Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi

ÇIRAKLIK EĞİTİM MERKEZLERİ

Kısaltılmış olarak CEM denir. 2089 sayılı Çırak, Kalfa ve Ustalık Kanunu ile 3308 sayılı Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanunu uyarınca, aday çırak, çırak, kalfa ve ustalara eğitim veren çeşitli kurs ve mesleki eğitim kurumlarıdır.

1993-1994 arasında İstanbul'daki bağımsız ÇEM'ler şunlardır: Tozkoparan, Fatih, Muhsin Ertuğrul (Zeytinburnu'n-da), Atatürk, Yalova, Ali Ülker (Topkapı' da), Ulubatlı Hasan (Ümraniye'de), Bostancı, Pendik, Doğu Sanayi (Yenibosna' da). Endüstri meslek liselerine veya halk eğitim merkezlerine (HEM) bağlı CEM' ler: Şişli (Şişli Endüstri Meslek Lisesi'ne bağlı), Kartal, (Kartal Endüstri Meslek Lisesi bünyesinde), Beyoğlu, (HEM'e bağlı), Silivri (HEM'e bağlı), Çatalca (HEM'e bağlı), Gaziosmanpaşa (HEM'e bağlı). Toplam 16 merkezdeki eğitim, bağımsız ÇEM'lerde merkez müdürlerinin, endüstri meslek liseleri bünyesindekiler bir müdür yardımcısının, halk eğitim merkezlerine bağlı olanlarda ise merkez müdürlerinin koordinesiyle sağlanmaktadır.

ÇEM'lerin en kalabalık mevcutlu olanlarından Tozkoparan Çıraklık Eğitim Mer-kezi'nde 2.000 çırak ve kalfa adayı ka-

yıtlıdır. Bu merkez ayrıca sekretarya göreviyle denklik işlemlerini de yürütmektedir. Kalfalık bonservisi olan ileri yaştaki kalfaların denklik sınavı işlemi burada yapılır.

1993-1994 öğretim yılında merkezlerde 10.000 dolayında aday eğitim görmektedir. Öğrencilere 58 dalda meslek eğitimi verilmektedir.

Bostancı Eğitim Merkezi'nde 1993-1994 döneminde 730 öğrenci, oto motor, oto elektrik, radyo-TV tamiri, elektrik tesisat, kaporta tamiri, diş protezi, pastacılık ve tatlıcılık, tornacılık, kaynakçılık, sac işleri, sıhhi tesisat kursları görmektedirler.

Çıraklık eğitim merkezlerine ilkokul mezunu ve bir işyerinde çalışmakta olan ilkokul mezunlarından 14 yaşından gün almayanlar aday çırak, 14-19 yaşları arasında olanlar çırak olarak kayıt olurlar. Aday çıraklarla çıraklar, günde 10 saat teorik ders görürler. Genel bilgi dersleri Türkçe, meslek matematiği, din kültürü ve ahlak bilgisi, sosyal bilgilerdir. Meslek dersleri ise teknik ve mesleki resim ile meslek bilgisidir. Yıllık toplam ders saatleri 896'dır. Genel bilgi dersleri bütün dallarda ortaktır.

Kalfalık dönemi eğitimi, yoğunlaştırılmış kurs şeklinde uygulanır. Bu kursa katılanlar 3 yıl sonra, katılmayanlar da 5 yıl sonra ustalık sınavına girmektedirler. Sınavlar, ekonomi, işletme bilgisi, işçi sağlığı ve iş güvenliği, beşeri ilişkiler, muhasebe, sigorta ve vergi mevzuatı, çalışma hukuku ve ileri meslek bilgisi derslerinden yapılır. Ustalık unvanı alanlar ayrıca 40 saat süreli "iş pedagojisi kurs programı"ndan geçirilirler.

Türk-Alman Çıraklık Eğitim Projesi kapsamında ise İstanbul'da 1983-1984'te 39, 1984-1985'te 81, 1985-1986'da 131, 1986-1987'de 205, 1987-1988'de 272, 1988-1989'da 357, 1989-1990'da 423, 1990-1991'de 492 ve 1991-1992'de de 560 öğrenci çıraklık eğitimi görmüştür.

İstanbul çıraklık eğitim merkezlerinde değişik dallarda 1986-1987'de 5.068, 1987-1988'de 6.176, 1988-1989'da 8.118, 1989-1990'da 7.091 ve 1991-1992'de 10.271 kız ve erkek öğrenci kurs görerek belge almıştır.

Zeytinburnu Muhsin Ertuğrul Çıraklık Eğitim Merkezi binasını İstanbul Yardım Sevenler Derneği 1991'de yaptırmıştır.

Bibi. Çırakhk Eğitim Merkezleri Yönetmeliği, Ankara, 1991; Z. Özkan, Çırakhk Eğitimi (Ülkemizdeki Tarihi Gelişimi Uygulamalar ve Bugünkü Durumu), 1992; Ü. Aykutay, Tür-kiye 'de Çırakhk Eğitimi, Ankara, 1991; Çıraklık ve Yaygın Eğitimde Gelişmeler, Ankara, 1992.

KUTLUAY ERDOĞAN