A zərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ azərbaycan döVLƏT İQTİsad universiteti Niyazi Əlikram oğlu Həsənov Bİznesin strateji İdarə ediLMƏSİ (Dərslik)

Cədvəl 5.4
Gözlənilməz halların həlletmə sistemi




Problem: Gözlənilməz halların həlletmə sistemi:

1.Bütün şirkət tərəfindən dərk olunub 1.Fövqəladə hallar üçün şəbəkə əhatəsi

2.Panika yaranma təlükəsi 2.İnformasiyanın qiymətləndirmə və paylaşdırma mərkəzi
3.İnformasiyanın yenilənməsi 3.İdarəetmə funksiyalarının paylaşdırılması
4.Əsaslar ierarxiasının dağıdılması -Sağlam mühütin saxlanılması və idarəedilməsi
5.Eyni zamanda, mühüm olan: -Fövqəladə qərarların verilməsi
-Kadrların sakitləşdirilməsi -Adi iş rejiminin dəvamiyyəti
-Adi iş rejimin davamiyyəti 4.Strateji qərarları verən operativ qrup şəbəkəsinin mövcudluğu
-Strateji əks-əməliyyatların hazırlanması -İdarəçilərin seçimi və hazırlığı
6.Fövqəladi hallar üçün hazırlanmış planlar -“Ulduz sistemi” əsasında şəbəkənin yaradılması
yararsızdır - Mərkəzdən koordinatlandırılmış strategiya
7.Mövcud strategiya tədbiq olunmazdır - Desentralizəolunmuş icra
8.İşin görülmə qaydası tədbiq olunmazdır 5.Problemlərin həllinin yeni qaydası
9.İdarə qolunun yedi bəndlərə ötürülməsi -Yaradıcı yanaşma
10.İti zaman çatışmazlığı -Vəziyyətin analizəetmə qabiliyyəti
11.Köhnə təcrübədən istifadə etmək mümkün deyil -Kollektiv iş bacarığı
6.Böhransız vəziyyətlərdə sistemin təcrübədən keçirdilməsi
4 . Əməliyyat qrupları və onların arasında əlaqələrin əvvəlcədən təşkil və test edilməsi:
a) müxtəlif məqsədlər üçün bir neçə rabitə sistemləri əvvəlcədən təşkil edilə bilər:
- texnologiya;
- marketinq sahəsində;
- digər gözlənilməz problemlər həll etmək üçün və s.
b) əməliyyat qruplarının yaradıcı yanaşması ilə yanaşı təhlil dəqiq üsullarla birləşməli, əsaslı yeni problemlərlə tez cavab hazırlanması.
5. Qeyri - böhran şəraitində hazırlanmış testlərə uyğun və birdən-birə ortaya çıxa biləcəyi şəraitdə əsasən, biznesin inkişaf strategiyasına uyğun real məqsədlərin həlli.
Yuxarıda ki, cədvələ əsaslanaraq demək olar ki, biznesin inkişafı strategiyasının sürpriz şərtlərindən irəli gələn vəzifələri və problemləri ilə ardıcıl müxtəlif xassələrinə, əsasən, idarəetmə sistemi böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Çox az istisna hallar ola bilər ki, şirkətin fəaliyyəti, demək olar ki, yox idi və biznesin inkişaf strategiyasına əsaslanaraq sürprizlər baxımından formal idarə sistemi üçün özünü hazırlaya bilər. Yuxarıda təsvir olunan sistemin əsas xüsusiyyətləri, şirkətlər gözlənilməyən problemlərin həlli baxımından faktiki təcrübəyə uyğun olaraq 5 fərziyyəsinə əsaslanaraq, qeyri-müəyyənlik səviy­yəsində fəaliyyət göstərən şirkətlər, yuxarıda təsvir olunduğu kimi strateji sür­prizlər şəraitində elə nəzarət aparmalıdır ki, bu sürprizlər baxımından elə nə­ticələr almaq mümkün olsun ki, biznesin inkişaf strategiyasına əsaslanan bir tək­lif olsun.
Şirkətin idarəetmə sistemlərinin seçilməsi, əsasən, yuxarıda təsvir edilən bir sistemin bir artan mürəkkəbliyi və vəziyyətin qeyri-sabitliyi ilə bir təqib edilir. Belə vəziyyətin qeyri-sabitliyi və mürəkkəbliyi barəsində olan məlumat­larınə əsasən Amerika iqtisadiyyatına aid olması barədə əlimizdə kifayət qədər məlumatlar mövcuddur. Amma digər ölkələr üçün müxtəlif dövrləşdirmənin olmasının zəruriliyini və hətta ABŞ-da sənayenin bəzi sahələrinin qeyri-bərabər templərlə inkişafı və qeyri - sabitlik müxtəlif şəraitdə var və yəqin ki, daima olacaqdır.
Buna baxmayaraq, bu müstəvidə biznesin inkişaf strategiyasına əsasən verilmiş diaqnostik vasitə kimi müəyyən ölkədə, müəyyən sənayedə və xidmətdə şirkət üçün xarici mühitin yaratdığı problemlərin öhdəsindən gəlmək üçün, bizə imkan verən sistemlərinin hansı sistemi və ya qrupu müəyyən edə bilər. Ətraf mühitin imperativləri və iddiaları qarşısında, rəhbərlərn strateji düşünmək səviyyəsi olmalıdır ki, idarəetmə sistemi seçərkən şirkətlər üçün həlledici iki amilləri nəzərdən qaçırmasınlar. Şirkət tərəfindən qəbul edilmiş rəqabət strategiyaları çərçivəsində fəaliyyətin, mövcud insanlar ilə optimal gəlirlilik təmin etmək üçün çalışmalı və bu baxımdan, ən azı gələcəkdə fəaliyyətin bir şəbəkə üçün ehtimal üzərində qurulmuş hesab etməlidir ki, qeyri-sabitlik səviyyəsinə uyğun bir sistem seçmək mümkün olsun.
Şirkətin məqsədlərinə uyğun bir sistemin seçərkən, ilk addımı elə at­ma­lıdır ki, istifadə etdiyi sistem növbəti 5-7 ildə şirkətin ətraf mühiti üçün həl­le­di­ci olsun ki, bazarda lazımı fəaliyyət üçün xüsusiyyətləri tapmaq mümkün ol­sun.