Açıqlama 23-26 15092022 nk

Qlobal miqyasda tənəzzül və böhran meyilləri. Dünyada deqloballaşma və 
fraqmentasiya meyillərinin güclənməsi gələcək iqtisadi perspektivlər üzrə qeyri-müəyyənliyi 
artması dünya iqtisadiyyatının bərpa sürətinin zəifləməsi ilə bağlı gözləntiləri güclənməsi,
maliyyə böhranlarının başvermə tezliyinin artması, aşağı və stabil inflyasiya, dayanıqlı 
məzənnə, habelə maliyyə sektorunun bütün seqmentlərinin sabitliyini ehtiva edən 
makroiqtisadi və maliyyə dayanıqlılığının təmin olunmasının əhəmiyyətini artırmaqdadır. Bu 
əsasda qlobal istehsal göstəricilərinin aşağı enməsi, yüksək inflyasiya gözləntiləri, əksər 
ölkələrin mərkəzi bankları tərəfindən daraldıcı monetar siyasətin həyata keçirilməsi ilə 
iqtisadi aktivliyin zəifləməsi, fond birjalarında aktivlərin kəskin dəyərsizləşməsi kimi 
tendensiyalar ortamüddətli dövrdə büdcə siyasətində sözügedən çağırışların nəzərə 
alınmasını şərtləndirmişdir.

---

14 
İnflyasiya təzyiqləri və ərzaq böhranı. Ötən il əsasən xarici faktorların təsiri ilə artan 
inflyasiyanın (xüsusən də ərzaq inflyasiyasının) cari ildə geosiyasi gərginlik fonunda
daha 
da artması qısa müddətli dövrdə makroiqtisadi sabitliyə və büdcə tarazlığına təsir edən əsas 
amillərdən biridir. Yüksək inflyasiya gəlirlərin artımını şərtləndirməklə yanaşı, bir sıra 
xərclərin də artırılmasını zəruri edir ki, bu da büdcə qaydası çərçivəsində fiskal məkanın 
məhdudlaşmasına səbəb ola bilər. Qeyd olunanlarla yanaşı, qlobal vəziyyətin 
mürəkkəbləşməsi, məhdudiyyətlər və qiymət artımı ərzaq təhlükəsizliyi problemini ön plana 
çıxarmışdır. Ölkənin taxıl idxalından asılılığı bu sahədə bir sıra tədbirlərin icrasını zəruri edir. 
Əsas ticarət tərəfdaşı olan ölkələrdə milli valyutaların dəyərsizləşməsi. Rusiya, 
Türkiyə, Ukrayna, Qazaxıstan, Belarus kimi ölkələrdə milli valyutanın dəyərdən düşməsi və 
bir sıra ölkələrdə həyata keçirilən sərt pul siyasəti manatın nominal effektiv məzənnəsini 
möhkəmləndirməklə Azərbaycanda inflyasiyaya azaldıcı təsir göstərsə də, manatın 
möhkəmlənməsi təzyiqləri formalaşdıraraq ölkəmizdə idxalı ucuzlaşdırmaqla yerli 
istehsalçıların maraqlarına və qeyri-neft məhsullarının ixrac imkanlarına mənfi təsir göstərir. 
2022-ci ilin birinci yarısında yuxarıda qeyd olunan ölkələrin Azərbaycanın qeyri-neft 
ixracında xüsusi çəkisi 57,0 faizdən, idxalda xüsusi çəkisi isə 43,0 faizdən yuxarı olmuşdur.