Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

(24 Aralık 1761, İstanbul - 28 Temmuz 1808, istanbul) 28, Osmanlı padişahı (7 Nisan 1789-29 Mayıs 1807).

"Selim-i Sâlis", "Sultan Selim bin Sultan Mustafa" olarak da bilinir. III. Mustafa(->) ile Mihrişah Valide Sultan'm(->) oğludur.

III. Mustafa'nın ilk erkek çocuğu olan Selim'in doğuşu, İstanbul'da 7 gün 7 gece şenlik ve şehrayin yapılarak kutlandı. Şemdanîzade'nin Mür'i't-Tevarih 'te yazdığına göre "bed-i besmele" töreni de devlet erkânının ve ulemanın katılımıyla "şehzadenin beş yaşını tekmîl buyurub ulûm-ı vehbiyyeye nâ'at buyurmayub ulûm-ı kes-biyye ta'allümüne hahişger" olduğunun anlaşılması üzerine 24 Ekim 1766'da İncili Köşk önünde yapıldı. Selim'e ilk dersi Şeyhülislam Dürrîzade Mustafa Efendi verdi. III. Mustafa, oğlunu biniş(->) ve teftişlerine de götürerek küçük yaştan yönetim deneyimi kazanmasına çaba gösterdi.

1774'te babası öldüğünde Selim 13 yaşındaydı. Tahta geçen amcası I. Abdülha-mid(-0 saray geleneğine uyup onu kafes dairesine koydurmakla birlikte, saray içinde bir oranda özgürlük tamdı. Selim, 15 yıl boyunca müzikle uğraştı, besteler yaptı, şiirler yazdı. Fakat 1785'te, Halil Hamid Pa-şa'nın I. Abdülhamid'e karşı düzenlediği komplonun amacının, Selim'i tahta çıkarmak olduğu anlaşılınca özgürlüğü kısıtlandı. Bir iddiaya göre de dairesinde zehir-

lenip öldürülmesi tasarlandı, fakat bundan kurtulmayı başardı. 1789'a kadar süren sıkıntılı yıllarda topçuluğa ilişkin bir risale yazdı. Gizli yollardan dış dünyada olup bitenleri izlemeye çalıştı. Avrupa'da gelişen sanayiyi, askerliği ve toplumsal yapıyı öğrenmek için Fransa Kralı XVI. Louis ile mektuplaştı. İstanbul'daki Fransa elçisi Choiseul-Gouffier(->) ile lıaberleşti. Elçi, Selim'i, geleceğin yeni Büyük Petro'su olarak görmekteydi.

L Abdülhamid'in öldüğü gece Darüssa-ade Ağası İdris Ağa dairesine giderek kendisini tahta davet etti. Şimşirlikten çıkıp ilkin, I. Abdülhamid'in naaşmın bulunduğu köşke giden Selim'i haremden çıkınca Silahdar Yahya Ağa karşıladı. Hırka-ı Saadet Odası'na girilip dua edildi. Sabah erkende de her şey hazırlanmış olarak yeni padişah Bâbüssaade önünde cülus(->) etti. III. Selim'in cülusuna ilişkin protokolü Esad Efendi Teşrifat-ı Kadime adlı eserinde ayrıntılarıyla anlatmıştır. Cülustan sonra I. Abdülhamid'in cenaze alayı düzenlendi. 11 Nisan 1789'da da görkemli bir valide alayı ile Mihrişah Valide Sultan, Eski Sa-ray'dan(->) Topkapı Sarayı'na geldi ve oğlu III. Selim tarafından karşılandı. Ertesi gün ise kılıç alayı(->) yapıldı.

Yaşlı 4 padişahtan sonra genç ve kendisinden çok şeyler beklenen bir padişahın tahta çıkması, İstanbul'da ve ülkede sevinç nedeni oldu. Sadrazam Koca Yusuf Paşa cephede olduğundan III. Selim sorunlarla doğrudan ilgilenmeye koyuldu. Devlet ve saray kadrolarında değişiklikler yapıldı. III. Selim, hemen her gün tebdil gezerek Ter-sane'yi, Tophane'yi, buralardaki çalışmaları, kentin çarşı pazar sistemlerini yakından izlemeye başladı. Tersane halkı denen, İstanbul'un en kalabalık işçi sınıfının çalıştığı Haliç tersanelerindeki düzensizliğin ve yolsuzlukların, Tersane Emini Selim Ağa ile oğlu Nazif ten kaynaklandığını saptayarak her ikisini de idam ettirdi. İstanbul'da ayrı bir ağırlığı olan Kaptan-ı Derya Cezayirli Hasan Paşa'yı(->) İsmail seraskerliğine atadı. 16 Mayıs 1789 günü Revan Köşkü'nde toplanan meclis-i meşverette, gündemdeki başlıca siyasi, askeri ve toplumsal konular tartışıldı ve bir dizi ön-