Kalaşnikov avtomatının(AK-74M) təyinatı, quruluşu və döyüş xassələri. İlk avtomat XIX – XX asrin əvvəllərində yaradılıb.İlk avtomat tipli tüfəng ABŞ – da 1936 ildə “M - 1” 1937 – 38 illərdə “Conson və Pederson” qardaşlarının istehsal etdikləri “X- 29” avtomatı olmuşdur.SSRİ – də ilk avtomat 1938 ildə Rus ustası Tokarevin “SVT -38” və “AVS – 36” maqazinin tutumu 10 patron olan avtomat istehsal olundu. II Dünya müharbəsində isə “PPŞ - 41” (SSRİ) avtomatları istehsal olundu.(7,62mm) 1947 ildə Mixayıl Kalaşnikovun istehsal etdiyi AK- 47 avtomatı,1960 – 1970 illərdə isə AKM,AK – 74 avtomatları Rusiyanın Tula şəhərində istehsal olunub. Dünyada ən effektli silah kimi tanınır.Dünyanın 70% - i bu silahla silahlanıblar. Silah istehsalına görə Rusiya dünyada I və II yerləri bölüşdürür. Kalaşnikov avtomatlarının alıcıları Yaxın və Uzaq Şərq,Ərəb və Afrika ölkələri,Mərkəzi və Şərqi Avropa ölkələri,Orta və Uzaq Asiya ölkələri,MDB dövlətləridir. Kalaşnikov avtomatı AK-74M - fərdi silahdır, düşmənin canlı qüvvəsini məhv etmək üçündür. Əlbəyaxa döyüşdə avtomatla süngü – bıcaq taxılır. Avtomatdan 2 cür atəş açmaq olar:
Avtomatik atəş
Tək – tək atəş.
Atıcı silahların döyüş xassələri aşağdakı kimidir:
AKM AKSU –74 AK- 74M AKS - 74
1.Çapı (mm) 7,62 5,45 5,45 5,45
2.Nişangah uzunluğu 1000 500 1000 1000
- Yer hədəfinə 500 500 500 500
- Göy hədəfinə 400 300 800 800
3.Düzünə atəş (m)
- Döş hədəfinə 350 325 440 420
- Qaçan hədəfinə 525 400 625 615
4.Atəş tempi (d\at) 600 600 600 600
5.Atəşin sürəti fasiləsiz fasiləsiz fasiləsiz fasiləsiz
6.Növbələrlə atəş 100 100 100 100
7.Tək – tək atəş 40 40 40 40
8.Çəkisi (kq) 4,3 3,2 3,6 3,6
9.Süngü – bıcaq(qr) 370 370 370 370
10.Patronların sayı(ədəd) 30 30 30 30
11.Güllənin uçuş məs.(m) 3 km 1km 3km 3km
12.Güllənin təsiret. məs.(m) 1,5km 0,5km 1,5km 1,5km
13.Güllənin sürəti (m\s) 715 m\s 825 m\s 800m\s 800m\s
14.Yivlərin sayı 4 4 4 4
Avtomatın quruluşu aşağdakı kimidir:
lülə,lülə qutusu,nişangah tərtibatı və qundaq
lülə qutusunun qapağı
çaxmaq çərcivəsi və qaz porşeni
çaxmaq
qaz borusu
lülə üstlüyü
lülə yatağı
daraq
süngü- bıcaq,EAL,qayış və çanta
qaytarıcı mexanizmi
buraxıcı – zərbə mexanizmi
Avtomatın sökülməsi masa üzərində və ya təmiz döşənək üzərində yerinə yetirilir.Hissə və mexanizmlərin sökülməsi ardıcıllığı üzrə yerləşdirilir.Bu zaman ehtiyatlı olmaq, hissələri bir-birindən aralı söküb yığmaq zamanı güc, zərbə tətbiq etmək olmaz. Avtomat tam və ya natamam sökülə bilər. Avtomatın tam sökülməsi aşağıdakı hallarda ola bilər:
çox çirklənən hallarada
yağışın altında olarkən
qumlu və qarlı yerlərdə qalarkən
təmir vaxtı
başqa növ yağla yağlanarkən
Avtomatın natamam sökülməsi aşağıdakı kimidir:
darağı çıxartmaq
sol əllə avtomatı qundağın boynundan və ya lülə yatağından, sağ əllə isə daraqdan tutub baş barmaqla darağın rəzəsini basmaq
darağın aşağı hissəsini bir qədər irəli verməklə onu avtomatdan ayırmaq
xəzinədə patron olmadığını yoxlamaq
lülə qutusu qapağını çıxartmaq
çaxmaq çərçivəsindəki qaytarıcı mexanizmi çıxartmaq
sünbəni çıxartmaq
qaz borusunu lülə üstlüyü ilə birlikdə ayırmaq
penalı çıxartmaq
Avtomatı yığarkən onun bütün mexanizmlərini ardıcıllıqla yığmaq lazımdır.
Dostları ilə paylaş: |