Belli bir ülkede belli bir dönemde uygulanan vergilerin (ve vergi benzeri kamu gelirlerinin) bütünü “vergi sistemi” olarak adlandırılmaktadır

1970 yılların başında Finansman Kanunu ile Gayri Menkul Kıymet Artışı Vergisi, Taşıt Alım Vergisi, Bina İnşaat Vergisi, Mali Denge Vergisi, İşletme Vergisi, Spor-Toto Vergisi sisteme dahil edildi. 1971 yılında Emlak Vergisi Kanununun kabulü ile bu verginin uygulaması bakımından “yükümlüce beyanı” esasına geçildi.

70 yılların ortalarına doğru yüksek enflasyonist koşullar nedeniyle maktu vergilerin aşınması, nispi vergilerin önemini yitirmesi ve vergi tarife ve oranlarında değişiklik yapılmaması nedeniyle vergi yükünün büyük kısmının ücretli kesim üzerinde toplanması sonucu ortaya çıkmıştır.

Katma Değer Vergisi 1984 de kanunlaşıp 1985 de yürürlüğe girmiştir.

1980 li yıllarda Türkiye’de vergi yükü OECD ülkeleri ortalamasına yakın düzeyde gerçekleşmiştir. Bu dönemde 1983 ten sonra uygulamaya konulan “bütçe dışı fonlar” dönemin en belirgin özellikleri arasında sayılabilir.

• 1980 li yıllarda Türkiye’de vergi yükü OECD ülkeleri ortalamasına yakın düzeyde gerçekleşmiştir. Bu dönemde 1983 ten sonra uygulamaya konulan “bütçe dışı fonlar” dönemin en belirgin özellikleri arasında sayılabilir.

• 1998 yılında kamuoyunun tartışmasına açıldıktan sonra kabul edilen 4369 sayılı kanun getirdiği önemli değişiklikler itibariyle genel olarak olumlu bir revizyon olarak nitelendirilebilir. Bu olumlu revizyonun, “gelir kavramının değiştirilmesi ve vergide adalete yönelmek üzere vergi tabanının genişletilmesi” ve “kayıt dışı ekonomiyi sistem içine alma” gibi iki özelliği bulunmaktaydı. Ancak daha sonra gelir kavramında eski tanımlamaya dönüldü.

• 2002 yılında yürürlüğe giren Özel Tüketim Vergisi Kanunu ile vergi, fon, pay gibi çeşitli isimler altında uygulamaya konulmuş özel tüketim vergisi niteliğindeki ek yükümlülükleri bir yasa içinde toplamak suretiyle bu alanda var olan dağınıklığa ve karmaşaya son verilmiştir.

• 2006 yılında Kurumlar Vergisi Kanunu sadeleştirme ve değişen koşullara uyum sağlanmaya çalışılmıştır.

Çağdaş vergi sistemlerinin en önemli vergilerini gelirden alınan vergiler oluşturmaktadır.

• Çağdaş vergi sistemlerinin en önemli vergilerini gelirden alınan vergiler oluşturmaktadır.

• Gelir vergisi ve kurumlar vergisi

• Gelir vergisi gerçek kişilerin kazançlarını vergilendirirken kurumlar vergisi ilke olarak bir kısım tüzel kişilerin kazançlarını vergilendirir.

• GV ve KV iki ayrı kanunla düzenlenmiştir. Bazı ülkelerde bu düzenleme tek bir kanun içerisinde yapılmıştır.

• Konu bakımından her iki vergide özdeştir.

• Fark yükümlü unsuru bakımından ortaya çıkmaktadır.

Gelir Vergisinin Konusu:

• Gelir Vergisinin Konusu:

• Gelirdir.

• Geliri en genel bakış açısı ile belli bir zaman diliminde alım gücünde artış şeklinde ortaya çıkan bir akım olarak ifade etmek mümkündür.

• Gelir dinamik servet ise statiktir

• Bu artış üretim faktörlerinden, karşılıksız transferlerden yada sahip olunan servet unsurlarının değerlerinde meydana gelen yükselmelere bağlı olarak ortaya çıkıyor olabilir.

• Gelir kavramının boyutlarının iyi anlaşılabilmesi için “kaynak kuramı” ve “safi artış kuramı” ile açıklanmaya çalışılmaktadır.

Belli bir üretim faaliyetine katılma sonucu elde edilen ekonomik değerler gelir olarak kabul edilir. Yani emek, sermaye, girişim ve toprağın üretim faktörü olarak üretim sürecine sokulması sonucu elde edilen gelirlerdir.

• Belli bir üretim faaliyetine katılma sonucu elde edilen ekonomik değerler gelir olarak kabul edilir. Yani emek, sermaye, girişim ve toprağın üretim faktörü olarak üretim sürecine sokulması sonucu elde edilen gelirlerdir.

• Üretime emekle katılınması sonucu ücret

• Toprağın kiralanması sonucu rant

• Paranın başkasının kullanımına bırakılması sonucu faiz

• Paranın teşebbüste kendince kullanılması sonucu kar

• Üretim faktörleri dışındaki kaynaklardan elde edilenler bu kurama göre gelir olarak kabul edilmemektedir.

Gelir hangi kaynaktan doğarsa doğsun, satın alma gücünde belli bir dönemde ortaya çıkan artış gelir kapsamında düşünülür.

• Gelir hangi kaynaktan doğarsa doğsun, satın alma gücünde belli bir dönemde ortaya çıkan artış gelir kapsamında düşünülür.

• Kaynak kuramına göre elde edilen gelir ile birlikte satın alma gücünde aktarmalardan doğan artışlar ile servet değerinde dönem içerisinde meydana gelen artışlarda safi artış kuramına göre gelir kapsamındadır.

GVK m.1 Gerçek kişilerin gelirleri gelir vergisine tâbidir. Gelir bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarıdır.

• GVK m.1 Gerçek kişilerin gelirleri gelir vergisine tâbidir. Gelir bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarıdır.

• GVK ayrıca 2.nci maddesinde gelir unsurlarını saymıştır. Bunlar; Ticari kazançlar, zirai kazançlar, ücretler, serbest meslek kazançları, gayri menkul sermaye iratları, menkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve iratlardır.

• GVK da gelir unsurları sınırlandırılarak sayılmıştır. Herhangi bir ekonomik değerin gelir olarak vergilendirilebilmesi için önce kurumsal anlamda gelir niteliği taşımalı ve sonra da kanunda belirtilen 7 kazanç ve irattan birisinin içerisine girmesi gerekmektedir. Gayrimenkul yada harcamadan GV almak konu yönünden işlemi sakat kılar. Kumar kazançları?

•