Ekoloji ekspertiza və layihələndirmənin əsasları fənnindən imtahan sualları. Düzgün cavablar a

313. Turş yağışlarınsəbəbi.....

a)Atmosferdə SO₂ miqdarının artması

b)Atmosferdə SO₂ miqdarının azalması

c)Ozon qatının pozulması

d)Sututarların kimyəvi çirklənməsi

e)Temperatur dəyişməsi

314.Ekoloji ekspertiza -

a) təsərrüfat, idarəetmə və digər qərarın qəbul edilməsi mərhələsində ekoloji

tələblərin nəzərə alınması və həyata keçirilməsinin hüquqi vasitəsidir.

b)təsərrüfat, idarəetmə və digər qərarın qəbul edilməsi mərhələsində müxtəli

tələblərin nəzərə alınması və həyata keçirilməsinin hüquqi vasitəsidir.

c)təsərrüfat, idarəetmə və digər qərarın qəbul edilməsi mərhələsində ekoloji

tələblərin nəzərə alınması və həyata keçirilməsinin ictimai vasitəsidir.

d) təsərrüfat, idarəetmə və digər qərarın ləğvi mərhələsində ekoloji tələblərin

nəzərə alınması və həyata keçirilməsinin hüquqi vasitəsidir

e)təsərrüfati və idarəetmə qərarlarının yaradılması mərhələsində ekoloji

tələblərin nəzərə alınması və həyata keçirilməsinin hüquqi vasitəsidir

315. ƏMTQ

a)müvafiq təsərrüfat qərarının hazırlanması mərhələsində ekoloji tələblərin

nəzərə alınması və həyata keçirilməsinin hüquqi vasitəsidir

b) müvafiq təsərrüfat qərarının verilməsi mərhələsində ekoloji tələblərin

nəzərə alınması və həyata keçirilməsinin hüquqi vasitəsidir

c)müvafiq təsərrüfat qərarının hazırlanması mərhələsində müxtəlif

tələblərin nəzərə alınması və həyata keçirilməsinin hüquqi vasitəsidir

d)müvafiq təsərrüfat qərarının hazırlanması mərhələsində ekoloji

tələblərin nəzərə alınması və həyata keçirilməsinin ictimai vasitəsidir

e)müvafiq təsərrüfat qərarının yaradılması mərhələsində ekoloji

tələblərin nəzərə alınması və həyata keçirilməsinin ictimai vasitəsidir

316. Ekoloji əsaslandırma –

a)ekosistem və insan üçün nəzərdə tutulan təsərrüfat və digər fəaliyyəti

qiymətləndirməyə imkan verən elmi proqnozların cəmidir.

b)Biosferdə təsərrüfat və digər fəaliyyəti qiymətləndirməyə imkan verən elmi

proqnozların cəmidir.

c)ekosistem üçün nəzərdə tutulan təsərrüfat və digər fəaliyyəti qiymətləndirməyə imkan verən müxtəlif proqnozların cəmidir.

d)ekosistem və insan üçün nəzərdə tutulan təsərrüfat və digər fəaliyyəti

müşahidə etməyə imkan verən elmi proqnozların cəmidir.

e)ekosistem üçün nəzərdə tutulan təsərrüfat fəaliyyəti müşahidə etməyə imkan

verən elmi proqnozların cəmidir.

317. Ekoloji audit –

a)Ekoloji əhəmiyyətli istənilən fəaliyyətin faktiki nəticələrinə görə, uyğun

təlimat və təkliflərin analizi, qiymətləndirilməsi və işlənməsidir.

b)İstənilən fəaliyyətin faktiki nəticələrinə görə, uyğun təlimat və təkliflərin

analizi, qiymətləndirilməsi və işlənməsidir.

c)Ekoloji əhəmiyyətli istənilən fəaliyyətin faktiki nəticələrinə görə, uyğun

proqramların analizi, qiymətləndirilməsi və işlənməsidir.

d)Dövlət əhəmiyyətli müxtəlif fəaliyyətin nəticələrinə görə, uyğun təlimat və

təkliflərin analizi, qiymətləndirilməsi və işlənməsidir.

e)Qlobal əhəmiyyətli müxtəlif fəaliyyətin nəticələrinə görə, uyğun təlimat və

təkliflərin analizi, qiymətləndirilməsi və işlənməsidir.

318. Ekoloji audit –

a)Audit olunan müəssisənin ekoloji-iqtisadi vəziyyəti haqqında informasiyanın

yığılması və qiymətləndirməsini özündə cəmləşdirən sahibkarın fəaliyyətidir.

b)Müəssisənin ekoloji-iqtisadi vəziyyəti haqqında informasiyanın yığılması və

qiymətləndirməsini özündə cəmləşdirən sahibkarın fəaliyyətidir.

c)Audit olunan müəssisənin vəziyyəti haqqında informasiyanın yığılması və

qiymətləndirməsini özündə cəmləşdirən təsərrüfat fəaliyyətidir.

d)Audit olunan müəssisənin ekoloji-iqtisadi vəziyyəti haqqında hesabatdır.

e)Müəssisənin qiymətləndirməsini özündə cəmləşdirən təsərrüfat fəaliyyətidir

319. Ekoloji ekspertiza və ƏMTQ-nin prinsipləri-

a)Vaciblik, elmi əsaslılıq, obyektivlik ,qanunilik

b)Vaciblik, elmi əsaslılıq, obyektivlik, sərbəstlik

c)Vaciblik, ictimailik, elmi əsaslılıq,obyektivlik

d)Müəyyənlik,elmi əsaslılıq,obyektivlik ,qanunilik

e)Sərbəstlik ,elmi əsaslılıq,obyektivlik ,qanunilik

320.Vaciblik, elmi əsaslılıq,obyektivlik ,qanunilik - Ekoloji ekspertiza və

ƏMTQ-nin____________dir.

a)Prinsipləri

b)Qanunları

c)Əsasları

d)Xüsusiyyətləri

e)Vəzifələri

321. Ekoloji ekspertizanın ekoloji obyektlərə görə tipləri 3 əsas qrupa bölürlər:

a)Plandan əvvəl, layihədən əvvəl, layihə materiallarına görə

b)Plandan sonra,layihədən əvvəl,layihə materiallarına görə

c)Layihə materiallarına görə, plandan əvvəl,layihə yə görə,

d)Plana görə, layihədən əvvəl,layihə materiallarına görə,

e)Plandan sonra,layihədən əvvəl

322. Ekoloji ekspertizanın növləri:

a) dövlət, ictimai

b) dövlət, ümumi

c) ictimai, siyasi

d) ümumi, ictimai

e) siyasi, dövlət

323. DEE aparılmasında Reqlament- __________deməkdir.

a)Qayda

b)Qanun

c)Tələb

d)Sərəncam

e)Arayış

324.Atmosferin çirklənməsinin mümkünlüyü kompleks göstəricilər-___ ilə

qiymətləndirilir:

a)atmosferin çirklənmə potensialı ,atmosferin səpələnmə xassəsi

b)atmosferin oksidləşmə potensialı ,atmosferin səpələnmə xassəsi

c)atmosferin çirklənmə dərəcəsi ,atmosferin səpələnmə xassəsi

d)atmosferin çirklənmə potensialı ,atmosferin xassəsinə görə

e)atmosferin oksidləşmə potensialı, atmosferin çirklənmə potensialı

325.Atmosferin çirklənmə potensialı ,atmosferin səpələnmə xassəsi-atmosfer üçün _______________dir.

a)Kompleks göstəricilər

b)Mühüm parametrlər

c)Meteofaktorlar

d)Riyazi göstəricilər

e)Ümumi göstəricilər

326. Atmosferin çirklənmə dərəcəsini qiymətləndirmə kriteriyası –

a)yol verilən qatılıq

b)yol verilən həcm

c)yol verilən kütlə

d)yol verilən miqdar

e)yol verilən qalıq

327.Havanın çirklənməsi asılıdır:

a)tullantının miqdarından (kütləsindən)

b)tullantının həcmindən

c)tullantının növündən

d)tullantının aqreqat halından

e)hamısından

328.Havanın çirklənməsi bu faktorlardan asılıdır

a)meteoparametr, tullantı mənbəyinin hündürlüyü

b)fiziki-kimyəvi parametr, tullantı mənbəyinin ölçüsü

c)meteoparametr, tullantının növü

d)müxtəlif parametr,tullantı mənbəyinin hündürlüyü

e)fiziki-kimyəvi parametr

329.Ekoloji ekspertizanın aparılması zamanı atmosferin vəziyyətinin

qiymətləndirilməsi 3 kriteriyadan istifadə olunur:

a)düzünə, dolayı, indikator

b)düzünə, əksinə, indikator

c)bir-başa ,dolayı , fiziki-kimyəvi

d)düzünə ,dolayı , əksinə

e)bir-başa, əksinə, düzünə

330.Atmosferin keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi ____əsaslanır:

a)normativ və direktiv sənədlərə

b)normativ və dövlət sənədlərinə

c)müəyyən və direktiv sənədlərə

d)qanuni və direktiv sənədlərə

e)qanuni və dövlət sənədlərinə

331.Atmosferi qiymətləndirmək üçün zamana görə differensiallaşmış

qiymətləndirmə göstəricilərindən istifadə olunur:

a)YVQ_mb-maksimum birdəfəlik,YVQ_os-ortasutkalıq,YVQ_i-illik

b)YVQ_mb-maksimum birdəfəlik,YVQ_os-ortasutkalıq,YVQ_ihəftəllik

c)YVQ_mb-maksimum həftəlik, YVQ_os-ortasutkalıq,YVQ_i-illik

d)YVQ_mb-maksimum birdəfəlik,YVQ_os-ortaaylıq,YVQ_i-illik

e)YVQ_mb-maksimum həftəlik, YVQ_os-ortaaylıq,YVQ_i-illik

332.Hava kütləsində çirkləndirici maddələr,əhalinin sağlamlığına təsirinə görə 4 sinfə bölürlər.

a)I-fövqəladə təhlükəli; II-yüksək təhlükəli; III-orta təhlükəli; IV-az təhlükəli

b)I-fövqəladə təhlükəli; II-yüksək təhlükəli; III-orta təhlükəli; IV-təhlükəsi

c)I-çox təhlükəli;II-yüksək təhlükəli;III-orta təhlükəli;IV-təhlükəsiz

d)I-çox təhlükəli;II-yüksək təhlükəli;III-orta təhlükəli;IV-az təhlükəli

e)I-fövqəladə təhlükəli;II-çox təhlükəli;III- yüksək təhlükəli,IV-orta təhlükəli

333. Səth və torpaq suları, turş meşə torpaqları, üçün aşağıdakı kritik yüklənmə təklif olunmuşdur:

a)S(kükürd) birləşmələri üçün-0,2-0,4 qS/km²il;

N(azot) birləşmələri üçün -1-2 qN/m² il.

b)S (kükürd) birləşmələri üçün-0,5-0,8 qS/km²il;

N (azot) birləşmələri üçün -1-2 qN/m² il

c)S(kükürd) birləşmələri üçün-0,2-0,4 qS/km²il;

N (azot) birləşmələri üçün -2-4 qN/m² il

d)S(kükürd) birləşmələri üçün-0,1-0,2 qS/km²il;

N (azot) birləşmələri üçün -2-4 qN/m² il

e)S(kükürd) birləşmələri üçün-0,7-0,9 qS/km²il;

N (azot) birləşmələri üçün -2-4 qN/m² il

334.Səth və torpaq suları, turş meşə torpaqları üçün hansı elementlərin

birləşmələri kritik yüklənmədur:

a)S (kükürd), N(azot)

b)N (azot), O(oksigen)

c)C (karbon), H(hidrogen)

d)O (oksigen), H(hidrogen)

e)O (oksigen), S(kükürd)

335. Rus alimi L.İ.Boltnevanın fikrincə atmosferin vəziyyətinin kompleks

qiymətləndirilməsi _________ilə aparılmalıdır:

a)optimal komponentlər sistemi

b)optimal göstəricilərlər sistemi

c)riyazi komponentlər sistemi

d)riyazi göstəricilər sistemi

e)həndəsi göstəricilər sistemi

336.Atmosferin vəziyyətinin kompleks qiymətləndirilməsi optimal komponentlər sistemi ilə aparılmasını hansı alim təklif etmişdir?

a)L.İ.Boltneva

b)E.Hekkel

c)V.Vernadski

d)J.Lamark

e)Dokuçayev

337.Meteofaktorlar-

a)temperatur, rütubət, radiasiya

b)həcm, rütubət ,radiasiya

c)temperatur, təzyiq, radiasiya

d)təzyiq, rütubət, temperatur

e)təzyiq, həcm, temperatur

338.Çirklənmə səviyyəsinin sinifləndirilməsi neçə ballı şkala ilə ölçülür?

a)4

b)5

c)6

d)7

e)9

339.Ekoloji vəziyyətin sinifləri aşağıdakılardır:

a)Norma, risk, böhran, fəlakət

b)Norma, risk, böhran, ifrat böhran

c)Norma, böhran, fəlakət, dağıntı

d)Norma, risk, böhran, dağıntı

e)Fəlakət, ifrat böhran, risk

340.Səth sularının keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi üçün hansı metodlardan istifadə olunur?

a)hidrokimyəvi, hidroloji

b)kimyəvi, hidrokimyəvi

c)fiziki-kimyəvi, hidroloji

d)kimyəvi, hidroloji

e)fiziki, hidrokimyəvi

341.Səth və tullantı sularının vəziyyətini qiymətləndirmək üçün istifadə olunan test-obyektlər:

a)Xərcəngkimilər, yosunlar, balıqlar

b)Sürünənlər, yosunlar, balıqlar

c)Xərcəngkimilər, yosunlar, suda-quruda yaşayanlar

d)Bitkilər, yosunlar, balıqlar

e)Sürünənlər, bitkilər, balıqlar

342.Suyun çirklənməsinin əsas kriteriyalarından biri

a)sanitar-gigienik YVQ, balıqçılıq təsərrüfatı üçün YVQ

b)mövsümi YVQ, balıqçılıq təsərrüfatı üçün YVQ

c)biokimyəvi YVQ, regional YVQ

d)sanitar-gigienik YVQ, ağır metallar üçün YVQ

e)mövsümi YVQ, ağır metallar üçün YVQ

343.Su ehtiyatlarının keyfiyyətinin pisləşməsinə________ gətirib çıxarır

a)çirklənmə, zibilləmə, tükənmə

b)çirklənmə, zibilləmə, radiasiya

c)çirklənmə, zibilləmə, duzluluq

d)çirklənmə, duzluluq, radiasiya

e)zibilləmə, radiasiya, duzluluq

344.Yeraltı suların qorunma dərəcəsini qiymətləndirmək üçün ərazinin

____________prosesləri qiymətləndirilməlidir:

a)su və külək eroziyası, karstəmələ gəlmə, süxur əmələgəlmə, subasma,

b)su və külək eroziyası, süxur əmələgəlmə, subasma,r adiasiya

c)su və külək eroziyası, karstəmələ gəlmə, süxur əmələgəlmə, daşqınlar

d)su və külək eroziyası, vulkan püskürməsi, süxur əmələgəlmə,subasma

e)karstəmələ gəlmə, vulkan püskürməsi, süxur əmələgəlmə, subasma

345.Eroziya prosesi dedikdə -________________________ başa düşülür.

a)torpağın üst münbit qatının yuyulub aparılması, külək tərəfindən sovrulub

dağılması

b)torpağın tərkibinin dəyişməsi,humusun miqdarının azalması

c)torpağın pH-ın dəyişməsi, humusun miqdarının azalması

d)ərazinin strukturunun və tərkibinin dəyişməsi

e)torpağın üst münbit qatının tərkibinin dəyişməsi

346.YVQ-

a)yol verilən qatılıq

b)yol verilən qarışıq

c)yol verilən qiymət

d)yol verilən qanun

e)yol verilən qalıq

347.Relyef və yeraltı sahənin qiymətləndirilməsi üçün 2 göstərici vardır:

a)ərazisinin sahəsi, ərazinin dərinliyi

b)ərazisinin strukturu, ərazinin dərinliyi

c)ərazisinin sahəsi, ərazinin həcmi

d)ərazisinin quruluşu, ərazinin dərinliyi

e)ərazinin sıxlığı, ərazinin strukturu

348.V.V.Dokuçayev yazırdı ki, bitki örtüyü –ətraf mühitin elə komponentidir ki,____________komponentləri tənzimləyir:

a)atmosferin qaz tərkibi, səth sularının rejimi, bitkilərin məhsuldarlığı

b)atmosferin kimyəvi tərkibi, səth sularının rejimi, bitkilərin məhsuldarlığı

c)atmosferin qaz tərkibi, səth sularının həcmi, bitkilərin məhsuldarlığı

d)atmosferin qaz tərkibi, səth sularının rejimi, bitkilərin müxtəlifliyi

e)atmosferin kimyəvi tərkibi, səth sularının həcmi, bitkilərin müxtəlifliyi

349.Ətraf mühitin hansı komponenti atmosferin qaz tərkibi,səth sularının

rejimi, bitkiləinin məhsuldarlığını tənzimləyir?:

a)bitki örtüyü

b)heyvanat aləmi

c)litosfer

d)torpaq

e)səth suları

350.Hansı alim yazırdı ki,bitki örtüyü–ətraf mühitin elə komponentidir ki, atmosferin qaz tərkibi, səth sularının rejimi, bitkiləinin məhsuldarlığı komponentləri tənzimləyir:

a)V.V.Dokuçayev

b)E.Hekkel

c)V.Vernadski

d)J.Lamark

e)Ç.Darvin

351.Bitki örtüyü insanın________ tələbatını təmin edir.

a)yem, qida, dərman, ağac ehtiyatları

b)ərazi, qida, dərman, ağac ehtiyatları

c)yem, torpaq, dərman, ağac ehtiyatları

d)yem, qida, su, ağac ehtiyatları

e)qida, su, ağac ehtiyatları, ərazi

352.Bitki örtüyü insanın________ tələbatını təmin edir.

a)elmi, estetik, tənəffüs

b)tənəffüs, elmi,məişət

c)mədəni, estetik, tənəffüs

d)elmi, estetik, məişət

e)elmi, estetik, mədəni

353.Yaşıl bitkilər - yeganə orqanizmlərdir ki,_________________ istehsal edir

a)üzvi maddələr, oksigen

b)q/üzvi maddələr, oksigen

c)üzvi maddələr, karbon

d)q/üzvi və üzvi maddələr, oksigen

e)üzvi maddələr, azot

354.Ekosistem və geosfer təbəqəsinin vəziyyətini qiymətləndirən biotik

göstəricilər:

a)ərazi, dinamik, tematik

b)ərazi, statik, tematik

c)statik, dinamik, tematik

d)riyazi, dinamik, statik

e)riyazi, dinamik, tematik

355. Bitkilərdə dönməz fizioloji və metabolistik pozuntulara səbəb olan toksikant-

a)kükürd 4-oksid

b)karbon 4-oksid

c)karbon 2-oksid

d)azot 4-oksid

e)azot 2-oksid

356.Meşələrdə ən geniş yayılmış toksikant-

a)kükürd 4-oksid

b)karbon 4-oksid

c)azot 4-oksid

d)karbon 2-oksid

e)azot 2-oksid

357.Kükürd 4-oksid- bitkilərdə hansı pozuntulara səbəb olur?

a)fizioloji , metabolistik

b)Bioloji, kimyəvi

c)Radiasiya, biokimyəvi

d)Deqradasiya, cırlaşma

e)fizioloji, kimyəvi

358.Heyvanat aləminə təsirin qiymətləndirməsi 2 səviyyədə _____- aparılır.

a)senotik, populyasion

b)biotik, populyasion

c)senotik, biotik

d)senotik, abiotik

e)biotik, abiotik

359.Ətraf mühitin hansı komponentinə təsirin qiymətləndirilməsi senotiək və populyasion səviyyədə aparılır?

a)Heyvanat aləmi

b)Bitki örtüyü

c)Torpaq

d)Səth suları

e)atmosfer

360.Senotik səviyyə-

a)növ müxtəlifliyi, ərazi və trofik quruluş, biokütlə və məhsuldarlıq, enerji

b)populyasiya, ərazi və trofik quruluş, biokütlə və məhsuldarlıq, enerji

c)növ müxtəlifliyi, relyef, biokütlə və məhsuldarlıq, populyasiya

d)relyef, ərazi və trofik quruluş, iqlim, enerji

e)növ müxtəlifliyi, ərazi və trofik quruluş, iqlim, enerji

361.Populyasion səviyyə-

a)ərazi quruluşu, say və sıxlıq, demoqrafik və genetik quruluş, davranış tərzi

b)relyef, say və sıxlıq, demoqrafik və genetik quruluş, həyat tərzi

c)ərazi quruluşu, say və sıxlıq, həyat və davranış tərzi

d)ətraf mühit, say və sıxlıq, demoqrafik və genetik quruluş

e)relyef, say və sıxlıq, davranış tərzi

362. Heyvanat aləminə təsirin qiymətləndirməsində- növ müxtəlifliyi, ərazi və trofik quruluş, biokütlə və məhsuldarlıq, enerji-hansı səviyyəyə aiddir?

a)Senotik

b)Biosenotik

c)Populyasion

d)Abiotik

e)Biotik

363.Heyvanat aləminə təsirin qiymətləndirməsində -ərazi quruluşu,say və

sıxlıq, demoqrafik və genetik quruluş,davranış tərzi- hansı səviyyəyə aiddir?

a)populyasion

b)senotik

c)biosenotik

d)abiotik

e)biotik

364.Heyvanat aləminin qorunması- ____________ heyvanların qorunması

nəzərdə tutulur:

a)nəsli kəsilməkdə olan, nadir, ekzotik, təsərrüfat əhəmiyyətli

b)vəhşi, nadir, ekzotik, təsərrüfat əhəmiyyətli

c)Biotik, nəsli kəsilməkdə olan, nadir, vəhşi

d)Biotik, nadir, ekzotik, təsərrüfat əhəmiyyətli

e)vəhşi, nadir, biotik, təsərrüfat əhəmiyyətli

365.Heyvanların həyat fəaliyyətinin «narahatsızlıq faktoru»-

a)tikinti və nəqliyyatın səsi, qeyri-adi və yad predmetlər, gecə işıqlanması,

icazəsiz ov, balıqların, dəniz heyvanlarının, ovlanması

b)qeyri-adi və yad predmetlər, günəş, icazəsiz ov, balıqların, dəniz

heyvanlarının, ovlanması

c)iqlim, tikinti və nəqliyyatın səsi, gecə işıqlanması, icazəsiz ov, balıqların,

dəniz heyvanlarının, ovlanması

d)temperatur, qeyri-adi və yad predmetlər, gecə işıqlanması, icazəsiz ov, günəş

e)qeyri-adi və yad predmetlər, temperatur, icazəsiz ov, balıqların, dəniz heyvanlarının, ovlanması