BÖLÜM II. DOC DIE-AWAY (Kaybolum) TESTİ (Yöntem C.4-A)
II.1 Test yönteminin ilkesi
Esas nominal organik karbon kaynağı olarak bilinen bir test maddesi konsantrasyonu (10-40 mg DOC/L)içeren aşılanmış mineral ortamın ölçülen miktarı (hacmi) 22±2 oC’de karanlık ya da dağılmış ışıkta havalandırılır.
Bozunmayı, 28 günlük süre boyunca sıklıkla tekrarlanan aralıklardaki DOC analizi takip eder. Biyolojik bozunabilirlik derecesi başlangıçta mevcut olan konsantrasyon yüzdesi olarak uzaklaştırılan DOC konsantrasyonu (kör aşı kontrolü için düzeltilen) ifade edilerek hesaplanır. Başlangıç biyolojik bozunabilirlik derecesi aynı zamanda inkübasyon (kuluçka) başlangıç ve bitişinde yapılan ek kimyasal analizlerinden hesaplanabilir.
II.2 Test yönteminin tanımlanması
II.2.1 Cihazlar
(a) konik cam balonlar, örneğin DOC analizi için gerekli olan hacme bağlı olarak 250 ml’den 2 l’ye kadar;
(b) ya otomatik ısı kontroluyla birlikte ya da sabit oda sıcaklığında kullanılan konik cam balonları yerleştirmek için ve tüm cam balonlarda havalandırma şartlarını sağlamak için yeterli güçte çalkalama makineleri;
(c) uygun membranlı süzme düzenekleri;
(d) DOC analiz cihazı;
(e) çözünmüş oksijeni belirlemek için düzenek;
(f) santrifüj.
II.2.2 Mineral ortamının hazırlanması
Stokt çözeltilerinin hazırlanması için I.6.2 bölümüne bakınız.
800 ml seyreltme suyuyla 10 ml çözeltiyi (a) karıştırın, 1 ml (b) ve (d) çözeltisi ekleyin ve seyreltme suyuyla birlikte 1 litreye ayarlayın.
II.2.3 Aşının hazırlanması ve ön şartlandırılması
Aşı farklı kaynaklardan elde edilebilir: aktif çamur; akışkan atıksu; yüzey suları; toprak veya bunların bir karışımı.
I.6.4, I.6.4.1, I.6.4.2 ve I.6.5 bölümlere bakınız.
II.2.4 Cam balonların hazırlanması
Örnek olarak, 2 L’lik konik cam balonlara 800 ml mineral ortamdan koyun ve 10-40 mg DOC/l’ye eşit kimyasal konsantrasyonu sağlamak için farklı cam balonlara test ve referans maddelerinin stok çözeltilerinden gerekli miktarda ekleyin. pH değerlerini kontrol edin ve gerekli olduğu takdirde 7,4’e ayarlayın. 30 mg askıda katı/l’den fazla olmayan son konsantrasyonu elde etmek için aktif çamur ya da diğer aşı kaynaklarıyla (I.6.4 bölüme bakınız) cam balonları aşılayın. Aynı zamanda test veya referans kimyasalları olmadan mineral ortamda aşı kontrolleri hazırlayın.
Gerekli olduğu takdirde, mineral ortamda, hem test hem de referans kimyasalları bakımından karşılaştırılabilir konsantrasyonlar ihtiva eden bir çözelti aşılama yoluyla test kimyasallarının olası yavaşlatıcı (inhibe edici) etkisini kontrol etmek için bir kap kullanın.
Aynı zamanda gerekli olduğu takdirde, bu test aşılanmamış çözeltisini kullanılarak abiyotik olarak bozunmaya uğrayıp uğramadığını kontrol etmek için başka steril cam balon kullanın.(I.6.6 bölüme bakınız)
Buna ilaveten test kimyasalının cam ve atık su gibimalzemeler tarafından kayda değer oranda adsorplandığından şüphe ediliyorsa, olası adsorpsiyon var olup olmadığını ve böylelikle kimyasal madde için testin uygunluğunu belirlemek için bir ön değerlendirme yapın (Tablo 1’e bakınız). Test maddesi, aşı ve sterilize edici madde ihtiva eden bir cam balon hazırlayın.
Tüm cam balonlardaki hacimleri (miktarları) mineral ortamla birlikte 1 L yapınız ve karıştırdıktan sonra DOC’nin ilk konsantrasyonunu saptamak için her bir cam balondan örnekler alınız (Ek-II.4’e bakınız.) Cam balonların ağızlarını örneğin alüminyum folye ile cam balon ve çevreleyen atmosfer arasında serbest hava geçişine izin verecek şekilde kapatınız. Daha sonra testi başlatmak için kapları çalkalama düzeneğine yerleştiriniz.
II.2.5. Tipik çalışmada cam balon numaraları
Kap 1 ve 2: test süspansiyonu
Kap 3 ve 4 cam balon: kör aşı
Kap 5: işlem kontrolu
Tercihen ve gerekli olduğu yerlerde:
Kap 6: abiyotik steril kontrolu
Kap 7: adsorpsiyon kontrolu
Kap 8: toksisite (zehirlilik) kontrolu
Aynı zamanda I.6.7 bölüme bakınız.
II.2.6 Testin performansı
Test boyunca, bilinen zaman aralıklarında tekrarlayarak, yeterince sıklıkla 10 günün başlangıcında ve 10 günün sonundaki yüzde uzaklaşmayı belirlemek için DOC konsantrasyonunu saptayın. Her belirleme için sadece minimum hacimde test süspansiyonu alın.
Örneklemeden önce eğer gerekli ise seyreltme suyu ekleyerek iyi bir şekilde kayıplarını giderin. Örnek almadan önce kültür ortamını tamamen karıştırın ve örneklemeden önce kabın duvarlarına tutunmuş maddenin çözündüğünden veya çözelti içine geçtiğinden emin olun. Örnek alındıktan hemen sonra hemen süzme membranı kullanın veya santrifüjleyin. Süzülmüş veya santrifüjlenmiş örneği aynı gün analiz edin, aksi takdirde 2-4 °C’ de maksimum 48 saat depolayın, uzun süreli saklamalar için -18 °C veya daha düşük sıcaklıklarda depolayın.
II.3 Veriler ve raporlama
II.3.1 Sonuçların işlenmesi
t zamanındaki bozunma yüzdesini, I.7.1 (DOC’ un belirlenmesi) ve isteğe bağlı olarak I.7.2 de verildiği gibi hesaplayın.
Sağlanan veri formuna sonuçları kaydedin.
II.3.2 Sonuçların geçerliliği
Bakınız I.5.2
II.3.3 Raporlama
Bakınız I.8
II.4 Veri formu
Veri formunun bir örneği aşağıda verilmektedir.
DOC DIE-AWAY TESTİ
-
LABORATUVAR
-
TESTİN BAŞLANGIÇ TARİHİ
-
TEST MADDESİ
İsim:
Stok çözelti konsantrayonu: kimyasal olarak mg/ml
Ortamdaki ilk konsantrasyon: kimyasal olarak mg/ml
-
AŞI
Kaynak:
Yapılan işlemler:
Varsa ön şartlandırma:
reaksiyon karışımındaki askıda katı maddelerin konsantrasyonu: mg/l
-
KARBON TAYİNLERİ
Karbon analiz cihazı:
-
|
Kap no.
|
|
n gün sonra DOC (mg/l)
|
0
|
n1
|
n2
|
n3
|
nx
|
Test kimyasalı artı aşı
|
1
|
a1
|
|
|
|
|
|
a2
|
|
|
|
|
|
a, ortalama
Ca(t)
|
|
|
|
|
|
2
|
b1
|
|
|
|
|
|
b2
|
|
|
|
|
|
b, ortalama
Cb(t)
|
|
|
|
|
|
Test kimyasalı olmadan kör aşı
|
3
|
c1
|
|
|
|
|
|
c2
|
|
|
|
|
|
c, ortalama
Cc(t)
|
|
|
|
|
|
4
|
d1
|
|
|
|
|
|
d2
|
|
|
|
|
|
d, ortalama
Cd(t)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-
HAM VERİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
-
Kap no.
|
|
n gün sonra % bozunma
|
0
|
n1
|
n2
|
n3
|
nx
|
1
|
|
0
|
|
|
|
|
2
|
|
0
|
|
|
|
|
Ortalama (*)
|
|
0
|
|
|
|
|
(*) Eğer dikkate alınacak kadar fark varsa D1 ve D2 ortalaması alınmamalıdır.
Not: Referans kimyasal ve toksisite kontrolleri çin benzer formatlar kullanılabilir
-
ABİYOTİK KONTROL (isteğe bağlı)
-
|
Zaman (Günler)
|
0
|
t
|
Steril kontrol içindeki DOC derişimi (mg/l)
|
Cs(0)
|
Cs(t)
|
-
SPESİFİK KİMYASAL ANALİZİ (isteğe bağlı)
-
|
Test sonunda test kimyasalı kalıntı miktarı (mg/l)
|
% birincil bozunma
|
Steril kontrol
|
Sb
|
|
Aşılanmış test ortamı
|
Sa
|
|
BÖLÜM III. DEĞİŞTİRİLMİŞ OECD TARAMA TESTİ (Yöntem C.4-B)
III.1 Test yönteminin ilkesi
Test maddesinden (10-40 mg DOC/litre) bilinen miktarlarda içeren, hacmi ölçülmüş mineral ortamı nominal tek organik karbon kaynağı olarak 1 litre ortam hacmi başına 0,5 ml atıksu ile aşılanır. Karışım 22±2 °C de dağıtılmış ışık altında veya karanlıkta havalandırılır.
Bozunma, 28 günlük sürede, sık aralıklarla DOC analizi ile takip edilir. Biyolojik bozunma derecesi, uzaklaştırılan DOC konsantrasyonun (kör aşı için düzeltilen) ilk başta bulunan konsantrasyondaki yüzde oranı olarak ifade edilir. Esas biyolojik bozunma derecesi inkübasyonun başında ve sonunda yapılan tamamlayıcı kimyasal analizden de hesaplanabilir.
III.2 Test yönteminin tanımlanması
III.2.1 Düzenek
-
Konik cam balonlar, örneğin, DOC analizinde ihtiyaç duyulan hacime bağlı olarak 250 ml den 2 litreye kadar;
-
Çalkalama makinesi – konik cam balonları yerleştirmek için, ya otomatik sıcaklık kontrollu ya da sabit sıcaklık odasında kullanılan ve bütün cam balonlarda havalandırma şartlarını sağlamak için yeterli güçte;
-
Süzme düzeneği, uygun membranlı
-
DOC analiz cihazı;
-
Çözünmüş oksijen miktarını belirlemek için düzenek;
-
Santrifüj
III.2.2 Mineral ortamının hazırlanması
Stok çözeltilerinin hazırlanması için, bakınız I.6.2
10 ml (a) çözeltisini 80 ml seyreltme suyuyla karıştır, (b) çözeltisinden 1 ml (d) çözeltisine ekle ve seyreltme suyuyla 1 litreye tamamla.
Bu metod aşı olarak sadece 0,5 ml atıksu/litre kullanır ve buyüzden ortam eser elementlerle ve büyüme faktörleri ile güçlendirilmeye ihtiyaç duyabilir. Bu işlem son ortama aşağıdaki çözeltilerin herbirinden 1 ml eklenmesi ile yapılır:
Eser element çözeltisi:
Manganez sülfat tetrahidrat, MnSO4.4H2O 39,9 mg
Borik asit, H3BO3 57,2 mg
Çinko sülfat heptahidrat, ZnSO4.7H2O 42,8 mg
Amonyum heptamolibdat (NH4)6Mo7O24 34,7 mg
Fe-şelat (FeCl3 etilendiamin-tetra-asetik asit) 100,0 mg
çözün, seyreltme suyu içinde 1000 ml’ye tamamlayın.
Vitamin çözeltisi:
Maya özütü 15.0 mg
Maya özütünü 100 ml su içinde çözün. 0,2 mikronluk membranlardan geçirerek sterilize edin, veya taze olarak hazırlayın.
III.2.3 Aşının ön-şartlandırması ve hazırlanması
Aşı, baskın olarak evsel atık sulardan beslenen atık su arıtma tesislerinin veya laboratuvar ölçekli arıtma birimlerden alınan ikincil atıksulardan elde edilir. Bakınız I.6.4.2 ve I.6.5
mineral ortamın litresi başına 0,5 ml kullanılır.
III.2.4 Cam balonların hazırlanması
Örnek olarak, mineral ortamının 800 ml’ lik kısmını 2 litrelik kaplara koyunuz ve test ve referans maddesinin stok çözeltilerinden yeterli hacimde konik cam balonlara, kimyasal konsantrasyonu 10-40 mg DOC/litreye eşdeğer olacak şekilde, farklı kaplara ekleyin. pH değerini kontrol edin, eğer gerekliyse 7,4’ e ayarlayın. Cam balonları kanalizasyon atık suyu ile 0,5 ml/litre olacak şekilde aşılayın (bakınız I.6.4.2). Ayrıca test ve referans kimyasalı içermeyen aşı kontrollerini mineral ortamda hazırlayın.
Gerekli olduğu takdirde, mineral ortamda, hem test hem de referans kimyasalları bakımından karşılaştırılabilir konsantrasyonlar ihtiva eden bir çözelti aşılama yoluyla test kimyasallarının olası yavaşlatıcı (inhibe edici) etkisini kontrol etmek için bir kap kullanın.
Aynı zamanda gerekli olduğu takdirde, bu test aşılanmamış çözeltisini kullanılarak abiyotik olarak bozunmaya uğrayıp uğramadığını kontrol etmek için başka steril cam balon kullanın.(I.6.6. bölüme bakınız)
Buna ilaveten, test kimyasalının cam, atık su vb. tarafından kayda değer oranda adsorplandığından şüphe ediliyorsa, olası adsorpsiyon var olup olmadığını ve böylelikle kimyasal madde için testin uygunluğunu belirlemek için bir ön değerlendirme yapın (Tablo 1’e bakınız). Test maddesi, aşı ve sterilize edici madde ihtiva eden bir cam balon hazırlayın.
Tüm cam balonlardaki hacimleri (miktarları) mineral ortamla birlikte 1 L yapınız ve karıştırdıktan sonra DOC’nin ilk konsantrasyonunu saptamak için her bir cam balondan örnekler alınız (Ek-II.4’e bakınız.) Cam balonların ağızlarını örneğin alüminyum folye ile cam balon ve çevreleyen atmosfer arasında serbest hava geçişine izin verecek şekilde kapatınız. Daha sonra testi başlatmak için kapları çalkalama düzeneğine yerleştiriniz.
III.2.5 Tipik çalışmada cam balon numaraları
Kap 1 ve 2: Test süspansiyonu
Kap 3 ve 4: Kör aşı
Kap 5: İşlem kontrolu
ve tercihen ve gerekli olduğunda:
Kap 6 : Abiyotik steril kontrolu
Kap 7: Adsorpsiyon kontrolu
Kap 8: Toksisite (Zehirlilik) kontrolu
Ayrıca bakınız1.6.7.
III.2.6 Testin performansı
Test boyunca, bilinen zaman aralıklarında tekrarlayarak, yeterince sıklıkla 10 günün başlangıcında ve 10 günün sonundaki uzaklaşma yüzdesini belirlemek için DOC konsantrasyonunu belirleyin. Her belirleme için sadece minimum hacimde test süspansiyonu alın.
Örneklemeden önce eğer gerekli ise seyreltme suyu ekleyerek iyi bir şekilde buharlaşma kayıplarını giderin. Örnek almadan önce kültür ortamını tamamen karıştırın ve örneklemeden önce kabın duvarlarına tutunmuş maddenin çözündüğünden veya çözelti içine geçtiğinden emin olun. Örnek alındıktan hemen sonra hemen süzme membranı kullanın veya santrifüjleyin. Süzülmüş veya santrifüjlenmiş örneği aynı gün analiz edin, aksi takdirde 2-4 °C’ de maksimum 48 saat depolayın, uzun süreli saklamalar için -18 °C veya daha düşük sıcaklıklarda depolayın.
III.3 Veriler ve raporlama
III.3.I Sonuçların işlenmesi
t zamanındaki bozunma yüzdesini, I.7.1 (DOC’ un belirlenmesi) ve isteğe bağlı olarak I.7.2 de verildiği gibi hesaplayın.
Sağlanan veri formlarına sonuçları kaydedin.
III.3.2 Sonuçların geçerliliği
Bakınız I.5.2
III.3.3 Raporlama
Bakınız I.8
III.4 Veri formu
Veri formunun bir örneği aşağıda verilmektedir.
DOC DIE-AWAY TESTİ
-
LABORATUVAR
-
TESTİN BAŞLANGIÇ TARİHİ
-
TEST MADDESİ
İsim:
Stok çözelti konsantrayonu: kimyasal olarak mg/ml
Ortamdaki ilk konsantrasyon: kimyasal olarak mg/ml
-
AŞI
Kaynak:
Yapılan işlemler:
Varsa ön şartlandırma:
reaksiyon karışımındaki askıda katı maddelerin konsantrasyonu: mg/l
-
KARBON TAYİNLER
Karbon analiz cihazı:
-
|
Kap no.
|
|
n gün sonra DOC (mg/l)
|
0
|
n1
|
n2
|
n3
|
nx
|
Test kimyasalı artı aşı
|
1
|
a1
|
|
|
|
|
|
a2
|
|
|
|
|
|
a, ortalama
Ca(t)
|
|
|
|
|
|
2
|
b1
|
|
|
|
|
|
b2
|
|
|
|
|
|
b, ortalama
Cb(t)
|
|
|
|
|
|
Test kimyasalı olmadan kör aşı
|
3
|
c1
|
|
|
|
|
|
c2
|
|
|
|
|
|
c, ortalama
Cc(t)
|
|
|
|
|
|
4
|
d1
|
|
|
|
|
|
d2
|
|
|
|
|
|
d, ortalama
Cd(t)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-
HAM VERİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
-
Kap no.
|
|
n gün sonra % bozunma
|
0
|
n1
|
n2
|
n3
|
nx
|
1
|
|
0
|
|
|
|
|
2
|
|
0
|
|
|
|
|
Ortalama (*)
|
|
0
|
|
|
|
|
(*) eğer dikkate alınacak kadar fark varsa D1 ve D2 ortalaması alınmamalıdır.
Not: Referans kimyasal ve zehirlilik kontrolleri çin benzer formatlar kullanılabilir.
|
-
ABİYOTİK KONTROL (isteğe bağlı))
-
|
Zaman (Günler)
|
0
|
t
|
Steril kontrol içindeki DOC derişimi (mg/ml)
|
Cs(0)
|
Cs(t)
|
-
SPESİFİK KİMYASAL ANALİZİ (isteğe bağlı)
-
|
Test sonunda test kimyasalı kalıntı miktarı (mg/l)
|
% birincil bozunma
|
Steril kontrol
|
Sb
|
|
Aşılanmış test ortamı
|
Sa
|
|
Dostları ilə paylaş: |