Ata-aof sağlik lisans tamamamlama sağlik yönetiMİ sinif dönem
Yüklə 0,77 Mb.
|
|
Alıştırma (Oryantasyon) Programının Değerlendirilmesi: Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri Örneğ”, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19(2): 131- 152
YÜKSEL Ö. (1998), İnsan Kaynakları Yönetimi, 2. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara HASTANE RANDEVU SİSTEMLERİ HASTANE BİLGİ SİSTEMLERİ Doç. Dr. Alper AYTEKİN Öğr. Gör. Fatma SÖNMEZ ÇAKIR İÇİNDEKİLER • Randevu Sistemleri • Bilgisayarlı ve Elle Tutulan Randevu Sistemleri • Randevu Çizelgeleme Sistemi Tasarımı • Randevu Çizelgelemede Etkili Olan Faktörler • Randevu Çizelgeleme Tipleri ve Algoritmalar • Randevu Çizelgeleme Sİstemlerinde Performans Ölçütleri • Merkezi Hastane Randevu Sistemi (e-Randevu) HEDEFLER • Bu üniteyi çalıştıktan sonra; •Randevu sistemlerini anlayabilecek, •Hastane randevu sistemi tasarımının nasıl yapıldığını öğrenebilecek, • Randevu çizelgeleme modellerini kavrayabilecek, • Doktor/hasta bekleme sürelerini minimuma indirmek için yapılması gerekenleri açıklayabilecek, • Türkiye'de Kullanılan e-Randevu Sistemini öğrenebileceksiniz. ÜNİTE 5
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 2 GİRİŞ
Bir hizmeti etkin ve verimli bir şekilde sunabilmek için sahip olunan kaynakları ve süreyi en iyi şekilde kullanmak gerekmektedir. Kaynakları ve zamanı en iyi şekilde kullanmak amacıyla randevu çizelgeleme sistemleri geliştirilmiştir. Randevu çizelgeleme sistemleri ile hastanelerde daha iyi bir kaynak planlanması (iş gücü ve teçhizat kullanımının etkin ve verimli planlanması) yapılarak vatandaş/hasta memnuniyetinin artırılması hedeflenmektedir. Ayrıca bu sistemle, hastanelerde kaynak kullanımının ve dağıtımının ölçülmesi (iş gücü, makine ve teçhizat kullanımının etkin ve verimli uygulanması) suretiyle, sağlık hizmetleri sunumunun verim ve kalitesinin artırılması sağlanabilmektedir. Hastane randevu sistemleri, hastalara en uygun doktorla, en uygun sağlık kuruluşunda ve en uygun zamanda hizmet verebilmek amacıyla tasarlanmaktadır. Hastane bilgi sisteminde kullanılan ilk basamaktaki “hasta kayıt kabul, taburcu ve transfer işlemleri” modülünün önemli bir parçasıdır. Resim 5.1. Hastane Randevu Sistemi Hastane randevu sistemlerinde; Sağlık hizmetlerinde kaliteyi artırmak, Hastaların sağlık hizmetlerine erişimini kolaylaştırmak, Hastanelerde daha iyi bir iş gücü planlaması yaparak hasta memnuniyetini artırmak, Hastanelerde bekleme sürelerini kısaltmak, Çok erken saatlerde oluşan bekleme sıralarını ortadan kaldırmak hedeflenmektedir. İyi bir randevu sistemi, sürekli gözden geçirilip geliştirilerek, klinik içindeki hasta akışını düzenlemeye yardımcı olmalı, hastaların bekleme süreleri ile doktorların boş kalma sürelerini ve fazla mesai risklerini en aza indirmelidir. Hastanelerde randevu sistemleri geliştirilirken hizmeti verecek sağlık birimi oldukça önemli hâle gelmektedir. Birincil basamak sağlık sistemlerinde, uzman kliniklerde ve cerrahi operasyonlarda yapılacak randevu çizelgeleme sistemi birbirinden farklı tasarlanmak zorundadır. Randevu çizelgeleme, belirli kurallara ve tasarı aşamasında kabul edilen algoritmalara göre yapılmaktadır. Sistemin başarısı önceden belirlenen performans kriterlerinin analiz edilmesiyle ölçülmektedir. Hastane randevu sistemi, Hastane bilgi sisteminde kullanılan ilk basamaktaki “hasta kayıt kabul, taburcu ve transfer işlemleri” modülünün önemli bir parçasıdır. Hastane Randevu Sistemleri ve Bilgi Teknolojileri Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 3 HASTANE RANDEVU SİSTEMİ Hasta kayıt kabul, taburcu ve transfer işlemleri (Registration-Admission Discharge and Transfer) sistemi, idari sistemler için kullanılan bir modüldür. Hastane bilgi sistemlerinde yer alan bu bölüm, temel bir modülde hastanenin tüm bölümleriyle ilgili yeni hasta kabulü için bir kayıt oluşturmak üzere kullanılan ilk veri dizisini toplar ve taburcu işleminden sonraki veriler ve işlevleri bu uygulamaya ekler. Hasta kayıt kabul ve danışma modülü (Örengül, 2008); Kurumsal hasta indeksini oluşturmak ve güncelleştirmek, Kurumda gerekli olan sayım görüntüleri ve ilişkili raporlarını oluşturmak, Uygun olduğunda kullanım protokolleri başlatmak, Otomatik kayıt izleme modülleri aracılığıyla hasta kaydını yeniden elde etmek, kopyaları tebliğ etmek ve erken raporlar için veri sağlamak, Klinik randevuları kolaylaştırmak için veriyi poliklinik listeleme sistemlerine aktarmak, Hastayla ilgili veri aktarımı için iletişim sistemleri yoluyla, doktor muayene odalarına ve diğer sağlık birimlerine bağlantı sağlamak, Hasta kabullerin izlenmesi ve tercihli hasta kabulünün listelenmesi, hastane sayımlarındaki günlük dalgalanmaları azaltmaya ve esnek personel sistemlerinde çalışmanın geliştirilmesine yardım eder. Poliklinik hastalarının randevu çizelgeleme sistemleri özellikle çok sayıda kliniği olan sağlık hizmetleri organizasyonlarında yaygındır. Verilen randevuların kayıtlarının tutulması ve randevu zamanları için bilgisayar sistemleri tasarlanmıştır. Sistem verileri klinik, hasta tipi, günün herhangi bir zamanı ve haftanın bir günü gibi analiz için gerekli değişkenlerle birlikte saklayabilmektedir. Hastane randevu sistemi, hastanın; Uygun bir doktor ile, Uygun bir tarih ve zamanda, Uygun bir yerde (hastane/poliklinik/sağlık ocağı/ameliyathane) buluşması demektir. Resim 5.2. Randevu Optimizasyonu Hastane randevu sistemi, hastanın Uygun bir doktor ile Uygun bir tarih ve zamanda Uygun bir sağlık merkezinde buluşması demektir. Hastane Randevu Sistemleri ve Bilgi Teknolojileri Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 4 BİLGİSAYARLI VE ELLE TUTULAN RANDEVU ÇİZELGELEME SİSTEMLERİ Bilgisayarlı randevu çizelgeleme sistemleri insanların randevularını ve toplantılarını yönetmek için bir dizi algoritmaların ve kuralların kullanıldığı bir metottur. Bilgisayarlı randevu sistemleri kullanıcıların kendine özel zamanlarını gizlerken, boş zamanlarını herkesin göreceği bir şekilde yayınlamalarını sağlar. Elle tutulan randevu çizelgesine oranla daha etkilidir ancak iyi bir randevu sekreteri de başarılı bir randevu takibi yapabilir (Davidson, 2016). Elle Tutulan Çizelgeleme Yöntemleri Kâğıt-Kalem yöntemi, bir sekreter tarafından merkezî bir takvim üzerinde işlenen oldukça eski bir yöntemdir. Bu modelde, rezervasyonu yapan kişinin düzenli bir randevu takibi yapabilmesi için merkezî takvimi sürekli olarak güncel tutmalıdır. Çok büyük gruplar ya da çok yoğun takvimlerin olduğu durumda bu sistem çok çabuk yetersiz hâle gelebilir. Kamuya Açık Çizelgeleme Bilgisayarlı çizelgelemenin ilk adımı, herkes tarafından ulaşılabilecek bir takvimin oluşturulmasıdır. Bu takvimler kullanıcılara kendi özel zamanlarını gizleyebileceği ve herkesin görebileceği uygun zamanlarını paylaşabileceği bir planlama yapmasını sağlar. Bu modelde, hastalara bir randevu zamanı gösterilmeden, doktorun bu randevu talebini kabul edip etmeme seçeneği bulunmaktadır. Açık Erişim Çizelgeleme Bu sistem kamuya açık çizelgelemenin bir adım ötesinde olup, randevu isteklerini servis sağlayıcının yetenekleriyle zenginleştirilerek yayımlanmış bir randevu sistemidir. Örneğin, bir doktor muayenehanesinde hastaların yaklaşan durumunu izleyebileceği ve çevrimiçi olarak randevu talep edebileceği bir çizelge yayınlayabilir ya da hastanın haftanın belirli bir gününde müsait olan bir zamanı görmesi mümkün olabilir. RANDEVU ÇİZELGELEMEDE ETKİLİ OLAN FAKTÖRLER Bu ünitede bahsedilenler herhangi bir poliklinikte yapılan bir uygulama olmamakla birlikte, pratikte karşılaşılacak tüm olası varyasyonları da kapsamamaktadır. Bunun yerine, herhangi bir poliklinik veya hastanede karşılaşılabilecek muhtemel bir randevu ortamı tasvir edilmektedir. Dikkat edilecek hususlar ise randevu kuralları, hizmetin başlayacağı tarih ve saat, son olarak hesaplanan buluşma zamanı ile gerçekleşen buluşma zamanı arasındaki farkların nedenleri olacaktır. Randevu kuralları, hastaları farklı öncelik sınıflarına göre (yaşlıların ve bebeklerin önce alınması gibi) sıralama kurallarını belirtmektedir. Asıl amaç, Hastane Randevu Sistemleri ve Bilgi Teknolojileri Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 5 planlanan ve gerçekleşen buluşma zamanlarına göre her bir poliklinik için ayrılan kapasite miktarının belirlenmesidir (Gupta ve Denton, 2008). Saat ve zaman olarak belirtilen başlangıç zamanı hem hizmet sağlayıcıların (doktor/hemşire) hem de hastaların, muayene veya yapılacak işlem için hazır bulunduklarını varsayar. Planlanan ile gerçekleşen arz/talep arasında mutlaka fark oluşmaktadır. Beklenen hizmet süreleri (muayene/işlem süresi), doktor/hasta gecikmesi, geç yapılan iptaller ve beklenmedik durumlar nedeniyle tam olarak hesaplanamamaktadır. Ekipman/personel kapasitesi seçenekleri ve personel planlaması da randevu planlamasını etkileyen en önemli unsurlardır. Çizelgeleme yapabilmek için tüm hastalara, imkânlar dâhilinde, kısıtları da göz önünde bulundurarak en optimum şekilde hizmet vermek için bir dizi karar almayı zorunlu kılmaktadır. En basit şekliyle düşünülecek olursa, doktor sayısının az olması en önemli kısıt gibi gözükmektedir. Bunun yanında bir doktorun gün içerisinde yaklaşık 100 hastaya hizmet verdiği düşünüldüğünde, hastaların alacağı hizmetin kalitesi de sorgulanır olacaktır. En optimum hizmet süresini belirlemek amacıyla sağlık kuruluşlarını 3 farklı sağlık sistemi için ayrı ayrı değerlendirmek gerekecektir (Gupta ve Denton, 2008; Ak ve Çayırlı, 2011). Birincil Basamak Sağlık Sistemlerindeki Randevu Çizelgelemesi Birinci basamak sağlık hizmetlerinde hastaların büyük çoğunluğu, sabit bir sürede karşılanabilecek hizmetlere gereksinim duyarlar. Çayırlı ve Veral (2003), taksonomisinde detaylı bahsedilen randevu çizelgeleme tasarım öğeleri en standart şekliyle bu kategoride kullanılmaktadır. Örneğin, servis sağlayıcılar mevcut muayene sürelerini 15-30 dakikalık dilimlere bölerek her bir kategorideki randevu isteklerine göre standart dilim sayısını belirleyebilirler. Her gün için randevuya başlama ve bitiş zamanları belirlenip ayrıca son dakika çıkabilecek bazı randevu istekleri için de boş zaman dilimleri de bırakılabilir (Ak ve Çayırlı, 2011). Birinci basamak sağlık sistemleri için kapasite planlamaya yönelik çalışmalarda genel amaç bekleme süresini azaltmaktır (Denton ve Gupta, 2008). Uzman Kliniklerdeki Randevu Çizelgelemesi Uzman kliniklerde hasta muayene süresi hastaların tanılarına ve diğer karakteristiklerine göre daha fazla değişkenlik gösterme eğilimindedir. Bundan dolayı, servis zamanı standart zaman dilimlerine bölünemeyebilir. Ayrıca, birçok uzman klinik birinci basamaktaki doktordan sevk istemektedir. Bu tür durumlarda, randevular sevk edilen doktorun tıbbi asistanı tarafından verilir. Kayıtlar periyodik aralıklarda (Örneğin; Günün sonunda) yapılabilir. Uzman kliniklerde randevu çizelgeleme, ortaya çıktıktan hemen sonra müdahale edilmesi gereken acil randevu istekleri için kapasite ayırma ihtiyacı ve daha değerli olan uzman doktor zamanının boşa gitmemesi için ayrıca özel bir çaba gerekmesi nedenlerinden dolayı daha karmaşıktır. En optimum hizmet süresini belirlemek amacıyla sağlık kuruluşlarını 3 farklı sağlık sistemi için ayrı ayrı değerlendirmek gerekecektir. Bunlar; Birincil Basamak Sağlık Sistemleri, Uzman Klinikler, Cerrahi Operasyonlardaki Randevu Sistemleri Hastane Randevu Sistemleri ve Bilgi Teknolojileri Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 6 Cerrahi Operasyonlarda Randevu Çizelgelemesi Cerrahi operasyonların çizelgelenmesi bu üç kategori içerisinde en karmaşık olandır. İşlem süreleri oldukça değişkendir ve gerekli tıbbi taramaları yapmak için bazı operasyon öncesi randevulara ihtiyaç duyulabilir. Nitekim çeşitli hizmet sağlayıcıları ve farklı kaynakların koordineli bir şekilde çizelgelenmesi gerekebilmektedir. Örneğin, operasyonu yapacak cerrahi ekibe ek olarak, düzgün donanımlı bir ameliyat odası, uzman hemşire ekibi ve anestezi uzmanının da istenen başlama zamanında hazır olması gerekmektedir. Bundan dolayı, ameliyat çizelgelemeleri genelde iki aşamalı olmaktadır. Hasta ve doktor ameliyat için bir zaman penceresi belirlerler. Bu zaman penceresinin yeterli sayıda olmasından, diğer bir deyişle başka hastalar tarafından da seçilmesinden sonra, ikinci aşamada gün ve saate karar verilir. Bu iki aşamalı sistem, diğer sağlayıcılardan tıbbi kayıtların alınmasına, iptaller ve gecikmelere karşı bir izolasyon oluşturulmasına imkân sağlamaktadır. Son yıllarda Amerika Birleşik Devletleri’nde yaygınlaşan ve “açık erişim” (open access) olarak adlandırılan uygulamada, randevu talep eden hastalara aynı gün içinde hizmet vermek amaçlanmaktadır. Randevu çizelgeleme sistemleri, randevu çizelgeleme kuralları, hasta sınıflandırılması ve randevusuna gelmeyen (no-show) ve/veya randevusuz gelen hastalar (walk-in) için yapılacak ayarlamalar olmak üzere üç aşamada ele alınmıştır (Ak ve Çayırlı, 2011). RANDEVU ÇİZELGELEME KURALLARI Çizelgeleme kuralları, hastaların hangi aralıklarla ve hangi sayıda çağrıldığını belirleyen, randevu sistemi tasarımının en temel karar aşamasıdır. Blok sayısı, her bloğa hangi sayıda hastanın çağrıldığıdır. Tekli ya da çoklu, sabit ya da değişken olabilir. Başlangıç bloğu, mesai saatinin başlangıcına kaç kişi çağrıldığını belirler. İki randevu arasındaki süreyi belirleyen randevu aralığı genellikle konsültasyon süresine (ortalama ve varyans) göre belirlenir. Bu üç değişkenin birleşimi “randevu kuralını” belirler. Bailey (1952), o zamanın yaygın yöntemi olan bütün hastaların mesai başlangıç saatine çağırılmasının hastaların gereksiz beklemelerine sebep olduğunu öngörerek, bugün kendi ismiyle anılan “Bailey Kuralı”nı önermiştir. Bu kuralda, ilk iki hastaya mesai saatinin ilk randevusu verilmekte, diğer hastalar ortalama konsültasyon süresine göre belirlenen sabit aralıklarla teker teker çağırılmaktadır. Benzetim modeli kullanarak, bu randevu çizelgeleme kuralının, doktorları fazla boş kalma riskine sokmadan, hastaların bekleme sürelerini iyileştirdiğini ispatlamıştır. Nitekim bu ilk çalışmadan sonra, sağlıkta randevu sistemlerinin kullanımı yaygınlaşmış ve literatürde farklı çizelgeleme kurallarının bilimsel olarak incelenmesi hız kazanmıştır (Ak ve Çayırlı, 2011). Bailey Kuralı, ilk iki hastaya mesai saatinin ilk randevusu verilmekte, diğer hastalar ortalama konsültasyon süresine göre belirlenen sabit aralıklarla teker teker çağırılmaktadır. Hastane Randevu Sistemleri ve Bilgi Teknolojileri Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 7
Hastane Randevu Sistemleri ve Bilgi Teknolojileri Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 8
Hastane Randevu Sistemleri ve Bilgi Teknolojileri Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 9 Randevusuna Gelmeyen ve/veya Randevusuz Gelen Hastalar için Yapılan Ayarlamalar Bazı hastaların randevularına gelmeme ihtimali doğrultusunda randevu defterine fazladan hastalar ilave ederek (overbooking) doktorun boş kalma riskinin azaltılması öngörülebilir. Bu yöntem beklendiği üzere sağlık personelinin verimliliğini artırmakta ancak aynı zamanda fazla mesai riskini ve hastaların ortalama bekleme sürelerini artırmaktadır. Pek çok klinik, randevulu hastaların bekleme sürelerini uzatmadan ve doktorun fazla mesai riskini artırmadan, randevusuz gelen hastalara hizmet verebilme problemi ile karşı karşıyadır. Randevusuna gelmeyen hastaların yarattığı randevu boşluklarının, bu problemi çözeceğini düşünmek ise doğru değildir. Nitekim bu faktörlerin zamanlamaları birbirinden bağımsızdır. Acil hastalar (24 saat içerisinde görülmesi gereken hastalar) için de seansın erken vakitlerinde acil hastalar için daha fazla dilim bırakırlarsa, ortalama hasta bekleme süresinin daha düşük olması ve daha az acil hastanın muayene edildiği tespit edilmiştir. Diğer yandan eğer seansın daha geç saatlerinde daha fazla boş dilim bırakılırsa doktorun boş kalma süresinin daha düşük ve daha fazla acil hastanın muayene edildiği gözlemlenmiştir (Ak ve Çayırlı, 2011). Randevu Çizelgeleme Örnekleri ve Kullanılan Algoritmalar Literatürdeki randevu sistemlerinden örnekler (Klassen ve Rohleder, 1996; Ak ve Çayırlı, 2011); Çizelgeleme Kuralları 2BEG (Bailey Kuralı): İlk dilime iki hasta, sonraki dilimlere birer hasta atanır 4BEG: İlk dilime dört hasta atanır, sonraki dilimlere birer hasta atanır OFFSET: İlk beş hasta sistematik olarak randevu zamanlarından daha önce, geri kalanlar da sistematik olarak randevu zamanlarından daha geç gelirler. Randevu Çizelgeleme için Kullanılan Algoritmalar (Haziza, 2007) • Hizmetin ilk olarak önce gelene sunulduğu çizelgeleme algoritması • Bir sonraki iş en kısa sürecek çizelgeleme algoritması • Öncelikli çizelgeleme algoritması • En kısa kalan iş zamanı algoritması • Round Robin (RR) çizelgeleme algoritması • Çok aşamalı kuyruk çizelgeleme algoritması Hastane Randevu Sistemleri ve Bilgi Teknolojileri Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 10 RANDEVU ÇİZELGELEME SİSTEMLERİNDE PERFORMANS ÖLÇÜTLERİ İyi tasarlanmış randevu çizelgeleme sisteminde ana amaç, hastaların bekleme sürelerini ve doktorların boş kalma/fazla mesai sürelerini dengelemektir. Hastaların bekleme sürelerini, direkt ve endirekt olmak üzere ikiye ayırmak mümkündür. Endirekt bekleme, hastanın randevu almak istediği zaman ile randevusunun verildiği zaman arasında geçen süredir. Direkt bekleme ise hastanın klinik içeresindeki doktor bekleme süresidir ve çizelgelenmiş hastalar için randevu saatinden sonra hesaplanması daha doğrudur. Nitekim erken gelen hastaların daha uzun süre beklemesi kliniğin sorumluluğunda değildir. Endirekt bekleme süresi için kullanılan birim gün, direkt bekleme süresi için ise dakikadır (Ak ve Çayırlı, 2011). Literatürde alternatif randevu sistemlerini değerlendirmek amacıyla kullanılan çeşitli performans ölçütleri vardır. En çok kullanılan ana performans ölçütü, hasta ve doktor odaklı maliyetlerin toplamıdır: TM= MH(B) +MD(S) Bu toplam maliyet (TM) formülünde, “B” hastaların ortalama direkt bekleme süresi, “S” doktorun boş kalma süresidir. MH ve MD ise sırasıyla hasta bekleme ve doktor normal mesai maliyetlerini tanımlamaktadır. Bazı çalışmalarda doktorun fazla mesai süresi de maliyete katılmaktadır. Diğer bir önemli performans ölçütü, randevu sisteminin ne kadar adil ve eşitlikçi olduğu ile ilgilidir. Genellikle mesai saatinin ilk randevularını alan hastalar, diğer hastalara göre daha az beklerler. Nitekim gün içerisinde varyansın artmasına doğru orantılı olarak kuyrukların giderek uzaması beklenen bir sonuçtur. Üstelik yoğunluk arttıkça, doktorların hızlanması pratikte sıkça gözlemlenen bir durumdur ve hastalar iki açıdan da -hem artan bekleme süreleri hem de kısalan muayeneler yüzünden-haksızlığa uğrayabilmektedirler. Dolayısıyla, kullanılan randevu sisteminin ne derece “eşitlikçi” olduğunu, bekleme zamanlarının ya da kuyruk uzunluğunun varyansına bakarak değerlendirmek mümkündür. Bunların dışında, endirekt bekleme süreleri, doktor verimliliği (bir seansta muayene edilen hasta sayısı), hastaların istedikleri zaman diliminde randevu alabilmeleri ihtimalleri gibi çeşitli ölçütler de kullanılmaktadır. Sonuç olarak, performans ölçütleri üzerindeki etkileri en fazla olan ve dolayısıyla randevu tasarımını en çok etkileyen iki faktör, randevusuna gelmeyen hasta oranları (no-shows) ile randevusuz gelen hasta (walk-in) oranlarıdır (Ak ve Çayırlı, 2011). Endirekt bekleme, hastanın randevu almak istediği zaman ile randevusunun verildiği zaman arasında geçen süredir. Direkt bekleme ise hastanın klinik içeresindeki doktor bekleme süresidir. Hastane Randevu Sistemleri ve Bilgi Teknolojileri Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 11 En çok kullanılan performans ölçütleri şunlardır(Çayırlı ve Veral, 2003).
Hastaların bekleme süresi Hastaların akış süresi Doktorların boş kalma süresi Doktorların fazla mesai süresi
Hasta bekleme süresinin ortalaması, maksimum değeri ve sıklık dağılımı Doktor boş kalma süresinin ortalaması, maksimum değeri ve sıklık dağılımı Doktor fazla mesai süresinin ortalaması, maksimum değeri ve sıklık Yüklə 0,77 Mb. Dostları ilə paylaş:
|