleri için bir araya toplanmalıdır.
  
• 
  Sosyal tesislerin yerleşimine önem verilmelidir, örneğin uzak bir lavabo. zaman kaybına neden olabilir.
  

2. 
   Çalışma Alanları: İşyeri düzenlemesi yapılırken belli amaçlara tahsis edilen alanlar yeterince geniş olmalıdır. Çalışma yerleri arasındaki geçitlerin insan ve teçhizatın tam emniyette ve üretime engel teşkil etmeyecek şekilde ve hareketleri rahatlıkla yapabilecek genişlikte tutulmaları gerekir.
   
3. 
   Makineler:Tezgahlar değerli teçhizatlardır. Bunun için en yüksek verimlilikte kullanılmalıdır. Tezgahlar aralarındaki parça taşıma işleri en kısa zamanda yapılacak şekilde yerleştirilmelidir. Bu amaçla ;
   

• 
  Operatör tezgaha kolaylıkla erişebilmelidir.
  
• 
  Bakım personeli tezgaha kolaylıkla erişebilmelidir.
  
• 
  Değişik şekillerde yapılan taşıma işleri ikinci bir malzeme taşımasına gerek kalmayacak şekilde yerleştirilmelidir.
  

4. 
   Malzeme Taşıma Yoğunluğu :Yerleştirme planı malzemenin taşındığı uzaklıklar ve yaptığı taşımaları en az olacak şekilde yapılmalıdır.Böylece ;
   

• 
  Çeşitli malzemeye bağlanmış olan sermaye ve dolayısıyla genel harcamalarda (faiz vb.) azalmalar olacaktır.
  
• 
  Üzerinde fiilen işlem yapılmayan malzemenin kapladığı yer azaltılacaktır.
  
• 
  Genel üretim süresi kısaltılacaktır.
  
• 
  Malzeme israfı azaltılacaktır.
  

5. 
   Ürünün Kalitesi: Yerleştirme planının, ürünün kalitesi ve ıskartalar üzerine büyük etkisi olabilmektedir. Gürültülü, tozlu ortamdaki gaz ve titreşim doğuran işlemler diğer personele ve işlemlere en az etki yapacak şekilde yerleştirilmelidir. Öte yandan kalite kontrol noktaları olanaklar elverdiğince, işin bizzat yapıldığı yerlere konulmalıdır. Böylece gereksiz taşımalar da önlenebilecektir.
   
6. 
   Emniyet ve Çalışma Koşulları: Bir yerleştirme etüdündeki emniyet ve çalışma koşulları önemli faktörlerdir. Çalışanları gereksiz tehlikelere maruz bırakan bir yerleştirme planı kötü bir plandır. Seyyar ve sabit her türlü tehlikeli teçhizatın yerleştirilmesine özel önem verilmelidir. Çalışma koşulları çoğu zaman aydınlatma, ısıtma, havalandırma ile genel dekorasyon ve mobilyalara gereken önem verilmek sureti ile düzenlenebilir.
   
7. 
   İşyerinde Esneklik: Yerleştirme problemindeki en son faktör iş yeri esnekliğinin sağlanmasıdır. Sistem ve malzemelerin tekniği geliştikçe değişmesi kaçınılmazdır. Bu gelişmelerden faydalanabilmek için yerleşme planlarının engel teşkil etmeyecek şekilde yeteri kadar esnek olması gereklidir.
   

İŞİN METODU BELİRLENİRKEN SÜRESİNİ OLUŞTURAN FAKTÖRLER

Metot ortaya konulurken veya mevcut metot incelenirken yukarıda verilen sembollerin harita oluşumunda sürelerine veya ölçüm değerlerine ihtiyaç duyulur. İş ölçümü için daha sonraki bölümlere de esas olacak şey sürelerdir. Metot ortaya konulurken mevcut durum, süreleri analiz aşamasına geçmeden göz önünde tutulmalıdr. Bu durum, problemin daha metot etüdü aşamasında belirlenmesine olanak verecektir. Bir ürünün üretilmesi esnasında (bir parçanın kaynağı veya tornalanması, daktilo ile bir metninin yazımı, bir hastadan kan alma vb) gerçekleşen ve üründe fiziksel veya kimyasal bir değişim meydana getiren faaliyetlerin her biri birer iş (işlem) olarak isimlendirilir.

Bir işin yapımı esnasında, üründe istenen nitelikleri oluşturma (değişim) yönünde kullanılmayan fakat bazı nedenlerden dolayı harcanan ek süreler vardır.

Herhangi bir işi yapmak için o iş bünyesinde doğal olarak bulunan ve gerçekleştirilmesi gereken faaliyetlerin tümü, iş kapsamını oluşturmaktadır. İş kapsamı, bu faaliyetlerin ölçümü ile elde edilen “adam-saat” veya “makina-saat” cinsinden ifade edilir.

Üründe istenen nitelikleri oluşturmak yönünde kullanılmayan fakat harcanan “etkin olmayan süre” olabilir. Bu süreye “kayıp süre” de denir. İşin süresi,

• 
  temel iş süresi,
  
• 
  ek iş süresi,
  
• 
  etkin olmayan süre
  

unsurlarından oluşmaktadır. Dolayısıyla, bir makine ve/veya işgören herhangi bir işi yaparken işin toplam süresine etki eden ve verimlilik düzeyinin düşük olmasına yol açan 2 unsur vardır. Bunlar ek iş kapsamı ve etkin olmayan süredir. Burada metot etüdünde elemanlara ayırırken oluşan zamanları da dikkate almak önem arzeder. Bu nedenle sadece isim ve amaçları verilen bir işi oluşturan zamanlar, iş ölçümü bölümünde detaylanarak anlamları ve uygulamada karşılaşılan şekilleri ile belirtilecektir.

Bir büro sekreteri, dosyalama işlemi için yöneticisinden aldığı raporları dizinlerken iş sırasını nasıl belirler?

İŞ ETÜDÜ UYGULAMALARINDA İNSAN ve ÖNEMİ

İş etüdünün, metot yönlü analiz ve düzeltmelerden sonra, zamanları da standartlaştırma gibi bir görevi vardır. Zamanlar devreye girdiğinde ise, işgörenle (işi bizzat yapan kişi) sağlanacak fikir birlikleri önem arzedecektir. Bu nedenle incelemelerde, yöneticilerin, ustabaşlarının, ekipbaşıların , üretim şeflerinin, işgörenlerin ve iş etüd uzmanlarının rolü vardır.

İş etüdü, iyi kullanılması halinde yarar sağlarken, kötü kullanımında verimlilik arttırılması düşünülemez. Hatta iş yerinde huzursuzluk gibi daha vahim sonuçları olabilir. Eğer iş etüdünün verimliliği arttırması bekleniyor ise, uygulamaya geçmeden önce, yönetim ile işgörenler arasında oldukça iyi ilişkilerin var olması gereklidir ve işgörenler yönetimin samimiyetine ve beklentilerine güvenmelidir. Aksi halde; işgörenler, daha fazla iş alabilmek için gayret sarf etmeyebilirler. Teknolojinin robotiğe yönelmesi de bu endişelerdir. İş etüdünün yapılmasındaki asıl amaç olan verimliliğin arttırılması bu şekilde sağlanamaz. Zira yapılmış olan iyileştirme yöntemini benimseyecek ve uygulayacak olan işgörendir. Güven sağlanamaz ise, yöntemin uygulamaya sokulması ve sürekliliğin sağlanması zorlaşabilir.

Yöneticilerin Rolü

İş etüdünün, bir işletmede uygulanmasında başarı elde etmek isteniyor ise, en üstteki yöneticiden en alt birim yöneticiye kadar tüm yönetim kademesindeki yöneticilerin anlayış göstermesi ve bunu desteklemesi gerekmektedir. Üst yönetimin desteklemediği bir çalışmanın, işgörenler tarafından uygulanması beklenemez. Çünkü uygulayan işgörenler bile olsa, uygulatan yöneticilerdir. İş etüdü çalışmalarına başlamadan önce, çalışmanın amacı, sağlayacağı katkı açıklanmalı, inandırılmalı ve destek istenmelidir.

İşyeri Amirinin Rolü

İş etüdü çalışmalarında, iş etüdü uzmanının en sık karşılaştığı problem, ustabaşılarının davranışlarıdır. İş etüdü çalışmalarından iyi sonuç alınmak isteniyor ise, ustabaşları kazanılmalı, güvenleri sağlanmalıdır. Zira, tepkisi, çalışmanın uzamasına ve uygulanmamasına neden olabilir. Ustabaşıları, atölye içinde yönetsel temsilcidirler. İşgörenlerin davranışları, genellikle, ustabaşlarından gördükleri veya onların istediği gibi olacaktır. Ustabaşına, çalışmanın amacı açıklanır ve inandırılır ise, işgören ile karşılaşılan sorunların çoğunu ustabaşının çözmesi veya çözümde yardımcı olması beklenir.

Ustabaşına amaç anlatılmaz ise, çalışmalar esnasında açıkça engelleme yapmasa bile pek çok güçlükler çıkabilir:

• 
  İş etüdü çalışmasında başarılı olunur ise, amirlerinin ve emrindeki işgörenlerin gözünde küçük düşeceği endişesine kapılabilir. Çünkü, ustabaşının, atölye içinde her şeyi en iyi bilen olduğu konusunda genel bir kabul vardır.
  
• 
  Ustabaşı bazı iş yerlerinde atölyenin tek sorumlusudur. Sorumluluklarının paylaşılması itibarının azaldığı duygusuna yol açabilir. Arka plana itildiği hissine kapılabilir.
  
• 
  Atölye içindeki kargaşaya çözüm getiren ilk kişi ustabaşıdır. İş etüdü çalışmasını anlamamış ise, çözüm getirmesi beklenemez.
  

İş etüdü uzmanı, ustabaşının arkadaşlığını ve saygısını kazanmalıdır. Bunun için şu kuralları uygulamalıdır:

1. 
   İş etüdü uzmanı, iş ile ilgili talimatları doğrudan doğruya işgörene vermemelidir. Bütün talimatlar, ustabaşı aracılığıyla işgörene iletilmelidir.
   
2. 
   İş etüdü dışındaki konular hakkında, işgörenler tarafından sorulan sorulara ustabaşıları cevap vermelidir.
   
3. 
   İş etüdü uzmanı, hiçbir zaman işgörene kişisel fikirlerinden bahsetmemelidir.Yönetimin fikirleri ile çelişerek, işgörenin zihninde tereddütlerin oluşmasına neden olabilir.
   
4. 
   İş etüdü uzmanı, işgörenlerin kendilerine uygun gelmeyen kararların değiştirilmesi konusunda kullanılmasına izin vermemelidir.
   
5. 
   İş etüdü uzmanı, işin seçiminde ve teknik detaylar hakkında ustabaşının tavsiyesini almalıdır.
   
6. 
   İş etüdü uzmanı, her çalışma için, ilgili işgörene ustabaşı ve/veya işin yöneticisi tarafından takdim edilmelidir. İş etüdü uzmanı, kendi başına çalışmaya başlamamalıdır.
   

İşgörenin Rolü

Yapılan iş etüdü çalışmasındaki iş hakkında en ayrıntılı bilgiye sahip olan kişi o işi yapan personel yani işgörendir. Yapılan çalışmayı uygulayacak olan, uygulanabilirliği konusunda görüşüne başvurulan insan da o işi yapan işgörendir. Bu nedenle, iş etüdü çalışmasının amacına ulaşmasında en önemli etken o işi yapan işgörenin katkısıdır. İşgörenler iş etüdü uygulamalarına bazı faktörler nedeniyle genel olarak bir direnç göstermektedirler:

• 
  Metot etüdü çalışması sonrasında ortaya çıkan yeni yöntemle getirilen değişikliklere, özellikle, eski ve tecrübeli işgörenler tarafından kuvvetli bir tepki duyulabilir. Bu insanın doğasında var olan bir tepkidir. Bu kişilerin yeni yönteme uyum sağlamaları güç olabilir.
  
• 
  Çoğu işgören çalışmalar sırasında, kendisinin sürekli gözlenmesinden rahatsız olabilir. İş ölçümüne, işi ile ilgili detay sorulara tepki gösterebilir. Bu nedenle de yapılan çalışmanın amacı ayrıntılı olarak açıklanmalı, güven sağlanmalıdır.
  
• 
  Sık sık karşılaşılan bir durum da, iş etüdü çalışmaları sonucunda, işgörene ihtiyaç kalmayacağı yani “işinden olma” kaygılarıdır. Bu kaygı iş etüdü uzmanına yardımı zorlaştırır.
  

Metot etüdünde kullanılan formlardaki sembolleri kullanım yerleri ve sembolleri ile gösteriniz?

• 
  Metot etüdünün iş etüdü içerisindeki konumunu ve önemini açıklayabilecek