Türkistan Dağ ve
Bozkırlarının
Geleceği Eski zamanlarda medenî ve yarı medenî unsurları besliyen dağlar ve civarlarıyla, hâlis göçebe kavimler yetiştiren bozkırların arasındaki tezat, bugünkü demiryolu, elektrik ve sanayi çağında ortadan kalkmış ve büyük bir gövdenin ayrılmaz azalan şeklini almıştır, ileride Tenri Dağı ve kolları ağır endüstrinin, demir, kömür ve ağaç istihsalinin merkezi olacak; dağ aralarından yaman bir kuvvetle atılarak akan büyük ırmaklar ve çağlıyanlar bütün ülkeye kuvvet ve elektrik verecektir. Bugünkü mühendisler Tenri Dağının yalnız Fergane ovasına bitişik yerlerindeki ırmak ve çağlıyanlardan en sâde vasıtalarla 1.250.000 beygir kuvveti kadar elektrik almak projelerini yazıyorlar. Bu ise, otuz altı milyon insan kuvveti demektir. «İle», «Çu», «Zerefşan» ırmakları jie Amıı Deryayı teşkil eden Pamir ırmak ve çağliyanlarmdan neler, ne kuvvetler elde edileceği bundan ölçülebilir.
Türkistan bozkırlarının, bilhassa cenup bölümü ile Çu-Balkaş boz- Kirlarmm durumu da bu ülkenin medenî istikbali için çok şeyler söylemektedir. Cenup bozkırlarının ancak dağlara bitişik yerleri biraz yüksek (Kunduz 335, Karşı 45 7, Marghilân 450, Endicân 460, Nemengân -♦02, Taşkent 45 7 metre) olup bozkırların kendi kenarları ise deniz seviyesinden ancak 250-300 metre yüksektir (Merv 226, Çarcuy 257, Bukhara 244, Cızak 265, Khocend 260 metre).