Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi

DARÜ'L-HİKMETÜ'L-İSLAMlYE 564

565

DARÜLKURRALAR

alık, aşçılık, tatlıcılık, şekerlemecilik, pastacılık, bahçıvanlık, oymacılık, oyuncakçılık, telgrafçılık yer alıyordu. Bina yapımı gerçekleşmediğinden 1902'de, Vezneciler'deki Zeyneb Hanım Konağı, Hazine-i Hassa tarafından bu kuruma bırakıldı. Binada gerekli hazırlıklara girişildi ve İstanbul'daki kimsesiz, öksüz, bakıma muhtaç Müslüman çocuklarının saptanmasına başlandı. Heyet-i Vükelâ (Bakanlar Kurulu) tarafından alınan bir kararla da zebhiye (hayvan kesimi) vergisine bir kat zam yapılarak Darü'1-Hayr-ı Ali için sürekli ve düzenli bir gelir kaynağı öngörüldü.

19 Ağustos 1903'te resmi açılış töreni yapıldı. Kayıtlardan sonra l EylüPde eğitime başlandı. Ancak, kurumda, hizmete uygun donanım olmadığı gibi atölyeler de henüz yapılmamıştı. Oluşturulan eği-tim-öğretim kadrosu ise sarıklı hocalardan ibaretti. Konak bahçesine iğreti bir atölye inşa edildi. 1908'deki hizmet kadrosunda bir sanayihaneler memurunun ve bir tabip binbaşının bulunması ise burada barınan ve okuyan çocukların kamusal ve askeri sanayi kuruluşlarında çıraklık ettiklerini düşündürmektedir. 1321/ 1903-04'e ait Maarif^ Nezareti Salname-si'nde Darü'1-Hayr-ı Âli için sayısal bilgiler yoktur. Yalnız Yüksekkaldırım'da bir bostanın, Haydarpaşa civarında bir arsanın bu kuruma bırakıldığı, Zeyneb Hanım Konağı'nın onarımı için de 810.100 kuruş harcandığı yazılıdır.

II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesinden sonra, bu padişahın adını taşıyan ya da onun isteğiyle kurulmuş bulunan birçok kurum gibi Darü'1-Hayr-ı Âli de 8 Ağustos 1909 tarihinde çıkartılan yasa gereği, 21 Ağustos 1909'da kapatıldı. Zeyneb Hanım Konağı ile araç gereçler ve Darü'1-Hayr-ı Âli'ye ayrılan ö-denek Darülfünun'a bırakıldı. Bibi. Salnâme-i Nezâret-i Maarif-i Umumiye, (6. Sene) ist., 1321, s. 274; Ergin, Maarif Tarihi, III, 1042-1046; F. R. Unat, Türk Eğitim Sisteminin Gelişmesine Tarihi Bir Bakış, Ankara, 1964, s. 80d, 80f; N. Sakaoğlu, Os-manlı Eğitim Tarihi, ist, 1991, s. 122.

NECDET SAKAOĞLU