Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi

BAŞHAVUZ KÖŞKÜ

Kırkçeşme ve Kâğıthane suyollarının birleştiği Başhavuz'un yanında yer almaktaydı. Tespit edilemeyen bir tarihte ortadan kalkan Başhavuz Köşkü büyük bir ihtimalle III. Ahmed döneminin eseridir. Köşkü 1740'lı yıllarda ziyaret etmiş olan Baron Philip Franz Gude-nus'un Collection deş Prospects et Habil-lements en Turquie adlı gravür albümünde bulunan plan krokisi ve dış görünüm S. H. Eldem'in hazırladığı resti-tüsyona ışık tutmuştur.

Su mimarisi ile sivil mimarinin çok değişik bir terkibini sunan bu ufak ahşap köşkün, Başhavuz'un içinde kaynaşıp köpüren suları seyrederek ve sesini dinleyerek dinlenmek amacıyla inşa edildiği anlaşılmaktadır. Aynı özellik bunun yakınındaki Valide Havuzu Köşkü için de geçerlidir. Köşk, yuvarlak planlı Başhavuz'un hemen yanına havuzu kuşatan

Başhavuz Köşkü'nün plan restitüsyonu. Eldem, Köşkler ve Kasırlar, II

duvarların yüksekliğinde kagir bir kaide üzerine oturtulmuş, havuz yönünde fu-ruşlarla genişletilerek suyla iyice bütünleşmesi sağlanmıştır. Kareye yakın dikdörtgen planlı mekân, ahşap dikmelerle kuşatılarak çepeçevre doğaya açılmıştır. Gudenus'un cephe çiziminde, dikmelerin arasındaki açıklıkların perdelerle kapatıldığı görülür. Birtakım başka köşklerde de tespit edilen bu uygulamanın göçebe kültürüne dayandığı söylenebilir. Sedirlerle donatılmış olan köşk geniş saçaklı basık bir çatıyla örtülmüştür. Bibi. Eldem, Köşkler ve Kasırlar, II, 207-208. M. BAHA TANMAN

BAŞIBÜYÜK CAMİİ

Maltepe ilçesi, Başıbüyük Köyü'nde bulunmaktadır.

Yapının yerinde daha önce başka bir caminin bulunduğu sanılmaktadır. Bugünkü yapının kapısı üzerinde yer alan ayet yazılı mermer kitabede 1321/1903 tarihi mevcuttur. Kaynaklardan banisinin Süreyya Paşa olduğu anlaşılmaktadır. 1960'ta küçük bir onarım geçirmiştir.

Kesme taş malzeme ile inşa edilmiş yapı kareye yakın bir alan kaplamaktadır. Zeminden birkaç basamakla yükseltilmiş olan yapıda harim kısmının üzeri kurşun kaplı çapraz tonozla örtülmüştür. Batı tarafında yapıya bitişik olan düz çatılı bir bölüm yer alır.

Kuzey cephesinde yer alan orijinal kapı, önüne yapılmış olan betonarme ilave dolayısıyla tam olarak görülemez. Bu kapı basık kemerli olup üzerinde mermer bir kitabe bulunur. Üstte pal-metli bir taşla son bulur.

Caminin yapı malzemesi olan kesme taş, pencere sövelerinde ve batıda yer alan bölüm ile cephe kenarlarında hafif dışa taşkın bırakılarak cephelere hareket kazandırılmıştır.