Фуат рясулов

İstehsal məsrəfləri

• 
  Nəyə görə xərcləyirik?
  

• 
  Niyə  xərcləyirik?
  

• 
  Nə qədər xərcləyirik?
  

• 
  İstehsal neçəyə başa gəlir?
  

Bu fəsildə Sizə xərclərlə əlaqədar olan bir neçə mühüm konsepsiyanı izah etməyə çalışacağıq. Həmin konsepsiyalar vasitəsilə müxtəlif növ xərclər arasındakı qarşılıqlı əlaqələri öyrənib, bu münasibətləri qrafik vasitəsi ilə təsvir edəcəyik. Qrafikin köməyi ilə  belə əlaqələri əyani surətdə görmək imkanı qazanacağıq.

Gəlin, əvvəlcə bir sual üzərində  düşünək. Firmalar  resursları hansı meyarlarla  seçir və tələb olunan  məhsulun buraxılışı  üçün onlardan necə  istifadə edir?

Biz bilirik ki, hər hansı bir məhsulu istehsal etmək üçün firmalar 4 növ resursdan istifadə edir. Bunlar təbiət, əmək, kapital resursları və sahibkarlıq qabiliyyətidir.

Gəlin, baxaq görək məhsul buraxılışı zamanı resursların  hər  birindən hansı  miqdarda tələb olunur?

Bu sualın cavabını misallar vasitəsilə  aydınlaşdıraq.

Tutaq ki, kəndli malik olduğu torpaq sahəsində yemiş əkib. Bu məqsədlə o torpağı belləyib, toxumları səpib, şitilləri  sulayıb, gübrələyib və nəhayət,  məhsulu toplayanda məlum  olub ki, 2 ton yemiş yetişdirib.

Növbəti mövsümdə o torpaq sahəsində  əvvəlki illə müqayisədə 2 dəfə çox işləyib və məhsul yığımının vaxtı gələndə məlum olub  ki, bu dəfə cəmi 3 ton yemiş yetişdirə bilib. Görəsən, nəyə görə kəndli 2 dəfə  çox işlədiyi halda, məhsulun həcmi yalnız 1,5 dəfə  artıb.  Bu necə ola bilər?

Məsələ burasındadır ki, indiki halda, daha bir vahid resursun əlavə olunması məhsul buraxılışının azalmasını şərtləndirib. Deyilənləri əyani surətdə 21-ci şəkildə  təsvir edək.

TR