Bilgi gereklilikleri ve kimyasal güvenlik değerlendirmesi rehberi

Bilgi gereklilikleri ve kimyasal güvenlik değerlendirmesi rehberi

Bölüm R.16: Çevresel Maruz Kalma Değerlendirmesi

YASAL UYARI
İşbu belge, Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi İzni ve Kısıtlanması Hakkında Yönetmelik sorumluluklarını ve bunların nasıl yerine getirilebileceğini açıklamak suretiyle Yönetmeliğe ilişkin hususlara rehberlik etmektedir. Bununla beraber, anılan Yönetmeliğin tek gerçek referans olduğu ve işbu belgede yer verilen bilgilerin yasal tavsiye niteliğinde olmadığı hatırlatılır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı işbu belgenin içeriğine ilişkin hiçbir yükümlülük kabul etmemektedir.
Bu Rehber dokümana ilişkin sorularınız ya da önerileriniz varsa (önerilerinizin olduğu dokümanın referans numarasını, yayımlanma tarihini, bölüm ve /veya sayfa numarasını belirterek) Kimyasallar Yardım Masasındaki soru formunu kullanarak gönderin. Geri bildirim formuna Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Kimyasallar Yardım Masasında aşağıdaki linki kullanarak doğrudan ulaşabilirsiniz.
https://kimyasallar.csb.gov.tr
Bilgi gerekliliği ve kimyasal güvenlik değerlendirmesi rehberi

Bölüm R.16: Çevresel Maruz Kalma Değerlendirmesi

ÖNSÖZ
Bu doküman Kimyasalların Kaydı, Değerlendirmesi, İzni ve Kısıtlanması Hakkında Yönetmelik (KKDİK) kapsamında madde özellikleri, maruz kalma, kullanım ve risk yönetim önlemleri ve kimyasal güvenlik değerlendirmesine ilişkin bilgi gerekliliklerini açıklamaktadır. Tüm paydaşlara KKDİK kapsamında yükümlülüklerini yerine getirmek için yaptıkları hazırlıklarda yardım etmeyi amaçlayan bir dizi rehber dokümandan biridir. Bu dokümanlarda bir dizi temel KKDİK sürecinin yanı sıra sanayi ya da yetkili kurumlar tarafından KKDİK kapsamında kullanılması gereken belirli bazı bilimsel ve / veya teknik yöntemlere detaylı bir şekilde yer verilmektedir.

Bu rehber dokümanlar Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Kimyasallar Yardım Masası web sitesinden (http://kimyasallar.csb.gov.tr) erişim sağlanabilir. Yeni rehber dokümanlar tamamlandıklarında veya güncellendiklerinde internet sitesinde yayınlanacaktır.

Bu belge, 23/06/2017 tarihli ve 30105(mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kimyasalların Kaydı, Değerlendirmesi, İzni ve Kısıtlanması Hakkında Yönetmeliğe ilişkindir.


KKDİK Yönetmeliğini kaynak gösterme kuralı
KKDİK Yönetmeliği kaynak olarak gösterildiğinde, tırnak içinde italik yazı karakteri şeklinde belirtilir.
Terimler ve Kısaltmalar Tablosu
Bölüm R.20’e bakınız.
Yol gösterici
Aşağıdaki şekil, Rehber dokümanda kısım R.16’nın kapsamını göstermektedir.
Bilgi : mevcut-talep edilen/gereken
Zararlılık Değerlendirmesi
Maruz Kalma Değerlendirmesi

R 16

Risk karakterizasyonu

Dur

Madde 15(4) kriterleri?

KGR’de belgele.

Risk kontrol edildi mi?

MKS’yi GBF aracılığı ile ilet.

e

h

e

h

Yinele


e

e

h

İçindekiler

.16.ÇEVRESEL MARUZ KALMA DEĞERLENDİRMESİ 7

1.Giriş 7

1.1.Amaç 7

1.2.Çevresel maruz kalma değerlendirmesi için iş akışı 7

2.Maruz kalma değerlendirmesi ilkeleri 10

2.1.Yerel değerlendirme 10

2.1.1.Endüstriyel ortamlardan salınım 11

2.1.2.Geniş yayılımlı kullanımlardan salınım 12

2.2.Bölgesel değerlendirme 12

2.3.Zaman çerçevesi 14

3.Salınım tahmini 15

3.1.Salınım tahmini için gereken bilgi 15

3.1.1.Bir maddenin yaşam döngüsü evreleri 16

3.1.2.Miktar 18

3.1.3.İşletim koşulları(İK) ve Risk Yönetim Önlemleri (RYÖ) 19

3.2.Yerel salınım değerlendirmesi 20

3.2.1.Endüstriyel ortam senaryosu 21

3.2.2.Geniş yayılımlı kullanım senaryosu 23

3.3.Bölgesel salınım değerlendirmesi 24

3.4.Salınım kalıplarının özeti 25

3.5.Tekrarlama için düzeltme seçenekleri 26

3.5.1.Günlük/ yıllık kullanım 26

3.5.2.Salınım faktörü/hızı 27

4.Ölçülen veriler 29

4.1.Giriş ve genel ilkeler 29

4.2.Uygun ölçülen verilerin seçimi 30

4.3.Ölçülen verilerin yerel veya bölgesel ölçekte dağıtılması 36

5.Ayrıştırma ve parçalanma 36

5.1.Ayrıştırma ve parçalanma davranışını değerlendirmek için gereken bilgi 37

5.2.Hesaplamaların çıktıları 37

5.3.Ayrışma katsayıları 38

5.3.1.Aerosol partiküllere adsorpsiyon (gaz - aerosol ayrışması) 38

5.3.2.Buharlaşma (hava- su ayrışması) 39

5.3.3.Adsorpsiyon /desorpsiyon( katı - su ayrışması) 40

5.3.4.Deniz ortamındaki ayrışma katsayıları 42

5.3.5.Biyokonsantrasyon ve biyomagnifikasyon (biyota -su/katı ayrışması) 42

5.3.6.İyonize maddeler 45

5.4.Ortamda bozunma hızları 45

5.4.1.Hidroliz 46

5.4.2.Suda fotoliz 47

5.4.3.Atmosferdeki fotokimyasal reaksiyonlar 47

5.4.4.Kanalizasyon arıtma tesisindeki biyolojik parçalanma 48

5.4.5.Yüzey suyunda, sediment ve toprakta biyolojik parçalanma/bozunma 49

5.4.6.Yüzey suyundaki parçalanma için genel hız sabiti 52

5.4.7.Deniz ortamındaki biyolojik parçalanma/bozunma 53

6.Maruz Kalma ve Alım (Giriş) Tahmini 54

6.1.Maruz Kalma ve Alım Hesaplamalarındaki Veriler 54

6.2.Tahmini maruz kalma hesaplamaları için veriler 56

6.3.İlkeler 58

6.3.1.Yerel çevresel dağılım 59

6.3.2.Bölgesel dağılım 59

6.3.3.Kıtasal dağılım 59

6.3.4.Kanalizasyon arıtma tesisinde dağılım 59

6.4.Çevresel bölgelerin tanımlaması 60

6.5.Atık su arıtımı-PECKAT hesaplanması 62

6.5.1.Atık su arıtımı 62

6.5.2.Tam ölçek KAT' de ölçülen değerler 63

6.5.3.Deneme verileri simülasyonu 64

6.5.4.KAT'nin modellemesi 64

6.5.5.KAT atık konsantrasyonunun hesaplanması 67

6.5.6.Mikroorganizmaları engelleyen değerlendirme için KAT konsantrasyonunun hesaplanması 69

6.6.PEC’in türetilmesi 71

6.6.1.Atmosfer için yerel PEC’nin hesaplanması 72

6.6.2.Sucul ortam için PEC’nin hesaplanması 76

6.6.3.Sediment (tortul madde) kompartmanı için yerel PEC'nin Hesaplaması 80

6.6.4.Deniz Suyu için yerel PEC'nin hesaplaması 81

6.6.5.Deniz suyu için Yerel PEC'nin hesaplanması 83

6.6.6.Toprak kompartmanı için yerel PEC'nin hesaplanması 84

6.6.7.Yeraltı sularındaki konsantrasyonun hesaplanması 94

6.6.8.Bölgesel PEC’nin Hesaplanması 97

6.6.9.Maruz kalma tahmini için kullanılan çevresel konsantrasyonlarla ilgili karar 106

6.7.Predatorler (Yırtıcılar) (İkincil Zehirlenme) 107

6.7.1.Çıktı 107

6.7.2.Girdi 107

6.8.Çevre Yoluyla İnsanların Dolaylı Olarak Maruz Kalması 114

6.8.1.Giriş 114

6.8.2.Çıktı 117

6.8.3.Girdi 117

6.8.4.Çevresel kompartmanlar yoluyla maruz kalma 118

6.8.5.Gıda tüketimi yoluyla maruz kalma 119

6.8.6.İnsanlar için günlük toplam alım 120

7.Bölüm R.16.6.’da sunulan Modellere Dayanan Araçlar 120

7.1.EUSES 120

7.2.TGD EXCEL sayfası 123

8.Maruz kalma değerlendirmesinin düzeltilmesi 123

9.Varsayım ve düzeltilmiş değerlendirmenin özeti 127

KAYNAKLAR 132

Ek R.16-1: Çevresel Salınım Kategorileri (ERC) 136

Ek R.16-2: Emisyon senaryosu belgelerinin (ESD) gözden geçirilmesi 151

Ek R.16-3: Simple Treat Model'e göre bir kanalizasyon arıtma tesisindeki kimyasalların akıbeti 160

Ek R.16-4: Avrupa'da Kanalizasyon Arıtma Tesisi'ne Bağlanma 168

Şekiller

Tablolar