Açık Deliller

Rûhu’l-Meânî’de¹ ise şöyle geçmektedir: "Ölülerin işittiğini kabul edenler delil olarak Beyhakî² ve Hâkim’de geçen Ebû Hureyre (ra)’ın rivayet ettiği hadisi almaktadırlar. O hadiste Rasûlüllâh (sav) Uhud savaşında Mus’ab b. Umeyr ve diğer sahâbenin başında durarak şöyle demiştir: "Ben sizin Allâh katında diri olduğunuza şahidlik edirim. (Ashâbım) siz onları ziyaret edin ve onlara selâm verin. Nefsim elinde olan Allâh’a yemin ederim ki, kim onlara selâm verirse onlar kıyamet günü onun selâmına karşılık verirler."

Ölülerin işitmediğini savunanlar buna, "Hâkim’in hadisi sahihlemesine itibar edilmez" şeklinde cevap vermişlerdir.³ Sahih olduğunu kabul etsek bile, işitmediğini savunduğumuz ölülerin, şehidler dışındaki ölüler olduğunu kabul etmemiz gerekir. Çünkü gelen haberlere göre genel olarak şehidler, diğer ölülerden ayrıcalıklı olarak Allâh katında diri oldukları için işitirler.

Yine şu hadisi delil olarak almaktadırlar: "Kim dünyada tanıdığı ölmüş bir mü’min kardeşinin kabrine uğrar da selâm verirse, onu tanır ve selâmını alır."

Ölülerin işitmediğini savunanlar buna şöyle cevap vermişlerdir: Hafız İbn Receb bu hadis için: "Zayıf ve münkerdir"¹ demiştir." Alûsî’nin Rûm Sûresi’nin tefsirindeki sözü bitti.