9-1 BTU S-18 GURUH TALABASI MUSTAFOQULOVA AZIZANING
BOSHLANG’ICH TA’LIM PEDAGOGIKASI, INNOVATSIYASI VA
INTEGRATSIYASI FANIDAN TAYYORLAGAN REFERATI.
MAVZU: MASOFAVIY TA’LIM TEXNOLOGIYALARI.
MUSTAFOQULOVA AZIZA
17.11.2021
Mavzu: Masofaviy ta’lim texnologiyalari
REJA:
Masofaviy ta’lim tushunchasi
Masofaviy ta’lim modellari (turlari)
Masofaviy ta’limning yutuqlari va kamchiliklari
O’zbekistonda masofaviy ta’limni rivojlanishi.
Respublikamizda bugungi kunda kompyuter texnologiyalari va Internet tarmog’ini
rivojlantirishga katta ahamiyat berilyapti. Shunga ko’ra, ta’lim tizimidagi o’quv yurtlarida
informatika va axborot texnologiyalari fanlarining o’qilitishi - davr talabi bo’lib qolmoqda.
Shak-shubhasiz, sungi yillarda mutaxasislar yakdil tasdiklayotganlaridek, mamlakatimizda bu
yunalishda sezilarli kadamlar kuyildi. Lekin shu soxadagi faoliyat xozircha talablar darajasida
emas. Masalan, 2003 yilda EXMlar uchun dasturlarga patent olish uchun faqatgina 140 ariza
ruyxatga olingan. Shu bilan birga, 2005-2013 yidagi ma’lumotlarga kura mamlakatdagi 631
akademik litsey va kasb-xunar kolledjining faqat 22 tasi, respublikadagi 64 oliy o’quv yurtning
40 tasi Internet tarmoklariga ulangan xolos. Respublikamizdagi kupgina o’quv yurtlari eski
avlod kompyuterlar bilan jihozlangan yoki umuman kompyuterlashtirilmagan. Oliy ta’lim
muassasalarning xar bir 100 talabasiga o’rtacha hisobda 3,3 kompyuter mos keladi (ma’lumotlar
Toshkent aloqa institutida o’tkazilgan ilmiy amaliy konferensiya materiallaridan olingan).
Kadrlar tayyorlashning sifatini yanada yaxshilash, ta’lim tugrisidagi konunni tula amalga
oshirish uchun ta’limning turli shakllaridan foydalanish zarur bulib kelyapti.
Bu borada hukumatimiz tomonidan ko’p ishlar olib borilmoqda. Shularga Respublikasizda yangi
rivojlangan, "masofaviy ta’lim" deb nomlangan, ta’lim turi misol kilishimiz mumkin. Ta’limning
bu turi shu paytgacha mavjud bulgan ta’lim turlaridan uzining ayrim ijobiy tomonlari bilan
ajralib turadi.
Masofaviy ta’lim (MT) – bu o’qituvchi va o’quvchi bir biri bilan masofa yoki vaqt orqali
ajratilgan sababli, informatsion texnologiyalardan fodalanilgan ta’lim turi.
Bu ta’lim turini paydo bo’lishiga asosiy sabab deb informatsion va kommunikativ
texnologiyalarning tezkor rivojlanishi va ular asosida prinsipial yangi ta’lim texnologiyalar
(internet texnologiyalar) yaratilishini xisoblash mumkin. Internet texnologiyalardan foydalanish
bizga o’quv materiallarni cheksiz va juda arzon tarkatish va kupaytirish, xamda uni
o’quvchilarga tezkor va anik yetkazish imkoniyatlarini yaratib berdi. Shu bilan birga ta’lim
interaktiv bulganligi sababli, o’quvchining o’z ustidan mustaqil ishlashning urni juda katta
axamiyatga ega buladi.
Masofaviy ta’lim o’zi nima? Uning qanaqa ijobiy va salbiy tomonlari bor? O’zbekiston
Respublikasida undan foydalanish zarurati bormi? Masofaviy ta’limni tashkil qilish uchun nima
kerak?