Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi

BERK, İLHAN

(1918, Manisa) Şair. Balıkesir Necati-bey İlköğretmen Okulu'nu bitirdi. İki yıl Giresun'da ilkokul öğretmenliği yaptı. Sonra Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü'nün Fransızca Bölümü'nü bitirdi (1945). Zonguldak, Samsun, Kırşehir'de ortaokul öğretmenliği (1945-1955), Ankara'da, Ziraat Bankası Yayın Bürosu'nda çevirmenlik yaptı (1956-1969). Bu görevinden emekli oldu. İlk şiir kitabı Güneşi Yakanların Selamı 1935'te yayımlandı. 1993'e kadar 23 şiir kitabı; ayrıca anlatı, günlük, deneme kitabı yayımladı. Birçok şiirinde İstanbul'u söz konusu etmiş olmakla birlikte istanbul (1974), k-

SPfiCîAlITE DE VöES

DE CöJSTâlTiflOPLF, DU BOSPHORE

& DE 8ROUSSÎ.

_grenın kullandığı fotoğraf kartı arkası.

Burçak Evren koleksiyonu

ilhan Berk

Nazım Timuroğlu

tanbul Kitabı (1980~), Galata (1985), Pe-ra (1990) adlı kitaplarındaki şiirleri tümüyle İstanbul üzerine yazılmıştır.

İlhan Berk, İstanbul'da doğup büyü-memiş, uzun süre bu kentte yaşamamış olmakla birlikte şiirinde İstanbul'a ö-nemli bir yer vermiştir. Keskin gözlemlerin, yoğun yaşantıların sonucu ortaya çıkan ilk İstanbul şiirlerinde İstanbul özlenen, kafada tasarlanan, düşlerde yaşatılan bir kent olarak belirir, istanbul Kitabı'ndaki ilk şiirin başlığı şairin duygularının bir özeti gibidir: "İşte Kurşun Kubbeler Şehri İstanbul'dasın". Bu kitapta yer alan şiirlerde şair henüz İstanbul'u kendine özgü bakışıyla pek seyredememektedir. "Kurşun kubbeler şehri" genel nitelemesinin etkisi altındadır, istanbul'a girmemiş bir bölümün de yer aldığı İstanbul Kitabı'nda iki bölüm vardır: I. İstanbul Kitabı, II. Mitologyalar. Birinci bölüm ilk kitabı içerir ve buradaki şiirlerde İstanbul 19401ı yılların henüz bozulmamış İstanbul'udur. Suriçi semtleri, Beyoğlu yakası, alanlar, tramvaylar, meyhaneler, kahveler, küfeci çocuklar gibi akla gelebilecek, gözlemlenen her alan bu şiirlerde yer alır. İkinci bölümde ise Berk' in artık "kendi İstanbul'u" belirmeye başlar. İlgi ağırlığı Türkleşmiş İstanbul'dan çok Bizanslı ya da Levanten İstanbul'a kaymaya başlar. Artık ilgi odağı Beyoğlu ve Galata'dır. Eski kiliseler, azınlıkların yaşayışları, yoksul ve "şüpheli" mahalleler şiire girer. Günaydın Yeryüzü de İstanbul'u konu alan şiirler yönünden zengindir. Berk bu kitaptaki bir şiirinde "Ellerim cebimde İstanbul'a bakıyordum" der. Bu dize Berk'in o döneme kadarki İstanbul'a bakış biçimini açıklar gibidir. Berk İstanbul'u dolaşır ve İstanbul'a bakar. Daha sonraki şiirlerinde ise görsellikten düşünselliğe, dış görünüşten tarihe ve mitologyaya doğru yoğunlaştığı görülür.