Haqqin iZİ İLƏ

MÜXALİFLƏRƏ BİR NEÇƏ SÖZ

Şiəlik haqqında yazan bəzi müəlliflər belə güman etmişlər ki, şiəlik yeni meydana gəlmiş bir ideya olub, müəyyən amillərin təsiri nəticəsində vahid İslam ümmətindən ayrılmış, zaman keçdikcə inkişaf edib genişlənmişdir. Elə buna görə də bu məzhəbin meydana gəlməsi ilə bağlı ciddi fikir ayrılığı yaranmışdır. Bəzilərinə görə, bu məzhəb Abdullah ibn Səbanın və ona məxsus siyasi qruplaşmanın meydana gətirdiyi cərəyandır. Bəziləri onun meydana gəlməsinin Əlinin (ə) hakimiyyəti dönəminə (Siffeyn və ya Cəməl döyüşü ərəfəsinə) təsadüf etdiyi fikrini irəli sürmüşlər. Bəziləri isə daha da irəli gedərək, bu məzhəbin fars təfəkkürünün təsiri ilə yaranaraq İslam ümmətinə sırındığını iddia etmişlər.

Onları yuxarıda qeyd edilən bütün bu illüziyaları uydurmağa vadar edən nə olmuşdur? Bu kateqoriyalı müəlliflər, qələm sahibləri şiəliyin artıq bir üzv kimi vahid bədəndən ayrıldığını güman etmişlər. Elə buna ğörə də diqqətlərini bu ayrılığın səbəbini araşdırmağa yönəltmişlər. Onların qənaətincə, İslam ümmətində ilkin müddəa - birincilik şiə olmamaqdır. Təbii ki, belə olan halda şiəliyin yaranma səbəblərini aydınlaşdırmaq fikrinə düşmüş və bu fikir yanlış müddəaya əsaslandığı üçün ondan alınan yekun bilik də yanlış olmuşdur. Aşağıda qeyd edəcəyimiz bir neçə dəlilə görə onların bu fərziyyələri yanlışdır:

Birincisi, onlar sayca coxluğu və bu coxluğu təşkil edən qruplaşmanın haqq olmasını bir dəlil olaraq önə cəkmiş, sayca azlığı isə haqsızlığın göstəricisi kimi qiymətləndirmişlər. Onlara görə, kəmiyyət haqq və haqsızlığın meyarıdır. Halbuki əqli və nəqli meyarlar bu fikri rədd edir.

Quranın bir çox ayələrində haqq tərəfdarlarının az, batil (haqsızlıq) tərəfdarlarının isə çox olduğu göstərilmişdir: