Eserin özgün adı: روش تفسیر قران Reveş-i Tefsir-i Kur’an Yayın Yönetmeni

d) Nüzul Zamanı ve Mekânı

Bazı yerlerde ayetlerin iniş zamanı ve mekânından haberdar olmak, müfessire sahih tefsiri yanlışından ayırt etme ve ayetlerdeki gerçek maksadı anlamada yardımcı olmaktadır. Bu yüzden bunu da kelamın karinelerinden biri olarak saymak mümkündür. Öyleyse bunu ayetleri tefsir ederken dikkate almak gerekir. Örnek olarak:

“Ey Resul! Rabbinden sana indirilmiş olanı tebliğ et. Eğer yapmazsan O’nun elçiliğini yerine getirmemiş olursun. Allah seni insanlardan korur...”⁴⁷²

“Sana indirilmiş olan” ifadesindeki maksat konusunda çeşitli görüşler zikredilmiştir. Putlar hakkında kötü konuşmak, müşriklerin dinini kötülemek ve müşriklerle cihat etmek bu görüşlerden bazılarıdır.⁴⁷³ Fakat sahih ve muteber bir yoldan bu ayetin Hicri Onuncu yılda Allah Resulünün (s.a.a) Veda Haccı dönüşünde Gadir-i Hum adlı bölgede nazil olduğunu⁴⁷⁴ elde ettiğimizde sözü geçen görüşlerin yanlış olduğu açığa çıkmakta ve ayetin Hz. Ali’nin (a.s) velayetini ispat ettiği anlaşılmaktadır. Zira Mekke’nin fethi ve putların kırılmasının ardından Peygamberin (s.a.a) yaşamının son yılında müşriklerin dinini, putlarını kötüleme ve onlarla savaşmanın anlamı kalmamıştır ki ayet bu konuları duyurmayı emretmiş olsun.

“Acaba görmezler mi ki biz yeryüzünü her taraftan eksiltiyoruz…”⁴⁷⁵

Ayetinde müfessirlerden bazıları “yeryüzünün eksiltilmesinden” maksadın Müslümanların müşriklere galip gelmesi, onların topraklarını fethetmeleri ve böylece müşriklerin ellerinde bulunan topraklarının azalması olduğunu düşünmektedirler.⁴⁷⁶ Fakat bazı Kurân âlimleri, ayetin iniş yeri karinesine dayanarak söz konusu görüşü eleştirmişler, şöyle demişlerdir: Bu tefsir, Enbiya suresinin Mekki oluşu ve bu ayetin de istisna edilmeyişi ile örtüşmemektedir.⁴⁷⁷

Buraya kadar anlatılanlar ayetlerin iniş atmosferinin akıl erbabının dayandığı metotlar açısından karine oluşu ile ilgiliydi. Fakat ayetlerin anlaşılmasında iniş fezasının tesiri hususunu ifade eden rivayetler de vardır. Burada bu gerçeğe temas eden iki rivayet getiriyoruz:

Esbağ b. Nebate’den nakledilen uzun bir hadiste Hz. Ali’den (a.s) şöyle rivayet edilmiştir:

“Allah’a andolsun ki kimin hakkında, hangi günde ve hangi yerde indiğini bilmediğim hiçbir harf nazil olmamıştır.”⁴⁷⁸

Yine Süleyman b. Ameş babası aracılığı ile Hz. Ali’nin (a.s) şöyle buyurduğunu rivayet eder:

“Kimin hakkında, nerede ve kime nazil olduğunu bilmediğim tek bir ayet inmemiştir.”⁴⁷⁹

Bu rivayetlerde Emir’ül Müminin (a.s) Kurân-ı Kerim ve onun manaları hakkında eksiksiz bir ilme sahip olduğunu açıklamakta ve bununla birlikte ayetlerin iniş zamanı ve mekânının, onların kimler hakkında indiğinin bilinmesinin Kurân ayetlerinin mana ve maksatlarını anlamada etkili olduğuna da atıfta bulunmaktadır.