BiRİNCİ BÖLÜM 2008 yili programinin makroekonomik amaç ve poliTİkalari
Yüklə 5,27 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 3. Ekonominin Genel Dengesi
2. İstihdama) Mevcut Durum 2002-2006 döneminde, ekonomi reel olarak yıllık ortalama yüzde 7,2 oranında büyürken, toplam istihdam yıllık ortalama yüzde 0,7 oranında artmıştır. İstihdam düzeyindeki bu sınırlı artış büyük ölçüde tarım kesimi istihdamındaki azalmadan kaynaklanmıştır. Söz konusu dönemde tarım dışı sektörlerde istihdam yıllık ortalama yüzde 3,9 oranında artış göstermiştir. Türkiye ekonomisinin içinde bulunduğu yapısal dönüşüme paralel olarak istihdam, 2002-2006 döneminde kümülatif bazda sanayi sektöründe yüzde 16,8, hizmetler sektöründe yüzde 22,5, inşaat alt sektöründe yüzde 14,1 oranında artmış, tarım sektöründe ise yüzde 24,7 düzeyinde azalmıştır. 2006 yılında istihdam, 2005 yılına göre 284 bin kişi artarak 22.330 bin kişi olurken, aynı dönemde işsizlik oranı 0,4 puan azalarak yüzde 9,9 olarak gerçekleşmiştir. Bu gelişmede işgücüne katılım oranının aynı dönemde 0,3 puan azalarak yüzde 48’e gerilemesi etkili olmuştur. TABLO: II. - Yıllar İtibarıyla Yurtiçi İşgücü Piyasasında Gelişmeler (15+Yaş, Bin Kişi)
Kaynak: TÜİK 2006 yılında tarım sektörü istihdamında bir önceki yıla göre yüzde 6,2 oranında azalma, sanayi ve hizmetler sektörü istihdamında ise sırasıyla yüzde 2,9 ve yüzde 5 oranlarında artış kaydedilmiştir. Özellikle hizmetler sektöründeki istihdam artışında inşaat alt sektöründe kaydedilen yüzde 8 oranındaki yükseliş etkili olmuştur. 2006 yılında toplam istihdam içerisinde tarım sektörünün payı yüzde 27,3, sanayi sektörünün payı yüzde 19,7 ve hizmetler sektörünün payı ise yüzde 53 olmuştur. TABLO: II. - Kentsel ve Kırsal İşgücü Piyasasında Gelişmeler (15+Yaş, Bin Kişi)
Kaynak: TÜİK 2006 yılında kaydedilen yüzde 1,3 oranındaki istihdam artışı temel olarak kentsel istihdamdaki artıştan kaynaklanmış, bu gelişmede özel sektörde yaratılan yeni iş imkanları etkili olmuştur. 2006 yılında kentsel istihdamın yüzde 4,1 oranında artması sonucunda kentlerdeki işsizlik oranı 0,6 puan azalarak yüzde 12,1 olmuştur. 2006 yılında, 2005 yılına göre, toplam istihdam içerisinde ücretli ve yevmiyelilerin payı artarken, kendi hesabına çalışan ve işveren ile ücretsiz aile işçilerinin payı azalmıştır.
(15+Yaş, Bin Kişi)
Kaynak: TÜİK 2006 yılında istihdam oranları bölgesel açıdan değerlendirildiğinde en yüksek değer yüzde 58,7 ile TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) bölgesinde ve en düşük değer ise yüzde 25,8 ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgesinde görülmüştür. 2006 yılında işsizlik oranı en yüksek olan bölge yüzde 16,2 ile TR62 (Adana, Mersin) bölgesi olurken, işsizlik oranının en düşük olduğu bölge yüzde 5 ile TR82 (Kastamonu, Çankırı,Sinop) bölgesi olmuştur. TABLO: II. - Bölgesel İşsizlik Oranları
Kaynak: TÜİK Türkiye genelinde işsizlik oranı, 2007 yılının Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarını içeren döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre değişmeyerek yüzde 8,8 olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemde tarım dışı işsizlik oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,1 puan azalarak yüzde 11,6, genç nüfusta işsizlik oranı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 1,5 puan artarak yüzde 18,6 olmuştur. İstihdam edilen kişi sayısı Haziran, Temmuz ve Ağustos döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 490 bin kişi artmıştır. TABLO: II. - Temmuz Ayları İtibarıyla Yurtiçi İşgücü Piyasasındaki Gelişmeler(*) (15+Yaş, Bin Kişi)
Kaynak: TÜİK (*) Tabloda kastedilen Temmuz ayı; Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarının ağırlıklı ortalamasıdır. 2007 yılının Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarını içeren döneminde işgücüne katılma oranı, hem kadınlarda hem de erkeklerde bir önceki yılın aynı dönemine göre artarak toplamda yüzde 49,5’e yükselmiştir. 2007 yılının Haziran-Ağustos döneminde, bir önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında istihdam tarım sektöründe 50 bin kişi azalmıştır. Aynı dönemde istihdam artışı sanayi sektöründe 30 bin, hizmetler sektöründe ise 510 bin kişi olmuştur. Hizmetler sektöründe önemli bir yeri olan inşaat sektöründe 117 bin kişilik istihdam artışı kaydedilerek, sektörün toplam istihdam içindeki payı yüzde 6,4’e yükselmiştir. İşgücüne katılım oranının 2007 yılında 2006 yılına göre 0,2 puan artacağı ve işsizlik oranının ise 2007 yılında yüzde 9,7 oranında gerçekleşeceği öngörülmektedir.
2008 yılında, öngörülen büyüme ve yatırım artışlarına bağlı olarak istihdamın yaklaşık 425 bin kişi artması, işsizlik oranının ise yüzde 9,6 olarak gerçekleşmesi beklenmektedir. 3. Ekonominin Genel Dengesia) Mevcut Durum 2006 yılında toplam yurt içi talep reel olarak yüzde 5,4 oranında artarken, dış dengenin GSMH büyümesine katkısının pozitif 0,2 puan olması sonucunda GSMH yüzde 6 oranında büyümüştür. Dış dengenin GSMH büyümesine katkıları açısından bakıldığında, 2002-2005 döneminde negatif olarak gerçekleşen dış dengenin GSMH büyümesine katkısının ilk defa 2006 yılında pozitife döndüğü gözlenmektedir. Söz konusu durumun ortaya çıkmasında, 2006 yılının özellikle ikinci yarısında toplam yurtiçi talep artış hızındaki yavaşlamaya bağlı olarak ithalat artış hızının sınırlı kalması ile reel kurdaki artışa da bağlı olarak ihracattaki artışın devam etmesi belirleyici olmuştur. 2006 yılında özel tüketim artış hızı 2004 ve 2005 yıllarında ulaştığı yüksek seviyelerden sonra toplam yurt içi talep artış hızındaki yavaşlama ile uyumlu bir içimde yüzde 5,1 oranında gerçekleşmiştir. 2006 yılında özel tüketim artış hızında gözlenen yavaşlamada gıda-içki, dayanıklı tüketim malları ve enerji-ulaştırma-haberleşme alt sektörlerindeki düşük oranlı artışlar etkili olmuştur. 2006 yılında kamu sabit sermaye yatırımlarındaki artış yüzde 4,2 seviyesinde kalırken, özel sabit sermaye yatırımları yüzde 16,7 oranında artmıştır. 
2007 yılında toplam yurt içi talebin yüzde 5,1 oranında artması, dış dengenin GSMH büyümesine olan katkısının ise negatif 0,3 puan olarak gerçekleşmesi neticesinde GSMH büyümesinin yüzde 5 olması beklenmektedir. 2007 yılında özel tüketimin yüzde 3,9, kamu tüketiminin ise yüzde 6,5 oranında artması sonucunda toplam tüketimin yüzde 4,3 oranında artacağı tahmin edilmektedir. Söz konusu yılda kamu tüketiminin cari fiyatlarla GSMH içindeki payının bir önceki yıla göre 0,3 puan artarak yüzde 12,8, özel tüketimin de GSMH içindeki payının ise bir önceki yıla göre 1,5 puan azalarak yüzde 69,9 oranında gerçekleşmesi beklenmektedir. 2007 yılında özel sabit sermaye yatırımlarının yüzde 7,4, kamu sabit sermaye yatırımlarının ise yüzde 2,3 oranında artması beklenmektedir. Böylece, toplam sabit sermaye yatırımlarında yüzde 6,2 oranında reel artış beklenirken, cari fiyatlarla toplam sabit sermaye yatırımlarının GSMH içindeki payının bir önceki yıla göre 0,2 puan artarak yüzde 21,7 olması beklenmektedir. 2007 yılında stok değişiminin GSMH büyümesine katkısının pozitif 0,5 puan olacağı tahmin edilmektedir. 2007 yılında kamu harcanabilir gelirinin GSMH’ya oranının, 2006 yılına göre 3 puan azalarak yüzde 15,8’e gerileyeceği tahmin edilmektedir. Söz konusu gelişmede, kamu harcanabilir gelirleri içinde yer alan tüm gelir kalemlerinin GSMH içindeki paylarında gözlenen azalma etkili olmuştur. Bunun sonucunda, kamu tasarruflarının milli gelir içindeki payının 2006 yılında yüzde 6,2 olan seviyesinden 2007 yılında yüzde 3,1’e gerilemesi ve 2006 yılında pozitife dönmüş olan kamu tasarruf yatırım farkının 2007 yılında tekrar negatif olması beklenmektedir. TABLO: II. - Ekonominin Genel Dengesi (Cari Fiyatlarla)
Kaynak: DPT (1) Gerçekleşme Tahmini (2) Program TABLO: II. - Ekonominin Genel Dengesi (Sabit Fiyatlarla)
Kaynak: DPT (1) Yüzde değişimleri GSMH büyümesine katkıları göstermektedir. (3) Program b) 2008 Yılı Hedefleri 2008 yılında toplam yurt içi talebin yüzde 5 oranında artması ve dış dengenin GSMH büyümesine katkısının pozitif 0,3 puan olması sonucunda GSMH’nın yüzde 5,5 oranında büyümesi beklenmektedir. 2008 yılında özel kesim tüketim harcamalarında yüzde 4,8, kamu tüketim harcamalarında ise yüzde 3,4 oranlarında artış olması beklenmektedir. Bu dönemde özel sabit sermaye yatırımlarının yüzde 8,5 oranında artarken, kamu sabit sermaye yatırımlarının da yüzde 3,9 oranında gerilemesi beklenmektedir. Büyümeye katkılar yönüyle incelediğimizde, yüzde 5,5 oranındaki 2008 yılı büyümesine, özel tüketimin katkısının 3,2 puan, kamu tüketiminin katkısının 0,4 puan, özel sabit sermaye yatırımlarının katkısının 1,7 puan, kamu sabit sermaye yatırımlarının katkısının ise negatif 0,2 puan olması beklenmektedir. 2008 yılında stok değişiminin GSMH büyümesine katkısının pozitif 0,2 puan olacağı tahmin edilmektedir. Kamu harcanabilir gelirinin GSMH’ya oranının 2008 yılında değişmeyerek yüzde 15,8 olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. 2008 yılında kamu tasarruflarının milli gelir içindeki payında önemli bir değişme olmazken kamu yatırımlarının payındaki azalmanın sonucunda kamu tasarruf yatırım farkının 2007 yılına göre bir miktar iyileşme göstererek negatif yüzde 1,5 seviyesinde gerçekleşmesi beklenmektedir. Yüklə 5,27 Mb. Dostları ilə paylaş:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||