Anadolu üNİversitesi yayini no: 2900 AÇIKÖĞretim faküLtesi yayini no: 1857

İnsan Kaynakların Elde Tutulması

Nitelikli insan kaynaklarının elde edilmesi yeterli değildir. Asıl önemli olan emek, zaman ve para harcanarak elde edilen bu kaynağın iİletmede kalmasının, çalıİma hevesinin sürmesinin ve iİletmeye bağlılığının artmasının sağlanması, bu nitelikli insanların rakip iİletmelere gitmelerinin önlenmesidir. Bunu sağlamak üzere aİa-

ğıdaki iİlevlerin yerine getirilmesi gerekir:

• 
  Ücrettlendirme: Bir kiİinin çalıİmakta olduğu iİletmeden memnun olması için öncelikle adil ücret aldığını düİünmesi gerekir. Sahip olunan nitelikle- re, yapılan iİin değerine, gösterilen performansa ve piyasa ücret oranlarına göre ücret alınması durumunda adil bir ücret sisteminin varlığından söz edi- lebilir. Bunun için iİ değerlemesi ve performans değerlemesi sistemlerinin kurulması, piyasa ücret araİtırmasının yapılması gerekir. Ayrıca performans- la bağlantılı teİvikli ücret programları uygulanmalı ve parasal olan ya da ol- mayan çeİitli ek olanaklar sağlanmalıdır.
  

• 
  Örgüttsel bağlılığı arttırma: Örgütsel bağlılık, örgütün üyesi olarak kalma ve
  

örgüt için çaba harcama isteği duyma ile örgütün amaç ve değerlerine inan- ma unsurlarından oluİan bir bütündür. Stratejik İK yönetimi ve yüksek katı-

Nitelikli insan kaynakların elde tutulabilmesi için adil bir ücret sistemi kurmak, örgütsel bağlılığı artırmak, iİ sağlığını ve güvenliğini sağlamak, endüstriyel iliİkileri sürdürmek, kültürel ve sosyal etkinlikler yapmak gerekir.

lımlı uygulamalar, seçici kadrolama, iİe alıİtırma, performans değerleme, adil ücretlendirme, ödüllendirme ve ek olanaklar sağlama, eğitim, kariyer geliİtirme, personel güçlendirme, etkili iletiİim, sosyalizasyon gibi uygula- malar çalıİanların örgüte bağlılıklarını artıracaktır.

• 
  İİ sağlığını ve güvenliğini sağlama: Çalıİanların bedensel, ruhsal ve sosyal
  

iyilik durumlarının en üst düzeye çıkartılması ve bu düzeyin korunması; kö- tü ortam koİulları nedeniyle çalıİanların sağlık durumlarının bozulmasının önlenmesi; çalıİtıkları sırada sağlıklarını bozacak ve yaİamlarını tehdit ede- cek tehlikelerden korunması; İzyolojik ve psikolojik durumlarına en uygun mesleksel ortamlara yerleİtirilmesi ve bu durumlarının sürdürülmesi gerekir.

• 
  Endüsttriyel iliİkileri sürdürme: Tüm sektörlerde ücretli olarak çalıİanların
  

istihdam iliİkilerinden doğan her türlü “bireysel” ve “kollektif” iliİkileri ve bu iliİki çerçevesinde oluİan çalıİma koİullarının incelenmesini içerir. Bu kavram, ücretlilerin istihdam iliİkilerinden doğan çalıİma hayatının hemen her konusunu ele aldığından “çalıİma iliİkileri” veya “istihdam iliİkileri” ye- rine de kullanılır.

• 
  Külttürel ve sosyal ettkinlikler yapma: İlave olarak çalıİanlarla ve çevreyle ku-
  

rulacak sosyal iliİkiler ve iİletmenin içinde bulunduğu kampüsün yönetimi de genellikle İK bölümünün sorumluluk alanında yer almaktadır. Örneğin, toplu sinema, diya ve tiyatro gösterileri, kütüphane çalıİmaları, fotoğraf kulü- bü faaliyetleri, çevre gezileri, piknikler vb. gibi sosyal ve kültürel etkinlikler; basketbol, voleybol, tenis, futbol, satranç turnuvaları ve spor İenlikleri gibi sportif etkinlikler; yemek ve servis hizmetleri ile restoran, kafeterya, dinlen- me tesisleri gibi sosyal tesislerin yönetimi de genellikle İK bölümünü ilgilen- dirmektedir. Bu tür hizmetlerin verilmesiyle çalıİanların memnuniyetleri ve yaİam kaliteleri yükselmekte ve elde tutulmalarına katkıda bulunulmaktadır.

Bireysel ve örgütsel performansın artırılabilmesi için personelin performansını değerlendirmek, yüksek performansı ödüllendirmek, eğitmek, kariyerlerini geliİtirmek, gerektiğinde disipline etmek ve gerçekten değer katan faaliyetlerin yapıldığından emin olmak gerekir.

Bireysel ve Örgütsel Performansın Artırılması

İnsan kaynaklarının bireysel olarak ya da ekipler hâlinde yönlendirilmeleri, moti- ve edilmeleri ve desteklenmeleri sonucunda performansları artar ve bu da örgütün toplam performansını artırır. Bunun için yapılması gerekenleri aİağıdaki gibi özet- lemek mümkündür:

• 
  Performans değerleme: Bir örgütte performansın artırılması isteniyorsa, ön-
  

celikle örgütsel performans ile bireysel ya da grup performansı arasında sağlam bir bağlantı kuran performans değerleme sistemi kurulmalı ve iİle- tilmelidir. Bu sistem personele performansları hakkında geliİtirici geri bildi- rim vermelidir.

• 
  Ödüllendirme: Arzulanan davranıİları ve çalıİma sonuçlarını pekiİtirmek
  

(güçlendirmek) için performansı yüksek olanlar ödüllendirilmelidir. Bu amaçla bir strateji belirlenmeli, politikalar oluİturulmalı ve ödüllendirme sis- temi kurulmalıdır.

• 
  Eğittim ve geliİttirme: Eğitim ve geliİtirme faaliyetleri nitelikli insanları elde
  

tutmayı ve performanslarını artırmayı sağlayacak İekilde yerine getirilmeli- dir. Etkili eğitim yönetimi olan iİletmelerde personel bağlılığının da arttığı bilinmektedir.

• 
  Kariyer planlama ve geliİttirme: Bireysel ve örgütsel performansı artırmak
  

için bireysel kariyer hedeİeri ve beklentileri ile örgütün ileriye dönük ihti- yaçlarının bütünleİtirildiği bir terİ ve kariyer planlaması yapılmalıdır. Bu bi- reyler için tek tek kariyer planlaması yapılmalı ve geliİtirmek için her türlü destek verilmelidir.

• 
  Disipline ettme: Alınan önlemlere, verilen desteğe rağmen performansları sü- rekli düİük olanlar ve iİletmedeki kurallara uymayanlar için disiplin prose- dürleri iİletilmelidir.
  
• 
  İnsan kaynakları yönettiminin sonuçlarını değerleme: İK yönetiminin tüm
  

‹nsan kaynaklar› yönetiminin temel faaliyet alanlar›n› ve yerine getirilen ifllevleri kesin

çizgilerle birbirlerinden ay›rmak mümkün müdür?

SIRA S‹ZDE

1

iİlevleriyle ilgili yaptığı çalıİmaların, maliyeti ve sağladığı yararlar açısından iİletmenin performansına yaptığı katkının derecesi değerlendirilmelidir.