GüMRÜk yönetmeliĞİ BİRİNCİ kisim genel Hükümler

Sahipsiz eşya

Madde 79- Sahip veya taşıyıcıları belli olmayan ya da sahip veya taşıyıcıları tarafından muhafaza altına alınmayan eşya gümrük idaresince geçici depolama yerlerine veya duruma uygun gerekli önlemler alınmak şartıyla yine gümrük idaresinin uygun gördüğü yerlere konulabilir.

Kaçak zannı ile el konulan eşya

Madde 80- Kaçak zannı ile el konularak F tipi genel antrepo yoksa sırasıyla genel antrepo, geçici depolama yerleri veya gümrük idaresince uygun görülen yerlere konulan serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın adli merciler tarafından sahiplerine iadesine karar verildiğinde, kararın kesinleşmesini müteakip, eşya sahibine veya temsilcisine yapılacak tebligat tarihinden itibaren, bu eşya geçici depolanan eşya statüsüne tabi tutulur. Bu eşya için 71 inci maddedeki süreler yukarıda belirtilen tebliğ tarihinden itibaren başlar ve bu süreler içinde eşyaya gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım tayin edilmez ve buna ilişkin işlemler tamamlanmaz ise, tasfiye hükümleri uygulanır.

Kanuna göre idari veya adli ihtilaf konusu olup da mahkeme veya yetkili mercilerde idarenin aleyhine kesin karar verilen eşya için ihtilafın yaratıldığı tarih ile kararın kesinleştiği tarih arasında tahakkuk eden ardiye ücreti alınmaz.

Süresi içerisinde gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmayan eşya

Madde 81- Geçici depolanan eşya, sahipleri veya bunların temsilcileri tarafından verilen usulüne uygun beyanname ile gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulur.

71 ve 72 nci maddelerde belirtilen süreler içerisinde gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım belirlenerek buna ilişkin işlemlere başlanmayan eşya hakkında herhangi bir adli veya idari takibat olmaması halinde tasfiye hükümleri uygulanır. Gümrük idareleri, bu tür eşyayı durumu belirleninceye kadar eşya sahibinin risk ve hesabına gümrüğün denetimindeki uygun göreceği bir yere sevk edebilir veya söz konusu eşya sahipleri hesabına geçici depolama yeri işleticisince antrepoya kaldırılabilir. Bu tür işlemlerin yapılması sırasında eşya hakkında tasfiye hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.

Geçici depolama yeri işletmelerinin gümrüğe karşı sorumlulukları
Madde 82- Geçici depolama yerlerinde bulunan eşyanın geçerli veya zorlayıcı nedenler dışında ziyanından, hasara uğramasından veya değiştirilmesinden doğan mali sorumluluk işleticilere aittir. Bu sorumluluk söz konusu eşyaya ait gümrük vergilerinin gümrük idaresine ödenmesini de kapsar. Sorumlular hakkında duruma göre ayrıca 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun hükümleri uyarınca kovuşturma yapılır.

Geçici depolama yerlerine eşya alınması
Madde 83- Eşya, geçici depolama yerlerine buralarda görevli işletme personelinin sorumluluğu ve gümrük memurlarının gözetimi altında alınır.
Gümrükçe izin verilen diğer yerlere eşya alınmasının talep edilmesi halinde, talep sahibinin sorumluluğu ve gümrük idaresinin gözetimi altında bu talep kabul edilir.
Gümrük memuru, geçici depolama yerine alınan eşya için, kendisine verilen ve üzerinde özet beyan numarasının yer aldığı boşaltma listesi ile özet beyan bilgilerini karşılaştırarak geçici depolama yeri giriş işlemlerini onaylar. Bu onay sonrasında boşaltma listesi ilgili işletme memuru tarafından muhafaza edilir.
Eşyanın sahipleri veya temsilcileri ya da taşıyıcıları, bu eşyanın kendi sorumlulukları altında veya gümrük memuru refakatinde geçici depolama yerlerine alınmaksızın doğrudan doğruya genel veya özel antrepoya konulmasını gümrük idaresinden isteyebilir. Bu durum, eşyanın, 73 üncü maddede belirtilen geçici depolanan eşya statüsünü değiştirmez.

Rezerveli eşya
Madde 84- Kırık veya tamire muhtaç kaplar ile dağınık eşya geçici depolama yerine alınır alınmaz muayene memuru tarafından, boşaltma ile ilgili kuruluşun yetkilisi, işletme memuru ve gümrük geçici depolama memuru huzurunda muayene edilerek bu eşyanın durumu bir tutanakla saptanır.
Eşya geçici depolama yerine alındıktan sonra hasara uğrarsa rezerve yerine kaldırılarak yukarıda yazılı işlemlerin yapılabilmesi için durum vakit geçirilmeden gümrük idaresine bildirilir.
Rezerveli eşya bu husustaki tutanağın düzenlenmesinden sonra işletme ve gümrük memurlarınca geçici depolama yerinde ayrılmış kapalı ve muhafazalı rezerve yerine konulur. Bu yerler gümrük ve işletme memurları tarafından çift kilit altında bulundurulur.
Altın, gümüş ve platin gibi kıymetli madenlerden yapılmış her türlü eşya ile mücevherat, antika, müze ve sanat eşyası da rezerve yerine konulur ve üzerlerine zarar vermeyecek şekilde mühür tatbik edilir. Söz konusu eşyanın özellikleri boşaltma listesinde ayrıntılı bir şekilde gösterilir.

Geçici Depolama Yeri Eşya Defteri

Madde 85- Gümrük işlemlerinin bilgisayarlı gümrük idarelerinde yapıldığı hallerde eşyanın geçici depolama yerine giriş ve çıkışına ilişkin kayıtlar bilgisayar ortamında üretilir.
Bilgisayar sistemine dahil olmayan gümrük idarelerinde geçici depolama yerlerine alınan ve çıkarılan eşya için işletici kuruluş tarafından boşaltma listesi üzerinden 17 no.lu ekte yer alan Geçici Depolama Yeri Eşya Defteri tutulur.
Bir gün zarfında geçici depolama yerine alınan eşyanın kapları defterde özel sütunun altında toplanarak günlük giriş miktarı belirtilir.
Cins ve nev’i bakımından aynı kaplar içinde bulunan, markaları ve cinsi bir olan aynı kişiye ait eşya, birbirini takip eden ilk ve son numaraları gösterilmek suretiyle deftere bir kalemde yazılabilir.
Sıra numaraları her kap için birden başlamak üzere ayrı olarak verilir ve yıl sonuna kadar birbirini takip eder. Yıl sonundaki en son sıra numarasının o yıl içinde geçici depolama yerine alınmış kapların toplamını göstermesi gerekir. Yılbaşından itibaren geçici depolama yerine alınan eşyaya yeniden ve birden başlayarak birbirini takip eden sıra numarası verilir.
Yolcu beraberi eşya ambarı
Madde 86- Yolcu beraberi eşya ambarına alınan eşya için yolcuya görevli gümrük memuru tarafından doldurulup, bu memur ve eşya sahibi tarafından imzalanan ve gümrük idaresinin resmi mührünü taşıyan bir alındı makbuzu verilir ve bu alındıya dayanılarak eşya 18 no.lu ekte yer alan Yolcu Beraberi Eşya Ambarı Defterine kaydedilir. Deftere yolcunun ismi ve soyadı ile kendisine verilen alındının numarası da kaydedilir. Ambar bekleme süresi içerisinde yolcular tarafından yurtdışına gönderilmek istenilen eşyanın işlemleri alındı makbuzu üzerinden yürütülür. Yolcu beraberi eşya ambarından eşya çıkarılması işlemleri, geçici depolama yerlerinden eşya çıkarılması hükümlerine tabidir. (14.8.2002 tarih ve 24846 sayılı RG’de yayımlanan Yönetmelik ile üçüncü cümle eklenmiştir.)
Eşyanın muayene edilmesi
Madde 87- Geçici depolama yerlerinde bulunan eşya beyana uygun olup olmadığının tespiti açısından veya gerekli görülen herhangi bir zamanda görevli muayene memurları tarafından muayene edilir. Gerek görülmesi halinde muayenede, mal sahibi veya temsilcisinin veya geçici depolama yeri memurunun bulunması da istenebilir.
Sigorta uzmanlarınca ekspertiz yapılması
Madde 88- Rezerveli eşya ile kaplarının muhteviyatı noksan çıkmış veya hasara uğramış eşyanın gümrük idaresinin yazılı izni ile geçici depolama yerinde yukarıdaki maddede belirtilen memurların önünde sigorta uzmanları tarafından ekspertiz yapılabilir.

Kesin çıkış işlemleri
Madde 89- Gümrük işlemleri bitirilen eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimine tabi eşya olması halinde; vergilerin ödendiğini gösterir vezne alındısı ve taşıma senedinin alıcı nüshasının aslı, eşyanın gümrükçe onaylanmış başka bir işlem veya kullanıma tabi olması halinde ise buna ilişkin beyanname gibi belgeleri ile, taşıma senedinin alıcı nüshası aslı veya ‘aslı hükmündedir’ ibaresini içeren ve taşıyıcı tarafından onaylanan bir örneği ilgililerce geçici depolama yerinde görevli gümrük memuruna verilir. Sözü edilen belgeler görülüp, eşyaya ait kayıtlarla ve eşya ile karşılaştırıldıktan sonra, uygun bulunduğu takdirde, geçici depolama yeri çıkış işlemleri tamamlanır.
Bu şekilde geçici depolama yerlerinden çıkarılan eşya için gümrük memuru tarafından çıkış kontrol fişi düzenlenir ve bu fişler işletme memuru ile eşyayı teslim alan yükümlü veya temsilcisi tarafından da imzalanır. Bir gün zarfında geçici depolama yerinden çıkan eşyaya ait çıkış kontrol fişleri bir sonraki gün yine gümrük ve işletme memurunca onaylanmış bir liste ekinde gümrük idaresine verilir.

Tamamı bir günde çekilmeyen eşya
Madde 90- Kaplarının çokluğu, vaktin geç olması veya zorlayıcı sebepler yüzünden tamamı bir günde çekilemeyen eşyanın geçici depolama yerinde kalan kısmı için işletme memuru, mal sahibi veya temsilcisine geçici depolama yeri pusulası verir. Tekrar başvurulduğu zaman bu pusula geri alınarak çıkış işlemleri tamamlanır.
Geçici çıkış işlemleri
Madde 91- Muayene memurları tarafından tahlile, ölçü ve ayarlara, bilirkişilere veya bunlara benzer sair yerlere gönderilmesine karar verilmesi nedeniyle geçici depolama yerlerinden geçici olarak çıkarılacak eşya hakkında gümrük memuru tarafından bir tutanak düzenlenir ve eşyanın geri gelip gelmediğini takip etmek için bu tutanak geçici depolama yerinde alıkonulur.
Eşyanın ayniyatını tespit için cins, nev’i, nitelikleri, miktarı bu tutanakta gösterilir. Gerek görülürse eşya mühür altına alınabilir.
Eşya, geçici depolama yerinde kalacak tutanak üzerine sahipleri veya temsilcilerinden ve refakat edecek gümrük memurundan imza alınarak memur gözetiminde gideceği yere yollanır.
Geçici depolama yerlerinden çıkartılan eşyanın işlemleri tamamlanarak serbest bırakılması
Madde 92- Geçici depolama yerlerinden geçici çıkarılacak;
a) Geri getirilmesi zamana bağlı, külfetli veya masraflı görülen,
b) Geçici olarak gönderildiği yerde tahlil, muayene veya kontrolü yapıldıktan veya gerekli işlemlere tabi tutulduktan sonra sahiplerince geri getirilmeden çekilmek istenen,

Eşya, tahlil, muayene veya kontrolü yapılmak üzere ilgili kuruluşa gümrük memuru refakatinde sevk edilir.

Bu eşya hakkında, geçici depolama yerinden geçici olarak çıkarılan eşyaya ait hükümler uygulanır. Muayene, kontrol veya tahlilinin uygun bir netice verdiğinin ilgili kuruluş tarafından yazılı olarak gümrüğe bildirilmesi üzerine eşya ile ilgili olarak kesin çıkış işlemleri uygulanır.
Muayenesi yerinde yapılacak eşyanın geçici depolama yerlerinden çıkışı
Madde 93- Gümrüğün izni ile muayenesi yerinde yapılacak yolcu, zat ve ev eşyası ile diğer eşya hakkında sahiplerince verilecek dilekçeler gümrük idare amiri tarafından geçici depolama yerinde görevli gümrük muayene memuruna havale olunur.
(14.8.2002 tarih ve 24846 sayılı RG’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik)Bunun üzerine, işletme memuru kendisine yapılan bildirim doğrultusunda kesin çıkış işlemini yapmakla beraber, eşya sahibi veya temsilcisinin imzasından başka eşyaya eşlik edecek gümrük memuru ile muayene memurundan geçici depolama yeri defterine imza alır.
Gümrük vergisine tabi olan ve muayenesi mahallinde yapılacak eşyanın vergileri gümrük idaresi tarafından eşya sahibinin beyanına göre teminata bağlanabilir.
Eşyanın başka bir geçici depolama yeri veya antrepoya nakli
Madde 94- Başka bir gümrük idaresinin denetimindeki geçici depolama yerine veya antrepoya nakli istenen eşya, transit rejimi hükümlerine göre taşınır.
71 inci maddede belirtilen süreler, başka bir geçici depolama yerine nakledilen eşya için yeniden başlar.
Geçici depolama yerinde yapılabilecek elleçleme faaliyetleri
Madde 95- Geçici depolanan eşya görünüş ve teknik özelliklerinin değiştirilmemesi koşuluyla aynı durumda muhafazalarını sağlamak üzere gümrük idaresinin izni ve denetlemesi altında;

- Kaplarının tamiri veya sağlamlaştırılması,

- Kaplarının yenilenmesi,
- Havalandırılması,
- Kalburlanması,
- Büyük kaplardan küçük kaplara boşaltılması veya kaplarının birleştirilmesi,
- Karıştırılması,
- Yeni çeşitler yapılması,
- Kaplardan örnek çıkarılması,
Gibi, sınai nitelik taşımayan ve geçici depolama yerlerinde bulunan diğer eşyaya zarar vermeyecek şekilde elleçlemeye tabi tutulabilir. Gerekirse, bu işlerin yapılabilmesi için geçici depolama yerlerinde ayrı bir bölüm tahsis edilir.
Yukarıda yazılı işlemler eşyanın Türk Gümrük Tarife Cetvelindeki pozisyonunu değiştirecek nitelikte olmaksızın ve çeşitli vergi oranlarına tabi eşya aynı kap içine konulmaksızın yapılır.
Elleçleme başvurusu
Madde 96- Geçici depolama yerlerindeki eşyasını yukarıda belirtilen maddede yazılı işlemlere tabi tutmak isteyenler tarafından gümrük idaresine bir dilekçe verilir. İşlemlerin yukarıda belirtilen nitelikte olacağının anlaşılması halinde, ilgili gümrük müdürlüğünce gerekli izin verilir.
Sahiplerinin talebi üzerine geçici depolama yerinin kapatılması
Madde 97- Açtıkları geçici depolama yerlerini tamamen veya kısmen kapatmak isteyenler bu isteklerini ve gerekçelerini yazılı olarak ilgili gümrük müdürlüğüne bildirir. Talepler bu müdürlüğün görüşü çerçevesinde Başmüdürlükçe sonuçlandırılır.
Tamamıyla kapatılacak geçici depolama yerlerine yeniden eşya konulmasına izin verilmez. Bu yerlerdeki eşyanın süresi içerisinde gümrükçe onaylanmış herhangi bir işlem veya kullanıma tabi tutulması zorunludur. Bu işler yapılıncaya kadar geçici depolama yeri sahipleri veya işleticilerinin taahhüt ve sorumlulukları devam eder.
Geçici depolama yeri işletme izninin geri alınması
Madde 98- Taahhütlerini ve Yönetmelikte belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmeyen geçici depolama yeri sahiplerine duyuru yapılarak belirlenen bir süre içerisinde bu yükümlülüklerini yerine getirmeleri, aksi halde verilen süre sonunda işletme izninin geri alınacağı bildirilir. İstenen hususlar yerine getirilmediği takdirde, durum ilgili Başmüdürlük aracılığıyla Müsteşarlığa iletilir. Müsteşarlık işletme iznini geri alabilir. Bunun üzerine geçici depolama yerlerindeki eşya hakkında yukarıdaki madde hükümleri uygulanır.
Müsteşarlık denetim elemanları ile gümrük idare amirleri veya yetkili kılınacak memurlar tarafından yapılacak denetleme neticesinde kaçakçılık gibi bir suiistimal ve/veya yolsuzluk saptanması halinde, geçici depolama yeri geçici olarak derhal kapatılır ve durum Müsteşarlığa iletilir. Bunun üzerine Müsteşarlığın (Gümrükler Genel Müdürlüğü) vereceği talimat doğrultusunda gereği yerine getirilir.
Geçici depolama yerleri ve antrepolarda uygulanacak müşterek hükümler
Madde 99- 330 ila 346 ncı maddelerinde açıklanan müşterek hükümler ile, 291 inci madde hükmü aynı zamanda geçici depolama yeri işlemlerinde de uygulanır. (23.06.2004 tarih ve 25501 sayılı RG’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik)

YEDİNCİ BÖLÜM

Transit Rejimi Altında Taşınan Eşyaya Uygulanacak Hükümler

Daha önce başlamış transit rejimine tabi eşyaya uygulanmayacak hükümler
Madde 100- Daha önce başlamış bir transit rejimi altında Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşyaya;
a) Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine girmesine,
b) Eşyanın gümrüğe sunulmasına,
c) Özet beyan verilmesine,
d) Eşyanın Gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına,
e) Eşyanın geçici depolama yerine alınmasına,
İlişkin hükümler uygulanmaz.
Müsteşarlıkça belirlenen usul ve esaslara uygun olarak, belirlenen bir gümrük idaresine veya gümrükçe uygun görülen herhangi bir yere götürülmesi mümkündür.
Türkiye Gümrük Bölgesinde bir yerden diğer bir yere transit rejiminde taşınan eşyaya uygulanacak hükümler
Madde 101- Türkiye Gümrük Bölgesindeki bir yerden diğer bir yere transit rejimi hükümleri çerçevesinde nakledilmek üzere gümrüğe sunulan eşya hakkında;
a) Eşyanın gümrüğe sunulmasına,
b) Özet beyan verilmesine,
c) Eşyanın Gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına,
d) Eşyanın geçici depolama yerine alınmasına,
İlişkin hükümler uygulanır.

SEKİZİNCİ BÖLÜM

Diğer Hükümler
Eşyanın re’sen imhası
Madde 102- Gümrüğe sunulan eşyanın rejim beyanında bulunulmadan önce herhangi bir kaza sonucu ya da elde olmayan nedenlerle tamamen veya kısmen hasara uğraması, harap olması, bozulması gibi nedenlerle bir arada bulunduğu eşya veya çevreye zarar verir hale gelmesi veya tehlike arz etmesi halinde, gümrük idaresi bu eşyayı sahibine veya rejim beyanında bulunacak kişiye haber vermeden re’sen imha ettirebilir. Yapılan işler sonucundan eşya sahibine yazılı bilgi verilir ve eşyanın imhasına ilişkin varsa yapılmış olan masraflar sahibinden tahsil edilir.
Eşyanın bir kısmının imha edilmesi halinde, kalan kısmı için sahibine yapılacak yazılı bildirim sonucundaki talep doğrultusunda işlem yapılır.
Eşyanın yukarıda belirtildiği şekilde imhası gümrük idare amiri veya görevlendireceği amir veya memur başkanlığında en az üç kişiden oluşan bir komisyon tarafından karara bağlanır ve imha işlemleri bu komisyon tarafından sonuçlandırılır. İmha kararının alınması ve imha sonuçları komisyon tarafından tutanağa bağlanır.