Ders notlari

5. A.KADİR (İbrahim Abdülkadir Meriçboyu- 1917-1985): 1940 kuşağı toplumcu şairleri arasında yer alır. Ankara Cezaevinde Nazım Hikmet’le birlikte kalmış ve ondan etkilenmiştir. Çeviri çalışmalarıyla dünya şiirinin tanınmasına katkıda bulunmuştur. Yurt sevgisini dile getiren ilk kitabı “Tebliğ”de bir yandan savaşa karşı çıkarken bir yandan da yoksul Türk insanını gerçekçi bir bakışla yansıtmıştır.

Şiirleri: TEBLİĞ, HOŞ GELDİN HALİL İBRAHİM, DÖRT PENCERE, MUTLU OLMAK VARKEN…

6. ŞÜKRAN KURDAKUL (1927-2004): Toplumcu şiirlerinin yanı sıra öykü, inceleme ve araştırmalarıyla da tanınır. 1946 yılında Türk Ceza Yasası’nın 142. Maddesi’ne istinaden komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle 4,5 ay süreyle tutuklanmış ve tutuklu kaldığı gerekçesiyle okuldan atılmıştır.

Şiirleri: TOMURCUK, ZEVKLERİN VE HÜLYALARIN ŞİİRLERİ, GİDERAYAK, NİCE KAYGILARDAN SONRA, İZMİR’İN İÇİNDE AMERİKAN NEFERİ, HALK ORDULARI, ACILAR DÖNEMİ, BİR YÜREKTEN BİR YAŞAMDAN, ÖKSELERİN YÖRESİNDE, ÖLÜMSÜZLERLE, İHTİYAR YÜZYILA

Öyküleri: TANIĞIN BİRİ, BEYAZ YAKALILAR, ONLARIN ÇOCUKLARI

Oyun: ZİNDANDAKİ ŞAİR

7. AHMET ARİF (1927-1991): 1940-1955 yılları arasında değişik dergilerde yayımladığı şiirlerinde kullandığı kendine has lirizmi ve hayal gücüyle Türk edebiyatındaki yerini almıştır. Türkçeyi en iyi kullanan şairlerdendir. Şiirlerinde hep ezilenlerden yana oldu ve ezilenlerin kardeşliğini vurgulamıştır.

*Şiirlerini topladığı tek kitabı: HASRETİNDEN PRANGALAR ESKİTTİM

*Bazı şiirleri: AKŞAM ERKEN İNER MAHPUSHANEYE, ADİLOŞ BEBE, OTUZ ÜÇ KURŞUN, AY KARANLIK…

8. HASAN İZZETTİN DİNAMO(1909-1989):Gençliğinde bireysel şiirler yazmış, Nazım Hikmet’in şiirleriyle tanışınca toplumcu bir çizgiye ulaşmıştır. Nazım’ın yanında, Sabahattin Ali, Rıfat Ilgaz ve A. Kadir gibi şairlerle birlikte çalışmıştır. Yedi ciltlik KUTSAL İSYAN, SAVAŞ VE AÇLAR gibi önemli romanlara imza atmıştır. 1977 yılında “KUTSAL BARIŞ” adlı romanıyla Orhan Kemal Roman Ödülü’nü kazanmıştır. Genellikle savaş dönemini anlatan romanlarının yanında şiir kitapları ve bir de öykü kitabı bulunmaktadır.

9. ARİF DAMAR(1925-2010):İlk şiiri “EDİRNE'DE AKŞAM” 1940’ta “Yeni İnsanlık” dergisinde yayımlandı. “İnsan”, “Gün”, “Ant” dergilerindeki şiirleriyle dikkat çekti. Toplumsal gerçekçi anlayışla şiir yazan genç şairlerden biri olarak belirdi. Sonraları İkinci Yeni şairlerinin yanında, imgeye ağırlık veren, biçim ve dil araştırmalarına girmiş bir şair olarak göründü. Bu yönüyle 1940 kuşağı adıyla anılan şair arkadaşlarından ayrılır.

Şiirleri: GÜNDEN GÜNE, İSTANBUL BULUTU, KEDİ AKLI, SAAT SEKİZİ GEÇ VURDU, ALICI KUŞ…

10. CAHİT IRGAT (1915-1971):Kısa toplumcu şiirleriyle tanınan şair, devlet tiyatrosunda, özel tiyatrolarda, sinemada oyuncu olarak yaşamını sürdürmüştür.

Şiirleri: BU ŞEHRİN ÇOCUKLARI, RÜZGÂRLARIM KONUŞUYOR, ORTALIK, IRGATIN TÜRKÜSÜ
Roman: GERİ DÖNEMEZSİN

11. FAİK BAYSAL (1922-2002): Sanata şiirle başlamış ama asıl öykü ve romanlarıyla “1940 Kuşağı” içinde yer almıştır. Bir bakıma 1944’te yayımladığı ilk romanı SARDUVAN, yazarımızın edebiyat alanındaki yönelimini de ortaya koyan bir yapıt olmuştur.

Romanları: DRİNA'DA SON GÜN, SARDUVAN, ATEŞİ YAKANLAR, MADAM BAMBU

Hikâye: PERŞEMBE ADASI, KIRMIZI SARDUNYA

12. ERCÜMENT BEHZAT LAV(1903-1984): İstanbul Sultanisini bitirdikten sonra Darülbedayide aktörlük yapmıştır. Dört yıl Berlin'de Stern Müzik Konservatuarı ve Reinhart Tiyatro Akademisinde öğrenim görmüş; spikerlik, yayın şefliği, tiyatro yönetmenliği ve öğretmenlik yapmıştır.

Dadaizm, fütürizm, kübizm ve sürrealizm akımları etkilerini şiirine yansıtmıştır. Cumhuriyet dönemi Türk şiirinde serbest ölçünün ilk uygulayıcılarından biridir. Toplumsal konuları ve ülke meselelerini irdeleyen şiirler yazmıştır.

Şiirleri: S.O.S. , KAOS, AÇIL KİLİDİM AÇIL, MAU MAU, ÜÇ ANADOLU

III. MİLLÎ EDEBİYAT ZEVK VE ANLAYIŞINI SÜRDÜREN ŞİİR

Cumhuriyet Dönemi saf şiirini andırır. Tema yönünden onlardan ayrılır. Kaynağı halk şiiri olup genellikle vatan ve millet sevgisini işler. Memleketçi bir şiir anlayışı hâkimdir. Özellikleri:

Kurtuluş Savaşı’nın etkilerinin sürdüğü dönemde ortaya çıkmış, dünyadaki milliyetçilik akımından etkilenmiştir.

Milliyetçi yapıdan dolayı Türk diline büyük önem verilmiştir.

Yabancı dillerin dil kuralları terk edilmiştir.

Yabancı sözcükler yerine mümkün olduğunca Türkçe sözcükler kullanılmıştır.

Hece vezni kullanılmıştır.

Millî konulara yer verilmiştir, millî duygular ön plana çıkarılmıştır.

Sözcükler ilk anlamlarıyla kullanmıştır.

Şiirlerde halk arasından seçilmiş sıradan insanlar vardır.

Şairler şiirlerini, Kültür Haftası, Hisar, Çınaraltı gibi dergilerde yayımlamışlardır.

*Halide Edip Adıvar, Halide Nusret Zorlutuna, Reşat Nuri Güntekin, Yakup Kadri Karaosmanoğlu Millî Edebiyat zevk ve anlayışını nesir alanında sürdüren sanatçılar olmuştur.

Millî Edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren şiirlerde genellikle bireysel nitelikli konular işlenmiş gibi görünse de aslında şairler bireysel olarak çıktıkları yolda millî ve yerli konuları ve manzaraları işlemişlerdir.

Şiirlerde hece ölçüsü ve ahenk unsurları başarıyla kullanılmıştır.

Millî Edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren şairler birer dergi etrafında kümelenmişler ve Batı edebiyatçılarından diğerlerine göre daha fazla etkilenmişlerdir.

BEŞ HECECİLER: Millî Edebiyat ilkelerine bağlı, Millî Ed. kapsamında değerlendirilecek bir gruptur. Hece ölçüsünü başarıyla kullanan ve yurt güzelliklerini anlatan yeni bir şiir anlayışı getirme gayretinde olan bu grup yurtseverlik, kahramanlık temalarını bolca işlemiştir. *Şiire I. Dünya Savaşı ve Millî Mücadele yıllarında başlayan, mütareke yıllarında şöhret kazanan Beş Hececiler Cumhuriyet’in ilanıyla oluşan ulusal coşku nedeniyle gerçekçilikten uzaklaşmış, romantizme yönelmişler.

*Bunların hepsi önce aruzla şiir yazmış, sonra heceye yönelmiştir.

*Hece vezni ile serbest müstezat yazmayı da denemişler.

*Mısra kümelerinde dörtlük esasına bağlı kalmamış, yeni yeni biçimler aramışlar. (O-F-H-E-Y)

1.Orhan Seyfi Orhon 2. Faruk Nafiz Çamlıbel 3. Halit Fahri Ozansoy 4.Enis Behiç Koryürek 5.Yusuf Ziya Ortaç

1.ORHAN SEYFİ ORHON(1890-1972): Önceleri aruzla yazarken Ziya Gökalp’in etkisiyle heceye yönelmiştir. Divan şiir kalıplarını heceye uyarlayıp gazele benzer şiirler yazmıştır. İsmini “FIRTINA VE KAR” adlı serbest müstezadıyla duyurmuştur.

“PERİ KIZI İLE ÇOBAN HİKÂYESİ” adlı şiiriyle eski Türk tarihine dikkatleri çekmiştir.

Şiir Kitapları: FIRTINA VE KAR, GÖNÜLDEN SESLER, O BEYAZ BİR KUŞTU, İSTANBUL’UN FETHİ, İŞTE SEVDİĞİM DÜNYA, KERVAN, HAYAT BİLGİSİ ŞİİRLERİ, ŞİİRLER

Mizah-Hiciv Hikâyeleri: FİSKELER, ASRİ KEREM, GENÇLERE AÇIK MEKTUP, HİCVİYELER, DÜĞÜN GECESİ

Roman: ÇOCUK ADAM

Fıkra: DÜN-BUGÜN-YARIN, KULAKTAN KULAĞA

2.FARUK NAFİZ ÇAMLIBEL(1887-1973): Hecenin en güçlü şairidir. Aşk şiirleri meşhurdur. Dili sadedir.

*Şiirlerinde memleket sevgisini anlatmış, bireysel konulara yönelmiştir.

*Anadolu’yu adım adım gezmiştir, bu onun diğer hececilerden farkıdır.

*10. YIL MARŞI’nı Behçet Kemal Çağlar’la beraber yazmıştır.

*Faruk Nafiz yine İstanbul'da Akbaba ve Karikatür gibi mizah mecmualarına Deli Ozan ve Çamdeviren takma adlarıyla mizahi ve satirik manzumeler yazmıştır.

Şiir Kitapları: ŞARKIN SULTANLARI, GÖNÜLDEN GÖNÜLE, DİNLE NEYDEN, ÇOBAN ÇEŞMESİ, SUDA HALKALAR, BİR ÖMÜR BÖYLE GEÇTİ, ELİMLE SEÇTİKLERİM, AKARSU, AKINCI TÜRKÜLERİ, HEYECAN VE SÜKÛN, HAN DUVARLARI, ZİNDAN DUVARLARI

Oyunları: CANAVAR, ÖZYURT, AKIN, YAYLA KARTALI, ATEŞ, DEV AYNASI, İLK GÖZ AĞRISI, KAHRAMAN

Romanları: YILDIZ YAĞMURU, AYŞE’NİN DOKTORU

Biyografi: TEVFİK FİKRET’İN HAYATI VE ESERLERİ

3.HALİT FAHRİ OZANSOY (1891-1971): Şiir, tiyatro, roman, edebî inceleme dallarında eser veren sanatçı, adını aruzla yazdığı BAYKUŞ şiiriyle (tiyatro) duyurur.

Şiirleri: RÜYA, CENK DUYGULARI, EFSANELER, ZAKKUM, BULUTLARA YAKIN, GÜLİSTAN VE HARABELER, PARAVAN, BALKONDA SAATLER, SULARA DALAN GÖZLER, HEP ONUN İÇİN, SONSUZ GECELERİN ÖTESİNDE

Romanları: SULARA GİDEN KÖPRÜ, ÂŞIKLAR YOLUNUN YOLCULARI, YOL GEÇEN HANI

Oyunları: BAYKUŞ, İLK ŞAİR, SÖNEN KANDİLLER, 10 YILIN DESTANI, NEDİM, HAYALET, BİR DOLAPTIR DÖNÜYOR, İKİ YANDA (Baykuş ve İlk Şair aruzla yazılmıştır.)

Anıları: EDEBİYATÇILAR GEÇİYOR, DARÜLBEDAYİ DEVRİNİN ESKİ GÜNLERİ, ESKİ İSTANBUL RAMAZANLARI

4.ENİS BEHİÇ KORYÜREK(1891-1949):Servetifünun tarzı İlk şiirlerini “Şehbal” dergisinde yayımlamıştır. Gökalp’in etkisiyle heceyi benimsemiş ve Millî Edebiyat akımına katılmıştır. Ulusal duyguları ve yiğitlik temalarını uç noktalara götüren şiirler yazmıştır.

*Bazı şiirlerinde biçim açısından hece kalıplarını kırma çabası da göstermiş, 1946'dan sonra mistik bir şiire yönelmiştir. Bir Mevlevi’nin ruhuyla bağlantı kurduktan sonra yarattığını öne sürdüğü tasavvufi şiirler yazmıştır. Fransızca ve edebiyat öğretmenliği yapmıştır.

Şiirleri: MİRAS, VARİDAT-I SÜLEYMAN, GÜNEŞİN ÖLÜMÜ

5.YUSUF ZİYA ORTAÇ(1895-1967): Aruzda başarılı olamamış fakat heceyle güzel şiirler yazmıştır. Faruk Nafiz’in etkisinde kalmıştır. Şiire aruzla başlamış, Gökalp’in etkisiyle hece ölçüsünü benimsemiş, bu türün başarılı örneklerini vermiştir.

*Yusuf Ziya’nın mizahi yönü ve fıkra yazma özelliği de vardır.(Çimdik imzasıyla mizahi yazılar)

Şiirleri: AKINDAN AKINA, ÂŞIKLAR YOLU, CENK UFUKLARI, YANARDAĞ, BİR SELVİ GÖLGESİ, KUŞ CIVILTILARI (ÇOCUK ŞİİRLERİ), BİR RÜZGÂR ESTİ, ŞAİRİN DUASI

Romanları: GÖÇ, ÜÇ KATLI EV, DAĞLARIN HAVASI

Hikâyeleri: HhKÜRKÇÜ DÜKKÂNI, ŞEKER OSMAN

Oyunları: KÖRDÜĞÜM, NİKÂHTA KERAMET, BİNNAZ, LATİFE, ESKİ MEKTUP, AŞK MEKTEBİ

Mizah: ŞEN KEPÇE OZAN, BEŞİK, OCAK, SARI ÇİZMELİ MEHMED AĞA, GÜN DOĞMADAN
MİLLÎ EDEBİYAT ZEVK VE ANLAYIŞINI SÜRDÜREN ŞAİRLER

1. AHMET KUTSİ TECER (1901-1967): Memleketçi ve ulusçu bir şairdir. Önce bireysel şiirler, sonra memleket şiirleri yazmıştır. Ahmet Kutsi, şiirlerini hece ölçüsüyle ve yalın bir dille yazmış. Aşk, doğa, ölüm, özlem gibi konuları işlemiştir.

En çok bilinen “Orada Bir Köy Var Uzakta” adlı şiirini baba yurdu olan Apçağa Köyü (Erzincan/ Kemaliye) için yazmıştır.

*Âşık Veysel’i edebiyatımıza kazandıran kişidir.

*Nerdesin şiiri çok ünlüdür.

Tiyatroları: KOÇYİĞİT KÖROĞLU (manzum piyes), BİR PAZAR GÜNÜ, SATILIK EV, KÖŞEBAŞI(orta oyunu tekniği)

İncelemeleri: KÖYLÜ TEMSİLLERİ, SİVAS HALK ŞAİRLERİ BAYRAMI

Şiirleri: ŞİİRLER

2. AKA GÜNDÜZ (1886-1958): Romancı, hikâyeci, şair ve gazetecidir. Bir dönem Millî Edebiyat Akımı içinde yer alır, Genç Kalemler’de yazıları çıkar. Geniş halk kitlelerinin acılarını eserlerinde işlemiştir.

Öyküleri: TÜRK KALBİ, TÜRK’ÜN KİTABI, KURBAĞACIK

Romanları: DİKMEN YILDIZI, ODUN KOKUSU, TANK-TANGO, İKİ SÜNGÜ ARASINDA, MEZAR KAZICILAR, YAYLA KIZI…

3. ARİF NİHAT ASYA (1904-1975): Vatan, bayrak, millet, kahramanlık, tarih, aşk ve tabiat temalarını işler. “BAYRAK ŞAİRİ” olarak bilinir.

*Hece ve aruzu kullandığı şiirlerin yanı sıra serbest şiirler de yazmıştır.

*Dinî ve millî duyguları, kahramanlıkları sade bir dille şiirleştirmiştir.

*Rubai türünün son ustalarındandır.

Şiirleri: BİR BAYRAK RÜZGÂR BEKLİYOR, DUALAR VE ÂMİNLER, HEYKELTIRAŞ, YASTIĞIMIN RÜYASI, KÖKLER VE DALLAR, AYNALARDA KALAN, NİSAN, EMZİKLER

Rubaileri: RUBAİYAT-I ARİF, KIBRIS RUBAİLERİ, KOVA BURCU, AVRUPA’DAN RUBAİLER

Düzyazı: ENİKLİ KAPI Özdeyiş: KANATLAR VE GAGALAR

4. KEMALETTİN KAMU (1901-1948): İncinmelerin ve gurbetin şairidir. Heceyle yazdığı şiirlerde Anadolu kokusu vardır. Vatan sevgisini, aşk, gurbet ve doğa sevgisini işlediği şiirleriyle tanınır. “Bingöl Çobanları” adlı pastoral şiiri oldukça ünlüdür.

Şiir: BİNGÖL ÇOBANLARI, GURBET, HİCRET, İRŞAD

5. ÖMER BEDRETTİN UŞAKLI (1904-1946):Anadolu’da görev yaptığı yıllardaki izlenim ve gözlemleri şiirinin duygu ve düşünce kaynağını oluşturmuştur.(Anadolu şairi)

Hece ölçüsüyle şiirler yazmıştır. Anadolu’yu, tarihi, deniz güzelliklerini işlemiştir.

Şiir: DENİZ SARHOŞLARI, YAYLA DUMANI, SARIKIZ MERMERLERİ

6. ORHAN ŞAİK GÖKYAY (1902-1994):Edebiyat öğretmenidir. Üniversitelerde de çalışmıştır. Önce aruzla şiir yazmış, sonra heceye dönmüştür. 1940 sonrası edebiyat tarihi ve folklor üzerine araştırmaları yapmıştır.

Şiir: BİRKAÇ ŞİİR-POEMS, BU VATAN KİMİN

Eleştiri: DESTURSUZ BAĞA GİRENLER

Sadeleştirme-Düzenleme: DEDE KORKUT HİKÂYELERİ, KÂTİP ÇELEBİ, DEDEM KORKUT’UN KİTABI, KÂBUSNAME(Mercimek Ahmet ), EŞKÂL-İ ZAMAN (Ahmet Rasim)

7. ZEKİ ÖMER DEFNE (1903-1992):Halk edebiyatı geleneğine bağlı bir şairdir. Hece ölçüsüyle çağdaş şiirler yazmıştır. Yurt güzellemeleriyle tanınır. Şair Öğretmen ya da Öğretmen Şair diye bilinir. Asrı Baba mahlasıyla şiirler yazmıştır.

Şiir: DENİZDEN ÇALINMIŞ ÜLKE, SESSİZ NEHİR, KARDELENLER

Araştırma: DEDE KORKUT HİKÂYELERİ ÜZERİNDE EDEBÎ SANATLAR BAKIMINDAN BİR ARAŞTIRMA

8. BEHÇET KEMAL ÇAĞLAR (1908-1969):Şiiri biçim ve öz olarak halk şiirinden ve Atatürkçülükten beslenir. Şiirlerini heceyle yazmıştır. Birey için değil kalabalıklar için şiir yazmıştır. Vatan âşığı bir şairdir.

*Epik şiir ve güzellemeler yazmıştır.

*Şiirini hitabet tarzında yazmış ve geniş kitlelere seslenmiştir.

“ANKARALI ÂŞIK ÖMER” mahlasıyla şiirler yazmıştır.

Şiir: ERCİYES’TEN KOPAN ÇIĞ, BURADA BİR KALP ÇARPIYOR, BENDEN İÇERİ, 10. YIL MARŞI (Faruk Nafiz’le beraber)

Oyunları: ÇOBAN, ATİLLA, DENİZ ABDAL

İncelemeleri: HALKEVLERİ, BUGÜNÜN DİLİYLE ATATÜRK SÖYLEVLERİ…

9. MİTHAT CEMAL KUNTAY (1885-1956): Millî Edebiyatçıların dil anlayışlarına uygun olarak hem heceyle hem de aruzla epik şiirler yazmıştır. Aşk temasını çok kullanmıştır.

Şiirleri dışında önemli eseri “Üç İstanbul” adlı romanıdır.

Şiir: TÜRK’ÜN ŞEHNAMESİ

Roman: ÜÇ İSTANBUL(Meşrutiyet, II. Abdülhamit, Mütareke yılları )

Oyun: KEMAL, YİRMİ SEKİZ KÂNÛN-I EVVEL

Biyografi: İSTİKLAL ŞAİRİ MEHMET AKİF, NAMIK KEMAL

10. NECMETTİN HALİL ONAN(1902-1968): Şair, öğretmen, akademisyen, edebiyat tarihçisidir. Türk edebiyatının artık klasikleşmiş eseri olan ve Türk ordusunun Çanakkale Savaşları'ndaki savunmasını anlatan "Bir Yolcuya" (Dur Yolcu) şiirini kaleme alan şairdir.

Şiir: ÇAKIL TAŞLARI, BİR YUDUM DAHA

11. ŞÜKÛFE NİHAL BAŞAR (1896-1973): Türkiye’nin önemli toplumsal değişmeler geçirdiği bir dönem olan 1919-1960 yılları arasında şiir, öykü ve romanlar yayımlamış bir edebiyatçıdır.

1919’da Darülfünunun Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü’nü bitirerek “Türkiye’de Darülfünundan mezun ilk kadın” unvanını almıştır. Birçok kadın derneğinde aktif görev alan sanatçı, Türkiye’de kadın özgürlüğünün ilk temsilcilerindendir.

Roman: RENKSİZ ISTIRAP, YAKUT KAYALAR, ÇÖL GÜNEŞİ, YALNIZ DÖNÜYORUM, ÇÖLDE SABAH OLUYOR, VATANIM İÇİN

Öykü: TEVEKKÜLÜN CEZASI

Gezi: FİNLANDİYA, DOMANİÇ DAĞLARININ YOLCUSU

Şiir: YILDIZLAR VE GÖLGELER, HAZAN RÜZGÂRLARI, GAYYA, YAKUT KAYALAR, SU, SILA YOLLARI, SABAH KUŞLARI, YERDEN GÖĞE
HİSARCILAR:1950’den sonra Mehmet Çınarlı’nın çıkardığı Hisar dergisi etrafında toplanan sanatçılar, Garipçilere tepki göstermiş; millî ve manevi değerlere dayalı bir şiir anlayışı ortaya koymuşlardır.

*Ölçüyü ve uyağı önemsemiş; aşk, doğa ve yurt sevgisi temalarını işlemişler.

*Onlara göre ulusal olmayan bir sanat, sınırları aşamaz.

*Sanatçı bağımsız olmalıdır, sanatçının dili yaşayan dildir.

*Öztürkçeye ve uydurma Türkçeye karşı çıkmışlar.

* Genç Kalemler ve Millî Edebiyat’ın devamı olmaktan öteye gidememişler.

Temsilcileri: Mehmet ÇINARLI, Yavuz Bülent BAKİLER, Bekir Sıtkı ERDOĞAN, Coşkun ERTEPINAR, Gültekin SAMANOĞLU, İlhan GEÇER, Mustafa Necati KARAER, Nevzat Yalçın, Ayla ORAL…

1. MEHMET ÇINARLI(1925-1999): Küçük yaşlardan itibaren edebiyatla ilgilenmiş, yazdığı ilk şiirler çeşitli gazete ve dergilerde yayımlanmıştır.1950’de yayımlanan Hisar dergisinin ve Hisarcılar akımının kurucularındandır.

Geleneğe bağlı bir şairdir. Aruz ve heceyle şiirler yazmıştır.

Şiir: GÜNEŞ RENGİ KADEHLERLE, GERÇEK HAYALİ AŞTI, BİR YENİ DÜNYA KURMUŞUM

2. YAVUZ BÜLENT BAKİLER (1936):HİSAR dergisinde yazılar yazmış bir şairdir. Kültür Bakanlığı müsteşarlığı da yapmıştır.

*Millî ve manevi değerlere bağlı şiirler yazmıştır. Anadolu insanının sorunlarını dile getirmiştir.

Şiir: YALNIZLIK, DUVAK, SENİNLE, HARMAN…

Gezi: ÜSKÜP’TEN MOSKOVA’YA, TÜRKİSTAN TÜRKİSTAN

Antoloji: ŞİİRİMİZDE ANA…

3. SEVİNÇ ÇOKUM(1943): Hikâye, roman ve senaryo yazarıdır. 1990-2001 yılları arasında gazetelerde iki tefrika roman, deneme, inceleme ve gezi yazıları yazmıştır.

Hikâyelerinde İstanbul’un gelenekçi semtlerinin sosyal yapısından kesitler vermiş, yalnızlığı ve dayanışmayı işlemiştir. Ruh tahlillerine girerek kahramanlarının duygularını akıcı ve dokunaklı bir dille tasvir etmiştir. Romanlarında sosyal konuların yanında tarihî konulara da ağırlık vermiştir. Türk kimliğinin üzerinde durarak esir Türklerin ızdıraplarını dile getirmiştir.

Öyküleri: BİR ESKİ SOKAK SESİ, EVLERİNİN ÖNÜ, ONLARDAN KALAN…

Romanları: ZOR, BİZİM DİYAR, HİLÂL GÖRÜNÜNCE, AĞUSTOS BAŞAĞI, GÜLYÜZLÜM, ÇIRPINTILAR, ÇOK YAPRAKLI İLİŞKİLER, KIRMALI ETEKLER…

Senaryoları: BEYAZ SESSİZ BİR ZAMBAK, YENİDEN DOĞMAK…

Radyo Oyunları: HİLÂL GÖRÜNÜNCE, AĞUSTOS BAŞAĞI, NEFİSE HATUN…

IV. SERBEST ŞİİR

GARİPÇİLER (1.YENİ HAREKETİ):Geleneksel şiir anlayışına tepki olarak doğmuştur.

*Görüşlerini 1941’de “Garip” adlı kitapta açıklamışlar. Bunlar:

*Şiir ölçü, uyak, redif ve söz sanatlarından kurtarılmalıdır.

*Asıl olan söyleyiştir, dildeki her sözcük şiire girmelidir.

*Şiirde nükte, espri ve şaşırtmaca olmalıdır.

*Konu sınırı olmamalı, sıradan insanlar da şiire konu olmalıdır.

*Yaşama sevinci şiire fazlasıyla yansıtılmalıdır.

*Basit, sıradan ve sade olunmalıdır.

*Sürrealizmden etkilenmiş ve bilinçaltına yönelmişlerdir.

*1950’ye doğru bu anlayış tıkanmıştır.

Temsilcileri: Orhan Veli Kanık, Melih Cevdet Anday, Oktay Rıfat Horozcu

1. ORHAN VELİ KANIK(1914-1950):Garip Akımı’nın kurucusudur. Türk şiirindeki eski yapıyı temelinden değiştirmeyi amaçlayarak sokaktaki adamın söyleyişini şiir diline taşımıştır.

*Şair 36 yıllık yaşamına şiirlerinin yanı sıra hikâye, deneme, makale ve çeviri alanında birçok eser sığdırmıştır.

*Şiirlerinde de hayatındaki avarelik görülür.

*Tercüme şiirleri ve manzum La Fontaine masalları vardır.

*Nasrettin Hoca fıkralarını da şiirleştirmiştir.

*Nesirlerini Yaprak dergisinde yayımlamıştır.

*Şiirleri ölümünden sonra “Bütün Şiirleri” adıyla yayımlanmıştır.

*Japon nazım biçimi “Hauki”yu (eğlenceli mısra) kullanan ilk şairdir.

*Şiir: VAZGEÇEMEDİĞİM, DESTAN GİBİ, YENİSİ, KARŞI

2. MELİH CEVDET ANDAY(1915-2002):Lise arkadaşları Orhan Veli ve Oktay Rıfat'la birlikte ortaya çıkardıkları Garip Akımı ile Türk şiirindeki yenilenmeyi başlatmıştır.

* Kolları Bağlı Odysseus ile kendine özgü felsefi şiir akımını başlatmış, Garip Akımı’ndan ayrılmıştır.

*UNESCO’nun Courrier dergisi, 1971 yılında onu Cervantes, Dante, Tolstoy düzeyinde bir edebiyat adamı olarak gördüğünü açıklamıştır.

Şiir: GARİP (1941, Orhan Veli ve Oktay Rıfat’la birlikte),

RAHATI KAÇAN AĞAÇ, TELGRAFHANE, YAN YANA, KOLLARI BAĞLI ODYSSEUS, GÖÇEBE DENİZİN ÜSTÜNDE, TEKNENİN ÖLÜMÜ, SÖZCÜKLER, ÖLÜMSÜZLÜK ARDINDA GILGAMIŞ, TANIDIK DÜNYA, GÜNEŞTE, YALAN, YAĞMURUN ALTINDA, ŞİNANAY, TOHUM, TEK BAŞINA

Romanları: AYLAKLAR, RAZİYE, YAĞMURLU SOKAK, GİZLİ EMİR, İSA’NIN GÜNCESİ…

Deneme: DOĞU-BATI, KONUŞARAK, YASAK…

Tiyatro: MİKADO’NUN ÇÖPLERİ , İÇERDEKİLER, YARIN BAŞKA KORUDA, MÜFETTİŞLER

3. OKTAY RIFAT HOROZCU(1914-1988):Garip dönemi şiirlerinde kentte yaşayan sıradan insanların günlük yaşamlarına şaşırtıcı, alaycı bir söyleyişle yaklaşmıştır.

*Perçemli Sokak adlı kitabıyla Türk şiirinde İkinci Yeni denilen anlayışa, anlamca kapalı bir şiire yönelmiştir.

*Geniş bir sözcük dağarcığı kullanarak unutulmaz şiirler yazmıştır.

*Kitaptan kitaba değişen şiiri ile Türk şiirinin genel akışını en çok etkileyen şairlerden sayılmaktadır.

Şiir: YAŞAYIP ÖLMEK, AŞK VE AVARELİK ÜSTÜNE ŞİİRLER, GARİP, AŞAĞI YUKARI, KARGA İLE TİLKİ, PERÇEMLİ SOKAK, ÂŞIK MERDİVENİ, BİR CIGARA İÇİMİ, ÇOBANIL ŞİİRLER, ELLERİ VAR ÖZGÜRLÜĞÜN, ELİFLİ, DENİZE DOĞRU KONUŞMA, DİLSİZ VE ÇIPLAK, KOCA BİR YAZ…

Roman: BİR KADININ PENCERESİNDEN, DANABURNU, BAY LEAR

Tiyatro: BİRTAKIM İNSANLAR, OYUN İÇİNDE OYUN, KADINLAR ARASINDA YA DA FETTAH PAŞALAR, ATLARLA FİLLER YA DA DİRLİK DÜZENLİK, ÇİL HOROZ, YAĞMUR SIKINTISI
V. GARİP DIŞINDA YENİLİĞİ SÜRDÜREN ŞİİR

Garip Hareketi’nin etkisinin sürdüğü yıllarda şiiri onlar kadar bayağılaştırmak istemeyen, her biri kendine özgü şiir tarzını oluşturmuş aşağıdaki şairler şiirdeki lirizmi kaybetmeden yeniliği sürdürmüşlerdir.

1. FAZIL HÜSNÜ DAĞLARCA (1914-2008):Şiire heceyle başlar, serbest ölçüyle hemen her konuda çok ürün verir. Usta bir şairdir. Sanatçı, iç ve dış gerçeklere bakarak, bilinçaltına yönelerek şiire yeni ürperişler getirir.

*İlk şiirlerinde sezgiye, sonrakilerde akla önem vermiştir.

İçtenliğe önem veren bir şairdir. Genellikle epik-dramatik, lirik-didaktik ve toplumsal gerçekçi anlayıştadır. Katı bir öztürkçecidir. 60’tan fazla şiir kitabı var. Anlamlı özlerden en yalın anlamlara varan şiir türlerini dener. Her şiirinde bir “yeni”yi dener gibidir. Şiir dili en son türetilen Türkçe sözcüklerle doludur.

*“Türkçem benim ses bayrağım” diyerek dil duyarlılığını ifade eder.

*1960 sonrası soyut ve kapalı şiirler yazmıştır.

* Destan şairidir.

Şiir: ÇOCUK VE ALLAH, HAVAYA ÇİZİLEN DÜNYA, DAHA, TOPRAK ANA, AÇ YAZI, ASU, AYLAM, HOO’LAR, HAYDİ, MEVLANA’DA OLMAK, DÖRT KANATLI KUŞ, TAŞ DEVRİ, SİVASLI KARINCA…

Çocuk Şiirleri: AÇIL SUSAM AÇIL, KUŞ AYAK, YERYÜZÜ ÇOCUKLARI, YARAMAZ SÖZCÜKLER…

Destan: ÜÇ ŞEHİTLER DESTANI, ÇAKIR’IN DESTANI, KUBİLAY DESTANI, 19 MAYIS DESTANI, ÇANAKKALE DESTANI, MALAZGİRT ULULAMASI, SAMSUN’DAN ANKARA’YA…

Söyleşi: YAPITLARIMLA KONUŞMALAR(I-II)