Bank işi fənni üzrə kollukvium sualları

24cu sual:Nizamname kapitali

 Nizamnamə kapitalı (fondu) - bankın mövcudluğunun iqtisadi əsasını təşkil

elməklə bankın hüquqi şəxs kimi yaranmasının vacib şərtidir. Bankın

nizamnamə kapitalı kredit təşkilatlannm təsisçilərinin payları əsasında

formalaşdırılır.

 Nizamnamə fondunun əsas təyinatı bankın sabit fəaliyyəti üçün əsas

yaratmaq və gəlirini artırmaq, potensial zərəri ödəmək, ictimai inam

yaratmaq və müştərilərin, əmanətçilərin etimadını doğrultmaqdır.

 Nizamnamə fondunun məbləği qanunçuluqla məhdudlaşdırılmır. Lakin

kredit təşkilatının stabil fəaliyyətini təmin etmək məqsədi ilə Palata

Nizamnamə fondunun minimum həddinə tələb qoyur. Onun ilkin həcmi

Palatanın qanunçuluq aktları ilə müəyyən edilir. Banklar haqqında AR

Qanunun 21.4 maddəsinə əsasən bankın nizamnamə fondu və xarici bankın

yerli filialının nizamnamə fonduna bərabər tutulan vəsaiti səhmdarların və ya

xarici bankın yalnız Azərbaycan Respublikasının milli valyutasında ödədiyi

pul vəsaiti ilə formalaşdırılmalıdır.

 Nizamnamə fondunun minimum məbləği 1 yanvar 2015- ci ildən bütün

banklar üçün 50 mln. manat müəyyənləşdirilmişdir



25ci sual:Banklarin Depozit Emeliyyatlari

Kommersiya bankları öz müştərilərinə kredit xidməti göstərmək

üçün müvafiq resurs bsazasına malik olmalıdır ki, bunun da
başlıca mənbəyini depozit və əmanətlər təşkil edir. Buna görə də
depozit əməliyyatı bankın fəaliyyətinin bir növ bünövrəsini təşkil
edən üç əməliyyatdan biri (kredit, depozit, hesablaşma) hesab
olunur

• 
  Bir qayda olaraq bank praktikasında
  
• 
  "depozit” anlayışı ilə "əmanət" anlayışı eyni qəbul edilir. Mülki qanunvericilikdən fiərqli olaraq Mərkəzi Bankın normativ aktlarmda bu iki anlayış daha geniş məzmuna malikdir.
  
• 
  Belə ki,"depozit" yalnız pul şəklində qoymluşlan deyil, həm də qiymətli
  
• 
  metalların etibarlı saxlanması ilə bağlı əməliyyatları özündə birləşdirir. Pul
  
• 
  vəsaitlərinin əmanət formasında banklara cəlbi isə aynca bank əməliyyatı
  
• 
  olub yalnız Palata tərəfindən verilən lisenziya əsasında həyata keçirilir.
  

Depozit əməliyyatının iqtisadi mahiyyəti ondan ibarətdir ki, fiziki və

hüquqi şəxslər öz sərbəst pul vəsaitlərini faiz şəklində əlavə gəlir əldə
etmək məqsədilə banklara yatırırlar. Bu məqsədlə bankla əmanətçi
arasında əmanət müqaviləsi bağlanır. Eyni zamanda əmanət
qoyuluşunu rəsmiləşdirmək üçün müştəriyə əmanət kitabçası və ya
depozit plastik kartı verilir, ya da əmanət və ya depozit sertifikatı
təqdim olunur. Bank praktikasında əmanət sertifikatı fiziki şəxslərə,
depozit sertifikatı isə hüquqi şəxslərə verilir.

• 
   Depozit əməliyyatnın subyekti banklar və pulun sahibləri olan kreditorlar
  
• 
  hesab olunur. Depozit əməliyyatnın obyekti isə banka qoyulan pul
  
• 
  vəsaiti hesab olunur
  

• 
  Qaytarilma sertlerine gore
  
• 
  Tələbolunanadək depozitlər
  
• 
   Tələbolunanadək depozitlər ilk tələb
  
• 
  anında qaytarılmaq şərti ilə qəbul
  
• 
  olunur. Tələboluanandək
  
• 
  depozitlərdən fərqli olaraq müddətli
  
• 
  depozitlərdən hesablaşma üçün
  
• 
  istifadə oluna bilməz, çünki bu
  
• 
  hesablardakı vəsaitlər yavaş dövr edir.
  
• 
   Tələbolunanadək depozitlər banklann
  
• 
  fəal resursu sayılır. Hesab sahibləri
  
• 
  vəsaiti istədikləri vaxt götürə bilərlər.
  
• 
  Bununla əlaqədar olaraq banidar
  
• 
  hesab sahiblərinə ən aşağı və yaxud
  
• 
  ümumiyyətlə heç bir faiz ödəmirlər.
  
• 
  Müddətli depozitlər
  
• 
   Müddətli depozitlər isə əmanət
  
• 
  müqaviləsində nəzərdə tuoılmuş müddət
  
• 
  bitdikdən sonra geri qaytanla bilər.
  
• 
   Müddətli depozitlər - hüquqi şəxslərin
  
• 
  müəyyən olunmuş müqavilə müddətinə
  
• 
  təqdim olunan pul vəsaitləridir. Bu
  
• 
  təqdirdə müəyyən olunmuş müddət
  
• 
  müxtəlif ola bilər: bank depoziti üzrə bir
  
• 
  gün və yuxarı digər depozitlər üzrə isə
  
• 
  otuz gün və yuxarı. Müdətli depozitlər
  
• 
  üzrə tələbolunanadək depozitlərdən fərqli
  
• 
  okıraq bank tərəfindən daha yüksək %-lə ödənişlər edilir.