D. O‘rinbayeva m. Rahimova

 
SHIFOBAXSH O`SIMLIKLAR - TABIAT BOYLIGI 
Dorivor o`simliklardan foydalanish uzoq tarixga ega. Kishilar ibtidoiy 
zamonlardayoq kasal yoki yarador hayvonlar ba`zi o`tlarni eb sog’ayib 
ketishiga e`tibor berganlar. Davrlar o`tishi bilan tabiat yaratib qo`ygan 
dorivor o`simliklarning ahamiyati oshib boravergan. Miloddan ancha oldin 
Qadimgi Misr, Hindiston, Xitoyda dorivor o`simliklardan foydalanish 
usullari yozilgan qo`llanmalar paydo bo`lgan.
O`rta Osiyo xalq tabobati asrlar mobaynida boy tajriba to`pladi. Jahon 
madaniyatiga katta hissa qo`shgan qomusiy olim Abu Ali ibn Sino dorivor 
o`simliklarga alohida e`tibor bergan. U turli xil shifobaxsh o`simliklarning 
dorivorlik xususiyatlari to`g’risida yozgan.
Hozirgi paytda dunyo bo`yicha ilmiy meditsina va xalq tabobatida 
jami 12000 dan ortiq o`simlik turidan foydalanilmoqda. O`zbekistonda 
yovvoyi holda o`sadigan o`simliklarning o`zi 4 ming turdan ortiq. 
Shulardan 500 dan ko`pi shifobaxsh o`simliklar hisoblanadi. Bulardan 
tashqari, dala va bog’larimizda turli-tuman sabzavot-poliz mahsulotlari, 
mevalar yetishtiriladi. Davrlar mobaynida shifobaxsh o`simliklar, meva va 
sabzavotlar chinakamiga o`rganildi, turlarga ajratildi, o`zgartirildi, qayta-
qayta tiklandi. Bu bilan esa farmatsevtika sohasi shug’ullana boshladi. 
Giyohlar, dov-daraxtlar gulidan, bargidan, tanasidan, mevasidan 
qanchadan-qancha turli-tuman dori-darmonlar tayyorlanib, odamlarni, 
hayvonot olamini kasalliklardan saqlashda foydalanila boshlandi. 
Mutaxassis olimlarimizning fikricha, o`simliklardan olinadigan dori-
darmonlar, oziq moddalar sun`iylariga qaraganda katta afzalliklarga ega. 
Shifobaxsh giyohlarning aksariyatini ovqat bilan tanovul qilish mumkin. 

---

95 
Ulardan olingan malhamlardan bilib foydalanilsa, yaxshi natija beradi (190 
ta so’z).