Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Bakı Dövlət Universiteti

Yaponiya Aşikaqa şoqunluğu dövründə. Daxili vəziyyət. Dövlət inzibati-idarəçilik sistemi. Feodal pərakəndəliyinin güclənməsi. «Döyüşən əyalətlər dövrü». «Onin illəri müharibələri».

Aşikaqa (Muromati) şoqunluğunun sosial-iqtisadi vəziyyəti. Sənətkarlıq və ticarətin inkişafı. İlk «azad bazarların» meydana gəlməsi. Kəndlilərin vəziyyəti. Kəndli çıxışları. Yamaşiro üsyanı və onun nəticələri. İkko təriqətinin fəaliyyəti və 1487, 1532-ci il üsyanları.

Xarici siyasət. Xarici ticarət və dəniz quldurluğu. Çin və Koreya ilə ticarət əlaqələrinin genişləndirilməsi. 1434-cü il Yaponiya-Çin ticarət müqaviləsi. Avropalıların Yaponiyaya ilk gəlişi və onların burada fəaliyyəti. Odlu silahın gətirilməsi ilə hərbi işdə baş verən dəyişikliklər.

Orta əsrlər Yaponiya mədəniyyəti. Din. Erkən orta əsrlərdə buddizmin geniş yayılması. Yeni konfusiyaçılıq və sintoizm. Dini-fəlsəfi baxışlar. «Saytyo» və «Kukay». Monqol yürüşlərindən sonra sintoizmin mövqeyinin güclənməsi. «Tenday» və «Ryobuşinto» məktəbləri. Mandallar. İseda Amaterasu məbədi. «İse şinto» təlimi. «Cen-buddizm». XIV əsrdə Yoşida Kanetomonun «Yeganə ilkin şinto» təlimi.

Maarif. Təhsilin ideloji əsasları. Dünyəvi məktəblər. Xüsusi məktəblər. Ali Akademiyanın yaradılması. Samuray məktəbləri. Sento məktəbi.

Ədəbiyyat. Terakoya məktəbləri. Tarixi əsərlərin yaranması. «Koşiki» («Qədim sərgüzəştlər haqqında qeydlər»), «Nihonqi» («Yaponiya salnamələri»), «Manyosyu» («Yazılı sənədlər külliyatı»), «Fudoki» («Torpaq və ənənələrin təsviri»). Yapon poeziyasının çiçəklənməsi dövrü («Xeyyan dövrü»). Hitomaro, Akahito, Okura, Yakamoti. Tanka. «Kokinvakasyu» (922). Yapon şairləri: Surayuki, Arivara Narihira, Hencyo, Kisen, Bunya Yasuhida, Otomo Kuronuşi, şairələr Onono Komati və Sey Şonoqon. Povestlərin («monoqotari») meydana gəlməsi. «Taketori-monoqotari», «İse-monoqotari», «Yamato-monoqotari» povestləri. İlk yapon romanı «Genci-monoqotari». Saray şairəsi Murasaki. XII-XIV əsrlərdə qəhrəmanlıq dastanlarının yaranması. «Tayra nəsli haqqında dastan». Aşikaqa

dövrünə aid «Surecuri» povesti. XIV əsrdə yeni janrların – kyogen, renqa, hokku janrlarının meydana gəlməsi.

Memarlıq və heykəltaraşlıq. Məbəd tikintisində yeni üslublar. Nara şəhərinin tikililəri. Todayci məbədi. Heykəltaraşlıqda mürəkkəb və çoxşaxəli elementlərin meydana gəlməsi. Dünyəvi və portret heykəltaraşlığının inkişafı.

Tətbiqi sənət və rəssamlıq. Metallurgiyanın və ağacişləmənin inkişafı. Tökmə sənəti. Maki-e üslubu. Rəssamlığın meydana gəlməsi. «Mandala», «Ryokay-mandala». Portret rəssamlığı. Divar rəsmləri. Müxtəlif rəssamlıq janrları: emakimano, kakemono. İkebana. Bağ sənəti.

Teatr. Saray tamaşalarının yaranması – «Buqaku». «Qaqaku» musiqisi. «Kaqura» mərasimləri. Xalq teatrı. Noo teatrının yaranması. «Yokoku» canrı. Kanyami və Ceami.

Yaponiyanın birləşdirilməsi uğrunda mübarizə. Mərkəzi hakimiyyətitn zəifləməsi və ölkənin birləşdirilməsini zəruri edən amillər. Oda Nobunaqa, Toyotomi Xideyoşi və Tokuqava İeyasunun Yaponiyanın birləşdirilməsi uğrunda mübarizəsi.

Oda Nobunaqanın həyata keçirdiyi tədbirlər. Şəhərlərin müstəqillik uğrunda mübarizəsi.

Toyotomi Xideyoşinin islahatları və Yaponiyada təhkimçiliyin rəsmiləşdirilməsi.

Tokuqava İeyasu tərəfdarları ilə Toyotomi Xideyori tərəfdarları arasında mübarizə və Sekiqahara döyüşü. Yaponiyanın Tokuqava ailəsinin hakimiyyəti altında birləşdirilməsinin başlanması.

Tokuqava şoqunluğunun yaranması və həyata keçirilən ilk tədbirlər. Tokuqava şoqunluğunun yaranması. Simabara qiyamının yatırılması və Yaponiyanın birləşdirilməsinin başa çatdırılması.

Tokuqava şoqunlarının daxili siyasəti. Feodal rejiminin möhkəmləndirilməsi. «Sankinkotay» və «Mutsuke» sistemləri. «Buke syoxatto» məcəlləsi.

Əhalinin təbəqələşməsi. Feodalların müxtəlif qruplara bölünməsi. Roninlərin meydana gəlməsi.

XVII əsrin əvvəllərində təsərrüfatın dirçəlməsinə təkan verən amillər. Sənətkarlıq və ticarətin inkişafı. Xarici ticarətin genişlənməsi. Ticarət gildiyalarının («nakama») yaranması. 1624-cü il fərmanının ticarət əlaqələrinə təsiri.

Aqrar tədbirlər. Aqrar münasibətlərə dair 1642, 1643 və 1649-cu il fərmanları. Əsas vergi və mükəlləfiyyətlər. Ticarət-sələmçi kapitalın kəndə nüfuz etməsi. Kəndli üsyanları.