dinamofon, telharmonium olarak da bilinir, elektrikle ses üreten ilk müzik aleti. ABD'li Thaddeus Cahill'in icat ettiği alet ilk kez 1906'da kullanılmıştır.
Bu elektrofon çalgı elektromekanik tiptendi ve dönen elektromagnetik üreteçler kullanarak (bu bakımdan Hammond orgunun öncüsüydü) elektrik vurulan üretiyor, bunlar telefon alıcılanyla sese çevriliyordu. Dinamofon çok geçmeden yerini daha kullanışlı elektronik çalgılara bıraktı.
dinamometre, kuvvetölçer olarak da bilinir, mekanik kuvvet ya da güç ölçmekte kullanılan aygıt. Ölçülecek büyüklük, aygıta, döner bir mil aracılığıyla iletilir. Güç, moment (burma kuvveti) ile açısal hızın çarpımına eşit olduğundan, bütün güç ölçen dinamometreler temelde moment ölçen aygıtlardır. Şaftın hızı ayrıca ölçülür.
Kuvvet ölçeh dinamometrelerden en yaygın kullanılanı, esnek bir metal halkadan oluşur. Bu halkayı sıkıştıracak biçimde bir kuvvet yüklendiğinde halka burulur ve burulma miktarına göre kuvvet ölçülür. Bir başka kuvvet dinamometresi de, hidrolik "yük gözesi"dir; burada da sıkıştırma kuvvetleri, akışkan basıncı cinsinden ölçülür.
Başlıca güç ölçen dinamometreler ise, burulmalı dinamometreler ve soğurmalı di
namometrelerdir. Burulmah dinamometrelerde, esnek bir milin burulmasına dayalı olarak ya da milin kesitleri arasına yerleştirilen bir momentölçerin (torkmetre) yardımıyla moment ölçümü yapılır. Bu aygıtlarda, momenti oluşturan büyüklük, dışardan etkiyen yüktür.
Soğurmalı dinamometrelerde ise ölçümü yapılacak olan moment, mekanik sürtünme, akışkan sürtünmesi ya da elektromagnetik indükleme yoluyla, milin burulmasına karşı bir direnç sağlanması yöntemiyle oluşturulur. Prony freninde (bak. çizim), dönen bir makaranın çevresine yerleştirilmiş fren pabuçlarının yardımıyla mekanik sürtünme oluşturulur. Fren pabuçlarının cıvataları, FR sürtünme momenti, WL momentini dengeleyene kadar sıkıştırılır. Su frenlerinde ise, döner bir kanatlı çark ile sabit gövde arasında su dolaştırılarak direnç sağlanır. Öte yandan elektrikli dinamometrelerde, doğru akım ya da burgaçlı akımlar oluşturulur ve soğurulur. Her iki durumda da, milin dönüşünü engelleyen elemanın bir kızak üzerinde serbestçe hareket etmesi sağlanarak gövdeyle birlikte dönme eğilimi engellenir ve böylece engelleme kuvvetinin, dönme ekseninden belli bir uzaklıkta ölçülmesi olanaklı duruma gelir. Moment, yay yükü ya da ağırlık ile dönme eksenine olan uzaklığın çarpımına eşittir.
Dinansiyen Kat, Avrupa'da Karbonifer Dönemde (y. 345-280 milyon yıl önce) oluşmuş kayaç dizilerinin başlıca bölümü ve bu kay açların çökeldiği zaman dilimi. Adını, Belçika'da Dinant yakınlarında saptanan yüzey oluşumlarından alır. Dinansiyen Kat, ammonit kafadanayaklılar ya da mercanlar gibi deniz omurgasızları fosillerinin yardımıyla daha kısa zaman dilimlerine karşılık gelen birkaç kuşağa ayrılır. Başlıca iki bölümü, daha yaşlı olan Turnasiyen Altkatile daha genç olan Vızeyan Altkattır. İngiltere'de Dinansiyen'e karşılık gelen kayaç dizisi, Avoniyen Kattır(*).
Dostları ilə paylaş: |