|
- -
2013 YILI PROGRAMI
18 Ekim 2012 Tarihli ve 28445 Sayılı Resmi Gazete'de Yayımlanan 4 Ekim 2012 Tarihli ve 2012/3839 Sayılı 2013 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair
Bakanlar Kurulu Kararı Eki
BİRİNCİ BÖLÜM 2013 YILI PROGRAMININ MAKROEKONOMİK AMAÇ VE POLİTİKALARI
I. MAKROEKONOMİK AMAÇLAR
2013-2015 dönemini kapsayan Orta Vadeli Programda yer alan temel amaç ve makroekonomik öncelikler çerçevesinde; özellikle gelişmiş ülkeler kaynaklı olmak üzere küresel ekonomide devam eden sorunlara, belirsizlik ve risklere rağmen büyüme sürecinin devam ettirilmesi, istihdam artışının sürdürülmesi, kamu mali dengelerinin iyileştirilmesi, cari işlemler açığında kaydedilen düşme eğiliminin sürdürülmesi, yurtiçi tasarrufların artırılması, enflasyonla mücadeleye devam edilmesi ve finansal istikrarın korunması 2013 Yılı Programının temel makroekonomik amaçlarıdır.
II. MAKROEKONOMİK POLİTİKALAR A. BÜYÜME VE İSTİHDAM -
Para, maliye ve gelirler politikaları; iç ve dış talep arasındaki denge gözetilerek büyümenin desteklenmesi, istihdamın artırılması, fiyat istikrarı ile finansal istikrarın birlikte sürdürülmesi amaçları çerçevesinde ve koordinasyon içerisinde yürütülecektir.
-
Yurtiçi tasarrufların artırılması için tüketimin gelirle dengeli bir şekilde büyümesini sağlayıcı politikalar uygulanacaktır.
-
Gerek kamuda gerekse özel kesimde israfı azaltmaya ve tasarruf bilincinin artırılmasına yönelik çalışmalar sürdürülecektir.
-
Büyümenin sürdürülebilirliğini sağlamak ve yeni istihdam olanakları yaratmak için ihracatı artıracak ve ithalata bağımlılığı azaltacak yerli ve uluslararası yatırımlar desteklenmeye devam edilecektir
-
Rekabet gücünün artırılması için daha verimli, Ar-Ge tabanlı ve yenilikçi üretim yapısına geçişi destekleyecek politikalar izlenecektir.
-
İstihdamın artırılmasına, işgücünün niteliğinin yükseltilmesine, kayıtdışılığın ve bölgeler arası gelişmişlik farklarının azaltılmasına yönelik politikalara ağırlık verilecektir.
B. MALİYE POLİTİKASI
1. Kamu Harcama Politikası
-
Kamu idarelerinin karar verme süreçlerini güçlendirmek, mali saydamlık ve hesap verilebilirliği artırmak amacıyla uygulamaya konulan stratejik planlama ve performans esaslı bütçeleme anlayışı yaygınlaştırılacak, kaynak tahsis sürecinde stratejik planlar ve performans programları esas alınacaktır.
-
Harcama programları verimlilik artışı sağlamak amacıyla gözden geçirilecektir.
-
Sosyal amaçlı programlar ile tarım sektörüne yönelik transferlerin amaçlanan faydayı sağlayıp sağlamadıklarını değerlendirmek üzere çalışma yapılacaktır.
-
Kamu idarelerinin etki analizi yapma kapasiteleri artırılacaktır.
-
Kamu ihale sisteminin etkinliğinin artırılması yönündeki düzenlemeler hayata geçirilecektir.
-
Mahalli idarelerin genel bütçe vergi paylarından kamuya olan borçlarına mahsuben yapılacak kesinti, yeni borç doğmasını engelleyecek ve borç stokunun azalmasına yardımcı olacak bir oranla düzenli olarak uygulanmaya devam edilecektir.
-
Sağlık hizmetlerinin kalitesinden ödün verilmeksizin, gereksiz ilaç ve hizmet kullanımını önlemek üzere ilaç ve tedavi harcamaları daha akılcı hale getirilecektir.
-
Sağlık hizmet sunucularının geçmiş davranışlarını dikkate alan denetim modelleri geliştirilecek, risk analizi ve veri madenciliği alanlarında yazılım, donanım ve eğitim altyapısı güçlendirilecektir.
2. Kamu Yatırım Politikası
Kamu yatırımlarının etkinliği artırılacak; yatırımlar öncelikli olarak sosyal kalkınma amaçlı ve üretken faaliyetleri destekleyecek nitelikteki altyapıya yönlendirilecek, sektörel, bölgesel ve AB’ye uyum yönündeki amaçların gerçekleştirilmesinde etkili bir araç olarak kullanılacaktır. Bu çerçevede;
-
Kamu yatırımlarının etkili, verimli ve zamanında gerçekleştirilmesi, mevcut sermaye stokunun daha etkin kullanılması hedeflenecektir.
-
Eğitim, sağlık, teknolojik araştırma, ulaştırma, içme suyu, adalet hizmeti sektörleri ile bilgi ve iletişim teknolojilerinin geliştirilmesine yönelik altyapı yatırımlarına öncelik verilecektir.
-
Kamu yatırımları, başta Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP), Doğu Anadolu Projesi (DAP), Konya Ovası Projesi (KOP), Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP) kapsamındaki yatırımlar olmak üzere bölgeler arası gelişmişlik farklarını azaltmayı ve bölgesel gelişme potansiyelini değerlendirmeyi hedefleyen ekonomik ve sosyal altyapı projelerine yoğunlaştırılacaktır.
-
Kamu yatırım teklif ve kararları; sorun, ihtiyaç ve çözüm analizlerini içeren, sektörel ve bölgesel ana plan ve stratejileri ile nitelikli yapılabilirlik etütlerine dayandırılacaktır.
-
Kamu yatırım uygulamalarının etkinliğini artırmak amacıyla izleme ve değerlendirme çalışmaları geliştirilecektir.
-
Kamu altyapı yatırımlarının gerçekleştirilmesinde özel sektör katılımını artırıcı modellerin kullanımı yaygınlaştırılacaktır.
3. Kamu Gelir Politikası
-
Vergi düzenleme ve uygulamalarında istikrar ve öngörülebilirlik esas olacaktır.
-
Ar-Ge faaliyetlerinin desteklenmesine, yüksek katma değerli ürünler geliştirilerek ülke ekonomisinin uluslararası düzeyde rekabet edebilir bir yapıya kavuşturulmasına yönelik vergi politikası uygulamalarına devam edilecektir.
-
Temel vergi kanunlarının günümüz ihtiyaçları doğrultusunda gözden geçirilmesi çalışmalarına devam edilecektir.
-
Vergi politikaları finansman kalitesini artıracak şekilde uygulanacaktır.
-
Başta yurtiçi tasarruf yetersizliği ve cari açık olmak üzere, büyüme ortamının sürdürülebilirliğini tehdit eden unsurlarla mücadelede vergi politikası gerektiğinde etkin bir şekilde kullanılacaktır.
-
İstisna, muafiyet ve indirimler nedeniyle oluşan vergi harcaması tutarlarının hesaplanarak kamuoyuyla paylaşılması uygulaması genişletilerek sürdürülecektir.
-
Vergiye uyumun artırılması ve vergi tabanının genişletilmesine yönelik çalışmalara devam edilecektir.
-
Kamu taşınmazlarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılmasına yönelik olarak satış dahil tüm alternatifler değerlendirilecektir.
-
Vergi politikalarının belirlenmesinde ve uygulanmasında, iklim değişikliğiyle mücadele edilmesine ve enerji tüketiminde tasarruf sağlanmasına yönelik öncelikler gözetilecektir.
4. Kamu Borçlanma Politikası
-
Stratejik ölçütlere dayalı borçlanma politikası uygulaması sürdürülecektir.
-
Piyasa koşulları elverdiği ölçüde, borçlanmanın ağırlıklı olarak TL cinsinden ve sabit faizli enstrümanlarla yapılması suretiyle döviz kuru ve faiz oranı riski; ortalama vadenin uzatılması ve Hazine’nin güçlü rezerv tutması suretiyle likidite riski düşürülecektir.
-
Borç servisinin dönemler arası dengeli dağılmasının sağlanması ve ikincil piyasada fiyat etkinliğinin artırılması amaçlarıyla değişim ve geri alım ihaleleri yapılabilecektir.
-
İkincil piyasalarda sağlıklı bir verim eğrisinin oluşturulması ve likiditenin sağlanmasına yönelik olarak senetlerin azalan vadelerde yeniden ihraç edilmesi politikasına devam edilecektir.
-
Devlet iç borçlanma senetlerinin yatırımcı tabanının genişletilmesi amacıyla yeni araçların geliştirilmesine ilişkin çalışmalara devam edilecektir.
-
Piyasa yapıcılığı sistemi sürdürülecektir.
-
Finansman programları, iç borçlanma stratejileri, ihale duyuruları gibi borçlanmaya ilişkin bilgilerin düzenli olarak açıklanmasına devam edilecektir.
5. Kamu Mali Yönetimi ve Denetim
-
Kamuda etkin bir dış denetimin sağlanması için Sayıştay’ın uygulama altyapısı güçlendirilecektir.
-
Kamu idarelerinde iç kontrol sisteminin sağlıklı bir şekilde işletilmesi, iç ve dış denetimin etkin ve koordineli bir şekilde çalışması sağlanacaktır.
-
Kamu idarelerinin faaliyetlerinin kamu iç kontrol ve iç denetim standartlarına uyum düzeyinin artırılması sağlanacaktır.
-
Kamu idarelerinde yönetim sorumluluğunun güçlendirilmesi için kamu mali yönetiminin insan kaynakları altyapısı nitelik ve nicelik olarak güçlendirilecektir.
-
İç denetim birimlerinin kurumsal kapasitesi artırılacak, kamu idarelerinin teşkilat yapısındaki yeri güçlendirilecektir.
-
İç denetim alanında merkezi uyumlaştırma fonksiyonu gören İç Denetim Koordinasyon Kurulu yeniden yapılandırılacaktır.
6. Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve Özelleştirme
-
Kamu iktisadi teşebbüslerinin (KİT) kârlılık, verimlilik ve kurumsal yönetişim ilkelerine uygun olarak işletilmesi esastır.
-
KİT’lerin belirli bir takvim ve strateji çerçevesinde özelleştirilmesi çalışmaları kararlılıkla sürdürülecektir.
-
KİT’lerde; yetkilendirmeyi, hesap verebilirliği, şeffaflığı, karar alma süreçlerinde etkinliği ve performansa dayalı yönetimi esas alan stratejik yönetim anlayışı yaygınlaştırılacaktır.
-
KİT’lerin stratejik planlarının yıllık uygulama dilimleri olan performans programları izlenecek ve değerlendirilecektir.
-
KİT’lerde uluslararası standartlara uygun iç denetim birimleri oluşturulacak, iç kontrol sistemleri geliştirilecektir.
-
Fiyatlandırma başta olmak üzere KİT’lerin tüm işletmecilik politikaları, stratejik planlar ile genel yatırım ve finansman kararnamelerinde öngörülen hedeflere ulaşacak şekilde belirlenecek ve etkin bir şekilde uygulanacaktır.
-
KİT’lerin gayrimenkullerinin değerlendirilmesinde rayiç bedel esas alınacaktır. Atıl olmayan gayrimenkullerin devrinde; işletmenin verimliliği ve bütünlüğü gibi hususların olumsuz etkilenmemesi, tarım arazilerinin korunması ve çevre sağlığı göz önünde bulundurulacaktır.
-
KİT’lerin sürekli zarar eden ve kâra geçmesi mümkün görülmeyen işletme birimleri tasfiye edilecektir.
-
KİT’lerde nitelikli personel ihtiyacının karşılanması için gerekli tedbirler alınacaktır.
C. ÖDEMELER DENGESİ -
Firmaların küresel rekabet gücünü artırmak amacıyla yenilikçiliğe dayalı, markalı, katma değeri yüksek ürün ve hizmetlerin üretim ve pazarlama süreçlerinin desteklenmesine devam edilecektir.
-
Enerjide yerli ve yenilenebilir kaynakların payı artırılacak, enerji verimliliğini sağlayıcı çalışmalar desteklenerek ithalata olan bağımlılık azaltılacaktır.
-
Girdi Tedarik Stratejisi (GİTES) kapsamında; ihracata dönük üretimde daha etkin ve düşük maliyetli girdi tedarikine, üretim ve ihracatın ara malı ithalatına bağımlılığının azaltılmasına ve bu suretle ihracatta sürdürülebilir rekabet gücüne katkı sağlanmasına yönelik eylemlerin hayata geçirilmesine başlanacaktır.
-
Yurtiçinde üretim ve ticaret yapan uluslararası firmaların tedarik zincirlerinde yurtiçi üretimin payının artırılmasına yönelik politikalar geliştirilecektir.
-
Dahilde işleme rejimi, yurtiçi üretim, ihracat ve dış ticaret dengesine etkisi açısından bütüncül bir şekilde değerlendirilerek gerekli düzenlemeler yapılacaktır.
-
Yurtiçi katma değer oranı yüksek malları kullanma bilincinin geliştirilmesine yönelik olarak etiketleme başta olmak üzere özendirici tedbirler alınacaktır.
-
İthalatta piyasa gözetimi ve denetimi sisteminin etkinliği artırılacaktır.
-
Kamu alımlarında yerli ürünlerin tercih edilmesi sağlanacaktır.
-
İhracatta pazar çeşitliliğinin artırılması amacıyla belirlenen ülkelere yönelik eylem planları hazırlanacaktır.
-
İhracatçı firmaların mevcut pazarlarda paylarının artırılması ve yeni pazarlara giriş yapabilmelerine yönelik destekler etkin şekilde kullanılmaya devam edilecektir.
-
İhracatçıların uluslararası alanda karşılaştığı sorunlara ve ticarette karşılaşılan teknik engellerin bertaraf edilmesine yönelik etkin çözümler üretilecektir.
-
İhracatçı firmaların pazara girişlerini kolaylaştıracak teknik mevzuat uyum çalışmalarına yönelik destekler sürdürülecektir.
-
Serbest Ticaret Anlaşması imzalanan ülke sayısını artırmaya yönelik çalışmalara devam edilecektir.
-
İhracata yönelik kredi ve garanti destek imkânlarının iyileştirilmesine devam edilecektir. Ayrıca, ihracatçılara yönelik finansman programlarının farkındalığı artırılacak ve yeni finansman araçları oluşturulmasına yönelik çalışmalar yapılacaktır.
Ç. PARA POLİTİKASI VE FİYAT İSTİKRARI -
2013 yılında para politikasının temel amacı, fiyat istikrarını sağlamak ve sürdürmektir. Destekleyici bir amaç olarak finansal istikrar da gözetilmeye devam edilecektir.
-
Para politikası, enflasyon hedeflemesi çerçevesinde yürütülecektir.
-
Temel para politikası aracı olarak kısa vadeli faiz oranları kullanılmasının yanı sıra, zorunlu karşılık oranları ve faiz koridoru gibi birbirini tamamlayıcı nitelikteki araçlar ile Türk Lirası ve döviz cinsi likidite uygulamaları birlikte kullanılmaya devam edilecektir.
-
Enflasyon hedefleri, Hükümet ve Merkez Bankası tarafından üç yıllık vadede belirlenecektir.
-
Para politikasının hesap verebilirliğini ve şeffaflığını temin etmek amacıyla, enflasyonun yıl sonu hedefinden belirgin olarak sapması ya da sapma olasılığının ortaya çıkması halinde, Merkez Bankası hedeften sapmanın nedenlerini ve enflasyonun tekrar hedefe yakınsaması için alınması gereken önlemleri Hükümete yazılı olarak bildirecek ve kamuoyuna duyuracaktır.
-
Esnek ve etkin likidite yönetimine imkân veren para politikasının operasyonel çerçevesi önümüzdeki dönemde de sürdürülecektir.
-
Dalgalı döviz kuru rejimi uygulamasına bu dönemde de devam edilecektir.
-
Piyasa derinliğinin kaybolmasına bağlı olarak kurlarda sağlıksız fiyat oluşumlarının gözlenmesi veya aşırı oynaklık durumunda döviz alım/satım ihaleleri yapılabileceği gibi spekülatif davranışlar gözlenmesi durumunda piyasaya doğrudan müdahale edilebilecektir.
-
Piyasa koşullarının uygun olduğu dönemlerde, rezerv biriktirme amaçlı döviz alım ihaleleri önceden ilan edilen program dâhilinde yapılmaya devam edilebilecektir.
-
Rezerv Opsiyon Mekanizması sermaye akımlarındaki oynaklıklara karşı otomatik dengeleyici olarak kullanılmaya devam edilecektir.
TABLO I: - Temel Ekonomik Büyüklükler
|
2007
|
2008
|
2009
|
2010
|
2011
|
2012 (1)
|
2013 (2)
|
BÜYÜME VE İSTİHDAM (Yüzde Değişme)
|
|
|
|
|
|
|
|
Toplam Tüketim
|
5,3
|
-0,3
|
-0,4
|
5,7
|
7,5
|
1,0
|
3,1
|
Kamu
|
5,4
|
3,3
|
3,8
|
1,6
|
5,6
|
3,9
|
3,6
|
Özel
|
5,3
|
-0,7
|
-0,9
|
6,2
|
7,8
|
0,6
|
3,1
|
Toplam Sabit Sermaye Yatırımı
|
4,1
|
-5,2
|
-20,1
|
31,1
|
17,4
|
-0,5
|
6,8
|
Kamu
|
12,6
|
5,8
|
-1,2
|
19,1
|
-3,0
|
5,4
|
5,4
|
Özel
|
2,6
|
-7,3
|
-24,3
|
34,5
|
22,6
|
-1,7
|
7,1
|
Stok Değişimi (3)
|
0,6
|
0,3
|
-2,3
|
2,5
|
-0,3
|
-0,8
|
-0,1
|
Toplam Mal ve Hizmet İhracatı
|
7,3
|
2,7
|
-5,0
|
3,4
|
6,4
|
14,1
|
4,2
|
Toplam Mal ve Hizmet İthalatı
|
10,7
|
-4,1
|
-14,3
|
20,7
|
10,9
|
0,0
|
4,0
|
GSYH
|
4,7
|
0,7
|
-4,8
|
9,2
|
8,5
|
3,2
|
4,0
|
GSYH (Milyon TL, Cari Fiyatlarla)
|
843 178
|
950 534
|
952 559
|
1 098 799
|
1 298 062
|
1 434 712
|
1 571 181
|
GSYH (Milyar ABD Doları, Cari Fiyatlarla)
|
648,8
|
742,1
|
616,7
|
731,6
|
774,2
|
799,3
|
858,0
|
Kişi Başı Milli Gelir (GSYH, ABD Doları)
|
9 240
|
10 438
|
8 559
|
10 022
|
10 469
|
10 673
|
11 318
|
Kişi Başı Milli Gelir (SAGP, GSYH, ABD Doları)
|
13 903
|
15 021
|
14 413
|
15 571
|
17 468
|
18 092
|
18 834
|
Nüfus (Yıl Ortası, Bin Kişi)
|
70 215
|
71 095
|
72 050
|
73 003
|
73 950
|
74 885
|
75 811
|
İşgücüne Katılma Oranı (Yüzde)
|
46,2
|
46,9
|
47,9
|
48,8
|
49,9
|
49,6
|
49,6
|
İstihdam Düzeyi (Bin Kişi)
|
20 738
|
21 194
|
21 277
|
22 594
|
24 110
|
24 728
|
25 223
|
İşsizlik Oranı (Yüzde)
|
10,3
|
11,0
|
14,0
|
11,9
|
9,8
|
9,0
|
8,9
|
DIŞ TİCARET (Milyar ABD Doları)
|
|
|
|
|
|
|
|
İhracat (FOB)
|
107,3
|
132,0
|
102,1
|
113,9
|
134,9
|
149,5
|
158,0
|
İthalat (CIF) (4)
|
170,1
|
202,0
|
140,9
|
185,5
|
240,8
|
239,5
|
253,0
|
Dış Ticaret Dengesi
|
-62,8
|
-69,9
|
-38,8
|
-71,7
|
-105,9
|
-90,0
|
-95,0
|
Cari İşlemler Dengesi / GSYH (Yüzde)
|
-5,9
|
-5,6
|
-2,2
|
-6,4
|
-10,0
|
-7,3
|
-7,1
|
Dış Ticaret Hacmi / GSYH (Yüzde)
|
42,7
|
45,0
|
39,4
|
40,9
|
48,5
|
48,7
|
47,9
|
KAMU FİNANSMANI (GSYH'ya Oran, Yüzde)
|
|
|
|
|
|
|
|
Genel Devlet Gelirleri
|
33,6
|
32,9
|
34,6
|
35,5
|
36,4
|
37,0
|
37,9
|
Genel Devlet Harcamaları
|
33,8
|
34,6
|
40,1
|
38,5
|
36,8
|
38,6
|
39,4
|
Genel Devlet Borçlanma Gereği
|
0,2
|
1,6
|
5,5
|
3,0
|
0,4
|
1,6
|
1,5
|
Genel Devlet Faiz Harcamaları
|
5,9
|
5,4
|
5,7
|
4,5
|
3,4
|
3,5
|
3,5
|
Program Tanımlı Genel Devlet Faiz Dışı Fazlası
|
2,8
|
1,5
|
-1,7
|
0,0
|
1,8
|
0,7
|
0,8
|
Kamu Kesimi Borçlanma Gereği (5)
|
0,1
|
1,6
|
5,0
|
2,4
|
0,1
|
1,7
|
1,5
|
Program Tanımlı Kamu Kesimi Faiz Dışı Fazlası (5)
|
3,1
|
1,6
|
-1,1
|
0,8
|
1,9
|
0,5
|
0,8
|
AB Tanımlı Genel Devlet Nominal Borç Stoku
|
39,9
|
40,0
|
46,1
|
42,4
|
39,2
|
36,5
|
35,0
|
FİYATLAR (Yüzde Değişme)
|
|
|
|
|
|
|
|
GSYH Deflatörü
|
6,2
|
12,0
|
5,3
|
5,7
|
8,9
|
7,1
|
5,3
|
TÜFE Yıl Sonu
|
8,4
|
10,1
|
6,5
|
6,4
|
10,5
|
7,4
|
5,3
|
(1) Gerçekleşme tahmini, (2) Program, (3) Büyümeye katkı olarak verilmektedir, (4) Parasal olmayan altın ithalatı dahildir, (5) Genel devlet ve KİT’leri kapsamaktadır.
Dostları ilə paylaş: |
