Çırçır Mescidi Fatih İlçesi'nde, Çırçır'da, Atpazan Sokağı'nda idi. Banisi Şeyhülislam Kadızade Ahmed Şemseddin Efendi'dir (ö. 1580). 1580'de inşa edilmiş olduğu bilinen mescidin mimarisi hakkında bilgi bulunmamaktadır. Büyük yangınlardan birinde tamamen yanmış olup, yeri bugün arsadır.
Çırçır Özel Ormanı II:229c.
Çırçır Suyu IV: 508a.
Çırpıcı VII:501c.
Çırpıcı Çayırı mad. II:507b, VTI:557b.
Çırpıcı Mahallesi Zeytinburnu İlçesi'nde yer alır. Seyit Nizam, Beştelsiz, Veli Efendi mahalleleri ve Bakırköy İlçesi'y-le çevrilidir. Nüfusu (1990) 14.375'tir.
Çırpıcı Mesiresi V:407c.
Çiçek On beş günlük gençlik ve aile mecmuası. 17 Haziran 1926-15 Mart 1927 tarihleri arasında 19 sayı yayımlandı. Sahibi ve sorumlu müdürü Ruhi, idare müdürü M. Razi'ydi.
Çiçek Encümen-i Dânişi II:510b. Çiçek, Mustafa IV:225c.
Çiçek Pasajı mad. II:508a, 2l6b, 508b, III: 17c, IV:269c, VI:226a.
Çiçek Sineması I:540c.
Çiçekçi Camii bak. Selimiye Tekkesi
Çiçekçi Kahvehanesi Üsküdar Duvardi-bi'nde, Karacaahmet Mezarlığı yakınında eski ahşap kahvehane. 18. yy' da açık olduğu bilinen bu kahvehane, caddenin biraz gerisinde ve bir bahçe içinde bulunuyordu. Müdavimleri Üsküdar'da oturan şair ve yazarlar, sanatçılar, kalem efendileri, emekli asker ve memurlardı. Üsküdarlı ressam Hoca Ali Rıza Bey de burada oturur ve resim yapardı.
Çiçekçiler Derneği 11:51 Ic. Çiçekçiler Kooperatifi ILSllc. Çiçekçilik mad. II:508c, 307b, IV:126c. İlgili madde:
Sabuncakis VI:381c Çiçekçilik İstihsal ve Satış Kooperatifi
II:508b.
Çiçekoğlu, Osman V:114a. Çiçekpazarı II:476a. Çiftçilik Makinist Mektebi III:194c Çiftçioğlu, Sadullah V:78a Çifte Gelinler Türbesi mad. U:512a,
III:239c, 252b, VII:443b.
Çifte Havuzlar Mahallesi Esenler İlçesi'nde yer alır. Nene Hatun, Davut Paşa, Namık Kemal, Tozkoparan mahalleleri ve Güngören, Zeytinburnu ilçeleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 1.606'dır.
Çifte Kapılı Eczane VI:237a.
Çifte Saraylar (Arnavutköy) II:191b, III:70c.
Çifte Saraylar (Eyüp) II:39a, III:208c.
Çifte Saraylar (Fındıklı) mad. II:512b, 39c, III:46la, VII:420a.
Çifte Sultanlar VII:443b.
Çifte Sultanlar Türbesi bak. Koca Mustafa Paşa Külliyesi
Çiftehavuzlar mad. IL513a, 409a, IV:334c.
ilgili madde:
Cemil Topuzlu Köşkü II:402c Çiftehavuzlar Kasrı mad. II:513b. Çiftehavuzlu Köşk II:365a, 513a. Çiftekumrular V:319c. Çiftesaraylar Bahçe Sineması L540c.
Çiğdem Mahallesi Beykoz ilçe merkezinde yer alır. Paşabahçe, Incirköy, Soğuksu ve Çubuklu mahalleleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 10.521'dir.
II:198b. Çikvaş Vili Mensucat Sanayii I:536a.
Çilehane Bayramı istanbul saray ve konaklarında sayıları bir hayli olan ve halkın "siyah tenli Araplar" dediği zenci haremağaları ile bacılar, her yıl mayıs ayının birinci cumartesi günü, Çamlıca'da Çilehane'de toplanıp bayram yaparlardı. Saray haremağalarımn, konak ve evlerdeki bacıların, siyah halayıkların, susama kadınların katıldıkları bu bayramda zenciler kendi dilleriyle şarkılar söyleyip boyunlarında bi-
rer sukabağı takılı olduğu halde geleneksel oyunlarım oynarlar; kırlardan çiçekler toplayıp başlarına çelenkler, bellerine ve boyunlarına kordon ve kemerler yaparlardı. Dönüşlerinde bohçalara doldurdukları karabaş çiçeklerini başlarında taşırlardı.
Çilehane Tekkesi bak. Musalla Mescidi Tekkesi
Çilingiryan, Levon III:184c.
Çiller, Tansu (1946, İstanbul) Başbakan. Robert Kolej Yüksekokulu iktisat Bö-lümü'nü bitirdi. ABD'de New Hamps-hire Üniversitesi'nde master, Connec-ticut ve Yale üniversitelerinde doktora yaptı. Franklin and Marshall Col-lege'de yardımcı profesör olarak çalıştı. 1976'dan itibaren Boğaziçi Üniversitesi iktisadi ve İdari Bilimler Fa-kültesi'nde öğretim üyeliği görevinde bulundu. 1990'da Doğru Yol Parti-si'ne girdi. 19. dönem (1991-) istanbul milletvekili seçildi. DYP-SHP hükümetinde devlet bakanı oldu. 1993' te DYP genel başkanı seçildi ve Türkiye'nin ilk kadın başbakanı olarak 50. hükümeti kurdu. İktisat konularında yayımlanmış kitapları vardır.
Çingene Ayazması II:26lc.
Çingene Sancağı istanbul çevresinde ve Rumeli'de oturan Çingeneler, disiplin ve vergilendirme bakımından ayrı bir sancak kabul edildiklerinden bunların yönetimi için, Yeniçeri Ocağı'n-dan "Çingene beyi" ya da "mir-i Kıp-tiyan" unvanı verilen bir subay atanırdı. Çingenelerin Müslüman olanlarından hane başına yılda 20 akçe, Müslüman olmayanlardan 25 akçe vergi, ayrıca arusiye, cürüm ve cinayet vergileri alınırdı. Müslüman olanlarla olmayanların evlenerek yakınlık kurmalarına da izin verilmezdi. Beratlı müsellem Çingeneler ise vergi ödemezlerdi.
Çingene Şalvarı Çingene kadınlarının giydikleri çok bol, içinde cepler, torbalar dikili şalvardı, istanbullular, bu şalvarlara, devenin hamuduyla sokulabileceğini söylerler; bir hırsızlık vukuunda da ilkin şalvarların aranmasını isterlerdi. Gerçekte ise Çingene kadınları, bu şalvarlarında, sokak aralarında dolaşıp sattıkları lavanta, kantaron çiçeklerini, labada, mantar, vanilyaları taşırlar, hattâ küçük maşaları dahi deste yapıp şalvarlarının içinde dolaştırırlardı. Doğal olarak ekmek ve katıkları da şalvarın bir cebinde bulunurdu.
Çingeneler mad. IL514a, I:534b,
ilgili maddeler: Hacıhüsrev III:480c Sulukule VII:70b
Çini Fabrika-i Hümayunu bak. Yıldız Çini Fabrikası
Çinici, Behruz II:455a.
Çinili Çocuk Kütüphanesi
110
111
Çubuklu Ocağı Mescidi
Çinili Çocuk Kütüphanesi II:522b.
Çinili Hamam Şişli İlçesi'nde. Pangal-tı'da, Selbaşı Sokağı'nın Halaskârga-zi Caddesi'yle birleştiği köşenin yakınında bulunuyordu. Küçük bir tek hamam olduğu bilinen bu yapı adını soyunmalık kısmının duvarlarının bazı yerlerinde bulunan italyan çinilerden almıştır. Hamam 1955-1958 arasında bölgede yapılan yıkımlar sırasında yok edilmiştir.
Çinili Hamam (Zeyrek) mad. II:5l6b,
III:54la, VII:553c. Çinili Karakol mad. IL516c, I:534b.
Çinili Köşk (Beşiktaş Sarayı) mad. İL517a, I:240a, II:173a, III:69b,
V:372c.
ÇiniliKöşk(Topkapı Sarayı) mad.
11:517c, I:7a, 307c, 310a, 350b, II:43c, III:69b, 229b, V:52c, 329b, VI:lö2a, VII:289a, 291c, 306a, 394b.
İlgili madde:
Topkapı Sarayı VII:280c ÇiniU Köşk Hasbahçesi II:509a. Çinüi Köşk Müzesi IV:5a.
ÇiniU KülUyesi mad. II:519c, IV:536b,
V:98b, VII:344c, 347b, 362c. Çinili Meydanı II:44c. Çirik, Vera ilgili madde-.
Rejans VI:314a Çiroz mad. II:522c. İlgili madde:
Uskumru VII:328a Çit Kasrı mad. IL523b, 4la. ilgili madde:
Yıldız Sarayı VII:520b Çituri Biraderler II:524a. Çituri Hanı mad. IL523c. Çituris Basımevi III:183b. Çivi Efendi II:524c.
Çivizade Efendi Mescidi Fatih İlçesi'nde, Topkapı'da, kendi adıyla anılan sokakta bulunuyordu. Şeyhülislam Çivizade Hacı Mehmed Efendi'nin (ö. 1587) yaptırdığı mescit 1582-1587 arasına tarihlenrnekte olup, Mimar Sinan yapısıdır. 1947'de yıkılmış olan mescidin, kesme taştan kaidesi olan, tuğladan yapılma bir gövdeye sahip minaresi şerefe hizasına kadar duruyordu. Bir süre sonra o da yıkılınca harabesi temizlenmiş ve mescitten hiçbir iz kalmamıştır.
Çivizade Kızı Mescidi mad. II:524a, III:9c.
Çivizade Mescidi Fatih İlçesi'nde, Zey-rek'te, İtfaiye Caddesi'ndedir. Banisi Şeyhülislam Çivizade Mehmed Efen-di'dir (ö. 1587). Mescidin yanında günümüze ulaşmayan Çivizade Medresesi de bulunmaktaydı. Kare planlı, kagir duvarlı, kiremit çatılı mescidin
minaresi, tuğladan güdük ve tek şere-felidir. 1952'den günümüze kadar yapılan tamir ve ilavelerle tamamen yenilenen yapı özgün görünümünü kaybetmiştir.
Çivizadeler mad. II:524b.
Çiyiltepe, Asaf VII:l46b.
Çizgen, Abdullah mad. II:525a,
Çizgen, Gültekin III:331b.
Çizmeciler Tekkesi Beyoğlu İlçesi'nde, Kabataş İskelesi'nin yerinde, II. Meh-med'in (Fatih) çizmecibaşısı Bedred-din Mahmud Ağa tarafından tesis edilmiştir. Evliya Çelebi'nin Tophane civarındaki mesireler arasında zikrettiği bu tekkenin zaman içinde geçirdiği aşamalar tespit edilememekte, Mecmua-i Tekâyâ'da., pazar günü ayin icra edilen tekkeler arasında adı geçmekte ve yerinin arsa halinde olduğu belirtilmektedir. Günümüzde, ulu bir ağacın altındaki çizmecibaşımn kabri dışında tekkenin bütün izleri tarihe karışmış bulunmaktadır.
IV:325c, V:336a. Çoban Ayazması I:473a. Çoban Çeşmesi Namazgahı VI:44b.
Çoban, Mehmet (1904, Balıkesir - 1969, istanbul) Güreşçi. Güreşe küçük yaşta köyünde karakucak ile başladı. 1927' de İstanbul'a gelince Galatasaray kulübünde minder güreşine geçti. 1928'de milli güreş takımına seçildi. Ağırsik-lette 20 yıl Türkiye birinciliğini elinde tuttu. Bu süre içinde yapılan bütün milli müsabakalarda yer aldı. 1932' de Balkan ikincisi, 1933, 1934, 1935 ve 1937'de Balkan şampiyonu, 1938'de Avrupa üçüncüsü, 1940'ta Balkan şampiyonu oldu.
Çoban, Sadi (1904, İstanbul - 1953, İstanbul) Futbolcu. Hilal Spor Kulü-bü'nden yetişti. Futbol sahalarında "Hilalli Sadi" lakabıyla tanındı. 1927' de geçtiği Fenerbahçe'de 1935'e kadar oynadı. Milli formayı l kez 1925' te Romanya'ya karşı giydi.
Çobanceşme Mahallesi Bahçelievler İlçesi'nde yer alır. Yenibosna Merkez, Fevzi Çakmak mahalleleri ve Bakırköy, Bağcılar ilçeleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 9.936'dır.
I:548b. Çobanceşme Ormaıı Fidanlığı III:3l4a.
Çoban, Cevad (1870, İstanbul - 1938, İstanbul) Asker. Kara Harp Okulu'nu ve Harp Akademisi'ni bitirdi. I. Dünya Sa-vaşı'nda Çanakkale'nin başarıyla savunulmasında önemli rol oynadı. Mütarekeden sonra bir süre Erkân-ı Harbi-ye-i Umumiye reisliği yaptı. İstanbul'un işgal edilmesinin ardından Malta'ya sürüldü. 1922'de serbest bırakıldıktan sonra el-Cezire cephesi komutanlığına atandı. 1923'te seçildiği Elazığ milletvekilliğini ertesi yıl bırakarak orduya döndü. 1926'da orge-
neral oldu, 1935'te Askeri Şûra üyeliğinden emekliye ayrıldı.
V:352a.
Çobanoglu, Hristo VI:2l6c. Çobanyan, Hovannes VI:472a. Çobanyan, Hovsep VL472a.
Çobanyan, Kirkor (1861, istanbul -1944, Amerika Birleşik Devletleri) Tiyatro oyuncusu. 1878'de, Güllü Agop' un Gedikpaşa'daki kumpanyasına girdi. 1884'te Serope Benliyan'm operet topluluğuna katıldı. En son Naşit Özcan'la beraber çalıştı. 1931'de Ame-rika'daki oğullarının yanma yerleşti. Orada da amatör olarak bazı temsillere katıldı.
Çocuk Ansiklopedisi VI:535a.
Çocuk Dili mad. II:525b.
Çocuk Dostu Resimli haftalık dergi. 1914' te 11 sayı yayımlandı. Sorumlu müdürü Tevfik Nureddin'di.
Çocuk Duygusu On beş günlük resimli dergi. 1913-1914 yıllarında 50 sayı yayımlandı. Sahibi Leon Lütfü, başyazarı Baha Tevfik'ti.
Çocuk Dünyası Haftalık resimli dergi. 1913-1914 yıllarında 78 sayı yayımlandı. Sorumlu müdürü Tevfik Nureddin'di.
Çocuk Dünyası Haftalık resimli dergi. 2 Kanunuevvel 1926-22 Haziran 1927 tarihlerinde 30 sayı yayımlandı. Sahibi ve sorumlu müdürü Ahmed Ha-lid'di.
Çocuk Esirgeme Kurumu IV: 158a, VU:38c.
Çocuk Folkloru mad. IL525c. Çocuk Oyunları mad. II:526a.
Çocuk Sesi Haftalık resimli dergi. 2 Kanunuevvel 1928-9 Şubat 1948 tarihleri arasında yayımlandı. Sahibi M. Faruk Güıtunca'ydı. Derginin bazı sayıları Çocuk Sesi Afacan adıyla yayımlanmıştır.
Çocuk Tiyatroları mad. IL526c.
Çocuklara Mahsus Gazete Resimli haftalık gazete. 1896-1906 arasında yayımlandı (11 cilt). Sahibi Ibnülhak Mehmet Tahir'di.
Çok Programlı Liseler III: 175a. Çokalica Manastırı I:406b. Çöker, Adnan VII:9b. Çoktan, Ahmet III:118a. Çolak, Emine IV:357a.
Çolak Şeyh Hasan Efendi Tekkesi Eyüp İlçesi'nde, İdrisköşkü mevkiinde, İdris Köşkü Caddesi ile Ballı Baba Sokağı' nın kavşağında, Piyer Loti Kahvesi'nin yakınında bulunmaktaydı. III. Mustafa tarafından, Halvetîliğe bağlı Çolak Şeyh Hasan Efendi (ö. 1771) için yaptırılmış, ilk postnişin hayatta iken yangın geçirmiş ve yenilenmiştir. Hadîka' da yakında bulunan, Bektaşîliğe bağlı Karyağdı Tekkesi'nin postnişinleri
(Abdi Baba ile Mustafa Baba/Dede) yanlışlıkla Çolak Şeyh Hasan Efendi Tekkesi'nin şeyhleri gibi sunulmaktadır. Zakir Şükrî Efendi'nin Mecmua-i Tekâyâ'smda. ikinci postnişin olarak, Çolak Hasan Efendi'nin oğlu Şeyh Hafız Mehmed Rıza Efendi (ö. 1798) gösterilmekte, Yeniçeri Ocağı'nın kaldırıldığı sırada (1826) Nakşibendî tarikatından Balmumcu Mustafa Efendi'nin şeyh bulunduğu tespit edilmekte, II. Mahmud "un kızlarından Saliha Sul-tan'ın (ö. 1843) düğününe (1834) davet edilen Nakşibendî şeyhleri arasında Balmumcuzade Şeyh Raşid Efendi'nin adı geçmektedir. Ayin günü cuma olan tekke Âsitâne'de (1840) Halvetîliğe, Mecmua-i Tekâyâ'da (1889) Nakşibendîliğe bağlı olarak gösterilmekte, ayrıca bu ikinci kaynakta yerinin arsa olduğu belirtilmekte ve Şeyh Akif Efendi'nin adı verilmektedir. B. Turnalı ile E. Yücel, tekkenin son dönemde Kadirîliğe bağlandığını, son şeyhinin de hariciye memurlarından Hasan Efendi olduğunu nakletmektedir. Günümüzde söz konusu kavşakta bulunan kesme küfeki taşı ile inşa edilmiş olan, Sultanahmet'teki Nahil-bend Mescidi'nin banisi Nahilbend Hacı Hasan Ağa'ya ait olduğu ve 11867 1772-73'te onarıldığı anlaşılan ufak türbe ile buna bitişik, çilehane niteliğindeki mihraplı mekânın tekke ile olan ilişkisi tam olarak aydınlatılamamış, Hadîka'da., Kaşgarî Tekkesi'nin yukarısında, iki yolun kavşağında gömülü oldukları ifade edilen Çolak Hasan Efendi ile oğlu M. Rıza Efendi'nin kabirleri de bulunamamıştır.
II:134b. Çorakçı, Nergis IV:527c.
Çorapçı Hanı Eminönü İlçesi'nde, Mah-mutpaşa Yokuşu ile Fincancılar Yoku-şu'nun kesiştiği yerde bulunmaktadır. Kaptan-ı Derya Piyale Paşa (ö. 1578) tarafından yaptırılmıştır. 16. yy'ın ikinci yarısına ait olan yapı taş ve tuğla malzeme ile inşa edilmiştir. Duvar dolgusu ise moloz taştır. Revak kemerleri ve örtü sisteminde tuğla kullanılmıştır. Bugün orijinal özelliklerini yitirmiş olan yapı iki katlıdır. Yol durumundan dolayı düzgün bir plana sahip değildir. Her iki yokuşa da birer cephesi bakan hanın asıl girişi Mahmutpaşa Yokuşu tarafından sade, taş kemerli bir açıklıktır. Pencereler üst katta yer alır. İstanbul'un en eski meyhanelerinden biri, bu hanın içindeydi ve aynı adla anılıyordu. Bu meyhane 1887-1890 arasındaki bir tarihte yanmıştır.
II:331a.
Çorbacı Han V:275a. Çorbacıoğlu, Fazıl Hayati II:446c. Çorlulu Ah* Paşa Camii mad. II:527b.
Çorlulu Ali Paşa Çeşmesi Eyüp'te, Bül-büldere'de, Evlice Baba Camii'nin karşısındaki meydandadır. Banisi Sadra-
zam Çorlulu Ali Paşa'dır. Zamanla ilk şekli kaybolmuştur. Yuvarlak kemerinin altındaki aynataşı bozulmuş, teknesi ise kırılmıştır. Kitabesinden 11197 1707'de yapıldığı anlaşılmaktadır.
Çorlulu Ali Paşa Darülhadisi V:173a. Çorlulu Ali Paşa Külliyesi mad. II:527c, V:355c.
Çorlulu Ali Paşa Medresesi II:392c,
VI:46b.
Çorlulu Ali Paşa Meydan Çeşmesi Şeh-remini'nde, Koruk Mehmed Mescidi yakımndaydı. Banisi Sadrazam Çorlulu Ali Paşa'dır. 1122/1710'da kesme taştan klasik üslupta inşa edilmişti.
Çorlulu Ali Paşa Tekkesi VII:239b. ilgili madde:
Çorlulu Ali Paşa Külliyesi II:527c Çorluluzadeler mad. II:529b. ilgili madde-, Mahmud Celadeddin Paşa V:267a
Çömlekciyan, Arsak (1880, istanbul -1930, İstanbul) Ermeni asıllı besteci, udi. Udi Arsak Efendi olarak tanınır. Kemani Nubar Tekyay ile piyanist Va-lent'in babasıdır. Kirkor Çulhayan ile Tatyos'tan musiki öğrendi. Uzun yıllar İstanbul'un çalgılı kahvelerinde ve piyasada ud çaldı. Nota basımıyla uğraşarak fasıl musiki eserlerini fasıllar halinde bastırdı. Piyasa tavrıyla yazılmış bu fasıl mecmuaları hatalarına rağmen, notaya alınmış basılı eserlerin az bulunduğu bir dönemde nota ihtiyacını karşıladı ve İstanbul piyasasında uzun süre kullanıldı. 20 dolayında saz ve söz eseri bestelemiştir.
V:539a, VII:225b.
Çömlekciyan, Bedros (Kemani) V:218b.
Çömlekciyan, Simeon IV:315a.
Çömlekçiler Çarşısı Eminönü'nde, Kutucular Çarşısı'nın yanındaki Çömlekçiler Çarşısı'nda, Saroz çömlekleri, Enez küpleri, Çanakkale ve Göksu testileri, türlü çiçek saksıları, toprak kumbaralar, kebap tandırları, güveç-ler, çocuklar için oyuncak (düdüklü) testiler, abdest ibrikleri satılırdı.
Çömlekçiler Hamamı bak. Akarçeşme Hamamı
Çömlekçilik mad. II:529c, III:251a, 509c.
Çöp mad. II:531a, 493b.
Çöp Çıkaran bak. Çöplük Subaşılığı
Çöplük III: 383a.
Çöplük Subaşıhğı Acemioğlanlarmdan bir grubu hizmete koşan çöplük su-başısı, İstanbul'un Beyazıt, Sultanahmet gibi meydanlarını, anayollarını temizletir; ayrıca halkın "çöp çıkaran" dediği küfeli çöpçülerin de ev ve dükkânlarda biriken çöpleri taşımalarım düzenler; bunların mahalle aralarında halkı rahatsız etmelerini önlerdi.
Çöp çıkaranlar, sokak aralarında gezerlerken "çöp çıkaran, çöp çıkaran!" diye bağırırlardı. Belediye örgütü kurulduktan sonra çöplük subaşılığı ve buna bağlı olarak geleneksel çöp toplama düzeni sona erdi.
Çubuk Âdetleri Çubuk, ucuna lüle, başına ağızlık takılarak tütün içilen bir araçtı. Saraylarda, konaklarda tütün tiryakilerine hizmet vermek üzere çubukçular, çubukçubaşılar ve ateşçiler bulunurdu. Çubuk içileceği zaman önce oltaya "takatuka" denilen büyük kül tablası, sonra lüleleri doldurulmuş çubuklar getirilir; lüleleri takatukaya ağızlık kısmı da misafirin ağız hizasına gelecek biçimde ikram edilirdi. Misafir çubuğu sol eliyle tutar, çubukçu ateşçinin getirdiği közden lüleye küçük bir ateş bırakırdı. Hazır sigaralar çıkınca çubuk ve çubukla ilgili âdetler de ortadan kalkmıştır.
Çubuklu mad. IL533c, 198b, III:447a, IV:534b, VII:493c, I
ilgili maddeler: Boğaziçi II: 266a
Denizcilik ve Su Ürünleri Meslek Lisesi III:33b
Hıdiv İsmail Paşa Korusu IV:6lb Hıdiv Kasrı IV:6lc Rasim Paşa Yalısı VI:307b Çubuklu Bahçe II:282c.
Çubuklu Bülbülleri İstanbullular, Çubuklu bülbüllerini dinlemekten zevk alırlar, daha Şirket-i Hayriye vapurları çalışmaya başlamazdan önce de ilkbaharda kayıklarla buraya gelerek bülbül dinlerlerdi. Aynı şekilde Istinye ve Emirgân sırtlarına da ilkbaharda bülbül dinlemeye gidilirdi.
Çubuklu Camii II: 535a. Çubuklu Çeşmesi II:535a.
Çubuklu Gazinosu Çubuklu İskelesi'nin karşısında eski bir gazino. 19. yy'ın sonları ile 20. yy'ın başlarında zengin ve kibar kimselerin devam ettiği gazinoda, gündüz kadınlar, gece erkekler için eğlenceler de düzenlenirdi. 1960'lı yıllarda kapanmıştır.
III:379c.
Çubuklu Hasbahçesi II:535a. Çubuklu İskelesi IV:203a Çubuklu Kasrı bak. Hıdiv Kasrı
Çubuklu Korusu bak. Hıdiv İsmail Paşa Korusu
Çubuklu Mahallesi Beykoz ilçe merkezinde yer alır. Paşabahçe, Çiğdem, Soğuksu, Rüzgârlı Bahçe, Kavacık, Kanlıca mahalleleri ve İstanbul Boğazı'yla çevrilidir. Nüfusu (1990) 12.787'dir.
Çubuklu Ocağı Mescidi Beykoz İlçesi'nde, Çubuklu'da, Feyzâbâd Kışlası'nın bostancıbaşı neferleri için inşa edilmiş olan bu yapının inşa tarihi belli değildir. Hadîka 'da "Ocak Mescidi" denilen bu yapının minberinin Halil Ağa
Çubuklu Sarayı
112
113
Damar, Arif
tarafından koydurulduğu kayıtlıdır. Daha 19. yy'ın başlarında harap bir durumda olduğu bilinen bu yapı 1964' te yeni baştan yapılırcasına onarılmıştır. Çift katlı olarak düzenlenmiş olan yapının cümle kapısı, dikdörtgen planlı son cemaat yerine açılır. Harim kare planlıdır. Kuzey kenarında üst katı mahfil olarak ayrılmıştır. Güneyde yarım daire şeklinde dışa taşkın mihrap ve bunun iki yanında sonradan açılmış pencereler yer alır. Kısa gövdeli taş minare, batıdaki ek mekânın içinde kalmıştır. Kiremit örtülü ahşap bir çatısı vardır.
II:535a.
Çubuklu Sarayı bak. Hıdiv Kasrı Çuha Kârhanesi 18. yy'da Haliç'te, Fener'de, Tahta Minare Mahallesi'ndey-di. Bu kârhane (fabrika) hazineye yılda belirli bir iltizam bedeli ödenmek suretiyle çalıştırılmaktaydı. Burada 16 çuha, l şayak, l müşeddid (büküm) tezgâhı vardı. 1720'de Sakız'dan ustalar getirtilip 40 adet ipek tezgâhı kurularak kârhane genişletilmişti.
Çuhacı Hanı mad. II:535b, FV:426b,
V:50c, 274c. Çuhacılık mad. II:535c.
Çuhacıyan, Dikran mad. IL536c, III:189a, 482a, V:83b, VI:133a, 133b, 179a.
Çuhadar Sarayda, vezirlerin ve devlet ricalinin konaklarında görevli, resmi yazıları, haberleri götürüp getiren, resmi dairelerde de ayak işlerini yapan içağaları. Selamlık dairelerinde konak sahibinin emirlerini bekleyenlere ise kapı çuhadarı denmekteydi. Sarayda hasodanın ileri gelen ağalarından olan "çuhadar-ı şehriyarî" ise törenlerde padişahın maiyetinde yer
alarak yağmurluğunu taşırdı. Ayrıca padişaha ait kürk, kabaniçe ve kaftanlardan sorumluydu.
Çuhadaroğlu, Fikret III:203b, VI:448c.
Çukur Çeşme Kocamustafapaşa'da, Hacı Hamza Sokağı'nda, aynı adı taşıyan caminin yakınındadır. 8-10 basamakla inilen bir çukurda yer almaktadır. Zemin hizasında üç tarafı demir parmaklıkla çevrilmiştir. Kitabesinden 11157 1703'te yapıldığı anlaşılmaktadır.
Çukur Çeşme Hamamı mad. 11:53 7c. Çukur Çeşmeler mad. II:53 7a.
Çukur Hamam mad. U:538a, III:269c, 539c, V:482b, VII:553c.
Çukur Han mad. IL538c, III:l6lb.
Dostları ilə paylaş: |