Alisher navoiy nomidagi toshkent davlat

– 108 –
– 109 –
oyim. Birinchi guruh Kashal etnosi vakillari Alpomishga 
qarshi kurashib, o‘z davlati mavqeini tiklamoqchi bo‘lishadi. 
Ikkinchi guruh esa Alpomishga yordam berib, etnosga xizmat 
qilishni afzal bilishadi.
Yuksalish bosqichiga chiqqan Boysun-Qo‘ng‘irotda 
ham tiplar ikkiga ajralgan: 1. Alpomish, Barchin, Qultoy, 
Qaldirg‘och. 2. Ultontoz, Boybo‘ri, Boysari. Bu o‘rinda 
birinchi guruh etnos yuksalishiga kamarbasta tiplar. Ikkinchi 
guruh manfaatlari esa qarama-qarshi harakat sifatida namoyon. 
«Alp» etnosning bunyodkorlikka ingan bo‘g‘imida 
yetiladi. Bunyodkor bo‘g‘im quvvatini o‘zida jamlovchi 
alpning bichimi xalqning «alplik» haqidagi tasavvurlar 
tizimida turadi.
«Alp» xalqning adolat o‘rnatuvchi botiri, ideal qahramoni 
sifatida maydonga chiqadi.
Savol va topshiriqlar:
1. Qahramonlik dostonlarining belgilarini sanab o‘ting.
2. Qahramonlik dostonlaridagi alplik tizimi haqida qanday 
ma’lumotlarni bilasiz?
3. “Alpomish” dostonidagi sizga eng manzur bo‘lgan 
lavhalarni ayting va tahlil qilib bering.
4. “Alpomish” dostonidagi Barchinoy monologini 
yodlang.
5. Qahramonlik dostonlaridagi epos va etnos muammosi 
haqida gapirib bering.
Adabiyotlar:
1. Safarov O. O‘zbek xalq og‘zaki ijodi. – T., «Musiqa», 
2010. 
2. Madayev O. O‘zbek xalq og‘zaki ijodi. – T.: «Mumtoz 
so‘z», 2010. 

---

– 109 –
3. Madayev O., Sobitova T. O‘zbek xalq og‘zaki poetik 
ijodi. –T., 2005.
4. Жирмунский В. М., Зарифов Х. Т. Узбекский 
героический эпос. –М.:ГИХЛ,1947 С
5. Jo‘rayev M. Folklorshunoslik asoslari. – T., 2009 
6. Mirzayev T. Doston. O‘zbek folklorining epik janr lari. 
– T.: Fan, 1981.
7. Musaqulov A. O‘zbek xalq lirikasi.–Toshkent: Fan, 
1995. –
8. Saidov M.S. O‘zbek xalq dostonchiligida badiiy 
mahorat masalalari. –Toshkent, 1969.
9. O‘zbek folklorshunosligi masalalari. 1-kitob. –T., 2006.
10. O‘zbek folklorshunosligi masalalari. 2-kitob. –T., 
2010.
11. O‘zbek folklorshunosligi masalalari. 3-kitob. –T., 
2010.
12. Turdimov Sh. Etnos va epos. –Toshkent: O‘zbekiston, 
2012. 
13. Eshonqul J. Epik tafakkur tadriji. – Toshkent: Fan, 
2006. 
14. Eshonqulov J. Mif va badiiy tafakkur. – Toshkent. 
Fan, 2019.
15. Introduction to Folklore. London, 2008. Page7

---