Yayılması: Xəstəlik yer kürəsində geniş, lakin qeyri-bərabər yayılıb. 400 milyona qədər insan bu xəstəlikdən əziyyət çəkir. Mərkəzi və Qərbi Afrikada kişi əhalisi arasında 15-26% rast gəlinir. Aralıq dənizi sahillərində yerləşən ölkə-lərdə-İtaliya və Yunanıstanda geniş yayılmışdır. Yunanıstan və Sardiniyanın bəzi yaşayış məntəqələrində 35%, İran və İraqda 9,9%, Səudiyyə Ərəbistanında 4-13%, Macarıstanda 2,7% kişilər hemioziqotdurlar. Türkiyədə 0,5% kişilər patoloji genin daşıyıcılarıdırlar.Avropanın şimalında cox azdır-1:10000 nisbətindədir. Rusiyanın cənub bölgəsində 2% təsadüf edilir. Ən çox İzraildə kürd yəhudiləri arasında yayılıb (62%). Azərbaycanda 9,9%, cənub bölgəsində isə 25% kişi əhali sipatoloji genin daşıyıcılarıdırlar. Dağıstanda dağ yəhudiləri, tatlar arasında aşkar olunub. Özbəklər (2,75%), taciklər (1,98%), buxara yəhüdiləri (4,8%) arasında da xəstəlik yayılıb. Hindistan, Vyetnam, Çində çox yayılıb. Yaponiyada, qazax və karakalpaklarda isə aşkar olunmayıb.
Tədqiqatlar göstərir ki, Q-6-FD çatışmazlığına (purivatkinaza, qlütation reduktaza) malyariya zonalarında daha çox təsadüf edilir. Mövcud hipotezələrə görə Q-6-FD defisiti olan insanlar tropik malyariyadan az hallarda tələf olurdular.Belə hal Q-6-FD defisitli eritrositlərin həmin parazitlərə qarşı rezistentliyi ilə izah edilir. Bu isə populyasiyada xəstə insanların toplanması ilə nəticələnib. Bəzi müəlliflər göstərirlər ki, Q-6-FD defisiti olan insanlarda parazitin inkişafı üçün bərpa olunan qlütationun miqdarı az olduğuna görə parazitin zülal sintezi pozulur və artıb çoxala bilmir. Bundan başqa Q-6-FD defisitli eritrositlərin parazitə dözümlülüyü olmadığı ücün onlarfaqositoz prosesinə daha tez uğrayırlar.
Dostları ilə paylaş: |