Anahtar söZCÜkler/key words

ÖZET

Günümüzde küreselleşme; etkilerini, yaşamın tüm alanlarında hissettirmektedir. Ekonomiden politikaya, sosyal politikadan kültür ve sanata hemen her alandaki değişimi ifade etmek için kullanılan bir kavram haline gelmiştir. Aslında küreselleşme, oldukça karmaşık bir süreç ve toplumsal bir olgudur. Bu nedenle, çok iyi irdelenmesi gerekmektedir. Ayrıca kavram, 20'nci yüzyıl sonu ekonomi politiğindeki dönüşümün boyutlarının saptanmasında önemli ipuçları içermektedir. Bu süreçle ilgili bilgiler sınırlı, veriler yetersiz ve deneyimler eksik olduğundan, yapılan her türlü çalışma, konuya ışık tutması bakımından önem taşımaktadır.

Küreselleşme sözcük olarak, dünyanın bütünleşmiş tek bir pazar haline gelmesini ifade etmekte, sınır tanımama anlamını taşımaktadır. Küreselleşme, bilgi-teknolojisindeki gelişmelerin sonucunda ortaya çıkan ve uluslar arası sermayenin karlılığını artıran bir süreci ifade etmektedir. Toplumsal ilişkilerin dünya çapında yoğunlaşması anlamına da gelen küreselleşme, ülke ekonomilerinin özellikle ticari ve mali akımlar aracılığıyla giderek artan bir şekilde bütünleşmesidir. Küreselleşme sürecinin üretim faktörleri üzerindeki, özellikle sermaye ve işgücü üzerindeki kısıtlamaları ortadan kaldıracağı ileri sürülmüş ve böylelikle en uygun üretim faktörü bileşiminin yakalanabileceği, kaynak savurganlığının önüne geçilebileceği, büyümenin sağlanacağı ve bu sayede ülkeler arası gelişmişlik düzeyi farklılıklarının azaltılabileceği veya ortadan kaldırılabileceği savunulmuştur. Oysa küreselleşme çağında, işgücünün küreselleştiğini söylemek olanaklı değildir. Ancak istihdamda, ücretlerde, işgücü verimliliğinde, çalışma sürelerinde, işgücü ile ilgili yasalarda, çalışma koşullarında, sendikalaşma eğiliminde, işgücü ile ilgili politikalarda küresel bir trendin oluştuğunu görmek gerekir. Türkiye'de bu oluşumdan etkilenmektedir.

Küreselleşmeyi ortaya çıkaran dinamikler, işgücü piyasalarını etkileyerek, bu piyasaları bir değişim ile karşı karşıya bırakmaktadır. Bugüne dek küreselleşmenin etkisi; karın artması, şirketlerin güçlenmesi ve işgücünün zayıflaması yönünde olmuştur.

Küreselleşme ile oluşan yeni işgücü yönetimi modelleri sendikaların gücünü zayıflatmaktadır. Bu oluşumdan, Türkiye'deki sendikalarda olumsuz etkilenmektedir.

Küreselleşme sürecinde yaşanan en büyük sorun, yapısal bir özellik taşımaya başlayan işsizlik sorunudur. Dünyanın bir çok ülkesinde olduğu gibi, Türkiye'de de işsizlik önemli bir sorun olmaya devam etmektedir. Türkiye için işsizliğin önümüzdeki yıllarda da devam edeceği görülmektedir.

Küreselleşme ile birlikte, özellikle niteliksiz işgücünün ücretlerinde düşüş yaşanmış, ayrıca ücret farklılıkları artmıştır. Türkiye'de niteliksiz işgücünün ücretlerinde azalma olmuş, memur maaşlarında, asgari ücretlerde düşüş yaşanmış, ücret farklılıkları artmıştır.

Küreselleşme sürecinde, işgücü verimliliğinde artış kaydedilmiştir. Türkiye'de de son yıllarda önemli verimlilik artışları yaşanmıştır. Ancak, verimlilikteki bu yükseliş yeterli değildir ve devam etmesi gerekmektedir. Kamudaki verimlilik artışında, personel rejiminin önemli etkileri bulunmaktadır.

Dünyada, çalışma sürelerinin kısaltılması yönünde genel bir eğilim görülmektedir. Bir çok ülke çalışma sürelerinin azaltılması konusunda çaba göstermektedir. Ayrıca, part-time çalışma yaygınlaşmaktadır. Türkiye'de çalışma sürelerinin kısaltılması bakımından kesin yargılara varmak güç görünmektedir. Hizmetler sektöründe, oldukça uzun çalışma süreleri görülmektedir. Türkiye'deki çalışma sürelerinin, ekonomik konjonktürden etkilendiğini söylemek olasıdır.

Sonuçlarının ne olacağı henüz tam olarak bilinemeyen küreselleşme sürecinin bir çok ülke için yeni fırsatlar sunduğu ancak bir çok ülke açısından da yeni sorunlar ürettiği ortadadır. Bu süreçten en çok işgücünün ve işgücü piyasalarının etkilendiği söylenebilir.

SUMMARY

Today, the effects of globalization are felt in every aspect of life. The term has been used to express transformations in almost every area from political economy to art. Globalization is, indeed, a complex process and a social fact. That is why, it must be analyzed thoroughly. Additionally, the term carries important connotations in determining the scale of the transformation in political economy in the end of the twentieth century. Due to the lack of information and data about this phenomenon, every study pertaining to globalization is very important to shed light on the topic.

The term globalization is used to express the transformation of the world into a single unified market without borders. It is a process that resulted from the developments in information technology and that favors international capital centers in maximizing their profits. Globalization, which is also used to mean the intensity of social relations in the world, is a process of unification of world economies through transnational commercial and financial flows.

It has been argued that globalization would remove the restraints on the means of production, especially on capital and labor, and such a process would generate an optimal production synthesis and would prevent the wasting of resources. This process, the argument goes, would eventually lead to the reduction or even elimination of differences in the levels of development. However, in the age of globalization, it is impossible to say the globalization of labor. In order to talk about globalization, we need to see their effects on employment, wages, productivity, working hours, labor laws, labor policies, and the degree of unionization.

Dynamics that created the process of globalization are subjecting labor markets to changes by effecting labor markets. So far, the result of globalization have been felt as increasing profits, strengthening of multinational corporations and weakening of labor. Turkey is no exception to these processes.

The most important problem that the world economies are experiencing is increasing unemployment, which started to carry some structural characteristics. As is the case for many countries, Turkey is too faced with high levels of unemployment, which is likely to continue in the years to come. With globalization, while especially the wages of unqualified labor decreased dramatically inequality among different wage groups increased. The result of this trend in Turkey has resulted in reductions in civil servants’ and unqualified labor’s wages. Despite these apparent disadvantages of globalization, however, we are experiencing an increase in labor productivity even though it is not satisfactory. Necessary measurements should be taken to improve this trend. Additionaly, many countries are trying to reduce working hours and make part-time working widespread. It is hard to say the same for Turkey. Because of conjunctural developments, Turkey has very long working hours especially in the service sector.

Globalization whose real consequences cannot be predicted in advance is creating new opportunities for some countries while creating new problems for others. However, it can be argued for sure that labor and labor markets are directly affected by this process.