Фуат рясулов

Маржинал (сон hядд) хяръ-ялавя бир мяhсул ваhидинин истеhсалы цчцн тяляб олунан ялавя хяръдир.

Bizim nümunəmizdə bu əlavə bir cüt ayaqqabı istehsalına lazım olan xərcdir.

Bu deyilənləri daha aydın şəkildə izah etmək üçün 12-ci cədvəlin köməyi ilə  ayrı-ayrı xərclərin məzmununu ətraflı  surətdə öyrənək.
Cədvəl 12

Sabit, dəyişən və marjinal xərclər

Buraxılışın miqdarı Q	Sabit xərclər FC	Dəyişən xərclər VC	Ümumi xərclər TC	Marjinal xərclər MC
1	2	3	4	5
0	100	0	100	900
30	100	900	1000	50
31	100	950	1050	40
32	100	990	1090	35
33	100	1025	1125	30
34	100	1055	1155	35
35	100	1090	1190	60
36	100	1150	1250	75
37	100	1225	1325	85
38	100	1310	1410	-

12-ci cədvəl vasitəsilə 10 müxtəlif variantda ayaqqabı  istehsalı üçün xərc göstəriciləri ilə  tanış olaq.

1-ci sütunda-  istehsalın səviyyəsi, daha doğrusu buraxılmış ayaqqabı  cütünün miqdar  göstəricisi verilir. Onu  Q  hərfi ilə işarə   edək.

2-ci sütunda - sabit xərclər verilir və göründüyü  kimi  onun  məbləği istehsalın istənilən səviyyəsində dəyişmir.

3-cü  sütunda - dəyişən  xərclər təqdim olunur ki,  o əksinə olaraq istehsalın səviyyəsi yüksəldikcə daha da artır.

4-cü sütunda - ümumi xərclər təsvir edilib. Onun dəyəri 2 və 3-cü sütunların cəminə bərabərdir.

5-ci sütunda - marjinal xərclər verilir. Bu göstərici əlavə bir cüt ayaqqabının neçəyə  başa gəldiyini  ifadə edir.

Siz sual verə bilərsiniz ki, sabit, dəyişən və marjinal xərcləri müəyyənləşdirmək nəyə  gərəkdir. Məgər,  real həyatda o nəyəsə lazımdırmı? Cavab belədir: Əlbəttə!

Bu məqsədlə xərclərin harada və hansı formada lazım olduğunu izah etmək üçün tədqiqatlarımızı davam etdirək.

Biz artıq bilirik ki, firmanın gəliri onun buraxdığı məhsulun qiyməti ilə miqdarının hasilinə bərabərdir. G + P  Q. Və təbii ki, ayaqqabı buraxılışı və satışının  miqdarını artırmaqla  firma daha çox gəlir əldə edə  bilər. Lakin, bu o deməkdirmi, firmanın mənfəəti də artıb?  Biz  yəqin ki, hələ unutmamışıq ki, sahibkar mənfəətin əldə olunması naminə çalışır.

Bir neçə hesablama aparaq. Tutaq ki, bir cüt ayaqqabı 60000 manata  satılır. Belə olan halda 30 cüt ayaqqabının satışından daxil  olan gəlir 1 milyon 800 min manata  bərabər olacaq (G= X Q=60 min man x 30). Oxşar hesablamaları istehsalın  müxtəlif səviyyələri üzrə aparmaqla əldə edilən  nəticələri başqa bir cədvəldə əks etdirək.
Cədvəl 13