##book id=152//book name= FİZİkanin təDRİSİ metodikasi // ##fk=102//ks=03//fn=152// sumalltest= 322 // ##Fakultə: Fizika və texnologiya

##book_id=152//book_name= FİZİKANIN TƏDRİSİ METODİKASI - 2. //

##fk=102//ks=03//fn=152// sumalltest= 322 //

##Fakultə: Fizika və texnologiya

##Kafedra: Fizikanin tədrisi metodikasi

##FƏNN: Fizikanin tədrisi metodikasi - 2

##Kurs: IV

##Qrup: 401, 402, 403, 404

##Semestr: VII

##Aylar: Sentyabr – Dekabr (2018 - ci il)

## Tərtib edən müəllim : prof.İ.N.İsmayılov

dos.T.S.Vahidov

## Kafedra müdiri: dos.S.X.Cəlilova

## Mündəricat

## 1. “Mexanika” və “Kinematikanın əsasları”fəslinin elmi metodik təhlili...2 - 11

## 2. X sinifdə “Dinamikanın əsasları” və “Saxlanma qanunları” fəslinin elmi metodik təhlili.......................................................................................................11 -21

## 3. Mexaniki rəqslər və dalğalar fəslinin elmi metodik təhlili ........................21 - 33

## 4. Molekulyar kinetik nəzəriyyənin əsasları fəslinin elmi metodik təhlili..33 - 46

## 5. Bərk cisimlər, maye və qazların xassələri. Buxar, rütubət fəslinin elmi metodik

təhlili …………...................................................................................................................46 - 53

## 6. Termodinamikanın əsasları fəslinin elmi metodik təhlili.......................53 – 64

## 7. Elektrik yükü və elektromaqnit sahəsi, kondesatorlar fəslinin elmi metodik təhlili........................................................................................................................64 -75

## 8. Müxtəlif mühitlərdə elektrik cərəyanı fəslinin elmi metodik təhlili.........75 - 83

## 9. Maqnit sahəsi. Elektromaqnit induksiyası fəslinin elmi metodik təhlili......83-91

## 10. Elektromaqnit rəqsləri. Rəqs konturu. Dəyişən cərəyan. Elektromaqnit dalğaları fəslinin elmi metodik təhlili ………………………………………… 91 - 100

## 11. Dalğa optikası, İşığın interferensiyası və difraksiyası. İşığın dispersiyası və polyarizasiya fəslinin elmi metodik təhlili........................................101 - 106

## 12. İşıq kvantları. Kvant fizikası fəslinin elmi metodik təhlili ……..107 - 116

##num= 1// level= 1// sumtest=39 // name= Mexanika” bölməsinin məzmunu və quruluşu. Kinematik kəmiyyətlər //

1. Klassik mexanika nəzəriyyəsinin səciyyəvi xüsusiyyətləri hansılardır?

I - Klassik mexanikada makrocisimlərin hərəkəti öyrənilir;

II - Cismin hərəkət sürəti işıq sürətindən çox-çox kiçikdir;

III - Cisimlər və onları təşkil edən zərrəciklərin qarşılıqlı təsiri nəzərə alınır;

IV - Cismin kütləsi sabit kəmiyyətdir.

A) 3 və 4

B) 2, 3, 4

C) 1 və 2

D) 1, 2, 4

E) Hamısı

2. Dünyanın fiziki mənzərəsi hansı formalarda ifadə edilir?

A) Klassik və molekulyar - kinetik mənzərəsi

B) Dünyanın mexaniki, molekulyar - kinetik və təbii mənzərəsi;

C) Dünyanın elektrodinamik və təbii - elmi mənzərəsi;

D) Dünyanın kvant - sahə və texniki mənzərəsi;

E) Dünyanın mexaniki , elektrodinamik və kvant sahə formasında;

3. Şəkildə yerin səthindən şaquli yuxarı atılmış cismin koordinat - zaman qrafiki verilmişdir. Cismin uçuş müddətini hesablayın (havanın müqavimətini nəzərə almayın, g=10 m/san²)

y, m

t,san

0

180

A) 3 san

B) 6 san

C) 90 san

D) 12 san

E) 180 san

4. Məktəb fizika kursunun öyrənilməsində birinci hansı enerji növünün öyrənilməsindən başlamaq daha məqsədə uyğundur. Nə üçün?

A) Daxili enerjidən. Çünki, bu zaman sistemdə cismin təxminən 7 - enerji forması nəzərə alınır.

B) Potensiaı enerjidən. Çünki, bu zaman sistemdə iki cisim iştirak edir;

C) Tam enerjidən. Çünki, bu zaman iki enerjinin cəmindən istifadə edilir;

D) Kinetik enerjidən. Çünki, bu zaman sistemdə yalnız bir cisim iştirak edir;

E) Mexaniki enerjidən. Çünki, bu zaman cismin hərəkətində iştirak edən enerji növlərindən istifadə edilir.

5. Mexanikada hərəkətin dinamik ölçüsü dedikdə hansı fiziki kəmiyyətlər nəzərdə tutulur?

A) Potensial enerji, qüvvə momenti, impulls, enerji

B) Ətalət, qüvvə. kütlə, hərəkət miqdarı, qüvvə impulsu

C) Impuls, impuls momenti, kinetik enerji, qüvvə impulsu və iş

D) Kinetik enerji, qüvvə impulsu, hərəkət miqdarı, ağırlıq qüvvəsi

E) qüvvə momenti, konservativ qüvvələr, dispativ qüvvələr, potensial enerji

6. Sabit qüvvənin işi hansı xassələrə malikdir?

I - Qapalı trayektoriya üzrə sabit qüvvənin işi sıfra bərabərdir.

II - Sabit qüvvənin işi həmişə müsbətdir.

III - İki nöqtə arasında cismin hərəkəti zamanı sabit qüvvənin gördüyü iş bu nöqtələri birləşdirən trayektoriyanın formasından asılı deyildir.

A) I və III

B) Yalnız II

C) Yalnız III

D) I və II

E) II və III

7. Düzxətli hərəkət edən cismin koordinaının zamandan asılılıq tənliyi şəklindədir. Cismin başlanğıc sürəti və təcili nə qədərdir?

A)

B)

C)

D)

E)

8. m kütləli cisim sürtünmə əmsalı olan səthdən dartı qüvvəsinin təsiri ilə bərabərsürətli hərəkət edir. Dartı qüvvəsinin ifadəsi hansıdır?

m

A) F_d = 0

B) F_d = mgsin + mgcos

C) F_d = mgsin

D) F_d = mgcos - mgcos

E) F_d = mgsin

9. Şəkildə göstərilmiş səthdə hərəkət edən cismə neçə qüvvə təsir edir?

F

A) 3

B) 1

C) 4

D) 2

E) 5

10. Şaquli yuxarı atılan cismin koordinat tənliyi y=15 + 30t - 5t² şəklindədir. Cismin uçuş müddətini hesablayın. (havanın müqavimətini nəzərə almayın, g=10 m/san²)

A) 2 san

B) 6 san

C) 0, 4

D) 0, 38

E) 0, 5

11. Eyni kütləli iki tircik sükunətdədir. Tirciklərə təsir edən reaksiya qüvvələrinin nisbətini hesablayın. (sin 30=, cos30= )

30⁰

I

II

A)

B)

C)

D)

E) 1

12. Şəkildə təsvir olunan lingin tarazlıq şərti hansıdır?

A)

B)

C)

D)

E)

13. Şəkildə təsvir olunan təcrübə nəyə aiddir?

A) Kinetik enerjiyə aid

B) Cisimlərin müxtəlif səthlərdə hərəkətinə aid

C) Mərkəzəqaçma təcilinə aid

D) Tarazlığın növlərinə aid

E) Potensial enerjiyə aid

14. Şəkildə təsvir olunan lingdən hər birinin çəkisi 4 N olan iki yük asılmışdır. Ling dinamometr vasitəsilə tarazlıqdadır. Dinamometrin göstərişini təyin edin.

A) 8 N

B) 12 N

C) 6 N

D) 9 N

E) 24 N

15. Aşağıda verilənlərdən “Dünyanın təbii - elmi mənzərəsi”nin düzgün olmayan ifadəsini seçin?

1 - dünyanın mexaniki mənzərəsi

2 - dünyanın molekulyar - kinetik mənzərəsi

3 - dünyanın elektrodinamik mənzərəsi

4 - dünyanın statik mənzərəsi

5 - dünyanın kvant - mexaniki mənzərəsi

A) 2, 3

B) 3, 1

C) 2, 4

D) 1, 2

E) heç biri

16. Aşağıdakılardan hansıların mexanika bölməsinin əsas xüsusiyyərləri hesab edildiyini müəyyənləşdirin

1 - orta məktəbdə fizika kursunun öyrənilməsinin bu bölmədən başlaması;

2 - mikro proseslərin nəzərə alınmaması;

3 - mexaniki proseslərin daha asan modelləşdirilməsi;

4 - istilik proseslərinin öyrənilməsi;

5 - mexanikanın fiziki nəzəriyyə ilə tam şəkildə əks etdirilməsi;

A) 2, 3, 4

B) 1, 2, 3

C) 1, 3, 5

D) 2, 4, 5

E) 3, 4, 5

17. Aşağıdakı mülahizələrdən “Kinmematika”nı düzgün səciyyələndirən ifadələri seçin?

1 - Cisimlərin hərəkətinin doğuran səbəbləri deyil, cismin hərəkət xüsusiyyətlərini öyrənən bölmədir;

2 - Müxtəlif sistemlərdə cismin hərəkətinin müxtəlif olması ilə müəyyən olunur

3 - Cismin hərəkətinin həndəsi təsvirini öyrənən bölmədir

4 - Hesablama sistemi, hərəkətin nisbiliyi və hərəkətin kinematik kəmiyyətləri müəyyən olunan “Mexanika”nın bölməsidir.

A) 1, 4;

B) 2, 4

C) 1, 3

D) 2, 3

E) 3, 4

18. Saxlanma qanunları ilə müvafiq simmetriya prinsipləri arasındakı əlaqə formalarından düzgün ifadə edilməyənləri müəyyənləşdirin

1 - enerjinin saxlanma qanunu - - - - - zamanın bircinsliyini

2 - enerjinin saxlanma qanunu - - - - - fəzanın bircinsliyini

3 - impulsun saxlanması qanunu - - - - məkanın bircinsliyini

4 - impulsun saxlanması qanunu - - - zamanın bircinliyini

5 - impuls momentinin saxlanması - - - - - məkanın izotropluğunu

6 - hərəkət sürətinin saxlanması qanunu - - - ümumi nisbilik prinsipini

A) 4, 5, 6

B) 1, 3, 5

C) 2, 3, 5

D) 2, 4, 6

E) 2. 5, 6

19. Cisim dayanıqlı tarazlıq halında olduqda……. .

1 - ağırlıq mərkəzi mümkün olan vəziyyətlərdən ən aşağıda yerləşir

2 - ağırlıq mərkəzi mümkün olan vəziyyətlərdən ən yuxarıda yerləşir

3 - bütün hallarda cismin ağırlıq qüvvəsinin momenti sıfra bərabərdir

A) Yalnız 2

B) Yalnız 1

C) Yalnız 3

D) 1 və 3

E) 2 və 3

20. Cisim fərqsiz tarazlıq halında olduqda…….

1 - ağırlıq mərkəzi fırlanma oxu üzərində yerləşir

2 - ağırlıq mərkəzi mümkün olan vəziyyətlərdən ən yuxarıda yerləşir

3 - bütün hallarda cismin ağırlıq qüvvəsinin momenti sıfra bərabərdir

A) 2 və 3

B) Yalnız 2

C) Yalnız 3

D) Yalnız 1

E) 1 və 3

21. Şəkildə çay gəmisinin ön kəsiyinin üç müxtəlif vəziyyəti təsvir edilir. Gəmi hansı vəziyyətdə olduqda aşmaz?

1

3

2

A) 2 və 3

B) Yalnız 2

C) Yalnız 3

D) Yalnız 1

E) 1 və 3

22. Şəkildə təsvir olunan lingdən hər birinin çəkisi 8 N olan iki yük asılmışdır. Ling dinamometr vasitəsilə tarazlıqdadır. Dinamometrin göstərişini təyin edin.

A) 32 N

B) 48 N

C) 2 N

D) 8 N

E) 12 N

23. Bu kəmiyyətlərdən hansı vektorial kəmiyyətdir?

1 – Sürət

2 – Təcil

3 – Kütlə

4 –Yerdəyişmə

5 – Gedilən yol

A) 1, 2, 3

B) 1, 3, 4

C) 1, 2, 4

D) 2, 3, 4

E) 2, 4, 5

24. Hansı hallarda Yerə maddi nöqtə kimi baxmaq olar.

1 - Yerdən Günəşə qədər məsafəni hesablayarkən

2 - Yer ekvatorun uzunluğunu hesablayarkən

3 - Yerin Günəş ətrafında hərəkətini öyrənərkən

A) 1, 2

B) 1, 3

C) 2 , 3

D) 1

E) 3

25. Düzxətli bərabərtəcilli hərəkətdə yerdəyişmə üçün hansı ifadələr doğrudur?

1 -

2 -

3 -

4 -

5 -

A) 2, 3, 5

B) 1, 4, 5

C) 1, 2, 3

D) 2, 4, 5

E) 3, 4, 5