EğİTİm biLİmleri

Eğitim Durumlarının örgütlenmesi
Yukarıda belirtilen ilkelere uygun olarak seçilen eğitim durumları, istenilen davranış değişikliklerini oluşturabilmeleri için tutarlı ve kaynaşık bir bütün haline getirilmelidir. Çünkü, öğrenci davranışında istenilen önemli değişiklikler, kısa sürede ve tek bir öğrenme yaşantısıyla sağlanamaz. Birbirleriyle tutarlı ve kaynaşık birçok öğrenme yaşantısının öğrenci üzerindeki etkisi, tıpkı, aynı noktaya sürekli düşen su damlalarının o noktadaki etkisine benzetilebilir.
Eğitim durumlarının etkili olabilmeleri için, onları, birbirini pekiştirecek biçimde örgütlemek gerekir. Bunun için de.

• İpucu kullanma

• Soru - cevap etkinliği
• Öğrencilerin derse aktif katılımını sağlama
• Öğrencilere pekiştireç verme
• Öğrencilere dönüt - düzeltme verme
• Öğrencilere öğrenmenin sonucuna ilişkin bilgi verme
• Öğrencilere öğrenmenin sonucuna ilişkin bilgi verme
• Öğrencilerin öğrendikleri konuları hayata transferini sağlayacak etkinlikleri düzenleme
• Öğrencinin özgüvenini, benlik kavramını güçlendirme
• Üst düzey zihinsel etkinlikleri (yaratıcı düşünme, problem çözme vb.) geliştirme


Eğitim Durumlarının örgütlenmesi
Yukarıda belirtilen ilkelere uygun olarak seçilen eğitim durumları, istenilen davranış değişikliklerini oluşturabilmeleri için tutarlı ve kaynaşık bir bütün haline getirilmelidir. Çünkü, öğrenci davranışında istenilen önemli değişiklikler, kısa sürede ve tek bir öğrenme yaşantısıyla sağlanamaz. Birbirleriyle tutarlı ve kaynaşık birçok öğrenme yaşantısının öğrenci üzerindeki etkisi, tıpkı, aynı noktaya sürekli düşen su damlalarının o noktadaki etkisine benzetilebilir.

Eğitim durumlarının etkili olabilmeleri için, onları, birbirini pekiştirecek biçimde örgütlemek gerekir. Bunun için de, eğitim durumları arasında dikey ve yatay esasta uygun ilişkiler kurulmalıdır. Öğrenme yaşantılarının etkisinin düşünülmesinde, her iki ilişki yönü de önemlidir.

Etkili dikey örgütlemenin başlıca etkeni, yaşantıların sürekliliğidir. Süreklilik, bir tür bilgi ve becerinin ardışık eğitim durumları içinde tekrarlanmasıdır. Yalnız, buradaki süreklilik, belli bir davranışın aynı biçimde ve aynı içerik içinde tekrarlanması demek değildir. Söz konusu davranışın tekrarlanması, gittikçe artan karmaşıklıktaki durumlar içinde olmak gerekir. Bunun için, yaşantılar sıralı bir aşamalar düzeni içinde yer almalıdırlar.

Şu halde her öğrenme yaşantısı, kendisinden daha önce gelene dayalı ve daha sonra gelene hazırlayıcı olmalıdır ki, öğrencilerin istendik yönde gelişmelerine yardım edebilsin.

Öğrenme yaşantılarının bir aşamalar düzeni içindeki yerleşikliğini sağlamak için ise ilgili uyarıcılar yeter sıklıkla etkileşime girmeli ve zaman geçtikçe artan bir karmaşıklıkta olmalıdır. Bununla ilgili olarak, örneğin, konu alanı basitten karmaşığa, bilinenden bilinmeyene, somuttan soyuta doğru aşamalı biçimde örgütlenmelidir. Basamaklar öyle geçilmeli ki, öğrenci, hem bir önceki basamakta öğrendiklerini bir sonraki basamak ya da basamaklarda daha kapsamlı, daha karmaşık bir içerik içinde tekrarlayabilsin hem de her bir basamakta gücü ölçüsünde başarılı olabilsin. Böylece, bir yandan öğrenilenlerin unutulmaya karşı direnci arttırılırken bir yandan da öğrencinin başarılı olması öğrenci açısından bir ödül olarak işleyeceği için öğrenci, daha ileri öğrenmeler için güdülenmiş ve istekli kılınmış olur.

Öğrenme yaşantıları arasındaki yatay ilişki, kaynaşlık olarak adlandırılır. Öğrencinin geçirmekte olduğu paralel yaşantıların, birbiriyle uyumlu bir bütün oluşturmaları, birbirini pekiştirmeleri gerekir. Böyle olduğunda, öğrenci, bütünlüğe sahip bir görüş ve uğraşılan konularla ilgili daha kapsamlı bir davranış geliştirebilir. Böylece, hem hedefe daha çabuk ve daha kolay ulaşılır; hem de meydana gelen öğrenme, unutulmaya karşı dirençli, bütünsel bir öğrenme olur. Öğrenme yaşantıları birbirleriyle çatışma halinde olduklarında ise, unutulmaya karşı dirençsiz, par-çasal öğrenme ortaya çıkar.

Okulda eğitim: Eğitim süreçleri kendi toplumuna uygun insan yetiştirir. Bu nedenle eğitim süreçleri rastlantıya bırakılmamıştır. Toplum bilinci vermek için eğitim sürecinin içeriği ve amaçları belirlenir. Bu nedenle eğitim bir kamu hizmeti olarak kurumlaşmıştır.

Okulda eğitimin özellikleri şunlardır:
a. Okulda eğitim formeldir.
b. Okulda eğitim, belli amaçlara göre önceden hazırlanmış programlara göre yürütülür.
c. Okulda eğitim plânlıdır.
ç. Okulda yönetici, öğretmen ve öğrencilerin yapacağı işler saatlere göre düzenlenmiştir.
d. Eğitim süreci öğretmen tarafından yürütülür ve değerlendirilir.
e. Okulda formel süreçler baskındır.
f. Öğrenciler grup arkadaşlıkları içinde örnek alma yoluyla yeni davranışlar benimserler. Bu yolla informel süreçler de etkilidir. Bu nedenle okulda bulunan eğitmenler örnek davranışlar sergilemek zorundadır.

İşyerinde eğitim: Toplumda etkisi görülen bir eğitimde iş yerinde eğitimdir. Bu eğitim ülkemizde yarı formel biçimde yürütülmektedir.

Çırak yetiştirme: Ülkemizde ilköğretim okulunu bitiren çocuklar çıraklık eğitimiyle bir mesleğe hazırlanırlar. Usta bir öğretmen gibi davranır. Önce meslekle ilgili basit davranışlar öğretilir. Daha sonra yeni beceriler edindirilir. Çırağın başarısı ödüllendirilir, yanlışları düzeltilir ve çocuğa yanılma payı verilir.

Çıraklık ve meslek eğitimi: Ülkemizde yaygın olarak yer alan iş yerindeki eğitim okul eğitimi ile bütünleştirilmesi çalışmalarına son yıllarda hız verilmiştir. Bu nedenle 1977 yılında çıkarılan Çıraklık, Kalfa ve Ustalık Kanunu 1986'da geliştirilerek Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu olarak yeniden düzenlenmiş, çırak, kalfa ve ustaların yetiştirilmesi esaslara bağlanmıştır.

Hizmet içi eğitim: Resmî kurum ve özel iş yerlerinde verilen eğitim hizmet içi eğitim adı altında sistemleştirilmiştir. Hizmet içi eğitim formeldir. Bu tür eğitim maaşla çalışan personele görevleri ile ilgili beceri kazandırmayı amaçlamaktadır.
Ailede eğitim: İnsanlar kişiliklerini oluşturan davranışları aile ortamında kazanır. Çocuklar sevdikleri aile büyüklerini taklit ederek onlarla özdeşleşir. Ailenin temel davranış kalıplarını kazanır. İnformel eğitim aile ortamında etkindir. Aile eğitimi amaçlı olarak yürütür. Çocuklardan beklenen davranışlar çeşitli biçimlerde duyurulur. Ödül ve ceza mekanizması çalışır. Çocuklar sürekli yönlendirilir.

Eğitimin tanımı: Bireylerin toplumun standartlarını, gereksinimlerini ve yaşama yollarını kazanmasında etkili olan tüm sosyal süreçlerdir.
• Kişinin yaşadığı ortamda değeri olan, yetenek, tutum ve diğer davranış biçimlerini geliştirdiği süreçlerin tümüdür.
• Eğitim, önceden saptanmış esaslara göre insanların davranışlarında belli gelişmeler sağlamaya yarayan plânlı etkiler dizgesidir.
• Eğitim bireyin davranışlarında yaşananlar yoluyla istenilen değişmeyi meydana getirme sürecidir.

Eğitim süreci: Süreç belli bir sonuca ulaşmak için birbirini izleyen durumların akışıdır. Eğitim sürecini birbirini izleyen öğrenme olayları oluşturur. Öğrenmenin oluşmasını sağlayan her türlü etki eğitim sürecinin bir parçasıdır:

1. Amaç: Amaçlar formel eğitimin temel taşıdır. Eğitim sürecinde ne öğrenileceği ve nasıl öğretileceği konusunda eğiticilere rehberlik eder. Amaçların saptanmasında toplumun ve bireylerin ihtiyaçları göz önüne alınır. Ayrıca toplumsal yaşama uyum sağlanmasına amaçların içeriğindedir.

2. öğrenme - öğretme teknikleri: Öğrenme; insanı diğer canlılardan ayıran temel niteliktir. Dünyaya geldiğinde hiçbir beceriye sahip olmayan insanoğlu yaşaması için gerekli olan tüm bilgi ve beceriyi çevresi yardımıyla öğrenir. Öğrenme bireyin çevresiyle etkileşim sonucunda bireyin davranışlarında meydana gelen kalıcı değişiklik olarak kabul edilir. Öğrenme kendiliğinden ya da yönlendirmeyle meydana gelir.

a. Bireyin yaptığı bir eylem ve yaşadıkları sonucu meydana gelen davranış değişiklikleri kendiliğinden öğrenmedir.
b. Yönlendirilmiş öğrenmede ise hazırlanmış bir ortam ve araç söz konusudur. Yönlendirilmiş öğrenme, öğretme teknikleri sonucunda meydana gelir. Öğrenme öğreten kişi ve bir aracın yardımıyla gerçekleşir. Örneğin; sınıf içi öğrenme gibi.

öğretme: Öğretme en geniş anlamda öğrenmeyi sağlama etkinlikleridir. Öğretme bilinçli ve amaçlı bir etkinliktir. Öğretme etkinlikleri bir kişi ya da bir grup tarafından yürütülebileceği gibi bilgisayar, TV, film, kitap gibi materyallerle de olabilir. Aile içinde anne babalar, grup arkadaşları, kitle ileşitim araçları bireyin sürekli öğrenmesini sağlayan etkinliklerde bulunur. Birey bu etkinlikler sonucunda yeni davranışlar kazanabileceği gibi var olan davranışlarını da geliştirebilir. Öğretme etkinliklerinin en plânlı biçimi genellikle eğitim kurumlarında uygulanır. Okullarda yapılan plânlı, kontrollü ve örgütlenmiş öğretme etkinlikleri ise öğretim olarak adlandırılır.

Değerlendirme: Eğitim sürecinin bir parçası da değerlendirme işlemidir. Öğretme öğrenme sürecinin sonunda elde edilen ürünün amaca uygun olması istenir. Değerlendirme eğitim sürecinin önemli bir parçasıdır.
 
EĞİTİM ALANINDA ARAŞTIRMA KONULARI
Eğitim yöntemlerinin ve araçlarının geliştirilmesi: Eğitimin ayrı bir bilim dalı olarak ortaya çıkmasındaki en önemli etken öğretim yöntem ve tekniklerinin geliştirilmesidir. "Eğitimin amacına ulaşması için hangi yöntem ve tekniklerle istenilen bilgi ve beceri kazandırılır?" sorusu en önemli konudur.

Öğrenmeye etki eden faktörler: Eğitim insanla, doğal, sosyal ve kültürel çevre ile ilişkilidir. Dolayısıyla öğretim ortamlarını kontrol etmek eğitimci açısından son derece önemlidir. İnsanın biyolojik yapısı öğrenme sınırını çizer. Öğrenmede zekânın, güdülemenin, beklentilerin, ilgilerin ve sosyal çevrenin rolünü ortaya çıkarmak önemlidir.
Program geliştirme: Uygulama değeri yüksek bilgi üretiminde önemli yere sahiptir.

Eğitim politikalarının geliştirilmesi: Eğitim biliminin önemli konularından biri de eğitim politikalarının geliştirilmesine ve eğitimle ilgili kararlar verilirken gerekli olacak bilgileri derlemektir.

Eğitimde (kuram) teori geliştirme: Eğitim bilimlerinde, öğrenme öğretme, rehberlik ve yönetim alanlarında kuram geliştirme çalışmaları önemli yer tutar. Ülkenin koşulları ve olanakları dikkate alınarak dünya ile tutarlı, bilimsel bilgilere dayalı kuramların geliştirilmesi eğitimde bütünlüğün sağlanması ve başarı için gereklidir.

Eğitim yöntemi ve maliyet analizi: Davranış bilimleri sürekli eğitim kurumlarının organizasyonuna, işletmesine dayalı bilgi üretmektedir. Kararların isabetli, plânlama, koordinasyon ve denetim gibi faaliyetlerle etkili olarak yürütülmesi için gelişen teknolojik olanakları kullanarak ülke koşullarıyla tutarlı yaklaşımların geliştirilmesinde gereklidir.
 
EĞİTİM BİLİMLERİNİN ALANLARI
Aşağıdaki eğitim bilimleri ülkemiz eğitim fakültelerinde idarî ayırım ve bilimlerin birbiriyle ilişkileri dikkate alınarak 5 gruba ayrılmıştır;

A. Eğitimin Temelleri
1. Eğitim psikolojisi
2. Eğitim sosyolojisi
3. Eğitim ekonomisi
4. Eğitim felsefesi
5. Eğitim tarihi

B. Eğitim Programlan ve öğretim
1. Eğitimde program geliştirme
2. Eğitim teknolojisi

C. Eğitimde Psikolojik Hizmetler
1. Eğitimde psikolojik danışma ve rehberlik
2. Özel eğitim

D. Eğitim Yöntemi, Teftişi, Ekonomisi ve Plânlaması
1. Eğitim yöntemi ve teftişi
2. Eğitim ekonomisi ve plânlaması

E. Eğitimde ölçme ve Değerlendirme
1. Eğitimde ölçme ve değerlendirme
2. Eğitim istatistiği ve araştırma

EĞİTİM KURUMLARININ İŞLEVLERİ
Eğitim kurumları toplumun bazı gereksinimlerini karşılamak üzere ortaya çıkmıştır. Temel amacı, topluma yararlı bireyler haline gelmeleri için bireyleri eğitmektir. Eğitim kurumlarının toplumsal, siyasal, ekonomik ve bireyi geliştir me olmak üzere 4 temel işlevi vardır.

A. Eğitimin toplumsal işlevi: Toplumun gelişimini ve sürekliliğini sağlamak eğitimin toplumsal işlevidir. Eğitim kurumları bu amaca ulaşmak için;

a. Öğrencilere toplumun kültürel mirasını aktarmaktadır.

b. Öğrencilerin toplumsallaşmasını sağlamaktır.
c. Yenilikçi ve toplumun kültürünü geliştirecek bireyleri yetiştirmektedir.
a. Toplumun kültürel mirasını aktarma Kültür, bir toplumun üyesi olarak insanoğlunun kazandığı bilgi, sanat, gelenek, görenek, beceri ve alışkanlıkları kapsayan karmaşık bir bütündür. Kültürü yeni nesillere aktarmak insana özgü bir olgudur. İnsanoğlu kullandığı yazılı ve sözlü sembollerle kültür mirasına gelecek nesillere aktarır.

b. Toplumsallaşmayı sağlama
Bireyi toplumun bir üyesi hâline getirme sürecine toplumsallaşma denir. Eğitim kurumları öğrencilere toplumdaki rollerinin gerektirdiği davranışları öğretirler. Bunları uygulamalarına olanak sağlarlar. Böylece toplumla uyumlu bireylerin yetiştirmesi sağlanır.

c. Yenilikçi ve toplum kültürünü geliştirecek bireyler yetiştirme
Eğitim kurumları öğrencilere değişme ve gelişme için gerekli bilgi ve beceriyi kazandırarak onların toplumsal ve ekonomik gelişmeye uymalarını kolaylaştırır. Toplumda yenilikler yaratacak bireylerin yetişmesine katkıda bulunur.

B. Eğitimin siyasal işlevi: Toplumlarda devlet sisteminin ortaya çıkmasıyla eğitimin siyasal işlevi başlamış milliyetçilik ve demokrasinin gelişmesiyle önem kazanmıştır. Eğitimin siyasal işlevi 3 grupta toplanır.

1. Toplum üyelerinde millet bilinci oluşturma ve var olan siyasal düzeni koruma.

2. Lider yetiştirme.
3. Seçmen yetiştirme.

1. Mevcut siyasal düzeni koruma: Eğitim ku rumları toplum üyelerine millî ideolojiyi ve idealleri aşılayarak var olan düzene bağlı hâle getirir.
2. Lider yetiştirme: Eğitim kurumları toplumun bireylerini sisteme bağlı hâle getirir ken liderlerin yetiştirilmesini de sağlar.
3. Seçmen yetiştirme: Demokrasi ile top lumlarda eğitimin diğer bir siyasal işlevi iyi seçmen yetiştirmektir.

C. Eğitimin ekonomik işlevi: Eğitimin ekonomik işlevi bireyleri bilgi ve beceri ile donatarak onların üretici durumuna getirmek ve gereksinim duyulan insan gücünü yetiştirmektir. Eğitim kurumları bu işlevlerini yerine getirerek, toplumun ekonomik olarak gelişmesine ve kalkınmasına katkıda bulunur.

D. Eğitim bireyi geliştirme işlevi: Birey eğitim kurumlarında temel gereksinimlerini dengeli bir biçimde karşılama yollarını öğrenir. Bireyin geliştirilmesi eğitim kurumlarının önemli görevidir. Dolayısı ile eğitim kurumları bireyin zihinsel, bedensel ve duygusal açıdan gelişmesi için çalışmalar yapar.

TÜRK MİLLİ EĞİTİMİ'NİN TEMEL İLKELERİ

Genellik ve eşitlik: Eğitim kurumları dil, ırk, cinsiyet ve din ayrımı gözetmeksizin herkese açıktır. Eğitimde hiçbir zümreye, aileye, kişiye ayrıcalık tanınmaz.
Ferdin ve toplumun ihtiyaçlan: Millî Eğitim hizmeti, Türk vatandaşlarının istek ve yetenekleri ile Türk toplumunun gereksinimlerine göre düzenlenir.

Yöneltme: Fertler eğitimleri süresince ilgi ve yeteneklerine göre çeşitli programlara ve okullara yöneltilerek yetiştirilir. Millî Eğitim sistemi bu yönlendirme doğrultusunda düzenlenir. Yöneltme işinde rehberlik hizmetlerinden objektif ölçme ve değerlendirme metotlarından yararlanılır.

Eğitim hakki: Temel eğitim görmek her Türk vatandaşının hakkıdır. Temel eğitimden sonra vatandaşlar ilgi ve yetenekleri doğrultusunda eğitim kurumlarından faydalanır.

Fırsat ve imkân eşitliği: Eğitimde herkese kadın-erkek ayrımı yapmaksızın eşit olanak verilir. Parasız yatılılık, burs, kredi ve başka yollarla yoksul olan öğrencilere eğitim olanağı verir.

Süreklilik: Fertlerin yaşam boyu genel ve meslekî eğitimlerinin devamı esastır. Gençlerin eğitimi yanında hayata ve iş alanlarına olumlu bir şekilde uymalarına yardımcı olmak üzere yetişkinlerin sürekli eğitimini sağlamak için gerekli tedbirleri almak da bir eği tim görevidir.

Atatürk İnkılap ve İlkeleri ve Atatürk Milliyetçiliği: Atatürk inkılap ve ilkeleri ve ana yasada tanımını bulmuş olan Türk milliyetçiliği tüm ders programlarında temel alınır. Millî kültürün bozulup, yozlaşmadan kendimiz özgü şekli ile evrensel kültür içinde korunup geliştirilmesine ve öğretilmesine önem verilir.

Demokrasi eğitimi: Atatürk milliyetçiliği ne aykırı olmamak kaydıyla günlük siyasî tartışmalara karışmadan yurttaşların sahip olması gereken demokrasi bilinci, yurt dönemine ait bilgi, anlayış ve davranışlar eğitim kurumlarında verilmeye çalışılır.

Lâiklik: Türk Millî Eğitiminde lâiklik esastır. Din kültürü ve ahlâk öğretimi ilköğretim okulları ile lise ve dengi okullarda okutulan zorunlu dersler arasında yer alır.

Bilimsellik: Eğitim metotları ve ders araç ve gereçleri, bilimsel ve teknolojik esaslara, yeniliklere, çevre ve ülke ihtiyaçlarına göre sürekli olarak geliştirilir.

Plânlılık: Millî Eğitim programları, iktisadî, sosyal ve ekonomik kalkınma hedeflerine uygun olarak tüm alanlarda modernleşmeyi ve teknolojik gelişmeyi sağlayacak meslekî ve teknik eğitime ağırlık verecek şekilde plânlanır.

Karma eğitim: Okullarda kız-erkek karma eğitim yapılması esastır. Ancak koşullara göre bazı okullar yalnızca kızlara ya da erkeklere ayrılabilir.

Okul ve aile iş birliği: Okul ve aile arasındaki iş birliği eğitim kurumlarının amaçlarının gerçekleşmesini kolaylaştırır. Bu amaçla okullarda okul-aile birlikleri kurulur. Bu kurumun kuruluş ve işleyişi Millî Eğitimin yö-netmeliklerince düzenlenir.

Her yerde eğitim: Millî Eğitimin amaçları yalnız resmî ve özel eğitim kurumlarında değil, aynı zamanda evde, çevrede, iş yerinde, her yerde ve her fırsatta gerçekleştirilmeye çalışılır.
 

PROGRAM GELİŞTİRME

Eğitim: Eğitim: kişinin davranışlarında, öğrenme ve yaşantılar sonucu istendik davranış geliştirme sürecidir. Kişi davranışları nm büyük bir bölümünü, çevresiyle etkileşim sonucu kazanır. Yani eğitim, seçilmiş ve kontrollü bir çevre içinde, bireyleri belli amaçlara göre yetiştirmektir.

Program geliştirme: Eğitim programlarının tasarlanması, sınanması, değerlendirilmesi ve bu doğrultuda yeniden düzenlenmesidir. Program düzenlenmesi durağan değil süreklilik isteyen çalışmalardır. Program geliştirme okul içinde ve dışında millî eğitimin ve okulun amaçlarını gerçekleştirmek üzere tasarlanmış etkinliklerin uygun araç gereçle rin geliştirilmesine yönelik koordine çaba ların tümüdür. Bilimsel ve çağdaş program geliştirme uzmanlık ve ekip çalışmasını geliştirir. Bu ekipte program geliştirme ile ölçme ve değerlendirme uzmanı, eğitim felsefecisi, eğitim psikologu, eğitim ekonomisti, eğitim sosyologu, eğitim teknoloğu, bilim uzmanı ve öğretmen bulunur.

Eğitim programı: Bir eğitim kurumunda, öğrencilere önceden hedeflenen davranışları kazandırabilmek için yapılan eğitsel etkinliklerin tümüdür. Bireye okul içi ve okul dışı gerçekleştirilmesi istenen plânlanmış, eğitsel etkinlikler yoluyla sağlanan öğrenme yaşan tıları düzeneği olarak da tanımlanabilir.

öğretim programı: Okulun hedeflerine bağlı olarak, öğrencinin gereksinimlerini karşılaması, yeteneklerini geliştirmesi ve davranışlarını istenen yönde değiştirmesi için yapılan plânlama çalışmalarıdır. Öğretim programı öğrencilerden beklenen öğren meyi oluşturabilmek için plânlanmış etkin liklerin bütünü olarak açıklanabilir.

Öğretim programı: Bir dersin özel hedef lerini ve özel hedeflere ulaşmak için izlene cek öğretme öğrenme etkinliklerinin amaca yönelik bir sıra ve düzen içinde veren kaynaktır. Programın düzenlenip planlanması sırasında sınıf içinde her bir öğrenme öğretme sürecinin incelenmesi, programın geliştirilmesi açısından oldukça önemlidir. Bir eğitim programı öğrenciye öğretilecek olan ilgili dersleri içermektedir. Bir öğretim programı beli bir öğrenci grubuna nelerin hangi sıra ile uygulanacağını gösteren plândır.

Program geliştirmenin tarihsel temelleri:
Son yıllarda geleneksel ve sübjektif yargılara dayalı bir tutumdan, bilimsel araştırmaya dayalı, insan davranışlarının temellerini araştıran ve bu davranışları geliştiren bir tutum benimsenmiştir.
Program geliştirme çabalan 19. yy.ın başlarından başlayarak deneysel araştırma yöntemlerinin gelişmesiyle Avrupa ve Amerika'da hız kazanmıştır. Bütün ülkeler eğitim politikasını uygulamaya dönüştüren politikaları benimsememişlerdir. Ülkemizde program geliştirme çalışmaları Millî Eğitim Bakanlığına bağlı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığınca yürütülmektedir.

EĞİTİM PROGRAMLARI

1. Eğitim programlannın Millî Eğitim sistemindeki yeri ve işlevi

Ülkemizde Millî Eğitim politikası merkezde oluşturulmaktadır. Eğitimle ilgili yasalar, yönetmelikler, eğitim programları ve bilumum kararlar merkezden uygulama yerine aktarılmaktadır. Eğitim programları, eğitilenlerin davranış standartlarından, öğrenme ve öğretim etkinliklerine değin, çalışmalara kılavuz etmekte ve bir aracı rol oynamaktadır.
Temel amaç, Millî Eğitim politikasının programlar yolu ile uygulamaya dönüştürülmesidir Türk Ulusunun birlik ve bütünlük içinde kalkınmasına dayanan Millî Eğitim politikasının, ülkenin en uzak köşesine ka dar yayılması ve gerçekleşmesinde program lar köprü rolü oynamaktadır. Eğitim kurumu, programların uygulanmasındaki sorunları merkeze yansıttıkça gereken durumlarda yani uygulamalara gidilmektedir. Millî Eğitim Bakanlığı devletin eğitim politikası doğrultu sunda, araştırma ve geliştirmeye yön çizecek projeleri oluşturur. İl Millî Eğitim Müdürlükleri bu projelerin uygulanmasında öncülük eder. Okullar ise bu projeleri gerçekleştirecek kurumlardır. İşlevleri, öğretim etkinliklerini en etkili biçimde geliştirmektedir. Bu düzen şöyle gösterilebilir:

Millî Eğitim Bakanlığı

"araştırma geliştirme projeleri" İl Millî Eğitim Müdürlüğü
"projelerin il çapında uygulanması" Okul
"öğretim programlarını geliştirmek üzere araştırmalara kaynaklık"

2. Eğitimde program hiyerarşisi

Eğitim programı: bir eğitim kurumunun, çocuklar, gençler ve yetişkinler için sağladığı Millî Eğitimin ve kurumun amaçlarının gerçekleşmesine dönük tüm etkinlikleri kapsar. Öğretim, ders dışı etkinlikleri, özel gün lerin kutlanması, geziler, kısa kurslar, rehberlik, sağlık vb. hizmetler ve fonksiyonlar bu çerçeve içine girer.

Eğitim programı içinde öğretim programı

bilgi ve becerinin, donanımın plânlı bir biçimde kazandırılmasına dönük bir programdır. Konunun şematik görünümü aşağıdadır:

• Eğitim programı

• Öğretim programı
• Ders programı
• Ünite programı
• Konu plânı
Böyle bir hiyerarşide her bir program, bir üst programlama, amaçlar ve içerik yönünden ilişkili olduğundan birbirinin kapsamına girer.

3. Program geliştirme kavramı

Program kategorileri; öğretmen eline verilmiş materyallerle ilgilidir. Bu programda;
a. Öğrenme koşullan gerçekleştirilir.
b. Öğrencilerin yaşantıları geliştirilir.
c. Öğretim olanakları zaman, mekân, araçlar ve gereçler açısından geliştirilir.
ç. Öğretmenler ve diğer ilgililer eğitim ve değerlendirme gibi konularda bilgilendirilir.
d. Eğitim amaçlarının gerçekleşmesi için ilgililerin istekli hâle gelmesine çalışılır.
PROGRAM GELİŞTİRMENİN FELSEFİ TEMELLERİ

Eğitim programı hazırlanırken yararlanılacak bir felsefeye ihtiyaç vardır. Seçtiğimiz felsefeden eğitim programımızın temel yapısı oluşturulurken, hedefler arasındaki tutarlılık kontrol edilirken yararlanılır. Program hazırlamada eğitim felsefemiz; eğitime egemen dünya görüşünde üstü kapalı olan amaç ve varsayımları açığa çıkarırken ve yorumlarken bizlere yardımcı olmaktadır. Bunları sıralayacak olursak: