AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ TƏHSİL NAZİRLİYİ
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ TƏHSİL
PROBLEMƏRİ İNSTİTUTU
AZƏRBAYCAN DÖVLƏT İQTİSADİ UNİVERSİTETİ
“Menecment” kafedrası
“Bakalavr” pilləsində təhsil alanlar üçün
“Dövlət qulluğu”
İxtisas: İİ020200 “Menecement”
P R O Q R A M I
Azərbaycan Respublikası təhsil Nazirliyi Azərbaycan Təhsil Problemləri İnstitutu 27.04.2011-ci il tarixli 03-02 / 681 saylı qərarı ilə təsdiq edilmişdir
B A K I – 2 0 1 3
Tərtib edənlər: 1. Zakir İlyas oğlu Mirzəyev
2. Rəşad Akif oğlu Səfərov
Elmi redaktor: AzDİU-nin “Menecment” kafedrasının
dosenti, i.e.n. Mirzəyev Zakir İlyas oğlu
Rəyçilər: 1. AR-nın Prezidenti yanında İdarəçilik Akademiyasının “İnzibati idarətmə”
Fakultəsinin dekanı dosent, Azadov Eldar Həsənxan
2.
İzahat vərəqi
Bazar münasibətləri şəraitində idarəçilik sisteminin dimi olaraq təkmilləşdirilməsi, dövlət idarəetmə mexanizmi,onun mahiyyəti, prinsipləri və administrativ strategiyanın müəyyənləşdirilməsi kimi məsələlər beynəlxalq təcrübələrə istinad olunmaqla dövlət qulluğunun nəzəri və praktiki aspktlərindən hecab olunur. Müasir dünyada kadrların idarəolunması strategiyası və dövlət qulluğu məsələləri izah olunan zaman işəgötürmədə ədalətlilik prinsipi, dövlət qulluqğuları ilə vətəndaşlar arasında ədalətli rəftar münasibətlərinin qnunl müəyyən olunması, onların öhdəlik və hüquqularının tənzimlənməsi günün vacib. Bu baxımdan “Dövlət və bələdiyyə idarəetməsi”ixtisası üzrə mütəxəssis kadrların hazırlanamsında “Dövlət qulluğu” fənninin xüsusi əhəmiyyəti vardır.
“Dövlət qulluğu” fənninin tədrisi, onun məzmununa uyğun hazırlanmış proqram əsasında müvafiq mövzular üzrə verilmişdir.
Ayrı-ayrı mövzuların əhatə dairəsində tərtib edilmiş sualların aktuallığı, onların başa düşülən tərzdə olması və son nəticədə tələbələrdə ümumi maraq doğurması tərtib olunmuş proqramda əsas keyfiyyətlərdəndir.
“Dövlət qulluğu” fənnin proqramı 60-sat üçün nəzərdə tutulmuşdur. Onun, 30 stı mühazirə 30 saatı isə məşğələ saatlarına bölünür.
Mövzu 1. Dövlət qulluğu, onun məzmunu və təqdiqat obyekti
Dövlət hakimiyyət və dövlət idarəçiliyi. Dövlət idarəçiliyi və dövlət qulluğu məsələləri. Dövlət qulluğu anlayışı. Dövlət idarəetmə mexanizmi: mahiyyəti və prinsipləri. Dövlət administrasiyası. Dövlət idarəetməsinin təkmilləşdirilməsində dövlət qulluğunun rolu. Dövlət idarəçiliyi sistemi dövlət qulluğunun tədqiqat obyekti kimi.
Mövzu 2. Azərbaycanda dövlət qulluğu ənənələri və onun tarixinə dair
Azərbaycanda dövlətçilik tarixi və dövlətçilik siyasəti. “Siyasətnamə”, “Əxlaqi-Nsiri”, “Qobusnamə” əsərlərində dövlətçilik ənənələrinin inkişafı. Azərbaycanda orta əsrlərin dövlət quruluşu və idarəetmə sistemi. Səfəvilər dövründə Dövlət Şurasının formalaşması və qulluqçular.
Mövzu 3. Kadrların idarəolunması strategiyası və dövlət qulluğu
Dövlət qulluğu məsələləri və kadrların idarəolunması. İşəgötürmədə ədalətlilik prinsipi. Azərbaycan sisteminin bəzi əss xüsusiyyətləri. Dborah Storunun “Siyasi paradoksu” – Siyasi qərar qəbul etmə bacarığı. Şəffaflıq və rəqabət prinsipləri. Dövlət qulluqçiları ilə vətəndaşlar arasında ədalətli rəftar. Öhdəlikləri və hüquqları. Karyera modeli. Vəzifəyə əsslanan model.
Mövzu 4. XXI əsrin dövlət qulluğu strategiyası
Polşa dövlət qulluğu ofisində qəbul edilmiş prinsiplər. Avropa ittifaqı ölkələrinin dövlət qulluğu sistemində kadrların idrəolunması. BMT-də “Dövlət sektorunun işi üçün kdr potensialının açılması” (2005-ci il) bölməsinin fəaliyyət proqramı. Azərbaycanda Dövlət Qulluğu İdarəetmə Şurası (6+6+6)
Mövzu 5. Qabaqcıl ölkələrdə dövlət qulluğu və onların qısa xülasəsi
Amerika bürokrtiyanın spesifik xüsusiyyətləri. “Cekson demokratiyası” dövründə məmurluq. “Qənimət sistemi”, Pensiya fondu. “Nailiyyətlər sisteminin” tətbiqi. Pendlton qanunu. XX əsr Amerika islahatları və müasir dövlət qulluğu. Hetç qanunu. “Dövlət qulluğu haqqında” qanun Böyük Britaniya dövlət qulluğu institutunun inkişafınd “müəyyən edici aspekt” Nortkot-Trevelyan məruzəsi (1854); 1960-islahatları (Fulton məruzəsi); 1980-islahtları (Tetçer proqramı); Siyasi müşavirələrin artması. Fransa dövlət idarəçiliyi sistemində monarxiya dövrü və onun xarakteristikası. Prezident De-Qollun düşüncələri. 1964-cü il “Dövlət qulluqçularının ümumi statusu haqqında” qanunu. “Karyera konsepsiyası”nın məzmunu. Almaniyada dövlət qulluğu məsələləri və onun əsas cəhətləri. “Siysi və “fəxri” məmurlar” mükafatlandırması. Dövlət qulluğu ilə əlaqədar qoyulan məhdudiyyətlər. Dövlət qulluqçularının ixtisas dərəcələri və pensiya təminatı.
Rusiyada dövlət qulluğunun yaranması və inkişafı. “Qulluq dərəcələri cədvəli”nin məzmunu. Dəftərxana qulluqçusu və məmuru. Dövlət qulluğu haqqında manifest. (1917-ci il). 1995-ci il Rusiya Federasiyasının dövlət qulluğunun əsasları haqqında qanunu.
Mövzu 6. Sovet hakimiyyəti illərində Azərbaycanda dövlət qulluğunun vəziyyəti və onun yeni mərhələsi
1917-ci il oktyabr çevrilişi və Azərbaycanda hakimiyyətin soetlərə keçməsi. Zaqafqaziya istiqlaliyətinin elan olunması, 1918-ci ildə Zaqafqziya Demokratik Respublikasının ləğv edilməsi. Azərbaycanda ilk Demokratik Respublika hökümətinin yaradılması. XI Qızıl Ordu tərəfindən Bakının işğal olunması. Dövlət quruculuğunda Mill kadrlara olan münsibət. 1930-cu illərdə Azərbaycan ziyalılarına qarşı aparılan “soyqrım” siyasəti. İnzibati amirlik metodları. 70-ci illərdə milli kadrların artırılması siyasəti və dövlət idarəçiliyinin inkişafı konsepsiyası. Respublika prezidenti, Ulu öndərimiz H.Əliyevin 1998-ci il 29 dekabr tarixli Fərmani və dövlət idarəçilik sistemində aparılan islahatlar.
Mövzu 7. H.Əliyev və müasir dövlət qulluğu sisteminin yaradılması “Dövlət qulluğu haqqında” qanunu əsas müdəaları
H.Əliyev müasir Azərbaycan dövlətinin yaradıcısı və memarı kimi. Ümumilli liderimiz H.Əliyev dövlət idarəçiliyi sistemində həyata keçirdiyi islahatlar. Dövlət idarəçiliyi sisteminin təkmilləşdirilməsində “Dövlət qulluğu haqqında” qanunu rolu və yeri. Dövlət qulluğu və dövlət qulluqçusu məvhumları. Qanunun şamil edildiyi islahatlar.
Mövzu 8. Dövlət qulluğunun təşkilinin əsasları, prinsipləri və vəzifələrin təsnifatı
Dövlət qulluğu haqqında ümumi müddəalar. “Dövlət qulluğu hqqında” qanunun əsas məqsədi. Dövlət qulluğu. Dövlət qulluğunun təşkilinin əsasları və Dövlət qulluğunun prinsipləri. Dövlət qulluğunun idarəetmə orqanları. Dölət qulluğu haqqında qanunvericilik.
Mövzu 9. Dövlət orqanları. Onların təsnifatı və dövlət əzifəsi
Dövlət orqanı anlayışı. Dövlət orqanlarının təsnifatı. Regional tabeçilik orqnları.
Dövlət qulluğu vəzifəsinin anlayışı. Dövlət orqanlarında vəzifələrin təsnifatı və toplusu. İnzibati və yardımcı vəzifələrə aid ixtisas tələbləri.
Mövzu 10. Dövlət qulluqçuları və məmurları. Dövlət qulluqçusu. Dövlət qulluqçusunun andı. Dövlət qulluqçularının ixtisas dərəcələri. İxtisas dərəcəsinin verilməsi qaydaları. Dövlət qulluqçusunun əsas vəzifələri və hüquqları. Dövlət qulluqçularının məhdudiyyətləri.
Mövzu 11. Dövlət qulluqçularının sosial vəziyyətivə peşə hazırlığı
Dövlət qulluqçulrının təminatları. Qulluqçuların dövlət məvacibi. Dövlət qulluqçulrının pensiya təminatı.
Dövlət qulluqçularının mükafatlandırılması. Dövlət qulluqçularının məsuliyyəti. Peşə hzırlığı və ixtisas dərəcəsinin verilməsi.
Mövzu 12. Dövlət qulluğuna daxil olma
Dövlət qulluğuna daxil olma hüququ və bu sahədə qoyulan məhdudiyyətlər. Dövlət qulluğuna daxil olma qaydaları. İnzibati vəzifələrin tutulması mexanizmi. Dövlət Qulluğunu İdarəetmə Şurasının vəzifəsi. Dövlət qulluğunun şərtləri.
Mövzu 13. Dövlət qulluqçularının attestasiyası və irəli çəkmək hüququ
Dövlət qulluqçularının attestasiyasının keçirilməsinin başlıca şərtləri və təşkili. Attestasiyanın keçirilməsinin məqsədləri. Dövlət qulluğunda irəli çəkmək hüququ. Dövlət qulluğunda karyera modeli və ondan istifadə.
Mövzu 14. Dövlət qulluğuna xitam erilməsi
Xitam verilməsi qaydalarının “Dövlət qulluğu haqqında” qanunun tələblərinə uyğun aparılması. əmək müqaviləsində müvafiq şərtlərin nəzərə alınması. Dövlət qulluğuna xitam Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsinə əssən tənzimlənməsi.
ЯДЯБИЙЙАТ
-
Дювлят гуллуьу щаггында сянядляр топлусу. Бакы, Ганун-2009
-
21 ийул 2000-жи ил тарихли «Дювлят гуллуьу щаггында» Азярбайжан Республикасынын Гануну
-
Яли Рзайев «Азярбайжан Республикасында дювлят гуллуьу: нязяриййя вя практика». Бакы- «Елм»- 2005
-
Роналд Йанг, Рамазан Шабанов. Азярбайжанда мцасир дювлят гуллуьу модели ахтарышы. ТАЖИС лайищяси чярчивясиндя. Бакы-2004
-
Роналд Йанг, Елдар Азадов. Дювлят идаряетмясиндя ислащатлар: наилиййятляр, проблемляр, перспективляр. ТАЖИС лайищяси чярчивясиндя. Бакы-2005
-
Роналд Йанг, Эцлзар Гулийева. Азярбайжанда кадрларын идаряедилмясиня мцасир йанашма. Инсан инкишафы. ТАЖИС лайищяси чярчивясиндя. Бакы-2005
-
Сцлейман Исмайылов. Азярбайжанда дювлят гуллуьу яняняляри вя онун мцасир дуруму. Бакы-2004
-
Сцлейман Исмайылов. Азярбайжанда дювлят гуллуьу вя йени ясрин тялябляри. Бакы-2004
-
Гяндилов С.Т., Щейдяр Ялийев вя дювлят идарячилийи, Щейдяр Ялийев мцстягил Азярбайжан дювлятинин гуружусу китабында. Бакы, Азярняшр, 2003
-
Nuriyev Ə.X., Regional siyasət və idarəetmə. Bakı, Elm, 2004
-
Əbu Əli Həsən İbn Əli Xacə Nizamülmük. “Siyasətnamə”. Elm, Bakı, 1987
-
Xacə Nəsrəddi Tusi. Əxlaqi-Nasir. İkinci nəşr.Elm, Bakı 1989
-
Qobusnamə. Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı. Bakı, 1989
-
Bünyadzadə Z. Azərbaycan Atabəylər dövləti. Bakı 1978
-
Bünyadzadə Z. Azərbaycan VII-IX əsrlərdə. Bakı 1989
-
Əfəndiyev O. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı, 1993
-
İsmayılov İ. Azərbaycanda dövlətçilik fikri oçerkləri. “Maarif”, Bakı, 1996
-
İsmayılov İ. Azərbaycanın XX əsrdə dövlətşilik siyasəti məsələləri. Bakı, 1995.
-
Nərimanov N. Ucqarlarda inqilabizmin tarixinə dair (İ.V.Stalinə məktub). Bakı, 1992
“Dövlət qulluğu” fənni üzrə saatların bölgüsü
Sıra №
|
Mövzular
|
Saatların miqdarı
|
Mühazirə
|
Məşğələ
|
|
1.
|
Dövlət qulluğu, onun məzmunu və təqdiqat obyekti
|
2
|
2
|
|
2.
|
Azərbaycanda dövlət qulluğu ənənələri və onun tarixinə dair
|
2
|
2
|
|
3.
|
Kadrların idarəolunması strategiyası və dövlət qulluğu
|
2
|
2
|
|
4.
|
XXI əsrin dövlət qulluğu strategiyası
|
2
|
2
|
|
5.
|
Qabaqcıl ölkələrdə dövlət qulluğu və onların qısa xülasəsi
|
2
|
2
|
|
6.
|
Sovet hakimiyyəti illərində Azərbaycanda dövlət qulluğunun vəziyyəti və onun yeni mərhələsi
|
2
|
2
|
|
7.
|
H.Əliyev və müasir dövlət qulluğu sisteminin yaradılması “Dövlət qulluğu haqqında” qanunu əsas müdəaları
|
2
|
2
|
|
8.
|
Dövlət qulluğunun təşkilinin əsasları, prinsipləri və vəzifələrin təsnifatı
|
2
|
2
|
|
9.
|
Dövlət orqanları. Onların təsnifatı və dövlət əzifəsi
|
2
|
2
|
|
10.
|
Dövlət qulluqçuları və məmurları
|
2
|
2
|
|
11.
|
Dövlət qulluqçularının sosial vəziyyətivə peşə hazırlığı
|
2
|
2
|
|
12.
|
Dövlət qulluğuna daxil olma
|
2
|
2
|
|
13.
|
Dövlət qulluqçularının attestasiyası və irəli çəkmək hüququ
|
2
|
2
|
|
14.
|
Dövlət qulluğuna xitam erilməsi
|
|
|
|
|
CƏMİ
|
26
|
26
|
|
Dostları ilə paylaş: |